Wyrok WSA w Krakowie z dnia 24 stycznia 2024 r., sygn. II SA/Kr 1359/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Tuszyńska Sędziowie: WSA Mirosław Bator (spr.) WSA Jacek Bursa Protokolant: starszy referent sądowy Kamila Maśloch po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2024 r. sprawy ze skargi P. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu z dnia 31 lipca 2023 r., znak:SKO-PW-4171-26/23 w przedmiocie odmowy nakazania przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu na rzecz skarżącego P. W. kwotę 780 (siedemset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Burmistrz Miasta Limanowa decyzją z dnia 28 marca 2023 r. nr ZP.6331.3.2021 działając na podstawie art.234 ust 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017r. Prawo wodne oraz art.104 i art.107 K.p.a. odmówił nakazania właścicielowi działki nr [...] i [...] obr[...] L. – T. M. przywrócenia stanu poprzedniego stosunków wonnych lub wykonania czynności /urządzeń zapobiegających szkodom. W uzasadnieniu organ wskazał, że postępowanie zostało wszczęte pismem z dnia 1 lipca 2021 r. w którym P. W. zwrócił się o ustalenie naruszenia stosunków wodnych na gruncie dz. ew. nr [...] i [...] obr. [...] m. L. ze szkodą dla gruntów sąsiednich dz. ew. nr [...] obr. [...] m. L.. W związku z powyższym, dnia 3 sierpnia 2021 r. odbyły się oględziny w terenie na gruncie dz. ew. [...] [...] i [...] obr. [...] m. L., z udziałem stron. Decyzją z dnia 10 września 2021 r. Burmistrz Miasta Limanowa nałożył na właściciela działki ew. nr [...] i [...] obr[...] m. L. - T. M. obowiązek wykonania prac, w celu zapobiegania powstawania szkód na dz. ew. nr [...] obr. [...] m. L.. Od powyższej decyzji z zachowaniem ustawowego terminu, T. M. wniósł odwołanie, wnosząc o ponowne rozpatrzenie sprawy. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu decyzją z dnia 19.11.2021 r. postanowiło uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Jak wskazano w ww. decyzji, zdaniem Kolegium, organ pierwszej instancji nie ustalił w stopniu wystarczającym do prawidłowego rozstrzygnięcia jaki był ostatnio stan wody na gruncie, czy doszło do jego zmiany, kto jest sprawcą tej zmiany i na czym ona polegała, czy dokonane zmiany szkodliwie wpływają na sąsiednie grunty i na czym ten szkodliwy wpływ polega, a więc, czy pomiędzy zmianą i stwierdzoną lub wysoce prawdopodobną szkodą zachodzi adekwatny związek przyczynowy, a także kto posiada interes prawny w tym postępowaniu. W szczególności w ocenie Kolegium, stanowisko organu I instancji zawarte w zaskarżonej decyzji nie znajduje w pełni odzwierciedlenia w materiale dowodowym, zgromadzonym w aktach sprawy. Nie ustalono stanu wody na przedmiotowym gruncie przed ewentualną zmianą w sposób, który pozwalałby na jednoznaczne stwierdzenie, że doszło do zmiany stanu wody na gruncie oraz, że zmiana ta szkodliwie wpływa na nieruchomość sąsiednią, a także brak jest w aktach sprawy dokładnego opisu stanu faktycznego, tj. opisu tego, jaki był stan wody na przedmiotowych działkach przed dokonaniem działań, w których wnioskodawca upatruje szkodliwe oddziaływanie na swoją nieruchomość, a następnie brak jest analizy porównawczej dotyczącej stanu wody na przedmiotowych gruntach przed ewentualną zmianą i po dokonaniu ewentualnych działań, powodujących zmianę. Dlatego też organ przeprowadził przesłuchanie świadków. W decyzji Burmistrza Miasta Limanowa z dnia 25 maja 2022 r., na podstawie analizy materiału dowodowego, a w szczególności zeznań świadków oraz stron, które świadczą o zmianie sytuacji w terenie na przestrzeni ostatnich lat w zakresie przedmiotowego biegu wód spływających po działkach nr ewid. [...] i [...] obr[...] stwierdzono, iż w wyniku działań podjętych przez T. M. w ww. zakresie (wkopanie oraz późniejsze zasypanie rur w miejsce istniejącego rowu otwartego), które zadaniem organu miały miejsce, wody spływające pierwotnie po działce ewid. nr [...] i [...] obr[...] zaczęły w wyniku niedrożności oraz pęknięcia rury zaczęły w efekcie końcowym zalewać działkę nr ewid.[...] obr. [...] wyrządzając tym samym szkody w postaci podmywania tereny ww. nieruchomości gruntowej ponownie nałożono na T. M. obowiązek wykonania prac, w celu zapobiegania powstawania szkód na dz. ew. nr [...] obr[...] m. L.. Od powyższej decyzji T. M. wniósł odwołanie. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu decyzją z dnia 1 sierpnia 2022 r. postanowiło uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Jak wskazano w decyzji, zdaniem Kolegium, organ I instancji ponownie nie ustalił stanu wody na przedmiotowym gruncie przed ewentualną zmianą w sposób, który pozwalałby na jednoznaczne stwierdzenie, że doszło do zmiany stanu wody na gruncie, na czym ta ewentualna zmiana ma polegać oraz, że zmiana ta szkodliwie wpływa na nieruchomość wnioskodawcy. Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło również, że organ dopuścił dowód z zeznań świadków oraz przesłuchania strony jednakże dowody te nie są wystarczające do bezpośredniego ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Organ II instancji zwrócił uwagę również na fakt, iż organ I instancji może się zwrócić do biegłego, gdy przy rozpoznaniu sprawy wyłoni się zagadnienie mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, którego wyjaśnienie przekracza zakres wiadomości i doświadczenia osób rozpoznających sprawę. W związku z powyższym postanowieniem Burmistrza Miasta Limanowa z dnia 26 września 2022 r. został powołany biegły do sporządzenia opinii w przedmiotowej sprawie. Z opinii biegłego wynika, że w obrębie działki nr ewid.[...] i [...] w latach 70-tych lub 80-tych w obszarze naturalnego pierwotnego jaru ziemnego została wstawiona żeliwna rura kanalizacyjna o średnicy 11 cm, lecz została ona usadowiona bez likwidacji tego jaru. Wstawienie ww. rur kanalizacyjnych nie zmieniło dotychczasowej funkcji odwadniającej przedmiotowego jaru, a ten pełnił nadal funkcję odwadniającą i zapewniał odprowadzenie i spływ wód opadowych i roztopowych przez obszar działek ew. nr [...]. Dodatkowo awaria lub powstanie niedrożności ww. żeliwnych rur pełniących funkcję kanalizacyjną nie może być zaliczone do zmiany kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na gruncie wód opadowych i roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł, jak również odprowadzania wód lub ścieków, o których mowa w art. 234 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne. Co więcej, z przedmiotowej opinii wynika, iż w obrębie dz. ew. nr [...], [...] oraz [...] nastąpiło częściowe przekształcenie terenu mające bezpośredni lub pośredni wpływ na zmiany stanu wody na gruncie i tym samym stosunków wodnych, nie w wyniku działań podjętych przez T. M., a w wyniku wykonania ogrodzenia, na działce ew. nr [...] w granicy z działką [...] oraz [...] obr[...] m. L. przez wnioskodawcę. Organ wskazał, że po przeanalizowaniu zgromadzonego materiału dowodowego oraz wykonanej przez powołanego biegłego opinii, zmienił swoje stanowisko w niniejszej sprawie na korzyść T. M. ze względu na wykazane w opinii przez biegłego aspekty, które organ nie był w stanie uzewnętrznić, ze względu na konieczność posiadania wiadomości specjalnych do ich wykazania. Ponadto organ w zupełności zgadza się ze stwierdzeniem biegłego, iż w niniejszym postępowaniu nie mamy do czynienia ze zmianą stanu wody na gruncie, gdyż zmiana dotyczy wstawienia żeliwnych rur kanalizacyjnych pełniących funkcję kanalizacyjną, które nie zmieniła dotychczasowej funkcji odwadniającej jaru ziemnego i tym samym sposobu odprowadzenia wód na grunt sąsiedni, w związku z czym nie można tego zakwalifikować jako zmiana stosunków wodnych na gruncie. Dodatkowo, z przestawionej opinii wynika, że tereny przedmiotowego jaru ziemnego zlokalizowane w obrębie działek ewid. nr [...] [...] oraz [...] uległy częściowemu przekształceniu, co wpłynęło na stan wody na gruncie oraz na stosunki wodne. Co istotne, te zmiany nie wynikły z działać T. M., a z wykonania ogrodzenia przez wnioskodawcę na granicy działki nr [...] z działkami nr [...] oraz [...] obr. [...] m. L..