Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 14 marca 2022 r., sygn. II SA/Ol 947/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Jezielska Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędzia WSA Piotr Chybicki (spr.) Protokolant specjalista Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 marca 2022 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego na uchwałę Zarządu Gminy z dnia [...] nr [...] w przedmiocie warunków partycypacji w kosztach budowy sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej oraz gazowej stwierdza, że uchwała została wydana z naruszeniem prawa.

Uzasadnienie

Zarząd Gminy [...], działając na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3, art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.., dalej u.s.g.), w dniu [...] podjął uchwałę nr [...] w sprawie warunków partycypacji w kosztach budowy sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej oraz gazowej.

Skargę na powyższą uchwałę wywiódł do tut. Sądu Prokurator Rejonowy (skarżący) wnioskując o stwierdzenie nieważności uchwały w całości. Zakwestionowanej uchwale zarzucił, że została wydana z rażącym naruszeniem prawa, tj. art. 7 ust. 1 pkt 3 i art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 7, art. 84 i art. 94 Konstytucji RP poprzez zobowiązanie obywateli do ponoszenia ciężarów publicznoprawnych nie przewidzianych ustawą. Uzasadniając skargę podniósł, że uchwała zawierała regulacje dotyczące podłączenia nieruchomości do projektowanej lub istniejącej sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej nakładając m.in. obowiązek partycypacji w kosztach budowy tych urządzeń w zależności od długości przyłącza. Zgodnie z jej przepisami przyłącze miało być wykonane w ramach realizowanej inwestycji przez Urząd Gminy, a koszt zależeć od długości przyłącza, odnośnie przyłączenia do sieci gazowej o wysokości partycypacji miał decydować Społeczny Komitet Gazyfikacji. Uchwała ta, jako podjęta przed dniem wejścia w życie aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych nie podlegała obowiązkowi opublikowania w odpowiednim publikatorze. Wskazał, że zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego, gdyż nosi znamiona aktu prawa miejscowego, tzn. posiada cechę ogólności - generalności, abstrakcyjności, określa adresata - poprzez wskazanie jego cech nie wymieniając go z nazwy, dyspozycja określa postępowanie adresata i ma zastosowanie do wielu powtarzalnych okoliczności, stanowi podstawę do obliczenia i ustalenia wysokości opłaty za każdorazowe podłączenie się do sieci wodociągowej i urządzeń kanalizacyjnych oraz sieci gazowej. Adresatem tej uchwały są wszystkie podmioty przyłączające się do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej oraz gazowej i uchwała ta nakazuje im określone zachowanie: obowiązek uiszczenia wskazanej w uchwale opłaty. Adresaci uchwały określeni zostali generalnie, a nie imiennie. Uchwała dotyczy sytuacji powtarzalnych, a nie jednorazowych. Zaskarżona uchwała ma zatem charakter normatywny, generalny i abstrakcyjny. Jednocześnie żaden z przepisów ustawy o samorządzie gminnym (w tym wskazany w chwale art. 7 ust. 1 pkt 3 i art. 30 ust. 2), ani innych obowiązujących przepisów prawa, nie upoważniał zarządu ani rady gminy do ustalania opłat za budowę, czy też przyłączenie do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, czy gazowej. W obowiązującym systemie prawnym nie istniała bowiem podstawa prawna dla rady ani zarządu gminy do wprowadzania jakichkolwiek opłat związanych z podłączeniem do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej oraz gazowej. Tymczasem Zarząd Gminy w [...] w § 1 uchwały określił, że "każdy właściciel (użytkownik) nieruchomości, wyrażający chęć podłączenia nieruchomości do projektowanej lub istniejącej sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej oraz sieci gazowej ma obowiązek partycypować w kosztach budowy tych urządzeń". Powyższe narusza określoną w art. 84 Konstytucji RP zasadę nakładania ciężarów i świadczeń publicznych jedynie w drodze ustawy, albowiem ustawa o samorządzie gminnym - i inne wówczas obowiązujące akty prawne - takiego upoważnienia nie dawały. Wskazał, że zaskarżona uchwała została uchylona zarządzeniem Wójta Gminy [...] z dnia [...], a zatem wywoływała skutki przez ponad 16 lat – [...]. Powyższe uzasadnia stwierdzenie nieważności uchwały.