Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 10 marca 2022 r., sygn. II SA/Wr 395/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Władysław Kulon Sędziowie: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (sprawozdawca) Sędzia WSA Adam Habuda Protokolant: sekretarz sądowy Aneta Januszkiewicz po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 10 marca 2022 r. sprawy ze skargi P. O. na decyzję Wojewody Dolnośląskiego z dnia 25 czerwca 2021 r., nr SOC-OP.622.17.2021.MR w przedmiocie odmowy udostępnienia dokumentacji I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji; II. zasądza od Wojewody Dolnośląskiego na rzecz skarżącego 100 zł (słownie: sto) złotych opłaty sądowej.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 5 maja 2021 r. nr SO.RDO.5345.10.9.2021.XV, wydaną na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 256 wraz z późń. zm. – dalej k.p.a.) w związku z art. 75 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 816 – dalej u.d.o.), Prezydent Miasta Legnicy orzekł o odmowie udostępnienia P. O. dokumentacji związanej z dowodem osobistym z koperty dowodowej J. K. z powodu niewykazania interesu prawnego. W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że rozstrzygnięcie zapadło na skutek rozpatrzenia wniosku P. O. z dnia 21 kwietnia 2021 r. Wnioskodawca wystąpił w nim o udostępnienie dokumentacji związanej z dowodem osobistym, wnosząc o udostępnienie kolorowych skanów wniosków o dowód osobisty oraz kompletu innych dokumentów biograficznych z teczki dowodowej jego nieżyjącej prababci J. K. Do wniosku dołączył także dowód uiszczenia opłaty za udostępnienie dokumentacji oraz kopie skróconych odpisów aktów stanu cywilnego jego wstępnych, wykazując za ich pomocą stopień pokrewieństwa z J. K. W piśmie wszczynającym postępowanie wnioskodawca oświadczył, że wskazane dokumenty są mu potrzebne do: zbierania pamiątek po zmarłej bliskiej osobie, jej upamiętnienia oraz pisania historii rodziny powołując się na art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 wraz z późń. zm. – dalej k.c.). W trakcie przeprowadzania postępowania administracyjnego Prezydent Miasta Legnicy zawiadomieniem z dnia 26 kwietnia 2021 r. działając na podstawie art. 79a § 1 k.p.a. wskazał wnioskodawcy przesłankę zależną od niego jako strony postępowania, która nie została spełniona / wykazana, a która mogła skutkować wydaniem decyzji niezgodnej z żądaniem strony. W ocenie organu I instancji było to nie wykazanie interesu prawnego w zakresie pozyskania dokumentacji związanej z dowodem osobistym. Wnioskodawca nie udzielił organowi odpowiedzi w tym zakresie w ustawowym terminie 7 dni od dnia otrzymania ww. zawiadomienia. W świetle przytoczonych okoliczności organ I instancji uznał w swej decyzji, że P. O. nie posiada interesu prawnego w pozyskaniu żądanych dokumentów, a jedynie interes faktyczny. Zdaniem organu, przepis prawa, na który powołuje się wnioskodawca nie stanowi podstawy prawnej do pozyskania wnioskowanych dokumentów. Dobra osobiste, zgodnie z art. 23 k.c., są ściśle związane z konkretną jednostką ludzką. Na tej podstawie organ wywiódł, że dobra osobiste są dobrami żywego człowieka. Nie mogą być przeniesione na inną osobę ani w drodze czynności prawnych między żyjącymi, ani w drodze spadkobrania. Przysługują człowiekowi od chwili narodzin i gasną z chwilą jego śmierci. W ocenie organu dotyczy to także takich dóbr, jak cześć i prywatność zmarłego. Wskazano także, że prawo do kultywowania pamięci osoby zmarłej, chociaż niewymienione w art. 23 k.c. jest jednak uznawane powszechnie za samoistne dobro osobiste. Wynikają z niego dla bliskiej osoby zmarłego, służące ochronie jej sfery uczuciowej, uprawnienia do pochowania zwłok, ich przeniesienia lub ekshumacji, wybudowania nagrobka i ustalenia na nim napisu, odwiedzania i pielęgnacji grobu, kontemplacji, odbywania ceremonii religijnych. W ocenie Prezydenta Miasta Legnicy, pozyskanie dokumentacji dowodowej osoby zmarłej, o którą wnosi wnioskodawca, nie jest jednak wymienione w art. 23 k.c. i dlatego może być ona udostępniona jedynie po wykazaniu interesu prawnego.