Interpretacja indywidualna z dnia 8 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.800.2023.1.KAK

Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w otrzymanych fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z realizacją projektu pn. „…”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca - … (dalej „…”), zgodnie z art. 32 ust.1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1356 ze zm.) - dalej „ustawa o lasach”, jest państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, wchodzącą w skład Lasów Państwowych, reprezentującą Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia. Zgodnie z art 4 ust. 1 i 3 ustawy o lasach. Lasy Państwowe w ramach sprawowanego zarządu majątkiem Skarbu Państwa prowadzą gospodarkę leśną, gospodarują gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną, a także prowadzą ewidencję majątku Skarbu Państwa oraz ustalają jego wartość zgodnie z § 12 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, nadanego Zarządzeniem nr ... Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia ... w sprawie nadania Statutu Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe, … jest jednostką organizacyjną Lasów Państwowych, stanowiącą aparat wykonawczy Dyrektora Generalnego.

Nadleśniczy m.in. inicjuje, organizuje oraz koordynuje przedsięwzięcia na rzecz ochrony lasów, racjonalnej gospodarki leśnej i rozwoju leśnictwa (art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy o lasach).

W myśl przepisów art. 8 ustawy o lasach gospodarkę leśną prowadzi się według następujących zasad:

-powszechnej ochrony lasów,

-trwałości utrzymania lasów,

-ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów,

-powiększania zasobów leśnych.

Elementem powszechnej ochrony lasów jest ochrona przyrody, w tym ochrona siedlisk i ochrona gatunkowa roślin i zwierząt. W związku z tym, przy prowadzeniu gospodarki leśnej Lasy Państwowe obowiązane są do stosowania przepisów związanych z ochroną przyrody, a określonych w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1336).

Nadleśnictwo … realizuje Projekt w ramach Instrumentu Finansowego LIFE pn.: „…”, współfinansowany:

-ze środków Unii Europejskiej - Umowa nr … z dnia … r. (dofinansowanie do wysokości 60% kosztów Projektu),

-środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Umowa Nr … z dnia … r. (dofinansowanie do wysokości 35% kosztów Projektu),

-ze środków własnych Lasów Państwowych.

W przedmiotowym Projekcie … pełni rolę Współbeneficjenta, natomiast Partnerami Projektu jako Współbeneficjenci są:

-Towarzystwo (...) - (pełniący rolę Beneficjenta Koordynującego),

-… (Stowarzyszenie z Czech),

-… (Stowarzyszenie z Rumunii),

-… (Stowarzyszenie ze Słowacji).

Nadleśnictwo … w Projekcie pełni rolę podmiotu współpracującego przy realizacji działań wynikających z podpisanej Umowy Partnerskiej dotyczącej realizacji Projektu LIFE oraz Decyzji nr ... Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 1(...) (znak sprawy ...) w sprawie uruchomienia projektu LIFE oraz przystąpienia do realizacji wspólnego przedsięwzięcia Lasów Państwowych z Towarzystwem (...) pt.: „…”.

Projekt jest realizowany na obszarach Natura 2000. Projekt jest wspólnym przedsięwzięciem Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, które ma wspierać administrację publiczną w zadaniach (...). Projekt również realizować ma (...). Celem projektu jest (...).

Celem projektu jest (...).

Cel Projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację poniższych działań: (...).

Nadleśnictwo … przygotowuje zamówienia na dostawy i usługi, które są wykonywane na jego terenie. Wydatki dotyczące nabycia towarów i usług związanych z wyspecyfikowanym wyżej zakresem prac w ramach realizacji Projektu zostaną udokumentowane otrzymanymi przez Nadleśnictwo … fakturami wraz z wykazaną kwotą podatku VAT. Koszty poniesione przez Nadleśnictwo … będą refundowane ze środków DGLP, które zostaną dalej rozliczone jako części budżetu wydatków Projektu przedłożonych do akceptacji Komisji Europejskiej. Nadleśnictwo … będzie ponosić koszty w związku z realizacją działań t. j.: (...). Nadleśnictwo … będzie odpowiedzialne za zarządzanie środkami trwałym wytworzonymi w trakcie realizacji Projektu. Wytworzone lub nabyte środki trwałe będą stanowić mienie Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa … biorącego udział w Projekcie. Zgodnie z art. 11.19 Wytycznych dla Wnioskodawców dla realizacji projektów LIFE, podatek VAT może być uznany za koszt kwalifikowany jeśli beneficjent projektu dostarczy Komisji Europejskiej dokument potwierdzający fakt, że zawarte w krajowych aktach prawnych regulacje potwierdzaj brak możliwości odzyskania VAT za aktywa i usługi nabywane dla celów realizacji projektu. Nadleśnictwo … jest zarejestrowane jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w myśl art. 15 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz.1570 z późn.zm.). Obok wykonywania działalności statutowej wynikającej z ustawy o lasach, uzyskuje dochody niezwiązane z działalnością statutową, od których nalicza i płaci podatek należny VAT tj. dochody z najmu obiektów na cele mieszkaniowe (zw. z VAT), dochody z wynajmu powierzchni biurowej (opodatkowane stawką 23%), dochody ze sprzedaży towarów i usług nabytych przez podatnika na rzecz osób trzecich np. usługi telekomunikacyjne (opodatkowane stawką 23% VAT), itp. które to nie mają związku z realizacją projektu. Nadleśnictwo … uznaje, że realizując Projekt pn.: „…” nie ma on powiązania z czynnościami/obrotem opodatkowanym. Realizacja projektu nie przyniesie Nadleśnictwu … dochodów. Jednocześnie informujecie Państwo, że w analogicznej sprawie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał w imieniu Ministra Finansów interpretację indywidualną na rzecz Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych pod numerem IPPP2/443-892/11-2/KOM z dnia 16 września 2011 r. projekt pn.: „...” oraz „...” na rzecz Nadleśnictwa ... pod numerem 0115- KDIT1-1.4012.211.2018.1.NK z dnia 2 maja 2018 r.

Głównym celem projektu jest (...), a efekty zrealizowanego projektu będą służyły do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy Nadleśnictwo … przystępując do projektu pn.: „…” ma prawo, biorąc pod uwagę zakładane cele którym ma służyć projekt, do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w otrzymanych fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Stosownie do treści przepisu art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz.1570 z późn.zm.) dalej „ustawa o VAT” w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114. art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art.86 ust.2 pkt. 1 lit. a ustawy).

Przy czym stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy - obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7 ustawy.

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik od towarów i usług, jeśli nabyte towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Natomiast prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje min. przy nabyciu towarów i usług:

- wykorzystywanych do czynności nieobjętych zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem).

- wykorzystywanych do czynności wprawdzie podlegających zakresowi opodatkowania podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.

- Wskazać należy, że system odliczeń wynikający z przepisów zarówno dyrektywy 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347/1 z 11.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.) zwanej dalej dyrektywą VAT - jak i ustawy ma na celu całkowite uwolnienie podmiotu gospodarczego od obciążeń z tytułu podatku VAT, przypadającego do zapłaty lub zapłaconego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej.

Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób, że wszelka działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu lub rezultatu, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny pod warunkiem, że działalność ta podlega temu podatkowi (por. wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - zwanego dalej TWE - w sprawach: C-268/83, C-408/98).Dokonując wykładni art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie charakteru związku pomiędzy zakupami a sprzedażą opodatkowaną, w zgodzie z przepisami dyrektywy VAT, należy zauważyć, że aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia. Prawo do odliczenia zostaje również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub większą liczbą transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług należą do jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Koszty te zachowują bowiem bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (por. wyrok TSUE w sprawie: C-29/08).Zatem istnienie prawa do odliczenia ustalane jest na podstawie transakcji objętych podatkiem należnym, do których transakcje powodujące naliczenie podatku są przyporządkowane. Jeżeli nie ma to miejsca, należy zbadać, czy wydatki poczynione celem nabycia towarów lub usług powodujących naliczenie podatku należą do wydatków ogólnych, związanych z całością opodatkowanej działalności gospodarczej podatnika. Prawo do odliczenia dotyczy całego podatku VAT, obciążającego wydatki podatnika w związku z różnymi świadczeniami wykonanymi na jego rzecz w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, o ile wszystkie czynności tego podatnika w ramach jego działalności gospodarczej są opodatkowane (por. wyrok TSUE w sprawie: C-465/03).

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 pkt I ustawy. Są nimi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym dostawa towarów została zdefiniowana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy), natomiast świadczenie usług jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy). Należy zauważyć, że powyższe czynności podlegają opodatkowaniu, jeżeli są wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 (art. 15), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Nadleśnictwo… prowadzi działalność statutową wynikającą z ustawy o lasach, m. in. inicjuje, organizuje i koordynuje przedsięwzięcia na rzecz ochrony lasów, racjonalnej gospodarki leśnej i rozwoju leśnictwa. Przy prowadzeniu gospodarki leśnej uwzględnia się przy tym zasadę powszechnej ochrony lasów, której elementem jest ochrona przyrody, w tym ochrona siedlisk i ochrona gatunkowa roślin i zwierząt. Innymi słowy na działalność Nadleśnictwa … składają się między innymi zadania z zakresu ochrony przyrody. Opisany Projekt nakierowany jest właśnie na realizację celów podporządkowanych tym zadaniom, służyć ma bowiem (...). Dodatkowe aspekty projektu to (...). Projekt realizować ma również pozaprodukcyjne funkcje lasu, jako miejsca służącego zaspokajaniu ludzkich pasji i zainteresowań i kształtowanie wizerunku Lasów Państwowych jako podmiotu szczególnie dbającego o ochronę przyrody ojczystej. Jak wynika z powyższego, sfera działalności w którą wpisuje się realizacja Projektu, w żadnym razie nie pokrywa się z obszarem działalności gospodarczej Wnioskodawcy, z której Nadleśnictwo… uzyskuje przychody opodatkowane VAT, a która obejmuje najem obiektów na cele mieszkaniowe, wynajem powierzchni biurowej, sprzedaż towarów i usług nabytych przez podatnika na rzecz osób trzecich(np. usługi telekomunikacyjne). Czy wydatki ponoszone w ramach Projektu na realizację w opisie stanu faktycznego zadań nie mają związku, choćby pośredniego, z czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez Wnioskodawcę. Innymi słowy towary oraz usługi zakupione przez Nadleśnictwo … nie będą wprost służyły do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Wobec powyższego, zdaniem Nadleśnictwa … jako Wnioskodawcy, prawo do odliczenia podatku naliczonego określonego w otrzymanych fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu pn.: „…” nie przysługuje.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 87 ust. 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ponadto, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie wystąpi. Wskazali Państwo, że efekty zrealizowanego projektu będą służyły do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji nie zostanie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. Zatem nie będzie przysługiwać Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „…”. W związku z tym nie będzie przysługiwać Państwu także prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzam, że nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „…”, ponieważ efekty projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).