Interpretacja indywidualna z dnia 7 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.639.2023.5.PRM

Brak opodatkowania podatkiem VAT wycofania samochodu osobowego z działalności gospodarczej na cele prywatne oraz braku opodatkowania nieodpłatnego przekazania ww. samochodu w formie darowizny na rzecz żony Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 14 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT wycofania samochodu osobowego z działalności gospodarczej na cele prywatne oraz braku opodatkowania nieodpłatnego przekazania ww. samochodu w formie darowizny na rzecz Pana żony. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – tożsamymi pismami z 15 stycznia 2024 r. (wpływ 19 stycznia 2024 r.) oraz z 15 stycznia 2024 r. (wpływ 5 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan działalność gospodarczą od 2 listopada 2016 r. Przedmiotem świadczonej przez Pana działalności jest dietetyka kliniczna - są to usługi zwolnione przedmiotowo z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18-19 ustawy o VAT.

20 marca 2020 r. nabył Pan używany samochód osobowy marki (...). Powyższe nabycie udokumentowano fakturą VAT-marża.

W momencie nabycia samochodu nie był Pan czynnym podatnikiem VAT, zatem nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT. Samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych w momencie nabycia.

Pana sytuacja uległa zmianie w lipcu 2022 r. w związku z utratą prawa do zwolnienia w myśl art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i od 1 lipca 2022 r. stał się Pan czynnym podatnikiem VAT.

Świadczy Pan usługi zarówno zwolnione z VAT jak i opodatkowane stawką 23%, w związku z czym odliczane zakupy dotyczą sprzedaży mieszanej. W trakcie użytkowania środka trwałego odliczany jest podatek VAT od paliwa według wskaźnika proporcji. Współczynnik szacunkowy struktury sprzedaży mieszanej został określony na poziomie 30%. Wartość auta na dzień złożenia ww. wniosku nie została całkowicie zamortyzowana.

Zamierza Pan dokonać wycofania samochodu z ewidencji środków trwałych do majątku prywatnego, celem późniejszego przekazania go małżonce w formie darowizny. Z małżonką łączy Pana ustrój wspólności majątkowej.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu sprawy

Wymieniał Pan jedynie części składowe, które automatycznie wiążą się z użytkowaniem auta (opony), jednak nie odliczał Pan podatku VAT od żadnych części składowych.

Pytania nr 1 i 2 wniosku

1)Czy w opisanej sytuacji wycofanie samochodu z ewidencji środków trwałych i przekazanie go na potrzeby osobiste podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

2)Czy późniejsze przekazanie samochodu małżonce, po przekazaniu go na potrzeby osobiste może być zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów a także wszelkie inne przekazania oraz darowizny wskazane w art. 7 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zwana dalej ustawą, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Mając na uwadze powyższe, uzasadnionym jest twierdzenie, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem nieodpłatne przekazanie towaru na cele osobiste bądź darowizna członkowi najbliższej rodziny, podlega opodatkowaniu po łącznym spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. jeżeli:

• dokonujący nieodpłatnego przekazania jest podatnikiem podatku od towarów i usług,
• przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
• przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem, w tym części składowych.

Jak wynika z opisu sprawy przy nabyciu nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem samochodu osobowego.

W rezultacie, Pana zdaniem, wycofanie samochodu osobowego z działalności gospodarczej na cele prywatne nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. Zatem, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W kontekście przekazania samochodu w formie darowizny na rzecz Pana małżonki, Pana zdaniem, nie będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ww. ustawy. Wskazać należy, że samochód w dniu przekazania nie będzie wykorzystywany w ramach działalności gospodarczej, a darowizna na rzecz Pana małżonki będzie stanowiła wykonanie prawa własności. Zatem, w Pana opinii, czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego, oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W tym miejscu wskazać należy, że na mocy art. 47 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:

Ponadto podkreślić należy, że zgodnie z art. 47 § 3 Kodeksu cywilnego:

W konsekwencji niespełnienie ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów – w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy podlega opodatkowaniu, ale tylko taka, która wykonana jest przez podmiot, który w związku z jej realizacją występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zdefiniowane zostały w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że:

Natomiast stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pana wątpliwości dotyczą m.in. wskazania, czy wycofanie samochodu osobowego z działalności gospodarczej na własne potrzeby podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak już wskazano powyżej, nieodpłatne przekazanie towaru podlega opodatkowaniu podatkiem VAT po łącznym spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. jeżeli:

• dokonujący nieodpłatnego przekazania jest podatnikiem podatku od towarów i usług,
• przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
• przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem, w tym części składowych.

W 2020 r. nabył Pan do prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej samochód osobowy. Nabycie udokumentowane było fakturą VAT-marża. W chwili zakupu samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. W ramach działalności gospodarczej świadczy Pan zarówno usługi zwolnione z podatku VAT oraz opodatkowane tym podatkiem, w związku z czym odliczenia podatku VAT naliczonego w odniesieniu do dokonywanych przez Pana zakupów, w tym zakupu paliwa do ww. samochodu, dokonuje Pan według współczynnika szacunkowego określonego na poziomie 30%. Wymieniał Pan części składowe auta tj. opony, jednakże z tytułu ich nabycia nie odliczył Pan podatku VAT naliczonego. Zamierza Pan wycofać samochód z działalności na własne potrzeby, a następnie przekazać go w formie darowizny żonie, z którą łączy Pana ustrój wspólności majątkowej.

Zgodnie z art. 47 Kodeksy cywilnego, częścią składową rzeczy określa się wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Części składowe to zatem te części, które w chwili przekazania pojazdu na cele osobiste, mają trwały wpływ na wzrost jego wartości. Wówczas, w przypadku zakupu samochodu firmowego bez prawa do odliczenia VAT obowiązek opodatkowania jego przekazania na cele osobiste będzie występował tylko wtedy, gdy zostaną zakupione części składowe, od których odliczono podatek VAT, a ich zakup spowoduje trwały wzrost wartości samochodu.

Pod uwagę należy zatem wziąć, czy części składowe samochodu, nabyte przez Pana w ramach dostawy towarów zostały używane w trakcie eksploatacji przed przekazaniem pojazdu na cele osobiste. Opony stanowią bowiem towary, które w wyniku bieżącej eksploatacji samochodu są systematycznie zużywane. Skoro zakupione przez Pana opony były używane w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej w związku z eksploatacją samochodu to nie należy ich traktować jako części składowe wpływające na wartość samochodu w momencie jego wycofania z działalności gospodarczej.

Nabył Pan przedmiotowy samochód na fakturę VAT-marża wobec czego nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego. Ponadto, jak zostało przez Pana wskazane, podatek VAT naliczony nie był również odliczany od nabytych opon, które zostały prze Pana zakupione i wykorzystywane w związku z użytkowaniem auta w prowadzonej działalności gospodarczej.

Tym samym, nieodpłatne wycofanie samochodu osobowego przez Pana do majątku prywatnego nie będzie wówczas spełniało definicji odpłatnej dostawy towarów, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy. Czynność nieodpłatnego wycofania do majątku prywatnego samochodu osobowego wprowadzonego do ewidencji środków trwałych w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji, Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznaję za prawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą również rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania nieodpłatnego przekazania ww. samochodu w formie darowizny na rzecz Pana żony.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. samochód) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. samochodami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży samochodu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu samochodami. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku dokonując darowizny pojazdu na rzecz żony nie będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że samochód w dniu przekazania w formie darowizny nie będzie już wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Pojazd ten bowiem zostanie przekazany z prowadzonej działalności gospodarczej na Pana cele osobiste poprzez wycofanie z ewidencji środków trwałych do majątku prywatnego. Darowizna na rzecz Pana żony stanowić będzie zatem zwykłe wykonanie prawa własności. Tym samym, przy zbyciu przez Pana samochodu stanowiącego majątek prywatny, będzie korzystał Pan z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem tego, zamierzona czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, w związku z darowizną przedmiotowego samochodu nie będzie Pan działał w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, lecz dokona Pan zarządu majątkiem osobistym.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informujemy ponadto, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług (pytania nr 1 i 2 wniosku), zaś w zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie nr 3 wniosku) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).