Wyrok WSA w Łodzi z dnia 12 grudnia 2023 r., sygn. II SA/Łd 783/23

Dnia 12 grudnia 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Piotr Mikołajczyk (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Jarosław Czerw, Asesor WSA Beata Czyżewska, , Protokolant asystent sędziego Agnieszka Chrzanowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2023 roku sprawy ze skargi K. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Skierniewicach z dnia 23 czerwca 2023 roku nr KO.4111.345.2023 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego 1. oddala skargę; 2. przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszu Skarbu Państwa –Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na rzecz adwokata K. Ł. prowadzącego Kancelarię Adwokacką w Ł. przy [...], kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych obejmującą podatek VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej K. S. z urzędu. ał

Uzasadnienie

Zaskarżoną do tutejszego Sądu decyzją z dnia 23 czerwca 2023 r., znak KO.4111.345.2023 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Skierniewicach utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Gminy Ż. o odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

1. Jak wynika z akty sprawy decyzją z dnia 18 maja 2023 r. znak [...] Burmistrz Gminy Ż., po rozpatrzeniu wniosku K.S. z dnia 8 maja 2023 r., odmówił zainteresowanej przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad babką J.F.

1. W uzasadnieniu decyzji organ powołał przepisy art. 17 ust. 1b i ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ponadto, organ wskazał m.in., że J.F. legitymuje się orzeczeniem z dnia [...] stycznia 2015 r. o znacznym stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie zostało wydane na stałe, stopień niepełnosprawności datuje się od 12 listopada 2014 r., zaś niepełnosprawność istnieje od 13 sierpnia 1998 r. J.F. jest mężatką. Mąż J. F. jest zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności.

2. Dalej organ przedstawił ustalenia związane ze stanem zdrowia J.F. oraz zakresem sprawowanej opieki wnuczki nad babką. Organ przywołał następnie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 i odniósł się do uzasadnienia tego wyroku wskazując m.in., że orzeczenie to, pomimo stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie skutkowało wykreowaniem prawa do żądania świadczenia dla opiekunów osób dorosłych niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność ich podopiecznych powstała już po okresie dzieciństwa. Zgodnie z zasadą legalizmu wyrażoną w art. 6 k.p.a. organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa, w związku z czym przepis art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych pozostaje obowiązującym przepisem prawa. Wobec faktu, że J.F. jako osoba niepełnosprawna wymagająca opieki ma syna i córkę obciążonych w stosunku do niej obowiązkiem alimentacyjnym, przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego K.S., która jest wnuczką, a więc "osobą inną niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny", mogłoby nastąpić jedynie w przypadku, gdyby syn R. F. i córka E. S. nie byli w stanie sprawować opieki nad matką. Z uwagi na pracę zawodową, nie są osobami, które nie są w stanie sprawować opieki nad matką. Organ w dalszej kolejności odwołał się do uchwały w składzie siedmiu sędziów NSA z dnia 14 listopada 2022 r. sygn. akt I OPS 2/22, z której wynika, że: "Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615 ze zm. - dalej ustawa o świadczeniach rodzinnych) osobom wskazanym w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki jest legitymowanie się przez rodziców osoby wymagającej opieki, osoby spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności - art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych z tytułu sprawowania opieki nad osobą pozostającą w związku małżeńskim osobie wskazanej w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych innej niż współmałżonek jest legitymowanie się przez współmałżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności - art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych". Reasumując organ pierwszej instancji wskazał, że niepełnosprawność J.F. datuje się od [...] roku życia, zaś ustalony znaczny stopień niepełnosprawności od [...] roku życia. Ponadto, J.F. ma syna i córkę, którzy są osobami spokrewnionymi w pierwszym stopniu i w dacie wydawania decyzji nie legitymowali się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W związku z tym nie są spełnione przesłanki ustawowe do przyznania K.S. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.