Interpretacja indywidualna z dnia 1 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.840.2023.1.JG

Zwolnienie z opodatkowania otrzymanego odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości niezabudowanej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 grudnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W spadku po mężu A.B. Wnioskodawczyni stała się w 1/3 współwłaścicielem nieruchomości niezabudowanej nr KW (...). Mąż Wnioskodawczyni zmarł w dniu (...) 2020 r., a nabycie nieruchomości przez Wnioskodawczynię oraz pozostałych dwóch współwłaścicieli (syna oraz córkę) zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia z dn. 22 czerwca 2020 r. Rep. A nr (...).

Przedmiotowa nieruchomość została w ok. 3/4 wywłaszczona w związku z decyzją Wojewody (...) nr (...) z dnia (...) 2022 r. zn. (...) – o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn.: (...), której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Następnie decyzją Wojewody (...) z dnia (...)2023 r. zn. (...) ustalono wysokości przyznanego odszkodowania z tyt. wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości.

Decyzja ZRID uprawomocniła się w związku z wydaniem przez Ministra Rozwoju i Technologii w dn. (...) 2023 r. decyzji zn. (...). Decyzja Ministra Rozwoju i Technologii z dn. (...) 2023 r. zn. (...) jest obszerna, a większość postanowień, które zawiera nie dotyczyło naszej nieruchomości (nr KW (...)), dlatego nie miało wpływu na naszą sytuację, bowiem nie wprowadzono zmian w zakresie naszej nieruchomości. Decyzja zawiera również stanowiska w sprawie odwołań właścicieli nieruchomości od decyzji Wojewody (...) Nr (...) z dnia (...) 2022 r., znak: (...), o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn.: „(...). Jednym z takich odwołań było nasze odwołanie się w sprawie od przyjętego sposobu podziału nieruchomości pod wywłaszczenie. W odwołaniu wyraziliśmy zarzut wywłaszczenia tylko części naszej nieruchomości (ok. 3/4) uważając, że należało wywłaszczyć całość, czyli bez pozostawiania nam tzw. „resztówki”, z którą niewiele możemy zrobić.

Niestety Minister Rozwoju i Technologii jednym z postanowień decyzji ten zarzut oddalił. Tak więc wyłącznie w tej kwestii decyzja Ministra Rozwoju i Technologii dotyczyła naszej nieruchomości. Wszystkie istotne dla sprawy (nieruchomości, której Wnioskodawczyni jest współwłaścicielem) informacje wynikające z treści tej decyzji opisano powyżej. W rezultacie GDDKiA, realizując decyzję Wojewody (...) ustalającą wysokość przyznanego odszkodowania, wypłaciła wszystkim współwłaścicielom w bieżącym roku kalendarzowym przyznane odszkodowanie. Podstawę prawną przyznanego odszkodowania stanowi decyzja Wojewody (...) z dnia (...) 2023 r. zn. (...), wydana na podstawie art. 12 ust. 4a, 4f, 4g, 5, art. 18 ust. 1, 1e pkt 1, art. 22 oraz art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 176 ze zm.), art. 132 ust. 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1899 ze zm.) oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2000 ze zm.), którą to decyzją:

1)ustalono wysokość odszkodowania za nieruchomość położoną w gminie (...), obręb (...) oznaczoną jako działka nr 111/1 oraz działka nr 111/2, powstałe z podziału działki nr 111/3, zapisaną w księdze wieczystej nr (...);

2)powiększono odszkodowanie ustalone w pkt 1 o kwotę równą 5% wartości nieruchomości zgodnie z art. 18 ust. 1e pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych;

3)odszkodowanie ustalone w pkt 1 i 2 powyżej przyznano na rzecz trzech współwłaścicieli tej nieruchomości;

4)zobowiązano Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty ustalonego ww. punktami odszkodowania.

Ww. decyzja Wojewody (...) z dnia (...) 2023 r. zn. (...) stała się ostateczna w związku z tym, że w ciągu 14 dni od jej doręczenia współwłaściciele nieruchomości nie wnieśli odwołania od niej do Ministra Rozwoju i Technologii. Decyzja została doręczona w dn. 24 stycznia 2023 r. do pełnomocnika współwłaścicieli. Przyznane odszkodowanie zostało wypłacone w całości w roku 2023, w dwóch ratach – pierwszą część w formie zaliczki jeszcze przed uprawomocnieniem się ZRID, a po uprawomocnieniu się ZRID wypłacono pozostałą część odszkodowania. Podstawą wypłacenia odszkodowania było:

1)w części zaliczkowej – opisane powyżej uprawomocnienie się decyzji Wojewody (...) z dnia (...) 2023 r. zn. (...),

2)w pozostałej części – uprawomocnienie się decyzji (...) nr (...) z dnia (...) 2022 r. zn. (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn.: (...), której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, które miało miejsce w rezultacie wydania decyzji przez Ministra Rozwoju i Technologii z dn. (...) 2023 r. zn. (...).

Pytanie

Czy w prawidłowy sposób Wnioskodawczyni interpretuje art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy, że wypłacone jej odszkodowanie z tyt. wywłaszczenia pod budowę drogi (...) spełnia warunki zwolnienia od opodatkowania przywołane w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i uzyskany przez nią przychód z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie jest zwolniony z opodatkowania?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych tego typu przychody podlegają zwolnieniu od opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy, chyba że nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Pani zdaniem, wprawdzie warunek pierwszy art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy dot. wyłączenia ze zwolnienia z opodatkowania został spełniony, ponieważ od śmierci ojca ((...) 2020 r.) do momentu wywłaszczenia ((...) 2022 r.) upłynął krótszy okres czasu niż 2 lata, jednak drugi warunek nie został wypełniony. Nieruchomość została bowiem nabyta w formie spadku, czyli nieodpłatnie. Nie ma więc możliwości określenia ceny nabycia nieruchomości darowanej w formie spadku, a także niewypełniony został warunek, który wymaga, aby cena nabycia była niższa o co najmniej 50% od wartości odszkodowania.

Tym samym uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod budowę drogi(...)spełnia warunki zwolnienia z opodatkowania wyszczególnione w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jest zwolniony z opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art.e30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W myśl art. 132 ust. 1a tej ustawy:

W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Warunkiem niezbędnym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest zatem otrzymanie m.in. odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Zwolnienie nie przysługuje jednak, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

•nabycie nieruchomości nastąpi w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz

•cena jej nabycia będzie o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie jeden z warunków albo niespełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku nabycie przez Panią nieruchomości nastąpiło nieodpłatnie (w drodze spadku), tak więc nie zostanie spełniony jeden z warunków wyłączających zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie zaistnieje sytuacja, w której cena nabycia nieruchomości byłaby o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania (cena nie stanowiła elementu nabycia).

W konsekwencji przychód uzyskany przez Panią z tytułu otrzymanego odszkodowania za utracone prawo współwłasności nieruchomości stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA), albo

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).