Interpretacja indywidualna z dnia 29 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.727.2023.2.IK

Podstawa opodatkowania dla usługi najmu pojazdu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 października 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 2 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w kwestii ustalenia podstawy opodatkowania dla usługi najmu.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie -pismem z 5 stycznia 2024 r. (data wpływu 11 stycznia 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Osoba fizyczna, będąca wnioskodawcą (dalej jako: „Wnioskodawca”, „Podatnik”) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, której przeważającą działalnością gospodarczą jest PKD 77.12.Z - wynajem i dzierżawa pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce.

Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł umowę najmu z innym podmiotem gospodarczym (dalej jako: „Spółka”, „Najemca”). Przedmiotem umowy jest najem ciągników, naczep oraz samochodów osobowych i ciężarowych, których właścicielem lub leasingobiorcą jest Wnioskodawca. Zgodnie z postanowieniami umowy, Spółka jest uprawniona do korzystania z przedmiotów najmu za granicą.

W wyżej wskazanej umowie wskazano również, że w przypadku wykorzystywania pojazdów za granicą Podatnik ponosi koszt zakupu paliwa i opłat drogowych zagranicą.

Zgodnie z umową za usługę najmu z umożliwieniem nabycia paliwa i opłat drogowych wystawiana jest faktura VAT. Istnieje ścisły związek pomiędzy usługą najmu oraz umożliwieniem nabycia paliwa i opłat drogowych. W przedmiotowej sprawie umożliwienie nabycia paliwa i czy opłat drogowych jest niezbędne dla najemcy.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

W czynszu najmu pojazdów są uwzględniane również koszty paliwa i opłat drogowych. Najemca otrzymuje do dyspozycji karte paliwową wynajmującego. Najemca uiszcza płatność kartą paliwową wymajmującego i wartość zakupionego paliwa i opłat jest doliczona do czynszu. W czynszu najmu pojazdów są uwzgledniane również koszty paliwa i opłat drogowych, w zakresie, w jakim Najemca korzysta z możliwości nabycia paliw i opłat drogowych.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym podstawą opodatkowania VAT będzie czynsz najmu wraz z koszami netto paliwa i opłat drogowych?

Pana stanowisko w sprawie ostatecznie sformułowane w piśmie z 5 stycznia 2024 r.

W ocenie Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym podstawą opodatkowania VAT będzie czynsz najmu wraz z koszami netto paliwa i opłat drogowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

Podkreślenia wymaga, że aby dana czynność – stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu ustawy – podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy,

Stosownie do art. 29a ust. 6 ustawy,

Z powołanego powyżej art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko to, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną nie tylko od nabywcy, usługobiorcy, ale również od osoby trzeciej z tytułu dostawy towaru lub wykonania usługi. We wskazanych wyżej przepisach ustawodawca precyzyjnie określił katalog elementów wliczanych do podstawy opodatkowania oraz elementów niemających wpływu na jej wielkość.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł Pan umowę najmu z innym podmiotem gospodarczym. Przedmiotem umowy jest najem ciągników, naczep oraz samochodów osobowych i ciężarowych, których właścicielem lub leasingobiorcą jest Wnioskodawca. Zgodnie z postanowieniami umowy, Najemca jest uprawniony do korzystania z przedmiotów najmu za granicą. W wyżej wskazanej umowie wskazano również, że w przypadku wykorzystywania pojazdów za granicą Podatnik ponosi koszt zakupu paliwa i opłat drogowych zagranicą. Zgodnie z umową za usługę najmu z umożliwieniem nabycia paliwa i opłat drogowych wystawiana jest faktura VAT. Istnieje ścisły związek pomiędzy usługą najmu oraz umożliwieniem nabycia paliwa i opłat drogowych. W przedmiotowej sprawie umożliwienie nabycia paliwa i czy opłat drogowych jest niezbędne dla najemcy. W czynszu najmu pojazdów są uwzględniane również koszty paliwa i opłat drogowych. Najemca otrzymuje do dyspozycji kartę paliwową wynajmującego. Najemca uiszcza płatność kartą paliwową wynajmującego i wartość zakupionego paliwa i opłat jest doliczona do czynszu. W czynszu najmu pojazdów są uwzgledniane również koszty paliwa i opłat drogowych, w zakresie, w jakim Najemca korzysta z możliwości nabycia paliw i opłat drogowych.

Wątpliwości Pana dotyczą ustalenia czy w podstawie opodatkowania będzie czynsz najmu wraz z kosztami netto paliwa i opłat drogowych.

W celu udzielenia odpowiedzi na Pana wątpliwości konieczne jest najpierw rozstrzygnięcie w zakresie kompleksowości świadczonych przez Pana na rzecz Najemcy czynności, które przekłada się na określenie miejsca świadczenia ww. czynności, a w konsekwencji na ustalenie podstawy opodatkowania.

Zauważyć należy, iż ani przepisy ustawy, ani też przepisy dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej dyrektywą 2006/112, nie regulują kwestii czynności złożonych. Co do zasady na gruncie ustawy każde świadczenie winno być traktowane odrębnie i niezależnie. Jednakże na podstawie orzecznictwa TSUE i polskich sądów administracyjnych można stwierdzić, że świadczenie obejmujące z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia jedną całość nie powinno być sztucznie dzielone.

Istotne wskazówki co do rozumienia świadczenia kompleksowego znajdują się w opinii Rzecznik Generalnej Julienne Kokott z dnia 22 października 2020 r. do sprawy C-581/19 (ECLI:EU:C:2020:855.) Frenetikexito – Unipessoal Lda przeciwko Autoridade Tributária e Aduaneira, gdzie ww. wskazała, że każde świadczenie należy co do zasady uznawać za odrębne i niezależne dla celów opodatkowania VAT (pkt 16). Ww. potwierdziła również, że zasada niezależności każdego świadczenia nie ma jednak charakteru bezwzględnego a transakcji nie należy sztucznie rozdzielać, aby nie pogarszać funkcjonalności systemu VAT (pkt 20).

Odnosząc się do pkt 20, należy podkreślić, że ewentualną sztuczność rozdziału świadczeń należy rozpatrywać przez całościowy pryzmat funkcjonalności systemu VAT, a nie z subiektywnej perspektywy interesów czy też wygody stron transakcji.

W myśl przywołanej opinii wskazówką świadczącą o istnieniu jednego świadczenia złożonego jest jednolity cel gospodarczy transakcji. I tak jeżeli przeciętnemu świadczeniobiorcy zależy właśnie na połączeniu kilku świadczeń, przemawia to za istnieniem jednego świadczenia złożonego. W świetle orzecznictwa Trybunału jedno świadczenie złożone występuje wtedy, kiedy wszystkie elementy świadczenia są niezbędne dla osiągnięcia celu (pkt30).

Ponadto ważną wskazówką przedstawioną w opinii Julianne Kokkot jest fakt obrazujący, kiedy dane świadczenie stanowi jedynie niesamodzielne świadczenie o charakterze pomocniczym wobec świadczenia głównego. I tak świadczenie należy uważać za pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego usługodawcy. Ponadto zaznaczono, że świadczenie pomocnicze ma w porównaniu ze świadczeniem głównym jedynie drugorzędne znaczenie, w związku z czym jest „traktowane dla celów podatkowych tak samo, jak świadczenie główne”.

Rzecznik Generalna zauważyła także, że „Jeżeli zespół świadczeń i czynności ustala cenę łączną, w świetle orzecznictwa Trybunału jest to również wskazówka świadcząca o istnieniu jednego świadczenia złożonego (...)” (pkt 32). Należy zauważyć, że powołaną wyżej opinię podzielił TSUE w wydanym w dniu 4 marca 2021 r. wyroku C-581/19.

Zbliżoną sprawą zajął się Europejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie C-185/01. W sprawie tej podatnik, będący firmą leasingową, oferował swoim klientom usługę zarządzania zakupami paliwa do samochodów będących przedmiotem leasingu. W ramach usługi podatnik udostępniał klientom karty kredytowe wystawione na siebie. Klienci dokonywali płatności ryczałtowych w ciągu roku. Na zakończenie roku następowało rozliczenie końcowe, na podstawie którego klienci obciążani byli rzeczywistymi kosztami paliwa. Faktury za paliwo wystawiane były przez stacje benzynowe na Auto Lease, który ujmował te koszty na fakturze za usługi leasingu wystawiane klientom.

Trybunał zauważył, „iż „dostawa towarów” nie odwołuje się do przeniesienia własności zgodnie z procedurami określonymi w stosownym prawie krajowym, lecz obejmuje wszelkie przeniesienie majątku rzeczowego przez jedną stronę, które uprawnia drugą stronę w rzeczywistości do dysponowania nim tak, jakby ta strona była właścicielem tego majątku. Cel VI Dyrektywy może być zagrożony, jeśli warunki wystąpienia dostawy towarów - będącej jedną z trzech transakcji opodatkowanych - różniłyby się w poszczególnych Państwach Członkowskich, jak to ma miejsce w przypadku warunków regulujących przeniesienie własności w prawie cywilnym. W konsekwencji, aby odpowiedzieć na przekazane pytanie, konieczne jest ustalenie, na rzecz kogo - leasingodawcy czy leasingobiorcy - spółki naftowe przenosiły, w postępowaniu głównym, to prawo do rzeczywistego dysponowania towarem jak właściciel. Nie podlega sporowi, że leasingobiorca ma prawo do dysponowania paliwem tak, jakby był on jego właścicielem. Otrzymuje on paliwo bezpośrednio na stacjach benzynowych, a Auto Lease nie ma w żadnym momencie prawa do decydowania, w jaki sposób to paliwo ma zostać zużyte i w jakim celu. Argument, iż paliwo jest dostarczane Auto Lease, biorąc pod uwagę, że leasingobiorca nabywa paliwo w imieniu i na koszt tej spółki, która ponosi z góry koszt tego towaru, nie może być przyjęty”.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, stwierdzić należy, że warunki umowy najmu opisane we wniosku nie wskazują, aby najemca był uprawniony do korzystania z karty paliwowej na potrzeby pojazdów innych niż najmowane i mogł korzystać z tego świadczenia tylko w okresie najmu pojazdu. Z wniosku również nie wynika, że decyduje Pan, w jaki sposób (np. na jakich stacjach) oraz w jakim celu mają zostać wykorzystane towary i usługi nabyte w ramach transakcji dokonywanych przez najemcę za pomocą kart paliwowych i że decyduje Pan również o momencie dokonywania transakcji, i że Pan określa rodzaj oraz limity transakcji oraz że ma Pan możliwość zablokowania Karty Paliwowej.

Nie jest Pan zobowiązany do dokonywania dostaw paliwa na rzecz swoich Najemców, gdyż paliwo to może zostać przekazywane bezpośrednio pomiędzy stacją paliw a podmiotami najmującymi samochody, a tym samym Pan nie dysponuje przedmiotowym paliwem jak właściciel – z tego też względu nie może przekazać tego prawa (odsprzedać paliwa) swoim klientom. W konsekwencji, skoro nie dochodzi do dostawy paliwa przez Pana na rzecz najemców, to ten element transakcji jako taki nie powinien być opodatkowany.

W ocenie Organu, w przedstawionym zagadnieniu występuje kilka różnorodnych i odrębnych świadczeń. Usługa najmu pojazdów samochodowych oraz koszty nabycia paliwa i opłat drogowych są odrębnymi bytami i nie stanowią jednego świadczenia. Pan tylko wynajmuje te pojazdy, a najemca – Spółka sam musi zapewnić paliwo i opłaty drogowe, pomimo udostępnienia mu karty paliwowej, aby mógł w pełni skorzystać z ciągników, naczep oraz samochodów osobowych i ciężarowych.

Zatem nie istnieje ścisły związek pomiędzy usługą najmu, a kosztami paliwa i opłatami drogowymi. W przedmiotowej sprawie umożliwienie nabycia paliwa i czy opłat drogowych nie jest niezbędne do wyświadczenia usługi najmu. Przekazywana przez Pana karta paliwowa nie jest więc warunkiem koniecznym do korzystania z przedmiotu najmu, a możliwość nabycia za granicą paliwa czy opłat drogowych na korzystnych zasadach przy użyciu karty paliwowej może stanowić w tym przypadku jedynie zwiększenie atrakcyjności Pana oferty.

Podsumowując należy uznać, że mamy w przedmiotowej sprawie do czynienia z usługą najmu oraz odrębnymi od niej dostawą paliwa i świadczeniem usługi.

W świetle powyższego do kosztów za paliwo i opłat drogowych ponoszonych za granicą Polski mają zastosowanie inne przepisy podatkowe i należy te koszty rozpatrywać jako dostawę towarów/świadczenie usług na terytorium innego kraju niż Polska, odrębnie od usługi najmu.

W przypadku dostawy paliwa należy uwzględnić przepis art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym,

Z opisu sprawy wynika, że Najemca uprawniony jest do korzystania z przedmiotu najmu za granicą, a więc dostawa paliwa to tego pojazdu następuje na terytorium innego państwa niż Polska.

Natomiast w przypadku opłat drogowych, należy zwrócic uwagę na przepisy art. 28b ust. 1 oraz art. 28e ustawy o VAT. Według art. 28b ust. 1 ustawy,

Stosownie do art. 28e ustawy,

Przepis art. 28b ust. 1 ustawy o VAT zawiera wyłączenia m.in. art. 28e odnoszący się do miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami, który w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie.

Zatem miejscem świadczenia i opodatkowania usługi przejazdu drogami na terytorium innego państwa niż Polska, za które ponoszone są opłaty za przejazd tymi drogami jest miejsce, na terenie którego położona jest ta nieruchomość.

Z powyższego wynika zatem, że tankowanie pojazdów oraz usługi przejazdu drogami na terytorium innego państwa członkowskiego UE, za które ponoszone są opłaty za przejazd tymi drogami, nie podlegają opodatkowaniu na terytorium kraju. W przypadku ww. kosztów za paliwo i opłat drogowych ponoszonych za granicą Polski mają zastosowanie inne przepisy podatkowe i należy te koszty rozpatrywać jako dostawę towarów i świadczenie usług na terytorium innego kraju niż Polska, odrębnie od usługi najmu.

W przedmiotowej sprawie zarówno tankowanie pojazdu (jako dostawa towarów) oraz opłaty drogowe (jako świadczenie usług) nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem VAT. Przepisy tego państwa określają sposób fakturowania, stawkę oraz sposób określenia podstawy opodatkowania ww. czynności. Tym samym dla określenia podstawy opodatkowania dla czynności dostawy paliwa i opłat drogowych nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o VAT (w szczególności art. 29a ust. 1 i 6).

Tym samym Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie sformułowanego pytania, stąd wszelkie inne kwestie poruszone we wniosku (w szczególności zasadność ubiegania się przez Pana o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Wspólnoty Europejskiej) nie były przedmiotem rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.