Interpretacja indywidualna z dnia 19 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.281.2023.4.PB

W zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 10 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 stycznia 2024 r. (wpływ 12 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą pod firmą (…). Data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej to (...) 1998 r. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Data rejestracji jako podatnik VAT to 7 listopada 1995 r. Przeważająca działalność gospodarcza Wnioskodawcy to: (…). Pozostała działalność Wnioskodawcy to: (…).

Wnioskodawca posiada licencję na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy (wprowadzone przez Starosta (…)) od 15 kwietnia 2003 r. do 14 kwietnia 2033 r. oraz uprawnienia w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie miasta (…) (wprowadzone przez Urząd Miasta (…)) od 25 marca 2013 r.

Faktycznie wykonywane czynności w działalności gospodarczej Wnioskodawcy należy podzielić na dwa rodzaje: wynajem nieruchomości oraz świadczenie usług budowlanych. W ślad za faktycznie wykonywanymi czynnościami Wnioskodawca na podstawie wewnętrznego regulaminu dokonał podziału składników majątku związanych i wykorzystywanych na potrzeby działalności związanej z wynajmem nieruchomości (określonych w regulaminie jako: „R.”) oraz składników majątku związanych i wykorzystywanych na potrzeby działalności związanej z świadczeniem usług budowlanych (określonych w regulaminie jako: „Z.”). Do środków trwałych związanych i wykorzystywanych na potrzeby działalności związanej z wynajmem nieruchomości („R.”) Wnioskodawca zaliczył: grunt niezabudowany działka (…), grunt ul. (…) dz. (…), działka niezabudowana (…), grunt działka nr (…) ul. (…), centrum kupieckie, targowisko pod zadaszeniem, pawilon handlowy nr 1, pawilon handlowy nr 2, budynek (…) nr 5, budynek usługowy ul. (…), budynek nr 4 ul. (…) działka (…), przyłącze energetyczne (…), oświetlenie, rurociągi wodne ul. (…), droga dojazdowa paw. nr 1, ogrodzenie, plac utwardzony (…), parking, ogrodzenie ul. (…), plac utwardzony ul. (…), agregat (…), agregat prądotwórczy, przepompownia, piec (…) nr 1, piec (…) nr 2, piec (…) nr 3, piec (…) nr 4, piec (…) nr 5, piec (…) nr 6, piec (…) nr 7, piec (…) nr 8, piec (…) nr 9, piec (…) ul. (…), prasa hydrauliczna do odpadów komunalnych, budynek stacji transformatorowej, system nagłośnienia budynku nr 1 galerii handlowej, system monitoringu ul. (…), klimatyzacja w budynku sklepu, klimatyzator w bud. nr 1 (galeria), klimatyzacja w budynku usługowym ul. (…), separator, prasa do odpadów (…), szorowarka (…), ciągnik komunalny-rolniczy (…), wózek (…), wózek (…), wózek (…), kontener toaleta publiczna typu (…), altana śmietnikowa (…), meble biurowe (portiernia, biuro ul. (…), regały magazynowe – bud. nr 1 (…), urządzenie czyszcząco-filtrujące (…), meble socjalne ul. (…), budynek usług wulkanizacyjnych i skup surowców wtórnych, pawilon handlowo usługowy budynek nr 6 – ul. (…), budynek myjni samochodowej ul. (…), linia elektryczna ul. (…), linia elektroenergetyczna ul. (…), urządzenie alarmowe z montażem bud. nr 1 ul. (…), urządzenie alarmowe z montażem ul. (…), budynek usługowy ul. (…), plac utwardzony ul. (…).

Do środków trwałych związanych i wykorzystywanych na potrzeby działalności związanej z świadczeniem usług budowlanych („Z.”) Wnioskodawca zaliczył: grunt ul. (…) działka (…), grunt ul. (…) działka (…), grunt i działka (…) o pow. 4914 m² – baza, grunt działka nr (…) (było (…)) ul. (…), grunt – (…), grunt działka nr (…) ul. (…), budynek stacji paliw ul. (…) budynek oskp ul. (…), zbiorniki, instal. do dystryb. paliw, wiata ul. (…), plac utwardzony ul. (…), agregat prądotwórczy (…), agregat prądotwórczy (…), myjka ciśnieniowa (…), pompa (…), sprężarka (…), zestaw sprężarkowy, agregat spawalniczy, migomat, elektrozgrzewarka automatyczna, wiertnica diamentowa (…), zestaw komputerowy, urządzenie wielofunkcyjne (…), urządzenie pneumatyczne (…), rębak do drewna (…), pilarka z zestawem tarcz, wiertnica (…), koparka kołowa, koparko-ładowarka (…), koparka kołowa (…), ładowarka teleskopowa (…), równiarka kołowa (…), koparka gąsienicowa (…), spycharka gąsienicowa (…), ładowarka kołowa (…), mini koparka (…), koparko-ładowarka (…), koparko-ładowarka (…), koparka gąsienicowa (…), mini koparka gąsienicowa (…), ładowarka (…), ładowarka kołowa (…), wykańczarka pow. beton. (…), system sterowania maszyn (…), konstrukcja metal. siln. spalin zagęszczarka, wiertnica (…), zagęszczarka płytowa, zagęszczarka punktowa, walec drogowy (…), recykler (…), zagęszczarka (…), zagęszczarka (…), walec wibracyjny (…), maszyna do układania kostki brukowej, zagęszczarka (…), zamiatarka (…), zalewarka szczelin i krawędzi (…), rozściełacz (…), mieszalnik ciągnikowy, urządzenie (…), zagęszczarka (…), walec wibracyjny (…), zamiatarka (…), maszyna do robót drogowych (…), maszyna do robót drogowych (…), płyta zagęszczająca, zagęszczarka i zbiornik na wodę, młot używany, frezarka do asfaltu (…), aparat piaskujący (…), podwozie homolog. wraz z skraplarką, zamiatarka (…), zamiatarka (…), sam. ciężar. (…), sam. ciężar. (…), sam. ciężar. (…), przyczepa ciężarowa (…), sam. ciężar. (…), sam. ciężar. (…), solarko-piaskarka, przyczepa ciężarowa (…), przyczepa ciężarowa (…), przyczepa ciężarowa (…), przyczepa ciężarowa (…), niwelator laserowy, pawilon (…), urządzenie czyszczące (…), sejf (…), maszyna do wykopywania roślin (…), zbiornik paliwa wraz z dystrybutorem (…), kamera (…), system alarmowy z nadajnikiem, cyfrowy (…), podnośnik śrubowy (…), wciągarka hydrauliczna (…), kontener pojedynczy używany, sam. osob. (…), sam. osob. (…), sam. ciężar. (…), sam. ciężar. (…), sam. ciężar. (…), sam. specj. (…), budynek garażowy z częścią socjalną ul. (…), klimatyzacja, wentylacja stacja paliw ul. (…).

Składniki majątku związane i wykorzystywane na potrzeby działalności związanej z wynajmem nieruchomości (określone w regulaminie jako: „R.”) Wnioskodawca planuje darować córce jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP). Córka będzie kontynuowała działalność związaną z wynajmem nieruchomości w formie indywidualnej działalności gospodarczej.

Składniki majątku związane i wykorzystywane na potrzeby działalności związanej z świadczeniem usług budowlanych (określone w regulaminie jako: „Z.”) Wnioskodawca planuje darować synowi jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP). Syn będzie kontynuował działalność w formie indywidualnej działalności gospodarczej bądź osobowej spółki prawa handlowego.

Składniki majątku mające być przedmiotem darowizny są wyodrębnione na płaszczyźnie funkcjonalniej w ramach indywidualnej działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę. Wyodrębnienie funkcjonalne polega na tym, że wyodrębnione składniki majątku umożliwiają świadczenie usług w zakresie wynajmu nieruchomości („R.”) oraz umożliwiają świadczenie usług budowlanych („Z.”). Opisane we wniosku środki trwałe, nieruchomości, maszyny i wyposażenie umożliwiają wykonywanie czynności związanych z ZCP. Przenoszone składniki majątku będą stanowiły samodzielne przedsiębiorstwo, zdolne do realizacji zadań gospodarczych w zakresie wynajmu nieruchomości oraz usług budowlanych. Wyodrębnione składniki części przedsiębiorstwa będą funkcjonować wraz z zatrudnionymi pracownikami. Cześć pracowników Wnioskodawcy organizacyjnie przypisana jest do świadczenia usług w zakresie wynajmu nieruchomości („R.”) oraz do świadczenia usług budowlanych („Z.”). Wnioskodawca prowadzi dwie odrębne listy płac. Jedna lista płac dotyczy pracowników przypisanych do świadczenia usług w zakresie wynajmu nieruchomości („R.”). Druga lista płac dotyczy pracowników przypisanych do świadczenia usług budowlanych („Z.”). Wszyscy pracownicy ci zostaną przejęci w trybie art. 23 Kodeksu pracy. Składniki majątku mające być przedmiotem darowizny są wyodrębnione na płaszczyźnie finansowej w ramach indywidualnej działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę. Wyodrębnienie finansowe polega na tym, że w prowadzonej ewidencji księgowej przypisane są przychody i koszty, a także należności i zobowiązania związane ze świadczeniem usług w zakresie wynajmu nieruchomości („R.”) oraz przychody i koszty, a także należności i zobowiązania związane ze świadczeniem usług budowlanych („Z.”). Wnioskodawca prowadzi odrębne rachunki bankowe dla usług w zakresie wynajmu nieruchomości („R.”) oraz dla usług budowlanych („Z.”).

Po dokonaniu darowizny ZCP na rzecz córki oraz po dokonaniu darowizny ZCP na rzecz syna Wnioskodawca nie będzie posiadał środków trwałych w indywidualnej działalności gospodarczej i planuje zawiesić bądź zakończyć indywidualną działalność gospodarczą.

Córka oraz syn którzy otrzymają darowiznę ZCP będą mieli możliwość kontynuowania działalności w zakresie wynajmu nieruchomości oraz w zakresie usług budowlanych. Do tej kontynuacji nie będzie konieczne angażowanie dodatkowych składników, które byłyby niezbędne do prowadzenia działalności w oparciu o przejęte składniki.

Córka w formie indywidualnej działalności gospodarczej, syn w formie indywidualnej działalności gospodarczej bądź w formie osobowej spółki prawa handlowego będą mieli możliwość samodzielnego kontynuowania działalność bez dodatkowych inwestycji, przeprowadzenia reorganizacji, zatrudniania dodatkowego personelu. Składniki majątkowe, które będą przedmiotem darowizny są wystarczające do wykonywania usług związanych z wynajmem nieruchomości oraz usług budowlanych. Wzajemne powiązanie tych składników umożliwia dalszą kontynuację realizacji tych zadań.

Wnioskodawca informuje, że 24 marca 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.71.2023.1.KW w której uznał, że sposób i zakres wyodrębnienia opisany przez Wnioskodawcę będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT i tym samym transakcja wniesienia aportu do spółki prawa handlowego założonej razem z córką oraz transakcja wniesienia aportu do spółki prawa handlowego założonej razem z synem, nie będą podlegały podatkowi od towarów i usług.

Pytanie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy na Wnioskodawcy jako darczyńcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) na rzecz córki oraz na rzecz syna będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu dokonanej darowizny?

Pana stanowisko w sprawie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Pana zdaniem, na Wnioskodawcy jako darczyńcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) na rzecz córki oraz na rzecz syna nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu dokonanej darowizny.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego też należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze. zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 ww. Kodeksu: przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z powyższej definicji wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna należy bowiem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Prowadzi ona do zmniejszenia majątku darczyńcy, a zarazem do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów po stronie majątku obdarowanego.

Jak z powyższych przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika zawarcie umowy darowizny podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Podstawę opodatkowania stanowi w takiej sytuacji – zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy – wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przyjętych przez obdarowanego. Przy czym, zgodnie z art. 4 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie darowizny - na obdarowanym.

Wnioskodawca w opisanej umowie darowizny będzie osobą przekazującą (darczyńcą). Zatem po jego stronie nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, bez względu na to czy przekazanie darowizny będzie wiązało się z przejęciem przez obdarowanych długów, ciężarów lub zobowiązań darczyńcy (Wnioskodawcy).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Pana stanowiska tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):

Podatkowi podlegają: umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Jak stanowi art. 4 pkt 3 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży przy umowie darowizny – na obdarowanym.

Z treści art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że:

Obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie darowizny – wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Zgodnie z cytowanym wyżej art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa darowizny podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, ale wyłącznie w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, a więc np. w sytuacji, gdy na obdarowanego przechodzą wraz z przedmiotem darowizny wszelkie obowiązki z nim związane, ciążące dotychczas na darczyńcy. Wartość długów i ciężarów obciążających przedmiot darowizny, w wypadku ich przejęcia przez obdarowanego stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że na podstawie wewnętrznego regulaminu dokonał Pan podziału składników majątku związanych i wykorzystywanych na potrzeby działalności związanej z wynajmem nieruchomości (R.) oraz składników majątku związanych i wykorzystywanych na potrzeby działalności związanej z świadczeniem usług budowlanych (Z.). Składniki majątku związane i wykorzystywane na potrzeby działalności związanej z wynajmem nieruchomości (R.) planuje Pan darować córce jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP), a składniki majątku związane i wykorzystywane na potrzeby działalności związanej z świadczeniem usług budowlanych (Z.) planuje Pan darować synowi jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP).

Z treści wniosku wynika więc, że będzie Pan w opisanych umowach darowizny osobą przekazującą (darczyńcą). Zatem po Pana stronie nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, bez względu na to czy przekazanie darowizny będzie wiązało się z przejęciem przez obdarowanych (córkę i syna) długów, ciężarów lub zobowiązań darczyńcy (Pana) czy też nie. Dla Pana czynność ta na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych jest obojętna. Po Pana stronie, obowiązek podatkowy – zapłaty podatku nie wystąpi.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).