Interpretacja indywidualna z dnia 12 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.699.2023.3.WS

Koszty uzyskania przychodów - czesne za studia i podręczniki.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 9 października 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 9 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 stycznia 2024 r. (wpływ 5 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą głównie w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, ale prowadzi Pan też działalność dydaktyczną – szkolenia zawodowe. Jest Pan angażowany jako wykładowca. Prowadzi Pan zajęcia przygotowujące do egzaminu z wiedzy zawodowej (…). W związku z tym, że szkoli Pan studentów m.in. w zakresie psychologii sprzedaży i zachowań klientów, jakie pojawiają się w procesie sprzedaży, postanowił Pan poszerzyć również własne kompetencje zawodowe i zapisał się Pan na pięcioletnie studia z psychologii (…).

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku udzielił Pan odpowiedzi na następujące pytania:

Jaki dokładnie jest zakres prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej – czy w zakresie prowadzenia działalności ma Pan wyszczególnioną działalność dydaktyczną; jeśli tak, to od kiedy (prosimy wskazać datę)?

Pana działalność polega głównie na pośrednictwie w obrocie nieruchomościami – (68.31.Z Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami i 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów), od dawna dzieli się Pan jednak posiadanym doświadczeniem i wiedzą praktyczną i teoretyczną, prowadząc szkolenia zawodowe, które przygotowują m.in. do egzaminu zawodowego (…), dlatego w 2016-02-17 dodał Pan działalność szkoleniową (85.59.B Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane). Szkolenia (…) prowadzi Pan nieprzerwanie od 2016 roku. Częstotliwość jest różna, ale np. w bieżącym roku odbyło się sześć edycji kursu i wystawił Pan rachunki na łączną kwotę netto (+23% VAT) około (...) zł (zaokrąglone do pełnych wartości).

Zakres szkolenia to psychologia sprzedaży, negocjacje, umowy na wyłączność, oczekiwania stron transakcji (marketingowo nazwa jest inna, ale omawia Pan m.in. proces podejmowania decyzji zakupowej przez klienta) itp. Tytuły wykładów ustala organizator, aby były interesujące marketingowo, ale tematyka jest taka, jak Pan wskazał powyżej.

Od 2020 roku jest Pan też wykładowcą (…), gdzie prowadzi Pan zajęcia (…) Tematem wykładów jest (…) również w dużej mierze oparta o zagadnienia psychologiczne związane z oczekiwaniami klienta i mechanizmami podejmowania decyzji zakupowych przez klientów. Zajęcia prowadzi Pan raz na semestr. W tym roku wystawił Pan rachunek na (...) zł netto.

Jaką formę opodatkowania działalności gospodarczej Pan wybrał (np. zasady ogólne, podatek linowy)?

Podatek linowy.

Czy działalność dydaktyczna prowadzona jest przez Pana w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej?

Tak, prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą.

Czy działalność dydaktyczną wykonuje Pan na podstawie umowy zlecenia, czy na podstawie innej umowy – prosimy wskazać jakiej?

Z (…) ma Pan umowę zlecenia, w ramach współpracy (…) nie ma Pan umowy zlecenia – po szkoleniu wystawia Pan fakturę.

Jeśli działalność dydaktyczną wykonuje Pan na podstawie umowy zlecenia (bądź innej umowy), to czy jej zakres pokrywa się z zakresem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej?

W Pana ocenie tak, ponieważ działalność rozszerzał Pan dopiero kiedy zaproszono Pana do prowadzenia zajęć.

Kiedy rozpoczął Pan studia psychologiczne; prosimy wskazać datę?

Studia rozpoczął Pan 1 października 2023 r.

Jaki dokładnie kierunek studiów Pan wybrał, w szczególności, czy jest to kierunek związany ogólnie z psychologią, czy też jest to kierunek wyspecjalizowany w zakresie psychologii sprzedaży i zachowań klientów, jakie pojawiają się w procesie sprzedaży, a więc kierunek związany z zakresem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej?

Studia są to jednolite studia magisterskie, a specjalizację będzie Pan mógł wybierać dopiero później, na 3 lub 4 roku studiów.

W jaki sposób wiedza zdobyta przez Pana podczas studiów z psychologii ma zostać wykorzystana w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej?

Biorąc pod uwagę, że Pana wykłady traktują o psychologii sprzedaży, podejmowaniu decyzji przy podpisywaniu umów pośrednictwa, zachowaniach klientów podczas negocjacji, procesach poznawczych klientów, które determinują podejmowanie decyzji zakupowej bądź sprzedażowej, to jak najbardziej to się łączy. Obecnie zachowania klientów opisuje Pan uczestnikom kursów wyłącznie intuicyjnie. Opiera się Pan na własnych obserwacjach i wyciąga Pan wnioski. Niestety te Pana spostrzeżenia nie są poparte wiedzą naukową. Na studiach, pomimo że jest to dopiero początek, poznaje Pan np. biologiczne podstawy funkcjonowania człowieka, koncepcje psychologiczne człowieka, procesy poznawcze (to nazwy przedmiotów) i jest to niezwykle pomocne, gdyż pozwala z naukowego punktu widzenia spojrzeć na zagadnienie sprzedaży i obsługi klienta. W Pana ocenie to się łączy z Pana działalnością, gdyż elementy, jakie Pan poznaje, wzbogacają Pana wykłady już dzisiaj. W zasadzie, kiedy na studiach poznaje Pan nowe rzeczy, to taka wiedza pozwala Panu na modyfikacje przekazu dla studentów i osób, które Pan uczy.

Jakie wydatki oprócz wymienionych przykładowo miesięcznych kosztów czesnego oraz podręczników objęte są zakresem zadanego przez Pana pytania; prosimy je enumeratywnie wymienić?

Innych wydatków poza wymienionymi we wniosku Pan nie przewiduje. Czyli pyta Pan wyłącznie o koszt czesnego i koszt podręczników.

Pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych

Czy może Pan koszty związane ze studiami, czyli np. miesięczne czesne i koszt podręczników, wliczyć w koszty prowadzonej działalności gospodarczej?

Obecnie nie wliczył Pan poniesionych kosztów (zbiera Pan tylko rachunki) i zrobi to, jeśli interpretacja indywidualna potwierdzi taką możliwość.

Pana stanowisko w sprawie

W odniesieniu do wniosku: zakres merytoryczny Pana szkoleń omawia m.in. procesy myślowe, emocje, negocjacje i nastawienia stron przyszłych transakcji na rynku nieruchomości. Obecnie zagadnienia te omawiane są intuicyjnie na podstawie Pana własnych doświadczeń zawodowych. Biorąc jednak pod uwagę, że osoby, jakie Pan szkoli, mają w przyszłości samodzielnie wykonywać zawód pośrednika i być biegłymi w sprzedaży i rozumieć zachodzące procesy myślowe swoich klientów, uważa Pan, że Pana merytoryczne przygotowanie w tym zakresie uzasadnia możliwość zaliczenia wydatków związanych ze studiami do kosztów prowadzonej działalności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

- pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub źródłem przychodów i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

- nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

- być właściwie udokumentowany.

Powołany przepis wskazuje, że przy ocenie danego wydatku przede wszystkim musi istnieć źródło przychodów. Z zasadą tą skorelowane są przepisy ustanawiające reguły potrącania wydatków w określonym czasie.

Stwierdzenie, że określone wydatki poniesione przez podatnika spełniają wszystkie wskazane przez ustawodawcę warunki podatkowego uznania ich za koszty uzyskania przychodów, stanowi bowiem niezbędną przesłankę odliczenia ich przez podatnika od osiągniętych przychodów.

W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Przy czym – związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodów bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem ich źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodów to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodów w przyszłości.

Zwracam przy tym uwagę, że obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego między poniesionym wydatkiem a przychodami uzyskanymi z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tych przychodów – każdorazowo spoczywa na podatniku.

Ustawodawca, posługując się zwrotem „koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów”, przypisuje temu określeniu cechę świadomego, zamierzonego, przemyślanego i logicznego działania podatnika przyporządkowanego osiągnięciu przychodów, a nie odwołuje się do skutku będącego następstwem określonego działania. Wykładnia językowa użytego przez ustawodawcę pojęcia „koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów” oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków pod tym wszakże warunkiem, że wykaże, że świadomie poniósł określony wydatek, który ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów. Zależność między poniesionymi w danym czasie kosztami a możliwością uzyskania w przyszłości z tego tytułu przychodów trzeba zatem rozpatrywać na podstawie adekwatnego związku przyczynowego. Przy kwalifikowaniu określonych wydatków poczynionych przez podatnika do kosztów podatkowych należy jednocześnie brać pod uwagę przeznaczenie wydatku (jego celowość), jak też potencjalną możliwość przyczynienia się wydatku do osiągnięcia przychodów podatnika.

Wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych (czesne za studia, koszty podręczników) nie zostały wymienione w katalogu zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do stwierdzenia zatem, czy wydatki takie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w związku wykonywaną działalnością, istotne jest ustalenie:

-czy związane są z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne do wykonywanej działalności i które mają z nią związek,

-czy służą tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia niezwiązanego z działalnością, a więc co do zasady mają charakter osobisty.

Zatem, uzasadnionymi racjonalnie i gospodarczo kosztami, których poniesienie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów ze źródła, jakim jest wykonywana przez Pana działalność gospodarcza, są takie wydatki, które pozwolą Panu nabyć umiejętności i wiedzę niezbędną w jej prowadzeniu. Istotnym warunkiem zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest istnienie źródła przychodów, do którego dany wydatek można przyporządkować.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Pana działalność polega głównie na pośrednictwie w obrocie nieruchomościami. Ponadto od dawna dzieli się Pan posiadanym doświadczeniem i wiedzą praktyczną i teoretyczną, prowadząc szkolenia zawodowe, które przygotowują m.in. do egzaminu zawodowego (…). Od 17 lutego 2016 r. rozszerzy ł Pan działalność gospodarczą o działalność szkoleniową. Szkolenia (…) prowadzi Pan nieprzerwanie od 2016 roku. Zakres Pana szkoleń to psychologia sprzedaży i zachowań klientów, jakie pojawiają się w procesie sprzedaży (psychologia sprzedaży, negocjacje, umowy na wyłączność, oczekiwania stron transakcji – omawia Pan m.in. proces podejmowania decyzji zakupowej przez klienta). W celu poszerzenia własnych kompetencji zawodowych od 1 października rozpoczął Pan pięcioletnie studia z psychologii. Wiedzę zdobytą podczas studiów z psychologii wykorzystuje Pan w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Na studiach poznaje Pan np. biologiczne podstawy funkcjonowania człowieka, koncepcje psychologiczne człowieka, procesy poznawcze (to nazwy przedmiotów) – jest to niezwykle pomocne w Pana działalności, gdyż pozwala z naukowego punktu widzenia spojrzeć na zagadnienie sprzedaży i obsługi klienta. Elementy, jakie Pan poznaje, już wzbogacają Pana wykłady. Kiedy na studiach poznaje Pan nowe rzeczy, to taka wiedza pozwala Panu na modyfikacje przekazu dla studentów i osób, które Pan uczy. W związku ze studiami ponosi Pan wydatki na czesne i podręczniki.

Na podstawie przedstawionego opisu sprawy oraz przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzam, że wydatki na czesne za studia i podręczniki – poniesione przez Pana w związku z podjęciem nauki na studiach o kierunku psychologicznym – będą związane z zakresem prowadzonej przez Pana działalności, a zdobyta na studiach wiedza będzie miała odzwierciedlenie w powstaniu lub wzroście przychodów z tego źródła bądź wpłynie na zachowanie lub zabezpieczenie tego źródła przychodów. Ponadto wydatki te nie są ujęte w katalogu zawartym w art. 23 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślam przy tym, że kosztem uzyskania przychodów mogą być wydatki właściwie udokumentowane.

Reasumując – wydatki z tytułu nauki na studiach (czesne za studia na kierunku psychologicznym oraz koszty podręczników) może Pan wliczyć w koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wniosek w zakresie podatku od towarów i usług podlega odrębnemu rozpatrzeniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).