Interpretacja indywidualna z dnia 12 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.232.2023.1.JKU

Skutki podatkowe nabycia spadku po ojczymie.

Interpretacja indywidualna 

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek 11 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po ojczymie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani osobą fizyczną. Pani matka pozostawała w związku małżeńskim z osobą niebędącą Pani ojcem (dalej: „ojczym”). Ojczym nie dokonał Pani przysposobienia, o którym mowa w przepisach art. 114 i następnych ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Ojczym sporządził, (...) r., testament na mocy którego powołał Panią (swoją pasierbicę) do całości spadku. Ojczym zmarł (...) r.

Wartość spadku przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Nie złożyła Pani jeszcze oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.

Pytanie

Czy – w przypadku przyjęcia przez Panią (pasierbicę) spadku po zmarłym ojczymie – zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, określonym w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie podlegało nabycie przez Panią (pasierbicę) własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia testamentowego pod warunkiem zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, nabycie przez Panią (pasierbicę) własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia testamentowego po przyjęciu przez Panią spadku po zmarłym ojczymie będzie podlegało zwolnieniu określonemu w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Uważa Pani, że zwolnienie nabycia w drodze dziedziczenia, wynikające z przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, może mieć zastosowanie m.in. w przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia przez pasierba. W ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca nie wskazał kogo należy rozumieć pod pojęciem pasierba. Jednocześnie, art. 14 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazuje, iż przez zstępnych należy rozumieć m.in. przysposobionych.

W związku z brakiem definicji legalnej pasierba, w celu ustalenia znaczenia tego pojęcia, należy odnieść się do jego znaczenia w języku powszechnym. Pasierb to „dziecko małżonka z którym nie wiąże go inny stosunek prawny (jak uznanie ojcostwa, czy przysposobienie)”.

W związku z faktem, że jest Pani córką żony ojczyma, to w stosunku do swojego ojczyma była Pani pasierbem. Pani zdaniem, tak też należy traktować Panią na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W Pani ocenie, analiza przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn prowadzi do jednoznacznych wniosków, iż wolą ustawodawcy było, aby ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nabycia spadku przekazanego przez ojczyma testamentem mógł korzystać także pasierb, przez którego należy rozumieć nieprzysposobioną córkę żony ojczyma. Gdyby wola ustawodawcy była inna, tj. dopuszczałby on takie zwolnienie jedynie wobec osób przysposobionych, wówczas nie umieszczałby w kręgu osób mogących korzystać z tego zwolnienia pasierba, wymieniając jedynie zstępnych, ponieważ przez zstępnych, jak wskazano w art. 14 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy rozumieć również przysposobionych.

Była Pani dla ojczyma pasierbicą, w związku z czym – według Pani – może Pani korzystać, na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w pkt 1 art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dla powyższego wniosku w szczególności nie będzie miał znaczenia brak przysposobienia Pani przez ojczyma.

Na potwierdzenie swojego stanowiska powołała się Pani na interpretację indywidualną.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774, ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują pojęcia: „spadek”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego:

Przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku.

Należy zauważyć, że – co do zasady – spadek podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1) 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2) 27 090 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3) 5733 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy stanowi, że:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

 1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

 2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

 3) do grupy III – innych nabywców.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Do tej grupy zaliczani są m.in. pasierbowie.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

 1) wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

 2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Pani matka pozostawała w związku małżeńskim z osobą niebędącą Pani ojcem. Ojczym nie dokonał Pani przysposobienia, o którym mowa w przepisach art. 114 i następnych ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Ojczym sporządził (...) r. testament, na mocy którego powołał Panią (swoją pasierbicę) do całości spadku. Ojczym zmarł (...) r.

Biorąc pod uwagę przywołane uregulowania prawne oraz opisane we wniosku zdarzenie przyszłe należy wskazać, że pasierbami są dzieci małżonka niebędące zarazem dziećmi drugiego ze współmałżonków. Pomiędzy tymi osobami (ojczym/macocha, pasierb) z chwilą zawarcia małżeństwa z rodzicem pasierba powstaje stosunek powinowactwa, o którym mowa w art. 61⁸ ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2809). Zgodnie z tym przepisem:

Z małżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka. Trwa ono mimo ustania małżeństwa.

Linię i stopień powinowactwa określa się według linii i stopnia pokrewieństwa.

Ustawodawca, ustalając zakres podmiotowy zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wskazał, że osobą uprawnioną do skorzystania z tego zwolnienia podatkowego, przy spełnieniu pozostałych warunków, jest również pasierb jako nabywca własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze m.in. spadku.

Przenosząc zatem powołane powyżej przepisy na grunt analizowanej sprawy należy wskazać, że nabycie przez Panią spadku po ojczymie, przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Wśród osób, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest bowiem wprost wymieniony pasierb.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634, ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.