Postanowienie SN z dnia 29 listopada 2023 r., sygn. I NSWR 1348/23

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marek Dobrowolski (przewodniczący, sprawozdawca)
‎SSN Aleksander Stępkowski
‎SSN Grzegorz Żmij

w sprawie z protestu P. Z.

przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego zarządzonego na dzień
‎15 października 2023 r.

przy udziale Prokuratora Generalnego oraz Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw
‎Publicznych w dniu 29 listopada 2023 r.

wyraża opinię o bezzasadności protestu.

[SOP]

UZASADNIENIE

Pismem z 25 października 2023 r. (data nadania w placówce pocztowej) P. Z. (dalej: „skarżący”) złożył protest przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego, zarządzonego na dzień 15 października 2023 r., domagając się stwierdzenia nieważności referendum przeprowadzonego w obwodowej komisji wyborczej nr [...] w S.

Skarżący wskazał, że 15 października 2023 r., biorąc udział w referendum, jako mąż zaufania w swoim okręgu wyborczym, obserwował zdarzenia polegające na zadawaniu przez członków komisji pytań skierowanych do wyborców, czy wydać im karty do referendum lub ile kart wydać? Ponadto wskazuje, że występowały w innych komisjach sytuacje polegające na możliwości głosowania po godz. 21, pomimo braku przedłużenia przez Państwową Komisję Wyborczą godzin głosowania i po ujawnieniu sondażowych wyników wyborów, tj. po zakończeniu tzw. ciszy wyborczej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Protest okazał się bezzasadny.

W świetle art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (tekst jedn. Dz.U. 2020, poz. 851 ze zm.; dalej: „u.r.o.”) protestprzeciwko ważności referendum może być oparty wyłącznie na podstawie zarzutu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko referendum lub naruszenia przepisów ustawy dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lubwyniku referendum. W doktrynie podnosi się, że zarzuty, które dają podstawę do protestu przeciwko ważności referendum, można odczytać również z przepisów ustaw wyborczych, w tym z przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodekswyborczy (tekst jedn. Dz.U. 2022, poz. 1277 ze zm.; dalej: „k.wyb.”; por.A.Rakowska-Trela, Postępowanie w sprawach z protestów wyborczych, PiP 2010, nr 3, s. 62-74).