Interpretacja indywidualna z dnia 30 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.444.2023.2.PS

Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 października 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 10 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 5 listopada 2023 r. (wpływ 5 listopada 2023 r. oraz wpływ 24 listopada 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Od (…) r. jest Pani rodziną zastępczą dla niepełnoletniej A (lat 8) – Postanowienie Sądu Rejonowego. Od 2009 r. jest Pani wdową i samotnie zajmuje się opieką nad powierzonym Pani dzieckiem. Dziewczynka pochodzi z rodziny (…) i wymaga specjalistycznej opieki, która generuje rozliczne wydatki.

W piśmie z 5 listopada 2023 r. odpowiedziała Pani na następujące pytania zawarte w wezwaniu do uzupełnienia wniosku:

1)za który rok podatkowy/lata podatkowe oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej?

Odpowiedź: Oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej za rok podatkowy 2022 i 2023.

2)czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?

Odpowiedź: Tak, ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

3)czy w okresie objętym wnioskiem (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania) pełniła Pani/pełni Pani funkcję rodziny zastępczej w stosunku do A na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą? Jeżeli tak, prosimy podać okres (konkretne daty), w którym pełniła Pani/pełni Pani tę funkcję.

Odpowiedź: Pełni Pani rolę rodziny zastępczej od dnia (…) r. i nadal. W oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego.

4)czy jest Pani opiekunem prawnym A, czyli osobą, która sprawuje opiekę na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego? Jeżeli tak, prosimy podać okres (konkretne daty), w którym jest Pani opiekunem prawnym A.

Odpowiedź: Nie jest Pani opiekunem prawnym. Jest Pani opiekunem faktycznym od dnia (...) r. i nadal. W oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego.

5)czy w okresie, którego dotyczy Pani zapytanie (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), uzyskiwała/uzyskuje Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź: Tak, w tym okresie uzyskiwała Pani przychody z umowy o pracę i renty rodzinnej po zmarłym mężu.

6)czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania) prowadziła Pani działalność gospodarczą? Jeśli tak, należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odpowiedź: Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej w okresie którego dotyczy zapytanie.

7)czy w stosunku do Pani lub A, w okresie, którego dotyczy Pani zapytanie (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), miały/mają zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy zapytanie nie miały zastosowania przepisy wymienione w punktach a, b i c zapytania w stosunku do Pani, jak i A.

8)czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), wychowywała Pani A faktycznie i samotnie, tj. bez udziału innych osób? Należy wskazać czy w roku podatkowym (latach podatkowych), którego dotyczy przedmiotowy wniosek, to wyłącznie Pani faktycznie sprawowała nad nią pieczę, ponosiła koszty jej utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, itp.? Jeśli tak to prosimy wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że Pani samotnie wychowywała A w okresie objętym wnioskiem;

Odpowiedź: Wychowuje Pani A samotnie, w okresie którego dotyczy zapytanie. Świadczą o tym następujące przesłanki:

a)Od roku 2009 Pani stan cywilny to wdowa.

b)Finansuje Pani zajęcia pozalekcyjne takie jak: akrobatyka, karate, szachy i integracja sensoryczna.

c)Opłaciła Pani wyjazd na narty w roku 2022, w okresie ferii zimowych.

d)W wakacje roku 2022 i 2023 opłacała Pani półkolonie.

e)Zapewnia Pani utrzymanie, ubrania, finansuje obiady w szkole i inne potrzeby fizyczne, bytowe i duchowe.

9)czy w okresie będącym przedmiotem wniosku (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania) A została na podstawie orzeczenia Sądu umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych?

Odpowiedź: W okresie którego dotyczy wniosek, A nie przebywała w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

10)czy w okresie, którego dotyczy wniosek (wskazanym w odpowiedzi na pkt 1 wezwania), jest Pani matką innych dzieci i względem nich wykonywała/wykonuje Pani władzę rodzicielską lub była/jest Pani opiekunem prawnym (innego niż wymienionego w treści wniosku dziecka)? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odpowiedź: W okresie którego dotyczy wniosek, nie pełni Pani władzy rodzicielskiej i nie jest opiekunem prawnym względem innych dzieci. Pani dzieci są już osobami pełnoletnimi.

11)w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 10, czy wychowuje Pani inne dzieci niż A wspólnie z drugim rodzicem tych dzieci albo opiekunem prawnym tych dzieci (partnerem)?

Odpowiedź: Nie dotyczy.

Pytanie

Czy może Pani rozliczyć PIT roczny będąc rodziną zastępczą, jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

Jest Pani osobą samotnie wychowującą dziecko w rodzinie zastępczej i uważa, że powinna mieć możliwość skorzystania z ww. rozliczenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;

-wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;

-nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;

-niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci. Z ww. przepisu jednoznacznie wynika, że z możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko może skorzystać jedynie rodzic lub opiekun prawny tego dziecka. Ponadto przepis ten odwołuje się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Warunkiem obliczenia podatku, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest zatem nie tylko posiadanie określonego stanu cywilnego oraz samotne wychowywanie dziecka. Z ww. przepisu jednoznacznie wynika, że z możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko może skorzystać jedynie rodzic lub opiekun prawny tego dziecka.

Definicja osoby samotnie wychowującej dziecko jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej.

Należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

W tym miejscu należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

W myśl art. 93 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W rozumieniu przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem, oprócz rodzica, może również posiadać opiekun prawny dziecka lub rodzic zastępczy.

Opiekun prawny jest to osoba powołana do dbania o potrzeby życiowe i majątek innej osoby, która potrzebuje takiej opieki. W praktyce opiekun prawny ustanawiany jest wobec dzieci oraz osób całkowicie ubezwłasnowolnionych. Osoby te nie mogą za siebie odpowiadać prawnie, opiekun jest więc również ich przedstawicielem ustawowym, czyli może za nie dokonywać czynności prawnych.

W myśl art. 145 § 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Dziecko pozbawione opieki i wychowania rodziców może również zostać umieszczone w rodzinie zastępczej.

Wówczas, zgodnie z art. art. 112¹ § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Stosownie do art. 149 § 4 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Na podstawie art. 153 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 170 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jak wynika z opisu stanu faktycznego od (…) r. pełni Pani rolę rodziny zastępczej dla niepełnoletniej A w oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego. Nie jest Pani opiekunem prawnym A. Od 2009 roku jest Pani wdową i samotnie zajmuje się opieką nad powierzonym Pani dzieckiem. Oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej za rok podatkowy 2022 i 2023 w zakresie rozliczenia PIT będąc rodziną zastępczą, jako osoba samotnie wychowująca dziecko. W okresie, będącym przedmiotem wniosku uzyskiwała Pani przychody z umowy o pracę i renty rodzinnej po zmarłym mężu, nie prowadzi Pani działalności gospodarczej. W stosunku do Pani, jak i A nie miały/nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W okresie którego dotyczy wniosek, A nie przebywała w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, nie pełni Pani władzy rodzicielskiej i nie jest Pani opiekunem prawnym względem innych dzieci – Pani dzieci są już osobami pełnoletnimi.

Zatem, skoro jak wynika z wniosku, nie została Pani ustanowiona opiekunem prawnym A to nie może Pani skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci. Nie spełnia Pani wszystkich warunków określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie może zostać Pani uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko.

Wobec powyższego, w związku ze sprawowaniem przez Panią opieki nad A poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu, nie może Pani rozliczyć swoich dochodów za 2022 r. oraz 2023 r. na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).