Interpretacja indywidualna z dnia 22 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.602.2023.1.NW

Działanie w charakterze podatnika VAT przy udzielaniu pożyczek, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38, powstanie obowiązku podatkowego

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 13 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

– działania w charakterze podatnika VAT, w kwestii udzielania pożyczek,

– prawa do zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT,

– powstania obowiązku podatkowego zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT.

Uzupełnili go Państwo pismem z 16 listopada 2023 r. (wpływ 20 listopada 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

(…) Sp. z o.o. (dalej: (…) lub Wnioskodawca, lub Pożyczkodawca, lub Spółka) jest spółką kapitałową z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). (…) jest czynnym podatnikiem VAT.

100% udziałowcem Wnioskodawcy jest spółka (…). Spółka udzieliła pożyczki na rzecz spółki (…) (dalej: Pożyczkobiorca). Pożyczka ma charakter odpłatny – postanowienia umowy przewidują odsetki płatne przez Pożyczkobiorcę.

Pożyczkobiorca prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

Pożyczka, o której mowa powyżej, została udzielona ze środków własnych Wnioskodawcy.

Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest: „Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi” (PKD 68.20.Z).

Pozostała działalność Wnioskodawcy to:

•„Hotele i podobne obiekty zakwaterowania” (PKD 55.10.Z),

•„Przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych” (PKD 56.21.Z),

•„Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych” (PKD 64.99.Z),

•„Działalność obiektów sportowych” (PKD 93.11.Z),

•„Pozostała działalność związana ze sportem” (PKD 93.19.Z),

•„Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana” (PKD 93.29.B),

•„Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne” (PKD 56.10.A),

•„Ruchome placówki gastronomiczne” (PKD 56.10.B).

W przyszłości Spółka może udzielać kolejnych pożyczek na rzecz spółki (…) (tj. zawierać kolejne umowy pożyczki) lub na mocy aneksów zwiększać kwoty udzielonej pożyczki.

Pytania

1.Czy w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca udzielając pożyczek działa/będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT, a udzielenie pożyczki stanowi/będzie stanowić odpłatne świadczenie usług na gruncie VAT?

2.Czy udzielenie pożyczki jest/będzie zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

3.Czy obowiązek podatkowy w podatku VAT powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania odsetek?

Państwa stanowisko w sprawie

W opinii Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym:

1.Wnioskodawca udzielając pożyczek działa/będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT, a udzielenie pożyczki stanowi/będzie stanowić odpłatne świadczenie usług na gruncie VAT.

2.Udzielenie pożyczki jest/będzie zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, o ile Spółka nie wybierze opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT po spełnieniu wymogów wynikających z tego przepisu.

3.Obowiązek podatkowy w podatku VAT powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit e ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania odsetek.

Uzasadnienie

Ad. 1 – Wnioskodawca jako podatnik VAT w związku z udzieleniem pożyczki

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Tym niemniej, aby uznać daną czynność za odpłatne świadczenie usług na gruncie podatku VAT, muszą być spełnione następujące warunki:

•w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia (tj. musi istnieć stosunek prawny pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą);

•świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy w postaci wynagrodzenia.

W konsekwencji, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać określone wynagrodzenie. Związek pomiędzy świadczoną usługą a wynagrodzeniem musi mieć charakter bezpośredni, tj. z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść/wynagrodzenie na rzecz świadczącego usługę.

W opinii Wnioskodawcy, wskazane powyżej warunki są spełnione w analizowanych okolicznościach. Pomiędzy Spółką jako Pożyczkodawcą a Pożyczkobiorcą istnieje/będzie istnieć stosunek prawny, na podstawie którego Spółka udostępniła/udostępni środki pieniężne tytułem pożyczki. Udostępnienie środków pieniężnych stanowi świadczenie Spółki, w zamian za co Spółka otrzyma wynagrodzenie w postaci odsetek/oprocentowania.

W związku z powyższym, nie ulega wątpliwości, że udzielenie oprocentowanej/odpłatnej pożyczki stanowi odpłatne świadczenie usług na gruncie podatku VAT.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podmiot działający w charakterze podatnika podatku VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z działaniem w charakterze podatnika podatku VAT jest stwierdzenie, że działanie to jest dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Przepisy regulujące umowę pożyczki zostały zawarte w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 720 kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

W interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe podkreśla się, że czynności polegające na udzielaniu oprocentowanych pożyczek pieniężnych stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Udzielanie pożyczek przez podmiot zarejestrowany jako czynny podatnik VAT spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, należy identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny danego podmiotu.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Wnioskodawca udzielił pożyczki podmiotowi powiązanemu, która to pożyczka została udzielona w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Pożyczka ma charakter odpłatny, umowa przewiduje stosowne wynagrodzenie w postaci oprocentowania (odsetek).

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, opisane we wniosku czynności polegające na udzieleniu oprocentowanej pożyczki/pożyczek, będą realizowane przez Spółkę działającą w charakterze podatnika podatku VAT i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług.

Wskazane stanowisko jest potwierdzane w licznych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe, które składają się na ugruntowaną linię interpretacyjną. Przykładowo:

•w interpretacji z 7 marca 2023 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.136.2023.1.MSO) DKIS uznał za prawidłowe w całości stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „opisane we wniosku czynności polegające na udzielaniu oprocentowanych pożyczek, spełniają przesłanki uznania za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku VAT. Udzielanie pożyczek stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy, polegające na udostępnieniu środków finansowych na wskazany w umowie okres czasu. W konsekwencji, czynność udzielania oprocentowanych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorców, stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT”;

•w interpretacji z 31 sierpnia 2022 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.414.2022.4.WN) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) wskazał, że: „czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym”;

•w interpretacji z 15 lipca 2022 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.338.2022.4.AMA) DKIS stwierdził w sposób analogiczny do ww. interpretacji, że: „Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielenie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym”;

•w interpretacji z 16 grudnia 2021 r. (nr 0114-KDIP1-1.4012.685. 2021.2.MM) DKIS wskazał, że „czynność polegająca na udzieleniu oprocentowanej pożyczki przez Wnioskodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy (niezależnie od tego czy w przedmiocie działalności Wnioskodawcy w KRS/w umowie Spółki figuruje udzielanie pożyczek, kredytów czy inna tego typu działalność), stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”;

•w interpretacji z 30 kwietnia 2021 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.325.2021.1.IK), w której organ interpretacyjny potwierdził, że: „Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy”.

Analogiczne stanowisko zostało przedstawione m.in. w interpretacji indywidualnej: z 29 stycznia 2021 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO); interpretacji indywidualnej z 3 marca 2020 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.89.2020.1.ABU); interpretacji indywidualnej z 24 maja 2018 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.244.2018.2.IK) oraz interpretacji indywidualnej z 5 stycznia 2017 r. (nr 2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ).

W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Spółka udzielając pożyczek działa/będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT, a udzielenie pożyczki stanowi/będzie stanowić odpłatne świadczenie usług na gruncie VAT jest prawidłowe i zgodne z ugruntowaną linią interpretacyjną organów podatkowych.

Ad. 2 – Zwolnienie z VAT

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W opinii Wnioskodawcy, ww. przepis znajdzie zastosowanie do analizowanych okoliczności. W konsekwencji, świadczona przez Wnioskodawcę usługa udzielenia pożyczki będzie zwolniona z podatku VAT.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 7 marca 2023 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.136.2023.1.MSO), DKIS potwierdził stanowisko podatnika, który twierdził, że: „Skoro więc z powołanego art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT wynika, że zwalnia się od podatku VAT usługi w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych, to należy stwierdzić, że wskazane we Wniosku usługi udzielenia pożyczek na rzecz Pożyczkobiorców korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT”.

W przepisach ustawy o VAT przewidziano możliwość opodatkowania usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Tym niemniej, w przypadku braku wyboru opcji opodatkowania, zastosowanie znajdzie zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, stanowisko Spółki, zgodnie z którym udzielenie pożyczki jest/będzie zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, o ile Spółka nie wybierze opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, po spełnieniu wymogów wynikających z tego przepisu, jest prawidłowe.

Ad. 3 – Moment powstania obowiązku podatkowego

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje zasadniczo z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Wyjątki od tej zasady zostały wskazane w szczególności w art. 19a ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT.

Zgodnie z argumentacją wskazaną w odpowiedzi na pytanie 1 i 2, udzielenie pożyczki będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, w sytuacji, gdy świadczenie Spółki będzie zwolnione z VAT, obowiązek podatkowy w podatku VAT powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty za usługę udzielenia pożyczki, tj. z chwilą otrzymania przez Spółkę odsetek.

W związku z powyższym, Spółka wnosi o potwierdzenie przedstawionego stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo spółką kapitałową z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. Państwa udziałowcem w 100% jest spółka (…). Udzielili Państwo pożyczki na rzecz spółki (…). Pożyczka ma charakter odpłatny – postanowienia umowy przewidują odsetki płatne przez Pożyczkobiorcę. Pożyczkobiorca prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Pożyczka, o której mowa powyżej, została udzielona z Państwa środków własnych. W przyszłości Spółka może udzielać kolejnych pożyczek na rzecz spółki (…) (tj. zawierać kolejne umowy pożyczki) lub na mocy aneksów zwiększać kwoty udzielonej pożyczki.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym udzielając pożyczek działają Państwo/będą Państwo działać w charakterze podatnika podatku VAT, a udzielenie pożyczki stanowi/będzie stanowić odpłatne świadczenie usług na gruncie podatku VAT.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości należy wskazać, że istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego,

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że opisana we wniosku czynność polegająca na udzielaniu przez Państwa pożyczek pieniężnych na rzecz Pożyczkobiorcy jest czynnością podlegającą opodatkowaniu. Udzielanie oprocentowanych pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług, spełnia przesłanki uznania tych czynność za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielanie pożyczek stanowi świadczenie na rzecz Pożyczkobiorcy, polegające na udostępnieniu środków finansowych na wskazany w umowie okres czasu.

Zatem, należy wskazać, że przy udzielaniu pożyczek pieniężnych, za wynagrodzeniem w postaci odsetek, na rzecz Pożyczkobiorcy działają Państwo/będą Państwo działać jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ich udzielanie stanowi/będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W związku z tym Państwa odpowiedź w zakresie pytania nr 1 uznano za prawidłową.

Ponadto, Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii określenia, czy udzielanie pożyczek będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana podatkiem VAT lub może korzystać ze zwolnienia od podatku. Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Stosownie do art. 43 ust. 22 ustawy:

W myśl art. 43 ust. 23 ustawy:

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wskazać należy, że czynności udzielania przez Państwa pożyczek, stanowią/będą stanowić czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – to świadczone przez Państwa usługi udzielania pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy korzystają/będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Powyższe zwolnienie ma/będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że dla tych czynności nie wybiorą Państwo opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznano za prawidłowe.

Wątpliwości Państwa dotyczą również kwestii ustalenia, czy obowiązek podatkowy w podatku VAT powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o VAT, tj. z chwilą otrzymania odsetek.

Zgodnie z zasadą ogólną, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy:

Niemniej jednak – w art. 19a ust. 5 ustawy – dla niektórych usług ustawodawca w sposób szczególny określił moment powstania obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy:

Według art. 19a ust. 6 ustawy:

Podsumowując, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług dla usług udzielania pożyczek zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty odsetek.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że Spółka udzieliła pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy. Pożyczka ma charakter odpłatny – postanowienia umowy przewidują odsetki płatne przez Pożyczkobiorcę. Udzielając pożyczek korzystają Państwo ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem, z powyższego wynika, że będą Państwo otrzymywać wynagrodzenia z tytułu udzielania pożyczek w postaci odsetek. Tak, więc w niniejszej sytuacji z tytułu świadczenia usług udzielania pożyczek zwolnionych od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, obowiązek podatkowy powstanie/będzie powstawał z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty (odsetek), zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy.

W związku z powyższym, stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 3 uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

·stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

·zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).