Opinia rzecznika generalnego M. Szpunara przedstawiona w dniu 11 maja 2023 r., sygn. C-201/22

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

MACIEJA SZPUNARA

przedstawiona w dniu 11 maja 2023 r.(1)

Sprawa C‑201/22

Kopiosto r.y.

przeciwko

Telia Finland Oyj

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Korkein oikeus (sąd najwyższy, Finlandia)]

Odesłanie prejudycjalne – Prawa własności intelektualnej – Dyrektywa 2014/26/UE – Zbiorowe zarządzanie prawem autorskim i prawami pokrewnymi – Organizacja zbiorowego zarządzania – Dyrektywa 2004/48/WE – Środki, procedury i środki naprawcze niezbędne do egzekwowania praw własności intelektualnej – Artykuł 4 – Osoby uprawnione do występowania o zastosowanie środków, procedur i środków naprawczych przewidzianych w dyrektywie – Organizacje zbiorowego zarządzania uprawnione do udzielania licencji zbiorowych z rozszerzonym skutkiem – Uprawnione podmioty, które nie upoważniły organizacji do ich reprezentowania

 Wprowadzenie

1. Pomimo wybiórczej harmonizacji(2) proceduralne aspekty ochrony praw własności intelektualnej nadal w dużej mierze podlegają niejednorodnym regulacjom krajowym. Przepisy dyrektywy 2004/48/WE(3) mają na celu ograniczenie wynikających z tego niekorzystnych dla rozwoju rynku wewnętrznego zjawisk, określając w tym zakresie katalog środków, jakie powinny zostać przewidziane w prawie krajowym w celu zapewnienia egzekwowania praw autorskich i pokrewnych w ramach procedur sądowych.

2. Trudności, jakie pojawiają się w niniejszej sprawie, nie dotyczą jednak katalogu wspomnianych środków, lecz osób, które powinny być uprawnione do dysponowania nimi przed sądami krajowymi. Główne pytanie dotyczy tego, czy art. 4 lit. c) dyrektywy 2004/48 zobowiązuje państwa członkowskie do uznania zdolności organizacji zbiorowego zarządzania prawami własności intelektualnej (zwanych dalej „OZZ”) do występowania we własnym imieniu w sporach mających za przedmiot stosowanie środków przewidzianych przez ową dyrektywę.

Pytanie to pojawia się w niniejszej sprawie w związku z działalnością organizacji posiadającej uprawnienia do udzielania tak zwanych licencji zbiorowych z rozszerzonym skutkiem. Wprowadzone w państwach skandynawskich w latach 60 () licencje z rozszerzonym skutkiem stanowią oryginalny mechanizm zarządzania prawami własności intelektualnej, umożliwiający niektórym OZZ przyznawanie praw do eksploatacji nie tylko w imieniu ich członków, ale także w imieniu innych podmiotów, które nie zdecydowały się na indywidualne zarządzanie swoimi prawami. Mechanizm ten sprawdził się w dziedzinach, w których wielość utworów, z których mogą korzystać licencjobiorcy, oraz nadmierne rozdrobnienie rynku utrudniają zarządzanie za pomocą indywidualnych umów, powodując znaczną niepewność prawną().