Interpretacja indywidualna z dnia 21 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.710.2023.1.KF

Obowiązki płatnika w związku z wypłacaniem należności biegłym sądowym.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w związku z wypłacaniem należności biegłym sądowym. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wypłacają Państwo biegłym sądowym kwoty wynagrodzeń, przyznanych im w postępowaniach sądowych na podstawie orzeczeń sądu lub referendarzy sądowych. Kwoty te w postępowaniach sądowych ustalane są w ten sposób, że obejmują zarówno wynagrodzenie biegłego (obliczane na podstawie karty pracy), jak i zwrot kosztów poniesionych w celu wydania opinii (których wydatkowanie biegły dokumentuje przedkładając stosowne dokumenty księgowe, zwykle faktury VAT). Zgodnie bowiem z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, „biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii”.

W przypadku, gdy biegły sądowy nie prowadzi działalności gospodarczej, traktują Państwo całą należność biegłego (obejmującą zarówno wynagrodzenie, jak i zwrot kosztów) jako przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej jako u.p.d.o.f.) i tym samym – na podstawie art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f. – pobierają (jako płatnik) zaliczkę na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 u.p.d.o.f. oraz o potracone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.d.o.f , najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 u.p.d.o.f.

Na potrzeby ustalenia wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, ustalają państwo koszty uzyskania przychodu od całej wypłacanej biegłemu należności (a więc obejmującej wynagrodzenie oraz zwrot kosztów – zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f., nawet jeżeli koszty faktycznie poniesione przez biegłego sądowego w celu wydania opinii (wykazane przedłożonymi przez biegłego dokumentami) są wyższe niż wartość kosztów zryczałtowanych, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f.

Pytania

1.Czy w stanie faktycznym przedstawionym powyżej, prawidłowo pobierają Państwo (jako płatnik – na podstawie art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f.) zaliczkę na podatek dochodowy od całości kwoty przyznanej biegłemu sądowemu (obejmującej wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii)?

2.Czy w stanie faktycznym przedstawionym powyżej, w przypadku wykazania przez biegłego sądowego, że koszty faktycznie poniesione przez niego w celu wydania opinii są wyższe niż wartość kosztów zryczałtowanych, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f., mogą Państwo, na potrzeby ustalenia wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, ustalić koszty uzyskania przychodu w kwocie faktycznie przez biegłego poniesionej (wynikającej z przedłożonych dokumentów), a nie w wysokości wynikającej z art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f.?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, w odniesieniu do pytania nr 1, w stanie faktycznym przedstawionym powyżej, prawidłowo pobierają Państwo (jako płatnik – na podstawie art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f.) zaliczkę na podatek dochodowy od całości kwoty przyznanej biegłemu sądowemu (obejmującej wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii).

Brak jest bowiem w u.p.d.o.f. przepisu, który pozwalałby pobierać zaliczkę na podatek dochodowy jedynie od części świadczenia wypłacanego biegłemu sądowemu, tj. od kwoty jego wynagrodzenia, a nie od kwoty poniesionych przez niego wydatków, niezbędnych dla wydania opinii.

W Państwa ocenie, w odniesieniu do pytania nr 2, w stanie faktycznym przedstawionym powyżej, prawidłowo ustalają Państwo koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f., nawet jeżeli koszty faktycznie poniesione przez biegłego sądowego w celu wydania opinii (wykazane przedłożonymi przez biegłego dokumentami) są wyższe niż wartość kosztów zryczałtowanych, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f. Nie mają Państwo bowiem możliwości uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów według zasad określonych w art. 22 ust. 10 u.p.d.o.f. Powyższe wynika z brzmienia art 41 ust. 1 u.p.d.o.f., który nakazuje płatnikowi ustalić koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 22 ust. 9 u.p.d.o.f., tj. w wartości zryczałtowanej, niezależnie od ich faktycznej wysokości.

Dopiero biegły sądowy może wyższe koszty uzyskania przychodu uwzględnić w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (w pozycji odnoszącej się do kosztów uzyskania przychodów ze źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 u.p.d.o.f.) składanym, zgodnie z art. 45 ust. 1 u.p.d.o.f., w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym uzyskał przedmiotowe przychody.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca dokonał podziału przysporzeń majątkowych uzyskiwanych przez podatników na różne źródła przychodów. Zgodnie z pkt 2 tego przepisu, odrębnym źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.

Zgodnie z art. 13 pkt 6 ww. ustawy:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że wypłacają Państwo biegłym sądowym kwoty wynagrodzeń, przyznane im w postępowaniach sądowych na podstawie orzeczeń sądu lub referendarzy sądowych. Kwoty te obejmują zarówno wynagrodzenie biegłego, jak i zwrot kosztów poniesionych w celu wydania opinii (których wydatkowanie biegły dokumentuje przedkładając stosowne dokumenty księgowe, zwykle faktury VAT).

Jak wskazuje art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1144 ze zm.):

Z powyżej przywołanego przepisu wynika zatem, że osobom, którym sąd na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, oprócz wynagrodzenia wypłacane mogą być również kwoty tytułem zwrotu poniesionych przez te osoby wydatków niezbędnych do wydania opinii.

Przepis art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jasno wskazuje, że należności otrzymywane za czynności wykonywane przez osoby fizyczne będące biegłymi sądowymi, którym sąd zlecił wykonanie czynności z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

W tym miejscu podkreślić należy, że o tym co należy uznać za przychód (w tym przychód z działalności wykonywanej osobiście) decydują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a nie przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Jak wskazano natomiast wyżej, przychodami są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne, a więc także zwrot kosztów wydania opinii przez biegłego sądowego.

Zatem przychodem biegłego, o którym mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie zarówno wynagrodzenie biegłego, jak i zwrot poniesionych przez niego wydatków w celu wydania opinii.

Na podmiocie dokonującym wypłaty ww. przychodów ciążą natomiast obowiązki płatnika wynikające z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Tym samym, jako płatnik, są Państwo zobowiązani do poboru zaliczek na podatek dochodowy od całej należności przyznanej biegłemu, obejmującej zarówno kwotę wynagrodzenia za wykonaną pracę, jak i zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych do wydania opinii.

Przechodząc do kwestii kosztów uzyskania przychodów wskazać należy na art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

W myśl natomiast art. 22 ust. 10 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, ustawodawca w odniesieniu m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście w postaci przychodów biegłego sądowego z tytułu wykonywania czynności w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym przyjął zryczałtowany sposób określenia wartości kosztów uzyskania tych przychodów. Podstawą zastosowania tych kosztów jest sam fakt uzyskania przychodu z ww. źródła. Nie ma przy tym znaczenia, czy podatnik rzeczywiście poniósł jakiekolwiek wydatki w celu uzyskania tego przychodu.

Ustawodawca przewidział jednocześnie możliwość odejścia przez podatnika od zasady określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 ww. ustawy i uwzględnienie przez niego „rzeczywistych” kosztów uzyskania omawianych przychodów.

Jednakże – jak wynika z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dla celów ustalenia wysokości zaliczki na podatek płatnik uwzględnia koszty uzyskania ww. przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz stosuje najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (chyba, że podatnik złoży wniosek o stosowanie przez płatnika wyższej stawki podatkowej określonej w tej skali). Oznacza to, że na etapie poboru zaliczki na podatek dochodowy przez płatnika nie ma możliwości uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów według zasad określonych w art. 22 ust. 10 omawianej ustawy.

Jak słusznie Państwo wskazali, biegły może jednak uwzględnić te koszty w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, składanym – zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym uzyskał omawiane przychody.

Zatem, postępują Państwo prawidłowo, stosując – na potrzeby ustalenia zaliczki na podatek dochodowy – koszty uzyskania przychodu w wartości zryczałtowanej, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od ich faktycznej wysokości.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).