Interpretacja indywidualna z dnia 17 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4018.13.2023.1.MGO
Brak możliwości posługiwania się jednym numer NIP na potrzeby wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce przez zagranicznego przedsiębiorcę.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego dotyczącego zasad ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, w zakresie możliwości posługiwania się jednym numerem NIP na potrzeby wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce zagranicznego przedsiębiorcy (tj. rozliczeń z tytułu pełnienia funkcji płatnika, jak też podatnika), jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
18 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej zasad ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w kwestii możliwości posługiwania się jednym numerem NIP na potrzeby wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce zagranicznego przedsiębiorcy (tj. rozliczeń z tytułu pełnienia funkcji płatnika, jak też podatnika), a w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1 – momentu od kiedy powinien być stosowany NIP oddziału. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
A. z siedzibą w Republice Federalnej Niemiec jest osobą prawną założoną zgodnie z prawem obowiązującym w Niemczech, prowadzącą przede wszystkim działalność w zakresie:
-…
-obróbki mechanicznej elementów metalowych (kod PKD 25.62.Z),
-produkcji narzędzi (kod PKD 25.73.Z) oraz
-produkcji pozostałych narzędzi mechanicznych (kod PKD 28.49.Z)
na terytorium Niemiec (dalej: Spółka). Spółka prowadzi w Polsce działalność gospodarczą za pośrednictwem Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Oddział w Polsce zarejestrowanego w rejestrze przedsiębiorców pod nr KRS … (dalej: Oddział, Wnioskodawca).
Oddział w Polsce stanowi zakład pracy, tj. zatrudnia pracowników, do których zadań należy świadczenie pracy na rzecz Spółki. W związku z powyższym Oddział Spółki w ramach procesu rejestracji w KRS dnia … 2020 r. otrzymał nr NIP … na potrzeby identyfikacji jako płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej: PIT) i składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenia zdrowotne (dalej: ZUS) i dokonuje stosownych rozliczeń w tym zakresie przy użyciu ww. numeru.
Oddział nie stanowi odrębnego podmiotu od zagranicznego przedsiębiorcy i może wykonywać działalność tylko i wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności zagranicznego przedsiębiorcy. Oddział nie mógłby istnieć bez zagranicznego przedsiębiorcy i stanowi jego część prowadzącą działalność na terytorium Polski w ww. zakresie.
W związku z faktem, że Oddział spełnia definicję tzw. zakładu podatkowego w rozumieniu przepisów polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Rzeczpospolitą Polską, a Republiką Federalną Niemiec, Spółka podlega tym samym ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych w Polsce i jest zobowiązana do dokonywania stosownych rozliczeń w tym zakresie (dalej: CIT). Spółka jest również czynnym podatnikiem VAT w Polsce. Dla obu tych celów wykorzystywany jest numer NIP … nadany Spółce dnia 1 czerwca 2020 r.
W konsekwencji w związku z prowadzoną przez zagranicznego przedsiębiorcę działalnością w Polsce zostały nadane dwa numery NIP:
1)tj. nr NIP … przyznany podczas rejestracji oddziału w KRS, upubliczniony w jawnym i powszechnie dostępnym rejestrze przedsiębiorców KRS oraz
2)nr NIP … nadany dla celów rozliczeń w zakresie podatku CIT oraz w zakresie podatku VAT. Niniejszy nr NIP widnieje również w wykazie, o którym mowa w art. 96b (tzw. biała lista podatników VAT) ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570, dalej: ustawa o VAT).
Jak wskazano powyżej Oddział spółki zagranicznej w Polsce nie jest odrębnym podmiotem od zagranicznego przedsiębiorcy, lecz stanowi jedynie wydzieloną organizacyjnie część swojej jednostki macierzystej.
W związku z powyższym powstały wątpliwości, czy dla celów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce możliwe jest posługiwanie się dla wszystkich rozliczeń tylko i wyłącznie jednym numerem NIP. Funkcjonowanie dwóch numerów NIP w ramach tego samego podmiotu może wzbudzać uzasadnione wątpliwości po stronie zewnętrznych kontrahentów, sprawdzających aktualne odpisy z KRS, w którym ujawniony jest nr NIP dla celów PIT/ZUS, a także weryfikujących tzw. białą listę podatników VAT, w której ujawniony jest nr NIP dla celów VAT/CIT, co z kolei może być źródłem potencjalnych błędów w procesie fakturowania (szczególnie biorąc pod uwagę, iż od 1 lipca 2024 wejdą w życie przepisy dot. Krajowego Systemu e-Faktur), pomimo jedności tożsamości podmiotowej przedsiębiorcy zagranicznego i jego oddziału w Polsce.
Pytania
1.Czy na potrzeby wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce zagranicznego przedsiębiorcy (tj. rozliczeń z tytułu pełnienia funkcji płatnika, jak też podatnika) Wnioskodawca może występować wyłącznie pod pierwotnie przyznanym numerem NIP …?
2.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na ww. pytanie, czy nr NIP … powinien być stosowany od momentu uzyskania pozytywnej interpretacji indywidualnej?
Państwa stanowisko w sprawie
1.Na potrzeby wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce zagranicznego przedsiębiorcy (tj. rozliczeń z tytułu pełnienia funkcji płatnika, jak też podatnika) Wnioskodawca może występować wyłącznie pod pierwotnie przyznanym numerem NIP ...
2.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na ww. pytanie, nr NIP … powinien być stosowany od momentu uzyskania pozytywnej interpretacji indywidualnej.
Kwestie dotyczące funkcjonowania oddziału podmiotu zagranicznego działającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej regulują przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 649, dalej: ustawa o uczestnictwie).
Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 4 ww. ustawy, oddział to wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.
W świetle powyższej definicji ustawowej, podmiot zagraniczny, prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, traktowany jest jako jeden podmiot - przedsiębiorca zagraniczny. Oddział posiada tym samym jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego.
Mając na uwadze powyższe, podmiotem prowadzącym działalność w Polsce pozostaje, pomimo utworzenia i funkcjonowania oddziału w Polsce, przedsiębiorca zagraniczny.
Powyższe wynika również z art. 17 ustawy o uczestnictwie, który precyzuje, że przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału w KRS. W kontekście posiadanej podmiotowości prawnej w obliczu ww. przepisów należy stwierdzić, że oddział nie jest odrębnym, samodzielnym podmiotem w stosunku do jednostki macierzystej, lecz stanowi jej integralną część.
Przepis art. 14 ust. 1 ustawy o uczestnictwie stanowi uprawnienie przedsiębiorców zagranicznych do tworzenia oddziałów na terytorium Polski. W myśl tego przepisu, dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni z państw członkowskich mogą tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Dochody wykazywane przez Oddział pozostają dochodami zagranicznego przedsiębiorcy. Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2500, dalej: ustawa o NIP) - osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu. Jednocześnie należy wskazać, że stosowanie do ust. 2 i 3 powyższego artykułu ustawy o NIP, obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami oraz płatnicy podatków/składek ubezpieczeniowych.
Stosownie natomiast do definicji wprowadzonych ordynacją podatkową (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651, dalej: OP) podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu (art. 7 § 1 OP). Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1 (art. 7 § 2 OP). Z kolei płatnikiem w rozumieniu art. 8 OP jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Oddział nie jest ani osobą fizyczną, ani osobą prawną, niemniej jednak może być uznany za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej. Powyższe wynika z faktu, że Oddział funkcjonuje w strukturach zagranicznego podmiotu wyposażonego w osobowość prawną i zdolność prawną, z której korzysta.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o NIP, podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2a, są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Na podstawie brzmienia ww. przepisu można wywnioskować, że zagraniczny przedsiębiorca powinien dokonać zgłoszenia rejestracyjnego jednokrotnie. Ponadto, z perspektywy przepisów ustawy o CIT podatnikiem jest m.in. zagraniczny przedsiębiorca prowadzący działalność w Polsce w formie oddziału.
Dodatkowo zgodnie z art. 7 ustawy o NIP w przypadku, gdy z przepisów prawa podatkowego wynikają różne terminy dokonania czynności, o których mowa w art. 6 ust. 1 (czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT lub podatkiem akcyzowym), 1a (podatnicy/płatnicy) i 10 (płatnicy składek ubezpieczeniowych), zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jeden raz, w terminie najwcześniejszym.
W ocenie Wnioskodawcy, powyższe przepisy jednoznacznie wskazują, że intencją ustawodawcy było ustanowienie zasady, że w ramach jednego podmiotu zgłoszenie identyfikacyjne w celu nadania NIP powinno być dokonywane tylko jednokrotnie.
Zdaniem Wnioskodawcy posiadanie Oddziału i zatrudnianie przez niego pracowników jest możliwe tylko i wyłącznie dzięki zagranicznemu przedsiębiorcy i stanowi de facto zatrudnienie ich przez zagranicznego przedsiębiorcę prowadzącego działalność w formie oddziału, co oznacza konieczność wywiązywania się z obowiązków przewidzianych dla płatnika w ramach jednego i tego samego podmiotu. W konsekwencji fakt bycia płatnikiem w przypadku tego samego podmiotu, który na mocy odrębnych przepisów jest podatnikiem nie powinno prowadzić do obowiązku posiadania odrębnych numerów NIP. W oparciu o brzmienie przepisów zdaniem Wnioskodawcy brak jest podstaw do przyjęcia, że jeden i ten sam podmiot, będący jednocześnie podatnikiem jakiegoś podatku oraz płatnikiem składek ubezpieczeniowych wskazanych w art. 2 ust. 3 ustawy o NIP, jest zobowiązany do posiadania dwóch numerów NIP.
Na tej podstawie można argumentować, że skoro Oddział i jednostka macierzysta stanowią jeden podmiot prawa i Oddział nie posiada osobowości prawnej ani zdolności prawnej, lecz korzysta w tym zakresie ze zdolności jednostki macierzystej (zagranicznego przedsiębiorcy), podmiot ten powinien być uprawniony do posługiwania się jednym numerem NIP dla całokształtu rozliczeń podatkowych w Polsce tj. niezależnie od rodzaju, liczby, formy opodatkowania, czy też liczby/rodzaju prowadzonej działalności, a także bez względu na to, czy występuje w roli płatnika, czy podatnika.
Zagraniczny przedsiębiorca jest podatnikiem podatku CIT i prowadzi działalność w Polsce wyłącznie za pośrednictwem Oddziału. Dochody Oddziału są dochodami zagranicznego przedsiębiorcy. Tym samym posługiwanie się jednym nr NIP uprościłoby dokonywane rozliczenia, a także wyeliminowałoby ewentualne wątpliwości po stronie kontrahentów, co do wyboru odpowiedniego numeru NIP np. dla oznaczania faktur. Obecnie tego typu wątpliwości mogą występować z racji tego, że w KRS ujawniony jest nr NIP Oddziału, a nie nr NIP nadany jednostce macierzystej dla celów rozliczeń CIT/VAT. Powyższe podejście polegające na stosowaniu jednego nr NIP dla całokształtu działalności prowadzonej w Polsce w formie Oddziału nie stałoby w sprzeczności z faktem dokonania rejestracji dla celów PIT/ZUS, gdyż jak można wywnioskować na podstawie ww. przepisów za wiążące powinno uznać się zgłoszenie dokonane w terminie najwcześniejszym.
Biorąc pod uwagę powyższe definicje, wskazane przepisy oraz przytoczone wyroki sądów, zdaniem Wnioskodawcy, należy wysnuć wniosek, że dla potrzeb wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce, Wnioskodawca jest uprawniony występować pod jednym numerem NIP … nadanym wcześniej w procesie rejestracji do KRS. Powyższe wynika głównie z faktu, że oddział zagranicznego przedsiębiorcy nie jest odrębnym podmiotem, tylko częścią wyodrębnioną w ramach jednostki macierzystej i tym samym nie można Oddziałowi przypisać odrębnej podmiotowości prawnej. Oddział, w świetle obowiązujących przepisów prawa, nie może prowadzić działalności we własnym imieniu i na własny rachunek.
Dodatkowo, na jedność Oddziału z jego jednostką macierzystą, w ocenie Wnioskodawcy wskazuje fakt, że nazwa oddziału musi być tożsama z firmą przedsiębiorcy. Powyższe zostało uregulowane wprost w art. 19 ustawy o uczestnictwie, zgodnie z którym przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział, jest obowiązany m.in. używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”. Obowiązuje tu zasada jedności firmy - ze względu na fakt, że oddział jest wyodrębnioną organizacyjnie i samodzielną jednostką, stanowiącą jednocześnie wyłącznie część działalności przedsiębiorcy, to nazwa oddziału i przedsiębiorcy głównego powinna być tożsama.
Dodatkowo, jak wskazał NSA w przytoczonym powyżej wyroku z dnia 18 marca 2011 r. sygn. II FSK 1773/09, braku odrębnej od jednostki macierzystej podmiotowości prawnej oddziału nie zmienia także fakt zatrudniania pracowników w oddziale, bowiem zatrudniając pracowników, oddział wchodzi w stosunek pracy korzystając z podmiotowości prawnej spółki jako takiej.
Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy w celu budowania pewności obrotu gospodarczego w Polsce, Wnioskodawca jest uprawniony do posługiwania się jednym numerem NIP dla wszystkich rozliczeń. W zaistniałych okolicznościach zdaniem Wnioskodawcy, najbardziej właściwym rozwiązaniem jest posługiwanie się numerem NIP … nadanym wcześniej w procesie rejestracji Oddziału zagranicznego przedsiębiorcy do KRS, aby zachować ciągłość i spójność rozliczeń związanych z całokształtem działalności prowadzonej przez zagranicznego przedsiębiorcę w Polsce. Takie podejście potwierdza wyrok NSA w Warszawie z dnia 28 lutego 2003 r. sygn. III SA 1229/01 zgodnie z którym:
„Doszło więc do tego, że podatnik wbrew art. 5 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników posiadał dwa numery identyfikacyjne, gdyż w tej samej sprawie dotyczącej nadania mu takiego numeru zapadły dwa różne rozstrzygnięcia. W takim przypadku z uwagi na zasadę trwałości decyzji podatkowych, a także na wskazane przepisy prawa materialnego organy podatkowe były zobowiązane do usunięcia z obiegu prawnego decyzji, która dotyczyła sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną (art. 247 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej).”
„Przepisy ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 ze zm.) , a także Ordynacji podatkowej nie dają możliwości wyeliminowania z obrotu prawnego w sytuacji wydania przez organy podatkowe w tej samej sprawie dwóch decyzji administracyjnych orzeczenia wcześniejszego, a pozostawienia w mocy orzeczenia wydanego później.”.
W tym zakresie Wnioskodawca pragnie dodatkowo zwrócić uwagę na art. 8c ust. 2 pkt 1 ustawy o NIP, zgodnie z którym: „Naczelnik urzędu skarbowego unieważnia z urzędu, w drodze decyzji, NIP nadany podmiotowi, w przypadku wielokrotnego nadania NIP, biorąc pod uwagę interes prawny i gospodarczy podmiotu”. Omawiana regulacja odnosi się wprost do podmiotu, a nie roli pełnionej przez dany podmiot (tj. występowania w charakterze podatnika, czy płatnika). Tym samym ww. przepis stanowi dodatkową regulację, z której jednoznacznie wynika, że jeden podmiot nie może posiadać dwóch identyfikatorów podatkowych NIP, co dodatkowo potwierdza konieczność posługiwania się jednym NIP dla wszystkich rodzajów operacji i rozliczeń dokonywanych przez dany podmiot - tj. brak możliwości posiadania kilku numerów NIP.
Analogiczne stanowisko popierające pogląd Wnioskodawcy, zostało również wyrażone w wyroku WSA w Białymstoku z dnia 8 maja 2023 r. sygn. I SA/Bk 119/23, w którym Sąd stwierdził bezskuteczność czynności nadania NIP przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. Stosownie do brzmienia art. 8c ust. 1 pkt 3 ustawy o NIP. W myśl tego przepisu, Naczelnik Urzędu Skarbowego wydaje decyzję o odmowie nadania NIP w przypadku gdy podmiotowi został nadany NIP. Spółka uważała zatem, że Naczelnik Urzędu Skarbowego powinien odmówić spółce nadania drugiego numeru NIP, w momencie gdy spółka posiadała już jeden NIP. Naczelnik zdecydował jednak nadać spółce drugi NIP, co WSA uznał w przedmiotowej sprawie za czynność bezskuteczną. Wyrok jest prawomocny - Naczelnik Urzędu Skarbowego nie zdecydował się na wniesienie skargi kasacyjnej do NSA od omawianego wyroku WSA w Białymstoku. Jak czytamy w przedmiotowym wyroku:
„Niezasadnie zatem organ ocenił oddział spółki jako podmiot odrębny od samej spółki, już zaewidencjonowanej jako podatnik. Błędna ocena stała się podstawą wywiedzenia wadliwego wniosku, że w związku z powyższą odrębnością oddział spółki, jako płatnik, musi podlegać odrębnemu obowiązkowi ewidencyjnemu, przez co błędnie organ nadał taki numer. W ocenie sądu przeciwnie, w związku z podmiotową ciągłością spółki w obrębie jej polskiego oddziału należało stwierdzić, że spółka jako podatnik otrzymała już NIP i wywiązała się z obowiązku zgłoszenia ewidencyjnego z art. 5 ust. 1 ustawy o NIP. Powstanie oddziału i zatrudnienie przez niego pracowników, czyli de facto zatrudnienie ich przez spółkę, bez wątpienia związane jest obowiązkiem bycia płatnikiem. Jednakże przymiot bycia płatnikiem, w przypadku podmiotu, który na mocy odrębnych przepisów jest już podatnikiem, nie jest związany z obowiązkiem ponownego zgłoszenia ewidencyjnego i starania się o drugi NIP. Wynika to z wykładni art. 2 i literalnego odczytania art. 5 ust. 1 ustawy o NIP. Powyższą wykładnią prawa związany będzie organ przy ponownym rozpoznaniu sprawy.”.
Dodatkowo, wskazać należy, że posługiwanie się przez Wnioskodawcę jednym numerem NIP w celu dokonywania wszystkich rozliczeń podatkowych (tj. zarówno rozliczeń w zakresie CIT, VAT, jak też podatku PIT i składek ZUS) nie będzie w żaden sposób negatywnie wpływać na dokonywane rozliczenia - w szczególności, nie spowoduje to w żadnym stopniu uszczerbku dla rozliczeń publicznoprawnych. Co więcej takie podejście ułatwiłoby rozliczenia z kontrahentami i wyeliminowało ewentualne pomyłki wynikające z wątpliwości, który NIP jest właściwy dla jakich rozliczeń uwzględniając fakt, że nr NIP wykazany w KRS różni się od numeru NIP nadanego jednostce macierzystej w związku z rozliczeniami CIT i VAT, który widnieje również w wykazie, o którym mowa w art. 96b ustawy o VAT (tzw. biała lista podatników VAT). Biorąc pod uwagę powyższe posługiwanie się jednym numerem NIP jest w interesie prawnym i gospodarczym zagranicznego przedsiębiorcy prowadzącego działalność w formie Oddziału na terytorium Polski.
Wnioskodawca wskazuje, iż z dniem 1 lipca 2024 r. wejdą w życie przepisy dotyczące obowiązkowego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Wobec tego posiadanie przez Wnioskodawcę dwóch numerów NIP może powodować komplikacje również w tym zakresie z uwagi na automatyzację procesów finansowo-księgowych. W ocenie Wnioskodawcy z racji tego, że Oddział i jednostka macierzysta to jeden i ten sam podmiot pierwotnie nadany NIP Oddziałowi należy traktować jako NIP właściwy również z perspektywy rozliczeń związanych z działalnością prowadzoną przez zagranicznego przedsiębiorcę poprzez Oddział na gruncie podatku CIT jak i podatku VAT.
Jednocześnie Wnioskodawca pragnie wskazać, że w przypadku wydania twierdzącej odpowiedzi na pytanie 1 Wnioskodawcy powinno przysługiwać prawo do posługiwania się od daty wydania interpretacji tylko i wyłącznie numerem NIP … z racji tego, że jest to nr NIP nadany w ramach tego samego podmiotu i w konsekwencji powinien być stosowany niezależnie od rodzaju dokonywanych rozliczeń, czy też pełnionej funkcji podatnika, czy płatnika.
Ponadto zdaniem Wnioskodawcy w przypadku uzyskania pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1 będą istniały dodatkowe argumenty do unieważnienia z urzędu numeru NIP … i wydania w tym zakresie stosownej decyzji z uwzględnieniem interesu prawnego i gospodarczego podmiotu. W oparciu o wyżej wymienione przepisy, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy do obrotu prawnego zostały wprowadzone dwie decyzje przyznające jednemu podmiotowi dwa numery NIP, jedna z nich powinna zostać wyeliminowana aby ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej. Na podstawie art. 8c ust. 3 ustawy o NIP został wprowadzony zakaz posługiwania się unieważnionym NIP, jak również brak możliwości nadania NIP ponownie. Co więcej zgodnie z obowiązującymi przepisami w przypadku decyzji o unieważnieniu NIP nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności, co jest równoznaczne z tym, że będzie ona wywoływała skutki prawne od chwili nadania jej rygoru. W konsekwencji od tego momentu Wnioskodawca/zagraniczny przedsiębiorca nie będzie miał możliwości prawnych posługiwania się nr NIP ...
W przypadku, gdy Wnioskodawca uzyska pozytywną interpretację podatkową potwierdzającą stanowisko zaprezentowane w niniejszym wniosku będzie uprawniony od tego momentu do podawania nr NIP … na dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru są obowiązane organy podatkowe lub celne. W szczególności zagraniczny przedsiębiorca prowadzący działalność poprzez Oddział w Polsce będzie uprawniony do podawania tego nr NIP na żądanie organów administracji rządowej i samorządowej, Krajowej Administracji Skarbowej, przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, banków, stron czynności cywilnoprawnych, płatników oraz inkasentów podatków i niepodatkowych należności budżetowych, w tym także dla celów rozliczeń z tytułu podatku CIT oraz VAT.
Wnioskodawca w tym miejscu wskazuje, iż organy podatkowe konsekwentnie uważają, iż oddział powinien posługiwać się dwoma numerami NIP. Z kolei sądy administracyjne konsekwentnie stoją na stanowisku, iż oddział powinien stosować wyłącznie jeden numer NIP. Niezrozumiałym jest dla Wnioskodawcy fakt, iż dotychczas nie została wydana w omawianym zakresie interpretacja ogólna Ministra Finansów, która ujednoliciłaby pogląd na przedmiotową sprawę. Mimo wszystko, zdaniem Wnioskodawcy organy podatkowe powinny w tym zakresie uwzględniać utrwaloną linię orzeczniczą sądów administracyjnych.
Kształtowanie jednolitej wykładni prawa podatkowego to nie tylko powinność wynikającą z zasad ogólnych przepisów podatkowych, ale także obowiązek, który należy wywodzić z wprost treści art. 14e § 1 OP. Trafnie ujął to zagadnienie WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. I SA/Wr 259/10: „skoro zatem Minister Finansów może zmienić z urzędu udzieloną interpretację z powodu uwzględnienia orzecznictwa sądów, to tym bardziej powinien uwzględniać je udzielając interpretacji indywidualnej. Nieporozumieniem wydaje się [...] formuła, co do braku związania orzecznictwem sądów administracyjnych albowiem nie o związanie tutaj chodzi lecz o ustosunkowanie się do stanowiska podatnika.”.
Choć orzecznictwo sądowe nie ma w polskim systemie prawnym charakteru prawotwórczego, to w zakresie interpretacji podatkowych orzecznictwo to zyskuje szczególnie na znaczeniu. Zgodnie bowiem z art. 14a OP, Minister właściwy do spraw finansów publicznych dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe, w szczególności:
1)dokonując ich interpretacji, z urzędu lub na wniosek (interpretacje ogólne),
2)wydając z urzędu ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego dotyczące stosowania tych przepisów (objaśnienia podatkowe)
-przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Tak więc, jeżeli organ podatkowy wydający interpretacje indywidualne może w ramach działania ex oficio zmienić wydaną już uprzednio interpretację z racji stwierdzenia jej wadliwości w świetle orzecznictwa sądowego, to tym bardziej powinien on dokonywać analizy tego orzecznictwa w postępowaniu zmierzającym do wydania interpretacji podatkowej, zwłaszcza w przypadku, gdy na takowe orzecznictwo powołuje się osoba składająca wniosek o jej wydanie (por. tezy wyroków WSA w Warszawie z dnia 20 stycznia 2009 r. sygn. III SA/Wa 1916/08 oraz WSA w Rzeszowie z dnia 4 marca 2010 r. sygn. I SA/Rz 39/10). Taka sytuacja miała miejsce w przytoczonej już interpretacji podatkowej nr 2461-IBPP1.4519.9.2016.10.MGO, wydanej po wyroku NSA sygn. II FSK 509/18, w której organ podatkowy po ponownym rozpatrzeniu sprawy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe.
W interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2021 r. nr 0111-KDIB3-2.4018.8.2021.1.AZ Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, iż:
„Wnioskodawca w uzasadnieniu własnego stanowiska w sprawie powołał wyroki sądów administracyjnych: I SA/Łd 644/17 wydany po II FSK 509/18 oraz II FSK 1773/09. Wskazać należy, że dwa wyroki w zakresie z rozpatrywanej sprawy nie wskazują na utrwaloną linię interpretacyjną. Zatem nie wpływają na niniejsze rozstrzygnięcie.”.
Wnioskodawca wskazuje, iż wyroków w przedmiotowej kwestii jest znacznie więcej, a mianowicie wskazane już:
-wyrok WSA w Łodzi z dnia 18 października 2017 r. sygn. I SA/Łd 644/17;
-wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2020 r. sygn. II FSK 509/18 (utrzymujący w mocy ww. wyrok o sygn. I SA/Łd 644/17);
-wyrok NSA z dnia 18 marca 2011 r. sygn. II FSK 1773/09;
a także np.:
-wyrok WSA w Białymstoku z dnia 8 maja 2023 r. sygn. I SA/Bk 119/23;
-wyrok WSA w Krakowie z dnia 22 czerwca 2022 r. sygn. I SA/Kr 109/22;
-wyrok WSA w Łodzi z dnia 14 czerwca 2011 r. sygn. I SA/Łd 584/11;
-wyrok NSA w Warszawie z dnia 28 lutego 2003 r. sygn. III SA 1229/01;
-wyrok NSA z dnia 3 września 2002 r. sygn. III SA 3288/2000;
-wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2001 r. sygn. III SA 555/2000.
Również inne poglądy doktryny opowiadają się za stanowiskiem dotyczącym posiadania przez oddział jednego numeru NIP np.:
- Paweł Ziółkowski, Komentarze praktyczne, Zasady ewidencji i identyfikacji dla celów systemu NIP podmiotów zagranicznych prowadzących działalność gospodarczą w Polsce, System Informacji Prawnej LEX, dostęp na dzień: 8 września 2023 r.: „Zgłoszenie identyfikacyjne jest dokonywane jednokrotnie, bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę i rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. W efekcie można mieć tylko jeden NIP.”;
- Monika Mucha, Numer Identyfikacji Podatkowej. Komentarz. Warszawa 2003 r., art. 5: „1. Jednorazowość zgłoszenia identyfikacyjnego. Zgłoszenie identyfikacyjne dany podmiot składa tylko jeden raz, związane jest ono bowiem z uzyskaniem po raz pierwszy statusu podatnika, płatnika podatków lub składek na ubezpieczenie społeczne. Wtedy też na podstawie złożonego zgłoszenia identyfikacyjnego nadawany jest danemu podmiotowi numer identyfikacji podatkowej NIP. Niezależnie od ilości i rodzajów ciążących na danym podmiocie obowiązków podatkowych oraz obowiązków płatnika dotyczących należności z tytułu ubezpieczeń społecznych, dany podmiot posługuje się tym samym numerem NIP. Identyfikacja oznacza ustalenie, stwierdzenie tożsamości, identyfikować zaś rozpoznawać, ustalać tożsamość (Zob. W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1990, s. 221), podstawową cechą numeru NIP jest zatem możliwość zidentyfikowania danego podmiotu przez organy podatkowe. Numer ten zatem jest niepowtarzalny i jeden dla danego podmiotu, na cały okres bytu danego podmiotu lub na całe życie. Niezależnie zatem czy dany podmiot prowadzi określoną działalność gospodarczą, następnie dokonuje zmian, rozszerza ją o kolejne dziedziny, miejsca, zakłady nadal stosuje raz nadany NIP. Funkcja identyfikująca NIP zastępuje dotychczas stosowane, niejednoznaczne zespoły informacji identyfikujące dany podmiot np. nazwisko, imię, adres, jednoznacznym zespołem symboli identyfikujących, a przysługujących tylko tej jednostce. Identyfikator NIP jest zestawem cyfr tak dobranych, iż wyklucza powtórzenie się takiej samej kombinacji dla dwóch różnych podmiotów.”.
Tym samym w ocenie Wnioskodawcy istnieją argumenty aby twierdzić, że dla celów rozliczeń w zakresie PIT/ZUS/CIT/VAT właściwym byłoby posługiwanie się nr NIP uzyskanym pierwotnie przez Wnioskodawcę i wykazanym w KRS. Bez znaczenia powinien być fakt, że dla celów podatku CIT podatnikiem jest zagraniczny przedsiębiorca, natomiast Oddział jako pracodawca pełni funkcje płatnika, gdyż w sensie prawnym nadal mamy do czynienia z jednym i tym samym podmiotem tj. zagranicznym przedsiębiorcą, który prowadzi działalność w formie Oddziału, a funkcje płatnika są realizowane tylko i wyłącznie dzięki przedsiębiorcy zagranicznemu i jego podmiotowości prawnej. Z ww. działalnością prowadzoną przez jeden i ten sam podmiot wiąże się zarówno zatrudnianie pracowników, jak i osiąganie dochodów, które podlegają opodatkowaniu w Polsce.
Takie stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 18 października 2017 r. sygn. I SA/Łd 644/17, utrzymanego w mocy wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 stycznia 2020 r. sygn. II FSK 509/18, w którym Sąd orzekł, iż: „W ustawie o NIP brak jest podstaw do przyjęcia, że dany podmiot, będący jednocześnie podatnikiem jakiegokolwiek podatku oraz płatnikiem podatku lub składek wskazanych w art. 2 ust. 3 ustawy, jest zobowiązany do podwójnego zgłoszenia ewidencyjnego, a tym samym do posiadania dwóch NIP. Wręcz przeciwnie, przyjęcie odmiennego stanowiska godziłoby w dyspozycję normy zawartej w art. 5 ust. 1 ustawy o NIP. Nie można przypisać oddziałowi spółki odrębnej podmiotowości prawnej, która mogłaby być podstawą do samodzielnego zatrudniania pracowników. Jeżeli w rozpoznawanej sprawie oddział spółki zatrudnia pracowników, to wchodzi w stosunek pracy korzystając z podmiotowości prawnej spółki jako takiej”.
W tym zakresie, podkreślić trzeba, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej z dnia 12 listopada 2020 r. nr 2461-IBPP1.4519.9.2016.10.MGO po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z ww. wyrokiem NSA uznał stanowisko podatnika za prawidłowe.
Naczelny Sąd Administracyjny analizował również przytoczone przepisy np. w wyroku z dnia 18 marca 2011 r. sygn. II FSK 1773/09 i potwierdził, że oddział przedsiębiorcy zagranicznego w obrocie gospodarczym powinien posługiwać się NIP nadanym spółce.
Na podstawie ww. orzeczenia można wywnioskować, że w ramach działalności wykonywanej przez zagranicznego przedsiębiorcę w formie oddziału nie występuje obowiązek uzyskiwania odrębnego NIP dla zagranicznego przedsiębiorcy i odrębnego dla Oddziału. Co prawda NSA odnosi się w omawianym wyroku do kwestii posługiwania się nr NIP nadanym jednostce macierzystej, niemniej jednak zdaniem Wnioskodawcy związane to jest z faktem, że w omawianym stanie faktycznym objętym wyrokiem w pierwszej kolejności został uzyskany NIP dla jednostki macierzystej.
W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, przytoczone powyżej stanowisko dodatkowo potwierdza uprawnienie do posługiwania się dla celów rozliczeń w Polsce jednym nr NIP niezależnie, czy rozliczenia dotyczą PIT/ZUS/CIT/VAT i występowania przez jeden i ten sam podmiot w roli podatnika, czy też płatnika.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Kwestie dotyczące funkcjonowania oddziału podmiotu zagranicznego działającego w Polsce regulują przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U z 2022 r. poz. 470 ze zm.).
W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy:
Osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami mogą tworzyć w Rzeczypospolitej Polskiej oddziały, przedstawicielstwa lub czasowo oferować lub świadczyć usługę, na zasadach określonych w ustawie.
Osobą zagraniczną w rozumieniu ww. ustawy jest zgodnie z art. 3 pkt 5:
a) osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego,
b) osobę prawną z siedzibą za granicą,
c) jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą.
Stosownie do art. 3 pkt 7 ww. ustawy:
Przedsiębiorcą zagranicznym w rozumieniu jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą oraz obywatela polskiego wykonującego działalność gospodarczą za granicą.
Natomiast w art. 3 pkt 4 ww. ustawy oddział został zdefiniowany jako:
wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy:
Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni z państw członkowskich mogą tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Na podstawie postanowień zawartych w art. 15 ww. ustawy:
Przedsiębiorca zagraniczny w ramach oddziału może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie, w jakim prowadzi tę działalność za granicą.
W świetle powołanych unormowań podmiot zagraniczny, prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, traktowany jest jako jeden podmiot - przedsiębiorca zagraniczny. Rejestracja tego oddziału jest jednoznaczna z rejestracją przedsiębiorcy zagranicznego.
Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego.
Potwierdza to również regulacja zawarta w art. 17 ww. ustawy, zgodnie z którym:
Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Zatem podmiotem prowadzącym działalność w Polsce pozostaje, pomimo utworzenia i funkcjonowania oddziału w Polsce, przedsiębiorca zagraniczny. W kontekście posiadanej podmiotowości prawnej, należy stwierdzić, że oddział nie jest odrębnym podmiotem w stosunku do jednostki macierzystej, lecz jest jej częścią.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2500 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIP, ustawa określa:
1. zasady ewidencji:
a) podatników,
b) płatników podatków,
c) płatników składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenia zdrowotne, zwanych dalej „płatnikami składek ubezpieczeniowych”;
2. zasady i tryb nadawania numeru identyfikacji podatkowej, zwanego dalej „NIP”;
3. zasady posługiwania się identyfikatorem podatkowym.
Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o NIP:
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 i 3 cyt. wyżej ustawy o NIP:
Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków.
Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek ubezpieczeniowych.
Stosownie do art. 2 ust. 4 ww. ustawy:
Obowiązkowi ewidencyjnemu nie podlegają podatnicy, którzy posiadają numer identyfikacyjny nadany na podstawie art. 132 ust. 5, art. 134a ust. 4 oraz art. 138e ust. 7 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.).
Z analizy wyżej powołanego art. 2 ustawy o NIP wynika, że obowiązek dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego dotyczy podmiotów, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami lub płatnikami podatków bądź płatnikami składek ubezpieczeniowych.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 cyt. ustawy:
Podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2a, są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.
Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy o NIP wydał Rozporządzenie z dnia 19 lipca 2021 r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych oraz zgłoszeń w zakresie danych uzupełniających (Dz. U. z 2021 r. poz. 1404 ze zm.) gdzie w § 1 określił wzory formularzy:
1) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem (NIP-2), stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia;
2) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego osoby fizycznej będącej podatnikiem lub płatnikiem (NIP-7), stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia;
3) zgłoszenia aktualizacyjnego osoby fizycznej będącej podatnikiem (ZAP-3), stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia;
4) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego w zakresie danych uzupełniających (NIP-8), stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia.
Wskazać w tym miejscu należy, że podmiot zagraniczny podlegający obowiązkowi ewidencyjnemu w Polsce z tytułu czynności wymienionych w art. 2 ustawy o NIP, dokonuje rejestracji za pomocą złożenia zgłoszenia NIP-2 do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Formularz ten przeznaczony jest m.in. dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej będących podatnikiem lub płatnikiem podatków, lub płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne z wyjątkiem podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego, dla których przeznaczony jest formularz NIP-8.
Należy podkreślić również, że nie jest prawnie dopuszczalna sytuacja nadania jednego NIP dwóm podmiotom (z których jeden jest podatnikiem np. podatku od towarów i usług, a drugi płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych), jak również posługiwania się do identyfikacji NIP nadanym innemu podmiotowi.
Na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy o NIP:
Zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera: pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, z wyjątkiem rachunku VAT w rozumieniu art. 2 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, adresy miejsc prowadzenia działalności, dane prowadzącego dokumentację rachunkową, w tym jego NIP, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto:
1) w przypadku zakładów (oddziałów) osób prawnych oraz innych wyodrębnionych jednostek wewnętrznych będących podatnikami - NIP oraz inne dane dotyczące jednostki macierzystej;
2) w przypadku spółek cywilnych, osobowych spółek handlowych i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych dla spółek osobowych - dane dotyczące wspólników, w tym również identyfikator podatkowy poszczególnych wspólników;
3) w przypadku podatkowych grup kapitałowych - dane dotyczące spółek wchodzących w skład grupy, w tym również NIP nadane tym spółkom;
4) w przypadku grup VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług - dane dotyczące członków tej grupy.
Z przytoczonych przepisów wynika, że każdy podmiot, który należy do jednej z wymienionych kategorii (podatnika i płatnika) jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Zatem podmiot posiadający status podatnika lub płatnika podatków lub płatnika składek ubezpieczeniowych i zdrowotnych jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego.
W myśl art. 7 § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383):
Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1.
Stosownie do art. 8 ustawy Ordynacja podatkowa:
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Zgodnie zaś z brzmieniem art. 5a pkt 6 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.):
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje dwa „tryby” zapłaty/poboru podatku:
-tzw. samoobliczenie (samowymiar) i zapłatę podatku przez podatnika;
-obliczenie i pobór podatku przez płatnika.
Zasadą jest, że obowiązek prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania, obliczenia i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych ciąży na podatnikach. Obowiązek poboru podatku przez płatnika dotyczy natomiast wyłącznie przypadków określonych w ustawie.
Ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:
- określenie rodzaju podmiotu, który dokonuje wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników – przy czym ustawodawca określa rodzaj podmiotu poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz
- określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.
Stosownie zaś do art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.
Powołane wyżej przepisy dotyczą sytuacji uzyskiwania określonych rodzajów przychodów od zakładów pracy lub wypłacania określonych rodzajów przychodów przez zakłady pracy.
Przy czym „zakładem pracy” danego podatnika jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, z którą łączy podatnika jeden ze stosunków prawnych wskazanych w omawianych przepisach (m.in. stosunek pracy).
Z opisu sprawy wynika, że Spółka z siedzibą w Republice Federalnej Niemiec prowadzi w Polsce działalność gospodarczą za Państwa pośrednictwem tj. Oddziału w Polsce zarejestrowanego w rejestrze przedsiębiorców pod nr KRS ...
Oddział w Polsce stanowi zakład pracy, tj. zatrudnia pracowników, do których zadań należy świadczenie pracy na rzecz Spółki. W związku z powyższym Oddział Spółki w ramach procesu rejestracji w KRS dnia … 2020 r. otrzymał nr NIP … na potrzeby identyfikacji jako płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) i składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenia zdrowotne (ZUS) i dokonuje stosownych rozliczeń w tym zakresie przy użyciu ww. numeru.
Oddział nie stanowi odrębnego podmiotu od zagranicznego przedsiębiorcy i może wykonywać działalność tylko i wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności zagranicznego przedsiębiorcy. Oddział nie mógłby istnieć bez zagranicznego przedsiębiorcy i stanowi jego część prowadzącą działalność na terytorium Polski w ww. zakresie.
Spółka podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych w Polsce i jest zobowiązana do dokonywania stosownych rozliczeń w tym zakresie (CIT). Spółka jest również czynnym podatnikiem VAT w Polsce. Dla obu tych celów wykorzystywany jest numer NIP … nadany Spółce dnia … 2020 r.
W konsekwencji w związku z prowadzoną przez zagranicznego przedsiębiorcę działalnością w Polsce zostały nadane dwa numery NIP:
1)tj. nr NIP … przyznany podczas rejestracji oddziału w KRS, upubliczniony w jawnym i powszechnie dostępnym rejestrze przedsiębiorców KRS oraz
2)nr NIP … nadany dla celów rozliczeń w zakresie podatku CIT oraz w zakresie podatku VAT. Niniejszy nr NIP widnieje również w wykazie, o którym mowa w art. 96b (tzw. biała lista podatników VAT) ustawy o podatku od towarów i usług.
Powzięli Państwo wątpliwość, czy dla wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce zagranicznego przedsiębiorcy z tytułu pełnienia funkcji płatnika oraz podatnika, mogą Państwo posługiwać się wyłącznie jednym NIP tj. …, wydanym Państwu na potrzeby identyfikacji jako płatnika.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że w odniesieniu do posługiwania się przez Państwa (tj. Oddział) numerem NIP do rozliczania się z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz podatku od towarów i usług (VAT), podmiot zagraniczny prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, zarejestrowany dla potrzeb podatku CIT oraz podatku VAT, traktowany jest jako jeden podmiot - przedsiębiorca zagraniczny. W konsekwencji jednak braku oddzielnej podmiotowości prawnej oddziału, to zagraniczny przedsiębiorca prowadzący działalność w Polsce jest podatnikiem CIT jak i podatnikiem VAT. Podatnikiem CIT i VAT nie jest oddział, a jego jednostka macierzysta działająca w Polsce w ramach położonego na jej terytorium oddziału.
W związku z powyższym, w wyniku utworzenia Oddziału w Polsce nie dochodzi do powstania nowego, odrębnego od Spółki macierzystej podatnika podatku CIT/podatnika podatku VAT. Tym samym w celu rozliczania CIT i VAT z organami podatkowymi działająca za Państwa pośrednictwem (tj. Oddziału) Spółka macierzysta, posługuje się nadanym jej numerem NIP jako podatnikowi podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce. Podmiotem identyfikowanym na podstawie numeru identyfikacji podatkowej jest Spółka (jednostka macierzysta). Tym samym jest ona obowiązana do podawania swojego numeru identyfikacji podatkowej na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych.
Natomiast art. 2 ust. 2 ustawy o NIP wskazuje, że obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również płatnicy. Obowiązek odrębnej rejestracji Oddziału jako płatnika, tj. na potrzeby płacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne wynika właśnie z tego przepisu. Oddział jako strona umów o pracę ze swoimi pracownikami, w konsekwencji płatnik zaliczek na PIT oraz składek ubezpieczeniowych, podlega odrębnemu obowiązkowi ewidencyjnemu i wymogowi nadania numeru NIP.
Jak wynika z wniosku, Państwo – tj. Oddział – są płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek ubezpieczeniowych oraz zdrowotnych, ponieważ stanowią Państwo zakład pracy tj. zatrudniają pracowników.
Zatem Państwo jako Oddział, z racji posiadania statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, powinni posługiwać się własnym, odrębnym od jednostki macierzystej numerem identyfikacji podatkowej. Przy czym powinni Państwo wykorzystywać własny NIP jedynie w celu wykonywania obowiązków płatnika, gdyż wyłącznie w tym celu NIP ten zostaje nadany.
W rozpatrywanej sprawie znajduje zastosowanie art. 2 ust. 2 i 3 ustawy o NIP i w związku z tym Państwo (tj. Oddział) są zobowiązani w zakresie, w jakim są Państwo płatnikiem (i tylko dla tych rozliczeń) posiadać i posługiwać się własnym – niezależnym od przedsiębiorcy zagranicznego - numerem identyfikacji podatkowej.
Reasumując należy stwierdzić, że Oddział przedsiębiorcy zagranicznego, z racji posiadania statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek ubezpieczeniowych, powinien posługiwać się własnym Numerem Identyfikacji Podatkowej tylko i wyłącznie w tym zakresie. NIP nadany Oddziałowi spółki zagranicznej na terytorium Polski jako płatnikowi składek powinien służyć wyłącznie do rozliczeń składek ZUS i PIT. Nie powinien być on wykazywany na fakturach, ponieważ w ewidencji księgowej oddziału, na potrzeby podatku VAT i CIT, należy stosować NIP zagranicznego przedsiębiorstwa. Dobrym rozwiązaniem, dla pewności obrotu, byłoby podawanie w KRS nr NIP spółki macierzystej.
W konsekwencji nie mogą Państwo, w związku z prowadzoną w Polsce działalnością przez zagranicznego przedsiębiorcę, posługiwać się dla wszystkich rozliczeń tylko i wyłącznie jednym NIP tj. …, gdyż identyfikator ten został nadany Państwu wyłącznie dla celów rozliczeń jako płatnik zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składek ubezpieczeniowych i zdrowotnych.
Tym samym nie można zgodzić się z Państwem, że dla potrzeb wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce, Państwo działając w formie Oddziału mogą występować pod numerem NIP nadanym oddziałowi.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.
W związku z udzieleniem negatywnej odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku nr 1, przy warunkowej formule pytania nr 2, nie udziela się odpowiedzi na to pytanie.
Końcowo – odnosząc się do powołanych przez Państwa orzeczeń Wojewódzkich Sądów Administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego tut. organ wyjaśnia, że wskazane wyroki zostały potraktowane jako element Państwa argumentacji, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą stronę postępowania w konkretnej, indywidualnej sprawie, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.
Odnośnie powołanych interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. Zatem powołane interpretacje indywidualne nie mogą mieć wpływu na ocenę prawną rozpatrzonej sprawy.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.