Opinia rzecznika generalnego Emiliou przedstawiona w dniu 6 lipca 2023 r. Postępowanie karne przeciwko Terhelt5., sygn. C-147/22

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

NICHOLASA EMILIOU

przedstawiona w dniu 6 lipca 2023 r.(1)

Sprawa C‑147/22

Központi Nyomozó Főügyészség

przy udziale:

Terhelt5

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Fővárosi Törvényszék (sąd dla miasta stołecznego Budapeszt, Węgry)]

Odesłanie prejudycjalne – Karta praw podstawowych Unii Europejskiej – Artykuł 50 – Konwencja wykonawcza do układu z Schengen– Artykuł 54 – Zasada ne bis in idem – Umorzenie postępowania– Postanowienie prokuratora – Ocena zasadności – Szczegółowe postępowanie przygotowawcze – Badanie dowodów

I. Wprowadzenie

1. Zasada ne bis in idem, która w skrócie zakazuje powielania zarówno postępowań, jak i sankcji karnych za te same czyny wobec tej samej osoby, została zapisana w szczególności w art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”) oraz w art. 54 Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między rządami państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach (zwanej dalej „KWUS”)(2).

2. W swoim orzecznictwie Trybunał wyjaśnił, że postanowienia o umorzeniu postępowania podjęte przez prokuratorów na etapie postępowania przygotowawczego mogą również spowodować zastosowanie zasady ne bis in idem, ale tylko wtedy, gdy zostały wydane po dokonaniu rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, po przeprowadzeniu szczegółowego postępowania przygotowawczego(3). W niniejszej sprawie sąd odsyłający zwraca się do Trybunału Sprawiedliwości w szczególności o wyjaśnienie kryteriów umożliwiających uznanie postępowania przygotowawczego za „szczegółowe” w rozumieniu zasady ne bis in idem.

II. Ramy prawne

A. Prawo Unii

3. Artykuł 54 KWUS, ujęty w rozdziale 3 (zatytułowanym „Stosowanie zasady ne bis in idem”), stanowi:

„Osoba, której proces zakończył się wydaniem prawomocnego wyroku na obszarze jednej umawiającej się Strony, nie może być ścigana na obszarze innej umawiającej się Strony za ten sam czyn, pod warunkiem że [, jeżeli została nałożona kara – została ona wykonana] lub jest ona w trakcie wykonywania, lub nie może być już wykonana na mocy przepisów prawnych skazującej umawiającej się Strony”.