Interpretacja indywidualna z dnia 13 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.379.2023.1.AD

Skutków podatkowe zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa wraz z określeniem stawki podatku.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych:

-w części dotyczącej określenia stawki podatku – jest nieprawidłowe,

-w pozostałej części – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek opatrzony datą 13 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który – zgodnie z Państwa wskazaniem – dotyczył podatku od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – 8 sierpnia 2023 r. (data wpływu – 14 sierpnia 2023 r.). Z uzupełnienia wynika, że oczekują Państwo interpretacji indywidualnej w podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Tym samym, postępowanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wszczęte z dniem wpływu uzupełnienia, tj. 14 sierpnia 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Są Państwo spółką z ograniczoną odpowiedzialnością działająca pod firmą (…) sp. z o.o. Jedynym Państwa wspólnikiem jest Pani (…).

Jednocześnie Pani (…) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (…). Działalność gospodarcza prowadzona przez Panią (…) pod firmą (…)składa się z trzech pionów.

Pierwszy pion działalności gospodarczej Pani (…) stanowią dwa sklepy spożywcze. Pierwszy z nich prowadzony jest w (…). Sklep ten prowadzony jest w lokalu użytkowym, który (…) wynajmuje od osoby trzeciej. W sklepie tym pracują pracownicy, którzy są przypisani wyłącznie do tego sklepu. Drugi ze sklepów spożywczych prowadzony jest w (…). Sklep ten prowadzony jest w lokalu użytkowym znajdującym się w budynku usługowym stanowiącym w całości wyłączną własność Pani (…). Dla budynku tego Sąd Rejonowy w (…). Także do tego sklepu przydzieleni są określeni pracownicy. Każdy z dwóch sklepów Pani (…) jest zaopatrzony w towar, regały, półki i lodówki potrzebne do ich prowadzenia. Każdy z dwóch sklepów posiada swoje kasy fiskalne i dysponuje zezwoleniami na sprzedaż alkoholi przypisanymi do danego lokalu. Oba sklepy działają pod nazwą „...” – jest to nazwa inna niż oznaczenie przedsiębiorstwa Pani (…). Oba sklepy spożywcze stanowią dwie odrębne organizacyjnie całości od reszty przedsiębiorstwa Pani (…).

Drugi pion działalności gospodarczej Pani (…) to kawiarnia prowadzona przez nią w (…), przy ulicy (…). Kawiarnia prowadzona jest w tym samym budynku usługowym co sklep spożywczy, jednakże w innym lokalu. Do pracy w kawiarni Pani (…) zatrudniła także pracowników i są to pracownicy inni aniżeli do pracy w dwóch sklepach (oddelegowani wyłącznie do pracy w kawiarni). Kawiarnia korzysta z własnego zaopatrzenia, posiada własną kasę fiskalną, własne wyposażenie i jest odrębną od sklepów jednostką organizacyjną.

Trzeci (ostatni) pion działalności gospodarczej prowadzonej przez Panią (…), to wynajem innym podmiotom lokali użytkowych znajdujących się w budynku handlowym mieszczącym się przy ulicy (…). Zaznaczyć bowiem należy, że w budynku znajdującym się w (…), przy ulicy (…), obok sklepu spożywczego i kawiarni, znajdują się także inne lokale, które Pani (…) wynajmuje innym podmiotom. Ten pion działalności jest całkowicie niezależny od dwóch pozostałych.

Pani (…) zdecydowała się założyć (…)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w celu rozdzielenia działalności swoich sklepów spożywczych od dwóch pozostałych pionów działalności w postaci kawiarni oraz najmu lokali.

Mając na uwadze powyższe fakty, planują Państwo zawarcie z Panią (…) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (…)(…) umowy sprzedaży zorganizowanej część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 55² ustawy kodeks cywilny. W ramach tej umowy - jako kupujący – nabędą Państwo od (…) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (…), jako sprzedawcy, zorganizowaną część jej przedsiębiorstwa w postaci dwóch sklepów spożywczych (pierwszy znajdujący się w (…), drugi znajdujący się w (…)). Na mocy umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa na Państwa własność, jako kupującego, przejdą: prawo do oznaczenia sklepów nazwą (…), własność ruchomości znajdujących się w obu sklepach (w tym własność urządzeń, towarów, wyposażenia), prawo wynikające z umowy najmu do lokalu w (…), wierzytelności i środki pieniężne znajdujące się w kasach sklepów, zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w obu sklepach, dokumenty związane z prowadzeniem każdego ze sklepów, pracownicy obu sklepów (na podstawie art. 23¹ Kodeksu pracy).

Umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa ma zostać zawarta na podstawie przepisów art. 55¹ – 55⁴ Kodeksu cywilnego.

W związku z tym, że sklep spożywczy prowadzony przez przedsiębiorstwo (…) działa na nieruchomości stanowiącej wyłączną własność (…), umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa sama w sobie nie zapewni Państwu tytułu prawnego do korzystania z lokalu, w którym działa sklep w (…). Z tej przyczyny planują Państwo zawrzeć z przedsiębiorstwem (…)(…), na kilka dni przed zawarciem umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, warunkową umowę najmu lokalu znajdującego się w (…) przy ulicy (…), w granicach w jakich obecnie lokal ten jest wykorzystywany na prowadzenie sklepu spożywczego. Warunkiem do wejścia w życie warunkowej umowy najmu będzie zawarcie przez Państwo i (…) umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W ten sposób z chwilą zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa staną się Państwo najemcą (…).

Na skutek planowanej transakcji będą prowadzili Państwo sklepy spożywcze, które dotąd prowadziło przedsiębiorstwo (…), a (…) będzie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie najmu lokali oraz gastronomiczną w zakresie prowadzenia kawiarni. Nabycie przez Państwa tytułu prawnego do korzystania z lokalu w (…) będzie miało miejsce w chwili zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, wskazali Państwo, że są Państwo zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług od (…) 2023 r.

Z treści wniosku wynika, że przedmiotem transakcji będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa (…), w postaci dwóch sklepów spożywczych, na którą składają się między innymi następujące elementy majątku, wartości niematerialne i prawne, umowy oraz inne składniki:

-środki trwałe znajdujące się w obu sklepach na dzień zawarcia umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

-wyposażenie każdego ze sklepów w zakresie w jakim nie stanowi ono środka trwałego na dzień zawarcia umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

-towar znajdujący się w każdym ze sklepów w dniu zawarcia umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

-gotówka znajdująca się w kasach fiskalnych obu sklepów na dzień zawarcia umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

-prawa i obowiązki korzystającego (…) z umów leasingowych co do wyposażenia sklepu w (…): lada nabiałowa, lada mięsna,

-prawa i obowiązki (…) z umów franczyzowych zawartych z Grupą (…) (dwie umowy, po jednej na każdy ze sklepów), w tym w szczególności prawa do systemów teleinformatycznych dostarczanych przez Grupę (…), które są zainstalowane w każdym ze sklepów na urządzeniach, które obecnie stanowią własność (…), a po zawarciu planowanej umowy będą stanowiły Państwa własność,

-prawa i obowiązki (…) z umowy o pracę z pracownikami poszczególnych sklepów (każdy ze sklepów ma swoją obsadę),

-zezwolenie na sprzedaż alkoholu przez każdy ze sklepów uzyskane przez (…),

-prawa i obowiązki z umowy najmu dot. sklepu w (…),

-prawo i obowiązki najmu lokalu dot. sklepu w (…) ((…) jako właściciel lokalu i wynajmujący, Państwo jako najemca),

-księgi i dokumenty związane z prowadzeniem sklepów,

-zobowiązania z tytułu dostaw usług i towarów obciążające (…) na dzień zawarcia planowanej umowy.

Przedmiot planowanej transakcji już w zasadzie jest wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie, stan taki utrzyma się po zawarciu planowanej umowy.

Wyodrębnienie organizacyjne.

Oba sklepy mające być przedmiotem planowanej transakcji to sklepy działające na podstawie umowy franczyzowej pod marką „(…)”. (…) zawarła z franczyzodawcą (Grupą (…) umowę franczyzową na każdy ze sklepów mających być przedmiotem transakcji osobno (dwie umowy). Tym samym, już sama nazwa sklepów, odrębna od nazwy kawiarni czy pionu najmu w działalności (…) wskazuje na ich wyodrębnienie organizacyjne – sklepy te stanowią osobny dział działalności Pani (…), działający pod odrębną nazwą. Dla przykładu, kawiarnia prowadzona przez (…) używa nazwy „(…)”, a faktury za najem pięciu lokali handlowych w (…) są wystawiane przez (…) jako „(…)(…)” (inne nazwy każdego pionu działalności).

O wyodrębnieniu organizacyjnym sklepów w osobny dział działalności (…), działający pod znakiem towarowym „(…)”, świadczy również fakt, że funkcjonowanie tych sklepów reguluje każda z umów franczyzowych, na podstawie których działa każdy ze sklepów. Umowy te w szczegółowy sposób regulują prawie każdy aspekt ich działalności, tj. w szczególności: organizację tych sklepów, ich wystrój, asortyment, zasady funkcjonowania. Wymogi zawarte w tych umowach powodują, że ten pion działalności gospodarczej (…) jest całkowicie odrębny od dwóch pozostałych, których umowy franczyzowe nie obowiązują, a (…) ma pełną swobodę ich prowadzenia.

O wyodrębnieniu organizacyjnym świadczy też fakt, że każdy z dwóch sklepów mających być przedmiotem planowanej transakcji posiada swój własny system teleinformatyczny pozwalający ewidencjonować m.in.: stany magazynowe każdego ze sklepów osobno, sprzedaż każdego ze sklepów osobno, stan zobowiązań każdego ze sklepów osobno, jak też wyniki finansowe każdego ze sklepów osobno. Dzięki systemom teleinformatycznymi istnieje możliwość precyzyjnego monitorowania rentowności, wyników sprzedaży, stanów magazynowych oraz zaopatrzenia każdego ze sklepów.

O wyodrębnieniu organizacyjnym świadczy też, że każdy z dwóch sklepów mających być przedmiotem umowy ma stałą kadrę pracowniczą przypisaną do danego sklepu. W przedsiębiorstwie (…) nie występuje rotacja pracowników pomiędzy sklepami, czy też pomiędzy sklepem a kawiarnią.

Wyodrębnienie finansowe.

Obecnie (…) prowadzi odrębną dokumentację dla każdego ze sklepów osobno, jak też osobno dla kawiarni oraz osobno dla dochodów z najmu powierzchni handlowych. Faktury kosztowe oraz dokumenty sprzedażowe gromadzone są dla każdej z placówek osobno. Zabieg ten pozwala (…) kontrolowanie wyników finansowych każdego pionu działalności.

Jak już wyżej wskazano, kontrolę finansów każdego ze sklepów mających być przedmiotem planowanej transakcji umożliwia także system teleinformatyczny udostępniony w ramach umów franczyzowych Pani (…) dla każdego ze sklepów osobno przez Grupę (…).

Na podstawie analizy wyników finansowych każdego ze sklepów osobno uważają Państwo, że każdy ze sklepów generuje dochody i jest rentowny – każdy ze sklepów po jego oddzieleniu od reszty przedsiębiorstwa (…) jest samodzielny i samowystarczalny finansowo – może od razu kontynuować działalność w taki sam sposób jak do tej pory.

W przedsiębiorstwie (…) środki pieniężne ze wszystkich pionów działalności gospodarczej gromadzone są na jednym rachunku bankowym, jednak na podstawie ksiąg i dokumentów finansowych gromadzonych w wyżej opisany sposób, możliwym jest ustalenie źródeł poszczególnych wpływów (tj. tego jaki pion działalności przynosi określone wpływy).

Wyodrębnienie funkcjonalne.

Każdy z trzech pionów działalności gospodarczej (…)  (w tym ten, który ma być przedmiotem transakcji opisanej we wniosku) służy do wykonywania innych zadań gospodarczych.

Sklepy mające być przedmiotem planowanej transakcji służą do prowadzenia sprzedaży detalicznej właściwej dla sklepów spożywczych (działalność oznaczona kodami według (…). Kawiarnia służy (…) do prowadzenia działalności gastronomicznej (działalność oznaczona kodem według (…). Lokale handlowe służą (…) do prowadzenia działalności w zakresie wynajmu nieruchomości własnych (działalność oznaczona kodem według (…) Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi).

Już samo podzielenie działalności (…) na kody PKD wskazuje, że w jej przedsiębiorstwie występują trzy niezależne piony – każdy służy do innych zadań gospodarczych, zatem oczywistym jest, że sklepy mające stanowić przedmiot określonej działalności gospodarczej są wyodrębnione funkcjonalnie od reszty przedsiębiorstwa.

Przedmiot sprzedaży będzie stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych niezbędny i wystarczający do samodzielnego wykonywania zadań (kontynuacji działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez Zbywcę), a prowadzenie działalności przez Nabywcę nie będzie wymagało angażowania innych składników majątku bądź podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych przez Kupującego.

Zgodnie z art. 55¹ w zw. z art. 55² Kodeksu cywilnego, planują Państwo opisać w umowie najmu wszelkie elementy majątku, wartości niematerialne i prawne, umowy oraz inne składniki składające się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Wobec czego z mocy prawa, na podstawie art. 55² ww. ustawy, bez obowiązku dokonywania dodatkowych czynności, przejdą na Państwa elementy z art. 55¹ Kodeksu cywilnego wskazane w umowie.

Co wymaga podkreślenia bezpośrednio przed zawarciem umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa z (…) w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, zawrą Państwo z nią także w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi warunkową umowę najmu, której przedmiotem będzie lokal, w którym obecnie działa sklep w (…). Warunkiem do wejścia w życie umowy najmu będzie zawarcie umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Tym samym, z chwilą zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa z mocy prawą (automatycznie), bez konieczności dokonywania jakichkolwiek czynności, będą Państwo posiadali tytuł prawny do lokalu, w którym działa sklep w (…). Z uwagi na sytuację prawną lokalu w (…) jest on własnością (…), która prowadzi w nim swój sklep), nie istnieje prawna możliwość załatwienia tej kwestii w inny sposób.

W oparciu wyłącznie o przedmiot transakcji będzie możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej. Nabywają Państwo dwa gotowe, w pełni wyposażone i zatowarowane sklepy z personelem, systemami teleinformatycznymi, zezwoleniami na sprzedaż alkoholu, know how, prawem do korzystania ze znaku towarowego „(…)” oraz prawami do lokalu. W założeniu na drugi dzień po transakcji będą Państwo mogli kontynuować w sposób niezmieniony dotychczasową działalność sklepów.

W oparciu o nabyty majątek służący do prowadzenia działalności, będą Państwo, jako nabywca, kontynuowali działalność gospodarczą w takim samym zakresie w jakim działalność była prowadzona przez zbywcę. Nie mogą Państwo zmienić sposobu prowadzenia działalności odnośnie przedmiotu transakcji (sklepów), albowiem od dnia nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa będą Państwo stroną umów franczyzowych, których stroną obecnie jest (…). Z umów tych wynika ograniczenie w swobodzie prowadzenia działalności odnośnie sklepów oraz brak dowolności w sposobie ich prowadzenia (muszą być prowadzone w taki sam sposób).

Będą Państwo kontynuowali w sposób trwały działalność prowadzoną przez zbywcę i nie zostanie ona zmieniona na inny rodzaj działalności, a na moment sprzedaży będą istniały dowody potwierdzające powyższy fakt. Przepis art. 55⁴ Kodeksu cywilnego przewiduje solidarną odpowiedzialność za zobowiązania po stronie (…) i Państwa za zobowiązania zaciągnięte jeszcze przez (…). Umowy franczyzowe (zobowiązania) z Grupą (…) zaciągała Pani (…), dopóki umowy te będą obowiązywały dopóty Pani (…) będzie ponosiła odpowiedzialność za ich wykonanie. Zatem wolą Pani (…) będzie umieszczenie w umowie sprzedaży obowiązku kontynuacji działalności w dotychczasowym zakresie w sposób trwały, a Państwo przyjmą na siebie takie zobowiązanie we wspomnianej umowie. Państwa wolą jest trwałe prowadzenie działalności w takim samym zakresie, albowiem działalność ta jest rentowna (przynosi dochody) i nie ma powodów do zaprzestania czy gruntownej zmiany sposobu jej prowadzenia. W momencie sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zobowiązanie (…) pod Państwa adresem do trwałego prowadzenia działalności gospodarczej zostanie zawarte w umowie sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która zostanie zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. To czy będą Państwo kontynuowali w sposób trwały dotychczasowy sposób działalności sklepów (…), będzie do zweryfikowania poprzez dokumentację gromadzoną przez franczyzodawcę (Grupę (…)), która obecnie współpracuję z (…), a potem z Państwem.

Przedmiot sprzedaży w ramach planowanej transakcji będzie stanowił organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. W zasadzie każdy z dwóch sklepów składających się na zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa, którą zamierzają Państwo nabyć od (…) (tj. z osobna sklep w (…) i (…)) stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, które zarazem mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące te zadania.

Pytanie sformułowane w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy planowana transakcja sprzedaży zawarta pomiędzy (…) (prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (…) – jako sprzedawcą, a Państwem – jako kupującym – to umowa sprzedaży, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, powodująca po Państwa stronie (jako kupującego) zgodnie z art. 4 pkt 1 ww. ustawy, powstanie obowiązku zapłaty podatku z chwilą zawarcia umowy zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, według stawki 1 % (zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy) liczonej od wartości przedmiotu sprzedaży (zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy), czy może transakcja korzystająca ze zwolnienia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko sformułowane w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Państwa zdaniem, na skutek planowanej umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, na Państwa (jako kupującego) spadnie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, według stawki 1%, liczonej od wartości rynkowej przedmiotu umowy. Obowiązek ten powstanie z chwilą zawarcia umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wskazali Państwo, że takie stanowisko wynika z literalnego brzmienia następujących przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych: art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a), art. 4 pkt 1, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) oraz art. 6 ust. 1 pkt 1.

Mieli Państwo wątpliwości co do tego czy transakcja, jak opisana we wniosku oraz jego uzupełnieniu, nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – to jest, czy nie stanowi przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Objęcie planowanej transakcji podatkiem od towarów i usług w miejsce podatku od czynności cywilnoprawnych byłoby dla Państwa korzystniejsze podatkowo, albowiem nie musieliby Państwo płacić podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jednak po zestawieniu zdarzenia opisanego we wniosku oraz piśmie stanowiącym Państwa odpowiedź na wezwanie Organu z przepisem art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisem art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o pdoatku od czynności cywilnoprawnych, dochodzą Państwo do wniosku, że opisana i planowana transakcja, nie korzysta z ww. zwolnienia (winno być: wyłączenia), albowiem korzysta z wyłączenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż jej przedmiotem jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, co powoduje, że – w Państwa ocenie – będą Państwo musieli zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnej od planowanej umowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym część Państwa stanowiska, która odnosi się do uregulowań zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług uznano za element niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.)

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zgodnie z art. 535 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Art. 555 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuację, w której czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z treści art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 2 pkt 4 lit. b) ww. ustawy). Jednocześnie podkreślić należy, że z treści cytowanego przepisu (lit. a) wynika, że wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest czynność tylko w takim zakresie, w jakim jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Zatem czynność  (np. umowa sprzedaży) w tej części, w której nie podlega regulacji w zakresie podatku od towarów i usług, bo czynność nie jest traktowana dla celów podatku od towarów i usług jako dostawa (czynność – np. umowa sprzedaży) lub świadczenie usługi, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotem Państwa zapytania w podatku od czynności cywilnoprawnych jest to, czy będą Państwo zobowiązani do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych i według jakich stawek.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że zamierzają Państwo zawrzeć umowę sprzedaży, na mocy której nabędą Państwo zorganizowaną czesć przedsiębiorstwa, w postaci dwóch sklepów spożywczych, na którą składają się m. in.: elementy majątku, wartości niematerialne i prawne oraz umowy. Każdy z dwóch sklepów, którą zamierzają Państwo nabyć stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, które zarazem mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące te zadania.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Państwa dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy powyższa czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług będzie bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) lub/i lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z treści wniosku wynika, że planowana transakcja jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług), gdyż jej przedmiotem jest zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Przyjmując za Państwem to stwierdzenie (stwierdzenie o wyłączeniu opisanej umowy sprzedaży z podatku od towarów i usług), do opisanej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem opisana we wniosku czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wskazać należy, że w przepisach dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych, brak jest definicji przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Definicję „przedsiębiorstwa” zawiera przepis art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Zgodnie powołanym powyżej art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

W myśl natomiast art. 55² ww. Kodeksu:

W świetle powyższego, jeżeli przedmiotem umowy sprzedaży jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, to podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlega umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa na zasadach ogólnych przewidzianych dla umowy sprzedaży. Tak jak w przypadku każdej innej umowy sprzedaży, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym.

Państwa stanowisko należy więc uznać w tej części za prawidłowe.

Ustawodawca w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazał bowiem, że przedmiotem opodatkowania jest sprzedaż rzeczy i praw majątkowych. Konsekwencją zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest przeniesienie na nabywcę własności poszczególnych rzeczy i praw majątkowych. Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnej – w zakresie, w jakim zorganizowana część przedsiębiorstwa zawiera w sobie rzeczy lub prawa majątkowe, a podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa tychże rzeczy i praw majątkowych.

Państwa zdaniem, będzie na Państwu ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych według stawki 1% liczonej od wartości rynkowej przedmiotu umowy. Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotem umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa są poszczególne składniki tego zespołu należące do katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatek powinien być wymierzony od wartości rynkowej poszczególnych rzeczy i praw majątkowych – art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Strony czynności cywilnoprawnej dotyczącej sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny zatem wymienić wchodzące w jego skład rzeczy i prawa majątkowe, jednocześnie podając ich wartość rynkową, co pozwoli z kolei ustalić przy zastosowaniu odpowiednich stawek wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli więc w umowie sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa strony wyodrębnią wartość rzeczy i praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki (1% i 2%), podatek winien być uiszczony według właściwych stawek. Jeżeli jednak przy dokonaniu czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpi przeniesienie własności, nie zostaną wyodrębnione wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki, to na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatek winien być uiszczony według stawki najwyższej (2%) od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych. Opodatkowanie umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa stawką 2% ma bowiem zastosowanie w przypadku, gdy cena sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, odpowiadająca jej wartości rynkowej, ustalona jest przez strony czynności cywilnoprawnej w jednej kwocie, bez wyodrębniania wartości jej poszczególnych elementów.

Z treści wniosku wynika, że w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzą rzeczy i prawa majątkowe. Zatem nie może mieć do tej sprzedaży zastosowanie stawki podatku 1%. Do sprzedaży rzeczy ma bowiem zastosowanie stawka podatku w wysokości 2%.

W związku z powyższym należy wskazać, że zawarta przez Państwa umowa sprzedaży będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z zastosowaniem stawki w wysokości 2% lub 1% – w zależności od kwalifikacji danego składnika majątkowego, czyli 2% od wartości rynkowej rzeczowych składników i 1% od wartości rynkowej pozostałych składników – praw. W sytuacji, gdy nie wyodrębnią Państwo wartości poszczególnych elementów sprzedaży – do całej umowy sprzedaży będzie miała zastosowanie stawka w wysokości 2%.

Pani stanowisko należy więc uznać w tej części za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm., dalej jako: Ordynacja podatkowa). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.