Interpretacja indywidualna z dnia 10 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.370.2023.1.BD

Zawarcie umowy pożyczki odnawialnej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 sierpnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 26 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki odnawialnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca – Pan L. B. (dalej również Pożyczkobiorca) prowadzi, jako osoba fizyczna, gospodarstwo rolne pod nazwą (…), które zajmuje się głównie uprawą rolną (…).

Na mocy zawartej 19 maja 2023 r. umowy, (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Pożyczkodawca) udzielił Wnioskodawcy pożyczki odnawialnej z limitem do kwoty 10.000.000 złotych z terminem spłaty do 31 grudnia 2024 r. Pożyczkobiorca może dokonać spłaty pożyczki w dowolnym momencie przed wyznaczonym terminem do spłaty, bez żadnych dodatkowych opłat. Wypłata, na wskazane przez Pożyczkobiorcę konto bankowe, kwot pożyczki w ramach przyznanego limitu, następować będzie stosownie do pisemnej dyspozycji otrzymanej od Wnioskodawcy. Pożyczka została udzielona na cele związane z działalnością gospodarczą Pożyczkobiorcy. Z tytułu udzielonej pożyczki Pożyczkodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci odsetek. Odsetki płatne są w okresach miesięcznych, udokumentowane fakturami VAT, naliczone zostają za każdy dzień od dnia wypłaty poszczególnych kwot pożyczki w ramach przyznanego limitu, w odniesieniu do wykorzystanej części limitu. Umowa pożyczki została zawarta w Polsce.

Pożyczkobiorca posiada 100% udziałów w kapitale Pożyczkodawcy.

Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Pożyczkobiorca z tytułu zawartej umowy pożyczki uiścił podatek od czynności cywilnoprawnych oraz złożył stosowną deklarację w tym zakresie (podatek od czynności cywilnoprawnych został opłacony).

Pożyczkobiorca planuje, iż w przyszłości będzie zaciągać również kolejne pożyczki u Pożyczkodawcy.

Kwoty udzielonych pożyczek jak i wysokość wynagrodzenia Pożyczkodawcy w postaci odsetek, będą wynikały z umów pożyczek zawartych z Wnioskodawcą.

Pożyczkobiorca zamierza korzystać z uprawnienia zawartego w art. 106b ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług i żądać udokumentowania fakturami VAT zapłaconych kwot należnych odsetek od pożyczek.

Pożyczkodawca otrzymał interpretację indywidualną z 17 lipca 2023 r. (znak sprawy 0114-KDIP4-3.4012.238.2023.1.KŁ), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał następujące stanowisko podatnika za prawidłowe: „(…) w odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy wskazać, że czynność udzielania przez Państwa odpłatnych pożyczek stanowi/będzie stanowić czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – usługa udzielania pożyczek korzysta/będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu. (...)”.

Pytanie

Czy, jeżeli Pożyczkobiorca będzie w przyszłości zaciągał również kolejne pożyczki u Pożyczkodawcy, to na Pożyczkobiorcy będzie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umów pożyczek zawieranych z Pożyczkodawcą w przyszłości? (pytanie przedstawione we wniosku jako drugie)

Pana stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, jeżeli Pożyczkobiorca będzie w przyszłości zaciągał również kolejne pożyczki u Pożyczkodawcy, to na Pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umów pożyczek zawieranych w przyszłości z Pożyczkodawcą.

Co do zasady, podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponadto art. 1 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że podatkowi podlegają także czynności cywilnoprawne jeżeli ich przedmiotem są:

 1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

 2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zasadniczo obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Przy czym jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy, to w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1a ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Podstawę opodatkowania w takim przypadku, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stanowi kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Przy umowie pożyczki, w myśl art. 4 pkt 7 cyt. ustawy, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży na Pożyczkobiorcy.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W ocenie Pożyczkobiorcy, w przypadku gdy umowa pożyczki będzie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług i jednocześnie będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy pożyczki nie będzie na nim ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawą do skorzystania z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie to, że Pożyczkodawca zostanie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie udzielenia przedmiotowej pożyczki.

Biorąc pod uwagę powyższe, oraz fakt, iż Pożyczkodawca otrzymał interpretację indywidualną (znak sprawy: 0114-KDIP4-3.4012.238.2023.1.KŁ) potwierdzającą, że udzielanie przez niego pożyczek (w przeszłości jak i w przyszłości) stanowi odpłatne świadczenie usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, to na Pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umów pożyczek zawieranych z Pożyczkodawcą w przyszłości.

Na potwierdzenie stanowiska przywołał Pan interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):

Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego, na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę. Obowiązek ten – w przypadku gdy środki są wypłacane niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W myśl art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Pan jako Pożyczkobiorca zawarł już umowę pożyczki odnawialnej z Pożyczkodawcą. Planuje Pan w przyszłości zawierać kolejne umowy pożyczek z Pożyczkodawcą (spółką z ograniczoną odpowiedzialnością). Kwota udzielonych pożyczek, jak i wysokość wynagrodzenia Pożyczkodawcy w postaci odsetek będzie wynikać z umów pożyczek zawartych z Pożyczkobiorcą. Pożyczkobiorca zamierza korzystać z uprawnienia zawartego w art. 106b ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług i żądać udokumentowania fakturami VAT zapłaconych kwot należnych odsetek od pożyczek.

W związku z opisaną sytuacją należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Pana dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy opisana we wniosku umowa pożyczki będzie podlegać regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ww. umowy podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) lub b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W opisie zdarzenia przyszłego wskazał Pan, że Pożyczkodawca otrzymał interpretację indywidualną z 17 lipca 2023 r. znak sprawy 0114-KDIP4-3.4012.238.2023.1.KŁ w zakresie podatku od towarów i usług. W interpretacji tej Organ uznał następujące stanowisko podatnika za prawidłowe: „(…) w odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy wskazać, że czynność udzielania przez Państwa odpłatnych pożyczek stanowi/ będzie stanowić czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – usługa udzielania pożyczek korzysta/będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu. (...)”.

A zatem, skoro pożyczki pieniężne otrzymane w przyszłości od Pożyczkodawcy będą zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Panu, z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki, nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W zakresie zaistniałego stanu faktycznego wydano odrębną interpretację indywidualną, znak:0111-KDIB2-3.4014.270.2023.1.BD.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy –Ordynacja podatkowa.