Interpretacja indywidualna z dnia 2 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.260.2023.1.BZ

Skoro odnawialna pożyczka będzie zwolniona z opodatkowania VAT, to w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC i na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek w PCC.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki odnawialnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego.

Wnioskodawca – I. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej również Pożyczkobiorca) prowadzi działalność głównie w zakresie produkcji, sprzedaży i dystrybucji (…) i (…) - sprzedaż hurtowa (…) oraz PKD (…) - produkcja (…) i pozostałych środków agrochemicznych.

Na mocy zawartej (...) sierpnia 2020 r. umowy, K. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Pożyczkodawca) udzielił Wnioskodawcy pożyczki odnawialnej z limitem do kwoty 40.000.000 złotych (słownie: czterdzieści milionów złotych) z terminem spłaty do (...) czerwca 2024 roku. Pożyczkobiorca może dokonać spłaty pożyczki w dowolnym momencie przed wyznaczonym terminem do spłaty, bez żadnych dodatkowych opłat. Wypłata, na wskazany przez Pożyczkobiorcę rachunek bankowy prowadzony w Polsce, kwoty pożyczki w ramach przyznanego limitu nastąpiła w dwóch transzach. Tym samym kwota pożyczki została wypłacona w pełnej wysokości przyznanego limitu. Pożyczka została udzielona na cele związane z działalnością gospodarczą Pożyczkobiorcy. Z tytułu udzielonej pożyczki Pożyczkodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci odsetek. Odsetki płatne są w okresach miesięcznych, udokumentowane fakturami VAT, naliczone zostają za każdy dzień od dnia wypłaty poszczególnych kwot pożyczki w ramach przyznanego limitu, w odniesieniu do wykorzystanej części limitu. Umowa pożyczki została zawarta w Polsce.

Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Pożyczkobiorca z tytułu zawartej umowy pożyczki uiścił podatek od czynności cywilnoprawnych oraz złożył stosowną deklarację w tym zakresie (podatek od czynności cywilnoprawnych został opłacony łącznie z należnymi odsetkami).

Pożyczkobiorca planuje, iż w przyszłości będzie zaciągać również kolejne pożyczki u Pożyczkodawcy. Kwoty udzielonych pożyczek jak i wysokość wynagrodzenia Pożyczkodawcy w postaci odsetek, będą wynikały z umów pożyczek zawartych z Wnioskodawcą.

Pożyczkobiorca zamierza korzystać z uprawnienia zawartego w art. 106b ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług i żądać udokumentowania fakturami VAT zapłaconych kwot należnych odsetek od pożyczek.

Pożyczkodawca otrzymał interpretację indywidualną z (...) r. (znak sprawy (...)), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał następujące stanowisko podatnika za prawidłowe: „(… ) w odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy wskazać, że czynność udzielania przez Państwa odpłatnych pożyczek stanowi/ będzie stanowić czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art.43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – usługa udzielania pożyczek korzysta/będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu. (...)”.

Pytanie 

Czy w sytuacji opisanej w stanie faktycznym na Pożyczkobiorcy ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartej z Pożyczkodawcą umowy pożyczki z (...) sierpnia 2020 r.? (pytanie przedstawione we wniosku jako pierwsze).

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, w sytuacji opisanej w stanie faktycznym na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartej z Pożyczkodawcą umowy pożyczki z (...) sierpnia 2020 r.

Co do zasady, podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponadto art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że podatkowi podlegają także czynności cywilnoprawne jeżeli ich przedmiotem są:

1)rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2)rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zasadniczo obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Przy czym jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy, to w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Podstawę opodatkowania w takim przypadku, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stanowi kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Przy umowie pożyczki, w myśl art. 4 pkt 7 ustawy, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży na Pożyczkobiorcy.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W ocenie Pożyczkobiorcy, w przypadku gdy umowa pożyczki będzie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług i jednocześnie będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy pożyczki nie będzie na nim ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawą do skorzystania z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie to, że Pożyczkodawca zostanie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie udzielenia przedmiotowej pożyczki.

Biorąc pod uwagę powyższe, oraz fakt, iż Pożyczkodawca otrzymał interpretację indywidulaną (znak sprawy: (...)) potwierdzającą, że udzielanie przez niego pożyczek (w przeszłości jak i w przyszłości) stanowi odpłatne świadczenie usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, to na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki z (...) sierpnia 2020 r.

Na potwierdzenie stanowiska przywołali Państwo interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz.U. z 2020 r., poz. 815 ze zm.):

Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz.U. z 2019 r., poz. 1145 ze zm.).

Art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego, na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę. Obowiązek ten – w przypadku gdy środki są wypłacane niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W myśl art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie „podatek od towarów i usług” oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r. poz. 106 i 568) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Państwo jako Pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki odnawialnej z Pożyczkodawcą (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością). W ramach tej umowy Pożyczkodawca udzielił Państwu pożyczki odnawialnej z limitem do kwoty 40 000 000 złotych. Pożyczka została udzielona na cele związane z działalnością gospodarczą Pożyczkobiorcy. Zawarta umowa pożyczki odnawialnej ma charakter odpłatny w postaci odsetek. Odsetki płatne są w okresach miesięcznych, udokumentowane fakturami VAT, naliczone za każdy dzień od dnia wypłaty poszczególnych kwot pożyczki w ramach przyznanego limitu, w odniesieniu do wykorzystanej części limitu.

Pożyczkodawca oraz Państwo są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

W związku z opisaną sytuacją należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Państwa dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy opisana we wniosku umowa pożyczki podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ww. umowy podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) lub b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W opisie stanu faktycznego wskazali Państwo, że Pożyczkodawca otrzymał interpretację indywidualną z (...) r. znak sprawy (...) w zakresie podatku od towarów i usług. W interpretacji tej Organ uznał następujące stanowisko podatnika za prawidłowe: „(… ) w odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy wskazać, że czynność udzielania przez Państwa odpłatnych pożyczek stanowi/ będzie stanowić czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielania pożyczek korzysta/będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu. (...)”.

A zatem, skoro odnawialna pożyczka pieniężna jaką Państwo otrzymali od Pożyczkodawcy, będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Państwu, z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki, nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy wyłącznie zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwo i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W zakresie zdarzenia przyszłego wydano odrębną interpretację indywidualną, znak: 0111-KDIB2-3.4014.261.2023.1.BZ.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.