Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 19 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.295.2023.2.JO

Opodatkowanie podatkiem VAT licytacji komorniczej nieruchomości należących do dłużnika oraz wystawienia faktury.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 lipca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 20 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT licytacji komorniczej nieruchomości należących do dłużnika oraz wystawienia faktury. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 29 sierpnia 2023 r. (wpływ 4 września 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego:

Wnioskodawca jest Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym (…) w sprawach egzekucyjnych (sygn. akt (….)) przeciwko dłużnikowi A. Sp. z o.o. z siedzibą w (…), KRS: (…), NIP: (…), zwany dalej: „Dłużnik”.

Wnioskodawca dokonał zajęcia nieruchomości stanowiących własność Dłużnika, dla których Sąd Rejonowy (…) (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi:

I.księgę wieczystą o nr (…), obejmującą działki ewidencyjne nr:

-1 - drogi (DR);

-2 - tereny przemysłowe (BA);

II.księgę wieczystą o nr (…), obejmującą działkę ewidencyjną nr:

-3 - inne tereny zabudowane (BI);

III.księgę wieczystą o nr (…), obejmującą działki ewidencyjne nr:

-4 - tereny przemysłowe (BA);

-5 - drogi (DR);

-6 - tereny przemysłowe (BA);

-7 - drogi (DR);

-8 - tereny przemysłowe (BA).

Z danych zawartych w księdze wieczystej nr (…) wynika, że na nieruchomości posadowiony jest silos, zbiornik.

W trakcie przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego, a także z operatu szacunkowego ww. nieruchomości sporządzonego przez biegłego sądowego (...) w operacie z dnia 9 lipca 2020 r. nie stwierdzono ww. naniesień. Stwierdzono natomiast, że na działce ewid. nr 3 zabudowę w postaci stalowej hali / budynku magazynowego. Zgodnie z wypisem z kartoteki budynków (…) (…) (…) wpisane jest w miejscu klasa budynku wg PKOB [KOB]: 1252 - zbiorniki, silosy i budynki magazynowe. Stalowa hala jest o pow. 24 401 m² (kod obiektu (…)). Skarb Państwa jest właścicielem gruntów objętych ww. KW, a Dłużnik użytkownikiem wieczystym. Na mocy aktu notarialnego Rep. A (…) z dnia 26 września 2014 r. Dłużnik nabył od spółki B. Sp. z o.o. z siedzibą w (…), zwanego dalej: „Sprzedającym” prawo użytkowania wieczystego nieruchomości objętych ww. nr KW wraz z własnością znajdujących się na nich, stanowiących odrębne nieruchomości, budynków, budowli i urządzeń. Sprzedający na moment dokonania transakcji sprzedaży nieruchomości był podatnikiem podatku VAT. Zgodnie z treścią aktu notarialnego budynki znajdujące się na ww. nieruchomościach zostały oddane do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT przed dniem 26 września 2012 r. i ich dostawa w ramach transakcji 26 września 2014 r. byłaby zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, dalej: „Ustawa o VAT”, wobec czego strony niniejszej umowy, jako zarejestrowani podatnicy VAT czynni, w dniu 25 września 2014 r. złożyły Naczelnikowi (…) Urzędu Skarbowego zgodne oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 Ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym w dniu zawierania umowy), że wybierają opodatkowanie dostawy tych budynków/budowli podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią aktu notarialnego Rep. A (…) z dnia 26 września 2014 r. dla nieruchomości objętych ww. nr (…), nr KW (…), nr KW (…) w dniu 28 stycznia 2013 r. z upoważnienia (…) Miasta (…) została wydana Decyzja nr (…) o warunkach zabudowy, na podstawie której zostały ustalone warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na: przebudowie i zmianie sposobu użytkowania istniejących budynków magazynowych i biurowych, na centrum wystawiennicze z budynkami biurowo-usługowymi wraz z ew. budową budynku technicznego i parkingami nadziemnymi. Następnie w dniu 31 lipca 2013 r. wydana została z upoważnienia (…) Miasta (…) Decyzja nr (…) zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na ww. przebudowę i zmianę sposobu użytkowania istniejących budynków.

Od 3 grudnia 2013 r. Dłużnik jest wpisany do rejestru przedsiębiorców. Dłużnik to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której głównym przedmiotem działalności jest działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów (NIP: (…)). Wspólnikiem Dłużnika jest C. Limited z siedzibą na Cyprze. Dłużnik był zarejestrowany dla celów VAT jako czynny podatnik podatku od towarów i usług od 12 listopada 2013 r. Na dzień składania niniejszego wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przewróconych do rejestru VAT, Dłużnik widnieje jako „niezarejestrowany”. W dniu 15 stycznia 2020 r. wykreślono rejestrację Dłużnika jako podatnika VAT. Podstawą wykreślenia była regulacja art. 96 ust. 9a pkt 2a Ustawy o VAT.

Celem ustalenia, czy ewentualna sprzedaż nieruchomości Dłużnika w drodze licytacji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, Wnioskodawca w dniu 11 lutego 2019 r. wezwał pisemnie Dłużnika do udzielenia odpowiedzi na następujące pytania:

1.Czy Dłużnikowi jako użytkownikowi wieczystemu nieruchomości objętych księgami wieczystymi o numerach (…), (…) oraz (…) przysługiwało/nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy ich nabyciu, a w przypadku pozytywnej odpowiedzi Wnioskodawca wniósł o podanie stawki podatku oraz kwoty jaka została odliczona?

2.Czy w stosunku do ww. nieruchomości Dłużnik poniósł nakłady przewyższające 30% wartości początkowej i skorzystał z prawa do odliczenia podatku VAT od tych nakładów?

3.Czy Dłużnik zlikwidował działalność gospodarczą i rozliczył się z urzędem skarbowym zgodnie z art. 14 Ustawy o VAT?

W dniu 25 marca 2019 r. wystosowywał do Dłużnika ponaglenie wobec braku odpowiedzi na pisemne wezwanie z dnia 11 lutego 2019 r. Pełnomocnik Dłużnika w dniu 3 lipca 2019 r. poinformował, że:

1.Dłużnikowi przysługiwało prawo odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości objętych księgami wieczystymi o numerach KW (…), (…) oraz (…). Przy zakupie ww. nieruchomości zastosowano 23% stawkę podatku VAT.

2.Dłużnik poniósł nakłady, które nie przewyższały 30% wartości początkowej nabytych nieruchomości, a od poniesionych nakładów Dłużnik skorzystał z prawa odliczenia podatku VAT.

3.Dłużnik nie zlikwidował działalności gospodarczej.

W dniu 21 grudnia 2022 r. w związku z przystąpieniem kolejnego wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym przeciwko Dłużnikowi, jak również z uwagi na upływ czasu od informacji uzyskanych 25 marca 2019 r. Wnioskodawca pisemnie wezwał Dłużnika do udzielenia odpowiedzi na następujące pytania:

1.Czy w stosunku do nieruchomości oznaczonej KW (…) oraz (…) wydane były decyzje dotyczące warunków zabudowy? Czy wskazano w tych decyzjach, że grunt jest przeznaczony pod zabudowę?

2.Czy budynki, budowle lub ich części, położone na nieruchomości oznaczonej KW nr (…) były przedmiotem pierwszego zasiedlenia – tj. czy zostały oddane do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęto ich użytkowanie na potrzeby własne po wybudowaniu lub ulepszeniu (tj. wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej tych budynków, budowli lub ich części)? Jeżeli tak, to kiedy? Wnioskodawca wskazał dodatkowo w piśmie, że Dłużnik winien udostępnić dokumenty potwierdzające: pierwsze zasiedlenie oraz wydatki na ulepszenie, jeżeli zostały poniesione, jak również wartość początkową obiektów.

3.Czy w stosunku do budynków, budowli lub ich części położonych na nieruchomości oznaczonej KW nr (…):

a)Przysługiwało Dłużnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Wnioskodawca dodatkowo wskazał w piśmie, że Dłużnik powinien przekazać dokumenty potwierdzające obniżenie kwoty podatku.

b)Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeśli tak, czy były one niższe czy wyższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Wnioskodawca dodatkowo wskazał w piśmie, że Dłużnik powinien przekazać dokumenty potwierdzające wydatki na ulepszenie oraz wartość początkową obiektów.

W dniu 6 lutego 2023 r. pełnomocnik Dłużnika poinformował komornika, że nie jest w stanie udzielić odpowiedzi na zadane pytania, gdyż nie posiada szczegółowych informacji odnośnie wymienionych nieruchomości. W związku z czym wszelkie pytania zdaniem pełnomocnika winny być kierowane do Dłużnika. Następnie 14 lutego 2023 r. Wnioskodawca ponownie wzywa Dłużnika do udzielenia odpowiedzi na ww. pytania, jednocześnie wyjaśniając, że pełnomocnik Dłużnika jako profesjonalny podmiot zna treść art. 133 § 3 w zw. z art. 13 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, a w konsekwencji skierowanie wezwania bezpośrednio do strony postępowania w sytuacji, gdy w postępowaniu reprezentuje go zawodowy Pełnomocnik jest niedopuszczalne.

Ostatecznie w dniu 27 marca 2023 r. Wnioskodawca ponownie pisemnie wezwał Dłużnika do udzielenia odpowiedzi na poniższe pytania:

1.Jaki był cel nabycia nieruchomości objętych księgami wieczystymi o numerach KW (…), (…) oraz (…)?

2.W jaki sposób Dłużnik wykorzystywała ww. nieruchomości w całym okresie ich posiadania?

3.Czy ww. nieruchomości mające być przedmiotem licytacji były wykorzystywane w prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej. Czy były przedmiotem umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze?

4.Czy działki mające być przedmiotem licytacji zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych w prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej?

5.Jaki konkretnie zabudowania znajdują się na poszczególnych działkach, mających być przedmiotem licytacji (należy wskazać informacje dla każdej działki odrębnie)? Czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ich wybudowania?

6.Czy zabudowania znajdujące się na poszczególnych działkach mających być przedmiotem licytacji spełniają definicję budynku lub budowli w rozumieniu przepisów ustawy Prawo Budowalne, a jeśli tak, należy je wskazać.

7.Czy budynki/budowle, znajdujące się na działkach mających być przedmiotem licytacji były/są/będą do dnia sprzedaży wykorzystywane przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której były/są/będą do dnia sprzedaży wykorzystywane budynki/budowle, wykonywał Dłużnik? Należy podać podstawę prawną zwolnienia.

Do dnia założenia niniejszego wniosku Dłużnik nie udzielił odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawcy. W toku postępowania egzekucyjnego Wnioskodawca nie uzyskał innych informacji niezbędnych do stwierdzenia, czy dokonywana dostawa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, poza tymi które wskazano w ramach opisu zdarzenia przyszłego. W szczególności Wnioskodawca nie posiada informacji, jakie konkretnie zabudowania znajdują się na poszczególnych działkach mających być przedmiotem licytacji i czy od 25 marca 2019 r. były ponoszone dalsze nakłady na ulepszenie tych zabudowań, które stanowią budynki/budowle.

Jedyne informacje jakie Wnioskodawca otrzymał od Dłużnika były aktualne na moment ich uzyskania, tj. 25 marca 2019 r. Podsumowując, w związku z upływem czasu od ww. daty i obecną możliwością przeprowadzenia licytacyjnej sprzedaży nieruchomości, Wnioskodawca w stosunku do wszystkich nieruchomości objętych niniejszym wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w dniu 22 grudnia 2022 r., a następnie 27 marca 2023 r. podjął udokumentowane działania zmierzające do pozyskania informacji od Dłużnika w celu ustalenia możliwości zastosowania zwolnienia. Brak tych informacji jest wynikiem podjętych przez Wnioskodawcę udokumentowanych działań zmierzających do pozyskania informacji od Dłużnika w celu ustalenia możliwości zastosowania ww. zwolnienia i braku odpowiedzi do dnia składania niniejszego wniosku.

W związku z trwającymi postępowania egzekucyjnymi i możliwością przeprowadzenia licytacyjnej sprzedaży prawa wieczystego użytkowania nieruchomości objętych księgami wieczystymi nr KW (…), (…) oraz (…) wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich, Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie powstania ewentualnego obowiązku podatkowego po stronie organu egzekucyjnego w zakresie wystawienia faktury VAT w imieniu Dłużnika oraz uiszczenia należnego podatku VAT w przypadku przeprowadzenia sprzedaży.

Pytanie

Czy Wnioskodawca jako Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) dokonując sprzedaży w trybie licytacji publicznej prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych, stanowiących działki ewidencyjne nr 1 i 2 objęte księgą wieczystą nr KW (…), jak również działkę ewidencyjną nr 3 objętą księgą wieczystą nr KW (…) oraz działki ewidencyjne nr 4, 5, 6, 7, 8 objęte księgą wieczystą nr KW (…) wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich, będzie zobowiązany jako płatnik podatku VAT do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru oraz do wystawienia faktury VAT z tego tytułu?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonana w drodze licytacji publicznej przez Wnioskodawcę dostawa prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych, stanowiących działki ewidencyjne nr 1 i 2 objęte księgą wieczystą nr KW (…), jak również działkę ewidencyjną nr 3 objętą księgą wieczystą nr KW (…) oraz działki ewidencyjne nr 4, 5, 6, 7, 8 objęte księgą wieczystą nr KW (…) wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji Wnioskodawca występować będzie w charakterze płatnika podatku od towarów i usług, zobowiązanego do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru oraz do wystawienia faktury VAT z tego tytułu w imieniu i na rzecz Dłużnika.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931), zwanej dalej „Ustawa o VAT” organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479 t.j.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, z późn. zm.). Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 Ustawy o VAT wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych orany te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonywania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedawanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do których toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na mocy art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, ze zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Prawo wieczystego użytkowania jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny oraz w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Z zawartych tam regulacji wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

W świetle art. 233 ustawy Kodeks cywilny, użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

W związku z powyższym, zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu jest dostawa towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT. Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem VAT, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej, należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który będzie działał w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnej czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

W analizowanej sytuacji Dłużnikiem jest Spółka prowadząca działalność gospodarczą. Zdaniem Wnioskodawcy mimo, że Dłużnik obecnie nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT, to w odniesieniu do transakcji sprzedaży opisanej nieruchomości będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT. W konsekwencji stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie dojdzie do sprzedaży majątku należącego do przedsiębiorstwa Dłużnika, a zatem dostawa ta, co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 Ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. W świetle art. 2 pkt 33 Ustawy o VAT, ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowalne - są zwolnione od podatku.

Należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503) kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej gminy, w tym uchwalenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy. Jak stanowi art. 4 ust. 1 ww. ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W myśl art. 4 ust. 2 cyt. Ustawy, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W przypadku zbycia nieruchomości zabudowanych zastawianie znajduje art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z uregulowania tego wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 Ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku.

W przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, ustawodawca umożliwia podatnikom (po spełnieniu określonych warunków) skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu. Według art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o VAT, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT stanie się bezzasadne. Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a Ustawy o VAT, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie to dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych, niezależnie od okresu ich używania przez podatnika, wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnieni od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie. Niespełnianie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, co do zasady, rozstrzyga art. 29a ust. 8 Ustawy o VAT, w myśl którego w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawa gruntu, na którym są posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Z kolei w myśl art. 29a ust. 9 Ustawy o VAT, w przypadku czynności oddania w użytkowanie wieczyste gruntu, dokonywanego z równoczesną dostawą budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, zasada zgodnie z którą z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się gruntu nie znajduje zastosowania. W konsekwencji z punktu widzenia Ustawy o VAT wówczas należy rozpatrywać odrębnie dostawę budynków i budowli oraz gruntu.

Jak już jednak wskazywano, w analizowanej sytuacji planowana jest sprzedaż prawa użytkowania wieczystego gruntu, które to zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu jest dostawą towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, a zatem podstawą do opodatkowania zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu według zasad jakimi opodatkowana jest dostawa posadowionych na tym gruncie obiektów jest art. 29a ust. 8 Ustawy o VAT.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady, że grunt będący przedmiotem sprzedaży (w tym zbycie prawa użytkowania wieczystego) podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki i budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu (w tym zbycie prawa użytkowania wieczystego ) korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”, „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682 t.j.). W myśl art. 3 pkt 1, pkt 2 i pkt 3 ustawy – Prawo budowlane, ilekroć w ustawie jest mowa o:

1)obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych,

2)budynku - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach,

3)budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Z powyższych regulacji wynika, że zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a Ustawy o VAT dotyczy budynków lub budowli w rozumieniu prawa budowlanego. Jeśli dany obiekt znajdujący się na działce nie spełnia definicji budynku lub budowli, zwolnienie nie ma zastosowania.

Niezależnie od powyższego, należy wskazać, że zgodnie z art. 43 ust. 21 Ustawy o VAT, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione. Zatem, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

W analizowanej sprawie, zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nieruchomości obejmujących działki ewidencyjne nr 1 i 2 objęte księgą wieczystą nr KW (…), jak również działkę ewidencyjną nr 3 objętą księgą wieczystą nr KW (…) oraz działki ewidencyjne nr 4, 5, 6, 7, 8 objęte księgą wieczystą o nr KW (…) wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca nie posiada informacji pozwalających stwierdzić, czy sprzedaż będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a Ustawy o VAT, czy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Z uwagi na podjęcie przez Wnioskodawcę udokumentowanych działań zmierzających do pozyskania niezbędnych informacji od Dłużnika w celu ustalenia możliwości zastosowania ww. zwolnień i braku odpowiedzi do dnia składania niniejszego wniosku, na podstawie art. 43 ust. 21 Ustawy o VAT, należy przyjąć, że warunki do zastosowania zwolnienia z podatku VAT nie zostały spełnione. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy dokonana w drodze licytacji publicznej przez Wnioskodawcę sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych stanowiących działki ewidencyjne nr 1 i 2 objęte księgą wieczystą nr KW (.), jak również działkę ewidencyjną nr 3 objętą księgą wieczystą nr KW (…) oraz działki ewidencyjne nr 4, 5, 6, 7, 8 objęte księgą wieczystą o nr KW (…) wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca wystąpi w charakterze płatnika zobowiązanego do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego oraz do wystawienia faktury VAT z tego tytułu w imieniu i na rzecz Dłużnika.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie uregulowania zawartego w art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), zgodnie z którym:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem - w rozumieniu ww. przepisu) na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela. Zatem, w świetle powołanego wyżej art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług odpłatne przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność jest opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel nieruchomości - jest podatnikiem podatku VAT, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy tej nieruchomości.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że prowadzi Pan przeciwko Dłużnikowi - spółce A. Sp. z o.o. - postępowanie egzekucyjne z prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych stanowiących działki ewidencyjne nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich.

Mając na uwadze powyższy opis sprawy oraz fakt, że Dłużnikiem jest spółka z o.o., która prowadzi działalność gospodarczą stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie dojdzie do sprzedaży majątku należącego do przedsiębiorstwa Dłużnika. Zatem przy dostawie ww. nieruchomości Dłużnik będzie podatnikiem podatku, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem sprzedaż będzie dotyczyła składnika majątku przedsiębiorstwa Dłużnika.

W konsekwencji, dostawa ww. nieruchomości w drodze licytacji komorniczej będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT może korzystać ze zwolnienia od tego podatku, albo może być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku VAT dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.

Art. 2 pkt 33 ustawy stanowi zaś, że:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z przytoczonych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią akty prawa miejscowego, tj. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy - jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W konsekwencji, generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, dla których nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie wydano decyzji o warunkach zabudowy - są zwolnione od podatku VAT.

Natomiast na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Zatem aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej - bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

Należy zaznaczyć, że jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub pkt 10a ustawy należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących danej dostawie. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży (w tym zbycie prawa użytkowania wieczystego) podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również sprzedaż gruntu lub zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu będą korzystały ze zwolnienia od podatku.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”, „budowli” oraz „urządzenia budowlanego”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.).

I tak, w myśl art. 3 pkt 1, 2, 3 i 9 ustawy Prawo budowlane:

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

2)budynku - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

9)urządzeniach budowlanych należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie są to samodzielne budowle zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z budynkiem/budowlą, z którym są powiązane, a tym samym należy przypisać stawkę właściwą dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne. Brak podstaw do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów w zakresie stawki podatku VAT dla ww. urządzeń w oderwaniu od budynków/budowli, do których przynależą, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie mają one samodzielnego bytu.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:

Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Wobec powyższego, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów, jest opodatkowana, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi A. Sp. z o.o. dotyczące prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowanych stanowiących działki ewidencyjne nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich. Jak Pan wskazał w stosunku do wszystkich nieruchomości w dniu 22 grudnia 2022 r. a następnie 27 marca 2023 r. podjęto działania zmierzające do pozyskania informacji od Dłużnika w celu ustalenia możliwości zastosowania zwolnienia. Na skutek udokumentowanych działań Dłużnik nie podał informacji jakie konkretnie zabudowania znajdują się na poszczególnych działkach mających być przedmiotem licytacji i czy od 25 marca 2019 r. były ponoszone dalsze nakłady na ulepszenie tych zabudowań, które stanowią budynki/budowle.

W rozpatrywanej sprawie przedstawiony we wniosku opis sprawy nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż przez Pana zajętych nieruchomości będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 9, pkt 10 i pkt 10a ustawy, gdyż brak jest informacji niezbędnych do jednoznacznego dokonania takiej oceny na podstawie ww. przepisów. Wskazał Pan, że brak tych informacji jest wynikiem podjętych przez Pana udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika.

W związku z powyższym w sprawie znajduje zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione, skoro podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania zwolnienia do dostawy prawa użytkowania wieczystego działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami. Zaznaczyć jednak tu należy, że kwestia oceny podjętych przez Pana działań nie była przedmiotem interpretacji.

Skoro dostawa hal budynków, budowli znajdujących się na przedmiotowych działkach nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10 i pkt 10a ustawy w zw. z art. 43 ust. 21 ustawy, to na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy, również prawo wieczystego użytkowania gruntu, na którym są one posadowione, nie będzie objęty zwolnieniem od podatku.

Podsumowując, opisana we wniosku sprzedaż prawa użytkowania wieczystego działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług według stawki podatku właściwej dla przedmiotu sprzedaży i nie będzie tu miało zastosowania zwolnienie od podatku VAT przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 9, pkt 10 ani pkt 10a ustawy.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jak wynika z powyższego fakturę wystawia się w celu udokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 106c ustawy:

Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1)organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

2)komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Z opisu sprawy wynika, że będzie Pan jako komornik dokonywał sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT nieruchomości składającej się z działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 należących do Dłużnika, który w ramach tej transakcji będzie podatnikiem podatku VAT.

Zatem, dokonując sprzedaży w trybie egzekucji prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych stanowiących działki ewidencyjne nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami znajdującymi się na nich, będzie Pan zobowiązany jako płatnik podatku VAT do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru, oraz do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz Dłużnika dokumentującej ww. sprzedaż, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 106c ustawy.

W konsekwencji Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 19 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.295.2023.2.JO