Odsetki w przychodach i kosztach podatkowych oraz ich ewidencja księgowa

Zdarza się, że podatnicy podatku dochodowego otrzymują lub płacą różnego rodzaju odsetki. W raporcie na przykładach omówiono zasady, na jakich odsetki stanowią przychody podatkowe oraz koszty uzyskania przychodów. Opisano również ich ich odrębność księgową. Całość wzbogacono praktycznymi przykładami oraz wyjaśnieniami organów podatkowych i sądów administracyjnych.

1. Odsetki jako przychody podatkowe

Odsetki od należności, w tym od udzielonych pożyczek, otrzymywane przez podatników podatku dochodowego, stanowią przychody podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Przychody te powstają zawsze w dacie otrzymania odsetek, czyli w sposób kasowy. Zasada ta dotyczy również sytuacji, gdy przychody z odsetek stanowią przychody z działalności gospodarczej. Jest to konsekwencją brzmienia art. 14 ust. 3 pkt 2 updof oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 updop, które stanowią, że do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek.

Przychodami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym są również skapitalizowane odsetki od udzielonych pożyczek i kredytów. Wynika to wprost z art. 14 ust. 3 pkt 1 updof oraz art. 12 ust. 4 pkt 1 updop, które stanowią, że do przychodów nie zalicza się zwróconych pożyczek/kredytów, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek/kredytów. Przy czym odsetki takie stanowią przychody podatników w dacie ich kapitalizacji, a nie w dacie ich faktycznego otrzymania (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 grudnia 2013 r., sygn. akt II FSK 2849/11).