Interpretacja indywidualna z dnia 24 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.425.2023.4.AMA
Czy w związku z uczestnictwem w przedstawionej strukturze cash poolingu oferowanej przez Bank poszczególni Wnioskodawcy występować będą jako podatnicy podatku od towarów i usług świadczący podlegające opodatkowaniu tym podatkiem usługi.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
5 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 5 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy w związku z uczestnictwem w przedstawionej strukturze cash poolingu oferowanej przez Bank poszczególni Wnioskodawcy występować będą jako podatnicy podatku od towarów i usług świadczący podlegające opodatkowaniu tym podatkiem usługi.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 sierpnia 2023 r. (wpływ 16 sierpnia 2023 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
(…)
2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
·(…)
(…)
Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
Spółki wskazane w niniejszym wniosku jako Zainteresowani (dalej również jako: Wnioskodawcy lub Uczestnicy) są spółkami kapitałowymi mającymi siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należącymi do grupy kapitałowej w rozumieniu (…) (…) nr (…) (dalej: Grupa (…)). W Grupie (…) jednostką dominującą jest (…). W skład Grupy (…) wchodzą również inne podmioty niż Wnioskodawcy.
Wnioskodawcy zawarli z bankiem mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Bank) Umowę o Prowadzenie Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi dla Grupy Rachunków (dalej: Umowa). Przy czym nie można wykluczyć, iż Umowa w przyszłości, po jej zawarciu, zostanie rozszerzona o inne podmioty lub dany Wnioskodawca wystąpi z Umowy.
Umowa dotyczyć będzie zarządzania płynnością finansową Uczestników. Oznacza to, iż na podstawie Umowy, Bank będzie świadczył na rzecz Wnioskodawców tzw. usługę cash poolingu. Celem usługi świadczonej przez Bank będzie zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi Uczestników poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty. (…) (dalej również w kontekście pełnienia tej funkcji określana jako: Pool Leader) pełnić będzie funkcje tzw. Pool Leadera, przy czym w ramach nabywanej usługi cash poolingu występować będzie również w charakterze uczestnika (w tym samym charakterze jak pozostali Wnioskodawcy).
W celu rozpoczęcia korzystania z usługi cash poolingu każdy z Wnioskodawców zawrze (każdy odrębnie) z Bankiem umowy bieżących rachunków bankowych [dalej: Rachunek]. Rachunek będzie służyć do prowadzenia bieżących rozliczeń na zlecenie danego Uczestnika. Bank udostępni odrębnie każdemu z Uczestników w Rachunku otwartym przez Bank tzw. Limit Dzienny, czyli kredyt śróddzienny w Rachunku na cele związane z finansowaniem bieżącej działalności gospodarczej danego Uczestnika.
Na prowadzonych na tej podstawie Rachunkach Bank będzie przechowywał środki pieniężne Uczestników i będzie dokonywał na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych. Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną Rachunki prowadzone w walucie polskiej. Usługą cash poolingu nie zostaną objęte środki na rachunkach VAT, o których mowa w art. 2 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT).
Każdy z Uczestników będzie mógł wykorzystać przyznany mu przez Bank Limit Dzienny jedynie do wysokości niższej z podanych kwot:
a)do kwoty środków własnych Grupy albo
b)do kwoty, w jakiej Limit Dzienny został przyznany danemu Uczestnikowi przez Bank (w przypadku, gdy udostępniony Limit Dzienny jest limitowany dla danego Uczestnika).
Bank obliczy zdolność kredytową łącznie dla wszystkich Uczestników i na tej podstawie przydzieli łączny limit dla Limitów Dziennych dla wszystkich Uczestników.
W ramach takiego łącznego limitu, Pool Leader, działając w imieniu Banku na podstawie pełnomocnictwa, które zostanie udzielone przez Bank, może zmniejszyć kwotę Limitu Dziennego dla poszczególnego Uczestnika, bez konieczności uzyskania w tym zakresie zgody Banku. Możliwe jest również zwiększenie Limitu Dziennego dla danego Uczestnika w ramach kwoty przyznanego łącznego Limitu Dziennego dla wszystkich Uczestników, co jednak wymaga zgody Banku.
Pool Leader dodatkowo do Rachunku, będzie posiadać także w Banku dwa rachunki rozliczeniowe, oba służące jedynie do celów związanych z funkcjonowaniem cash poolingu.
Jeden z rachunków otworzony zostanie przez Bank dla Pool Leadera w ramach grupy bieżących Rachunków bankowych prowadzonych dla każdego Uczestnika (dalej: Rachunek Pool Leadera). Rachunek Pool Leadera będzie miał udostępniony przez Bank limit zadłużenia (dalej: Debet Techniczny). Debet Techniczny będzie umożliwiał Pool Leaderowi obciążanie Rachunku Pool Leadera na kwotę pozwalającą na wykonanie jego zobowiązań wynikających z nabycia wierzytelności subrogacyjnych względem Uczestników i będzie mógł być wykorzystywany wyłącznie w tym celu, tj. do wyzerowania Rachunków Uczestników objętych cash poolingiem.
Drugi z rachunków otwartych wyłącznie dla Pool Leadera również będzie służyć jedynie do celów związanych z funkcjonowaniem cash poolingu (dalej: Rachunek Pomocniczy). W Rachunku Pomocniczym Bank udostępni Pool Leaderowi - na podstawie odrębnej umowy - limit zadłużenia (dalej: Kredyt w Rachunku Pomocniczym), który może być wykorzystany wyłącznie w celu zasilenia Rachunku Pool Leadera kwotą niezbędną do wyzerowania Rachunków Uczestników uczestniczących w cash poolingu. Kredyt w Rachunku Pomocniczym udzielony będzie na podstawie umowy zawartej z Bankiem przez Pool Leadera jednakże, zgodnie z treścią Umowy wszyscy Uczestnicy będą solidarnie odpowiadać za zobowiązania z tytułu tej umowy względem Banku.
Mechanizm cash poolingu opierać się będzie na bilansowaniu (tj. zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestników z wykorzystaniem Debetu Technicznego. Możliwe jest, że w niektórych sytuacjach (w sytuacji np. wystąpienia przewagi sald ujemnych lub wystąpienia wyłącznie sald ujemnych) Kredyt w Rachunku Pomocniczym zostanie wykorzystany.
Struktura cash poolingu, tj. wyzerowywanie Rachunków będzie oparta o mechanizm prawny, zdefiniowany w prawie cywilnym jako konwersja długu, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu za zgodą wyrażoną przez spłacanego dłużnika (art. 518 § 1 pkt 3) Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm., dalej: KC).
Bilansowanie sald na Rachunkach Uczestników dokonywane będzie na koniec każdego dnia z chwilą postawienia w wymagalność Limitów Dziennych przyznanych przez Bank Uczestnikom oraz Pool Leaderowi. W związku z tym, odpowiednio Pool Leader będzie dokonywał spłaty wobec Banku długów wszystkich Uczestników cash poolingu z tytułu wykorzystania przez nich Limitów Dziennych lub Uczestnicy spłacać będą długi Pool Leadera wobec Banku z tytułu wykorzystania przez Pool Leadera Debetu Technicznego a w końcowym efekcie Kredytu w Rachunku Pomocniczym.
W ten sposób nastąpi konwersja długu, tj. wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu, za zgodą spłacanego dłużnika (na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 KC). Subrogacja będzie dokonywana wyłącznie na linii Pool Leader - Uczestnik (Uczestnik - Pool Leader), tzn. Pool Leader będzie wstępował w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Uczestnika (albo odpowiednio: Uczestnik wstąpi w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Pool Leadera). W wyniku wskazanych czynności, odpowiednio Pool Leader, jak i pozostali Uczestnicy nabywać będą roszczenia regresowe z tytułu dokonanych spłat. Należy też wskazać, iż konwersja długu nastąpi na podstawie zgody wyrażonej przez dłużnika w samej Umowie a technicznie spłata będzie dokonywana przez Bank, który będzie działał w imieniu Uczestników na podstawie Zlecenia Stałego.
W wyniku dokonania konwersji długu, saldo na każdym Rachunku wynosić będzie zero, z wyjątkiem Rachunku Pomocniczego, na którym będzie mogło znajdować się saldo dodatnie lub ujemne. Następnie, na początku każdego kolejnego dnia w ramach struktury będą się odbywały automatyczne transfery zwrotne. Podstawą dokonywanych transferów zwrotnych będzie spłata wierzytelności subrogacyjnych.
Ponadto, Umowa będzie zawierać oświadczenie każdego z Uczestników, w tym Pool Leadera, że podstawowym celem dokonania przez Uczestników i Pool Leadera subrogacji jest doprowadzenie do zmiany dłużnika wobec Banku na Uczestnika dysponującego wystarczającymi środkami do spłaty wierzytelności wobec Banku i z tego względu, subrogacja nie stanowi pożyczki udzielonej przez jednego Uczestnika, w tym Pool Leadera, innemu Uczestnikowi, w tym Pool Leaderowi. Ponadto umowa pożyczki byłaby dwustronnym stosunkiem prawnym, pomiędzy Uczestnikami bez uczestnictwa Banku. W przypadku konwersji długu, Uczestnik spłacający Bank, dokonuje takiej spłaty bezpośrednio do Banku a nie przenosi na własność środki pieniężne innemu Uczestnikowi celem dokonania spłaty. W tej konstrukcji prawnej biorą udział trzy podmioty, co dodatkowo odróżnia ją od umowy pożyczki i uzasadnia złożenie oświadczeń, o których mowa na początku niniejszego akapitu.
Wraz z wstąpieniem w prawa Banku i nabyciem wierzytelności, poszczególni Uczestnicy (w tym Pool Leader) będą nabywali prawo do odsetek naliczanych od wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Odsetki będą naliczane na bazie dziennej, stosownie do określonej stopy procentowej, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników będzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (miesięcznym). Wysokość odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom kalkulowana będzie przez Bank.
Jednocześnie Bank, na bazie dziennej, naliczy odsetki debetowe/kredytowe od salda występującego na Rachunku Pomocniczym Pool Leadera. Raz na miesiąc, w ustalonej dacie rozliczenia, Bank uzna Rachunek Pomocniczy kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąży rachunek Pool Leadera kwotą odsetek należnych Bankowi z tytułu Kredytu w Rachunku Pomocniczym.
Bank będzie upoważniony do dokonywania, w imieniu każdego z Uczestników, potrącenia jego wierzytelności z tytułu odsetek za poprzedni miesiąc kalendarzowy z wzajemnymi i wymagalnymi wierzytelnościami Pool Leadera z tytułu odsetek za poprzedni miesiąc kalendarzowy. Wspomniane wyżej odsetki narosłe w czasie poprzedniego miesiąca kalendarzowego, będą wymagalne każdorazowo w dacie rozliczenia. Jeżeli po dokonaniu powyższych potrąceń, pozostaną do zapłaty jakiekolwiek kwoty z tytułu odsetek, Bank będzie upoważniony i zobowiązany do przekazania, w imieniu i na rzecz Uczestników będących dłużnikami, kwot pozostałych do zapłaty na rzecz Uczestników będących nadal wierzycielami z tytułu wspomnianych wyżej, a nie potrąconych odsetek.
Zamiarem Pool Leadera nie będzie otrzymywanie wynagrodzenia za pełnienie funkcji Pool Leadera. Zamiarem Wnioskodawców jest ustalenie wysokości oprocentowania wierzytelności surogacyjnych mając na celu podział wydatków (w szczególności odsetek) Pool Leadera (ewentualnie innych Uczestników) wynikających z realizacji umowy Kredytu w Rachunku Pomocniczym, jednakże na takim poziomie, aby Pool Leader nie uzyskiwał zysku w związku z pełnieniem swojej funkcji.
Umowa zawierać będzie ponadto postanowienia określające solidarną odpowiedzialność Uczestników i Pool Leadera za ich zobowiązania wynikające z Umowy.
Zgodnie z Umową, z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu Bank będzie pobierał od każdego z Uczestników (w tym, Pool Leadera) określone opłaty miesięczne związane z usługami świadczonymi przez Bank na rzecz każdego z Uczestników cash poolingu.
W uzupełnienie wniosku w piśmie z 16 sierpnia 2023 r. (wpływ 16 sierpnia 2023 r.), wskazali Państwo, że:
1. Czy Zainteresowany będący stroną postępowania ((…)) będzie wykonywać jako Pool Leader w systemie cash-pooling jakieś czynności na rzecz Banku lub innych Uczestników systemu? Jeśli tak, prosimy wskazać, jakie dokładnie to będą czynności i czy w związku z ich wykonywaniem Spółce należne będzie wynagrodzenie?
Pool Leader nie będzie wykonywać czynności na rzecz Banku.
W odniesieniu do czynności realizowanych przez Pool Leadera, które mogłyby zostać uznane za realizowane wobec poszczególnych Uczestników, tak jak to przedstawiono we wniosku, Pool Leader może dokonywać czynności subrogacji, tj. wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu, za zgodą spłacanego dłużnika (na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 KC) i z tego tytułu, w przypadku dokonania takiej czynności Pool Leader będzie otrzymywać, jak to zostało wskazane we wniosku, odsetki.
Ponadto Umowa przewiduje wykonywanie w imieniu Uczestników przez Pool Leadera określonych czynności administracyjnych w zakresie reprezentowania Uczestników względem Banku w związku z wykonaniem Umowy, typowych dla funkcji Pool Leadera. Z tytułu wykonania tych czynności Pool Leaderowi nie będzie przysługiwało wynagrodzenie. Przedmiotowe czynności to:
a.odbiór korespondencji kierowanej do Uczestników w na podstawie lub w związku z Umową,
b.wypowiedzenie Umowy w imieniu Uczestników,
c.sporządzanie dokumentu wskazującego na wysokość przyjętego oprocentowania wierzytelności subrogacyjnych,
d.przedstawianie informacji, dokumentów i oświadczeń na potrzeby realizacji obowiązków w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego,
e.składanie dyspozycji zmiany wysokości Limitów Dziennych.
Przy czym w toku realizacji Umowy nie wszystkie ww. czynności mogą faktycznie być wykonywane. Przykładowo może nie zaistnieć potrzeba wypowiedzenia umowy, natomiast w przypadku czynności wskazanych w pkt d) dotyczą one sytuacji gdy Uczestnikami byłyby podmioty mające status nierezydentów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, co w opisanej w złożonym wniosku sytuacji nie będzie mieć miejsca.
Zdaniem Wnioskodawcy fakt realizacji powyższych czynności nie może wpływać na stanowisko zaprezentowane we wniosku. Nie tworzą one odrębnej usługi na rzecz konkretnego Uczestnika, gdyż mają one pomocniczy charakter służący wykonaniu Umowy i skorzystaniu z usługi cash-poolingu. Wynikają one z charakteru umowy cash-poolingu, która przewiduje szczególną rolę pool leadera, którym musi zostać jeden z podmiotów biorących udział w systemie cash-poolingu. Wykonanie umowy wymaga zapewnienia spójnej komunikacji z Bankiem, co z kolei możliwe jest poprzez przypisanie tych funkcji jednemu podmiotowi. Zatem takie rozwiązanie jest w interesie wszystkich stron Umowy, w tym Pool Leadera. Przypisanie tych funkcji Pool Leaderowi jest również uzasadnione jego interesem jako jednostki dominującej w Grupie (…), która ma swój ekonomiczny interes w tym, aby dążyć do osiągania przez swoje spółki zależne, (Uczestników) jak najlepszych wyników finansowych.
2. Czy w ramach Umowy, Uczestnicy będą zawierać między sobą transakcje finansowe lub będą świadczyć na rzecz innych Uczestników jakiekolwiek usługi i czy z tego tytułu będą otrzymywać jakiekolwiek wynagrodzenie?
Jedyną czynnością, którą dokonywać będą mogli Uczestnicy (z zastrzeżeniem treści odpowiedzi na pytanie nr 1 dotyczącej funkcji Pool Leadera) będzie dokonywanie opisanej we wniosku czynności subrogacji, tj. wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu, za zgodą spłacanego dłużnika (na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 KC) i z tego tytułu Uczestnicy będą mogli otrzymywać, jak to zostało wskazane we wniosku, odsetki. Przy czym zaznaczyć należy, iż czynność ta dokonywana będzie w relacji Uczestnik – Pool Leader, a nie w relacji pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami. W związku z czym Uczestnicy cash poolingu nie będą zawierać między sobą transakcji finansowych ani świadczyć na swoją rzecz usług, a w efekcie nie będą z tego tytułu otrzymywać wynagrodzenia.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie pytania jak we wniosku)
4.Czy w związku z uczestnictwem w przedstawionej strukturze cash poolingu oferowanej przez Bank, czy poszczególni Wnioskodawcy występować będą jako podatnicy podatku od towarów i usług świadczący podlegające opodatkowaniu tym podatkiem usługi?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
4. Zdaniem Wnioskodawców w związku z uczestnictwem w przedstawionej strukturze cash poolingu oferowanej przez Bank, poszczególni Wnioskodawcy nie będą występować jako podatnicy podatku od towarów i usług świadczący podlegające opodatkowaniu tym podatkiem usługi.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania nr 4
W ocenie Wnioskodawców, w związku z realizacją postanowień Umowy nie będą oni wykonywali czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: podatek VAT). Wszystkie czynności wykonywane w ramach Umowy polegające na zarządzaniu płynnością finansową będą się składały na kompleksową usługę, świadczoną w całości i wyłącznie przez Bank na rzecz poszczególnych Uczestników (w tym, na rzecz Pool Leadera).
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Ze względu na fakt, iż usługa cash poolingu nie ma towarowego charakteru należy wyłącznie odnieść się do świadczenia usług. Zgodnie z art. 8 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.
Przedmiotem niniejszego wniosku jest usługa cash poolingu. Wskazać przy tym należy, iż zgodnie z Umową, Bank będzie wykonywał na rzecz Uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (cash pooling). Wszystkie działania Banku podejmowane będą w celu realizacji podstawowej funkcji Umowy, jaką jest zarządzanie płynnością finansową Wnioskodawców, czyli spółek z grupy kapitałowej.
W tym miejscu, Wnioskodawcy wskazują, iż cash pooling, będąc usługą finansową oferowaną przez banki, nie został bezpośrednio uregulowany przepisami prawa. Istnieje co prawda przepis art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 z późn. zm., dalej: Prawo Bankowe), który odnosi się do oferowanych przez banki podatkowym grupom kapitałowym umów o skonsolidowane oprocentowanie.
Przepis ten ma jednak bardzo ograniczony zakres zastosowania, gdyż dotyczy wyłącznie:
a.tzw. cash poolingu wirtualnego (notional), w którym nie dochodzi do rzeczywistych przepływów środków pomiędzy Rachunkami Uczestników a rachunkiem Pool Leadera;
b.podatkowych grup kapitałowych.
Powyższe skutkuje tym, iż w przypadku cash poolingu tzw. rzeczywistego (a więc takiego, który jest przedmiotem niniejszego wniosku), należy posiłkować się przepisami ogólnymi prawa cywilnego, bankowego i dewizowego, a więc w szczególności przepisami o rachunkach bankowych, przelewach, subrogacji i tajemnicy bankowej.
Brak uregulowania instytucji cash poolingu w prawie polskim powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 3531 KC. Przepis ten statuuje zasadę swobody umów zwaną zasadą swobody kontraktowania. Zgodnie z tą zasadą, strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.
Jak wskazane zostało powyżej, usługa cash poolingu będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie doczekała się kompleksowego uregulowania prawnego. Należy jednak podnieść, iż była ona wielokrotnie przedmiotem opinii wydawanych przez organy statystyczne. W opiniach tych konsekwentnie podnoszone było, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash poolingu, usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych, zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy, są jedynie odbiorcami usługi.
Należy zaznaczyć, że czynności Wnioskodawców cash poolingu nie mogą być uznane za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT usługę. W rzeczywistości bowiem Uczestnicy cash poolingu, w tym Pool Leader, nie świadczą żadnej usługi ani sobie nawzajem ani Bankowi, a jedynie korzystają z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez Bank. Kwalifikacji tej nie zmienia fakt, iż w ramach korzystania z tej usługi, dokonywane są przez Bank przelewy, w tym sald dodatnich i sald ujemnych z Rachunków Uczestników na Rachunek Pool Leadera. Dokonywanie takich przelewów jest warunkiem koniecznym do funkcjonowania cash poolingu opartego na przelewach rzeczywistych - wykonywane są one pomocniczo, w ramach i w celu świadczenia przez Bank usługi zarządzania płynnością finansową Uczestników cash poolingu, w tym Pool Leadera. Nie oznacza to jednak, że Uczestnicy cash poolingu albo Pool Leader stają się usługodawcami.
Co więcej, z tytułu świadczenia usług w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach przedstawionej struktury cash poolingu, to Bank będzie pobierał od każdego z Uczestników (w tym, od Pool Leadera) określone w Umowie opłaty miesięczne (wynagrodzenie) związane z usługami świadczonymi przez Bank na rzecz każdego z Uczestników cash poolingu.
Ponadto należy zwrócić uwagę na cechy jakie winno spełniać świadczenie usług:
a)występowanie bezpośredniego beneficjenta świadczenia, tj. podmiotu, który odnosi bezpośrednią i jasno zindywidualizowaną korzyść z tytułu realizacji świadczenia;
b)istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, w wykonaniu którego usługa jest świadczona;
c)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie), a wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;
d)istnienie bezpośredniego i wyraźnego związku pomiędzy świadczoną usługą i uzyskiwanym wynagrodzeniem.
Charakter cash poolingu wyklucza natomiast spełnienie powyższych warunków: celem udziału każdego z Wnioskodawców będzie zoptymalizowanie własnych rozliczeń finansowych (pozyskiwanie środków finansowych lub osiąganie korzyści z ich nadwyżek), a więc czynności realizowane w wykonaniu Umowy nie będą dokonywane w celu świadczenia usługi przez określonego uczestnika na rzecz innego konkretnego podmiotu. Tym samym beneficjentami Umowy będą wszyscy Wnioskodawcy, przez co nie można wyróżnić wśród nich usługodawców i usługobiorców. Okoliczność ta potwierdza, że wszyscy Wnioskodawcy uczestniczyć będą w cash poolingu w charakterze usługobiorców, a usługodawcą kompleksowej usługi będzie bank.
Należy zwrócić uwagę, że w kwestii opodatkowania umowy cash poolingu wypowiedziano się m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 stycznia 2018 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.703.2017.2.ICZ, gdzie wskazano, że: „Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie regulują kwestii opodatkowania umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana - umowa cash poolingu - porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu umów nie wie, czyjego środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.”
Powyższe potwierdza, iż w ramach cash poolingu to wyłącznie Bank jest usługodawcą, zaś Wnioskodawcy, w tym Pool Leader, są jedynie usługobiorcami. Ponadto stanowisko Wnioskodawców znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych, m. in:
a)interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 czerwca 2022 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.109.2022.2.DS,
b)interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 marca 2020 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.676.2019.3.RD,
c)interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 października 2017 r., nr 0114-KDIP4.4012.414.2017.1.KR,
d)interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 września 2017 r., nr 0114-KDIP4.4012.485.2017.1.IT,
e)interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 października 2017 r., nr 0114-KDIP4.4012.414.2017.1.KR,
f)interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 września 2017 r., nr 0114-KDIP4.4012.485.2017.1.IT,
g)interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 kwietnia 2017 r., nr 2461-IBPP2.4512.214.2017.1.WN,
h)interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 lipca 2016 r., nr IPPP1/4512-487/16-4/MP,
i)Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 lipca 2016 r., nr IPPP1/4512-458/16-3/BS,
j)interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 15 czerwca 2015 r., nr IPTPP2/4512-181/15-4/JSZ,
k)interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 4 maja 2015 r., nr IPTPP2/4512-51/15-4/PRP,
l)interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 lutego 2015 r. nr IPPP1/4512-20/15-4/lgo.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy,
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy,
za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:
- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
- w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.
Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT,
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu,
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.
Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.
Usługa cash poolingu jest usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.
Z opisu sprawy wynika, że należą Państwo do grupy kapitałowej (Grupa (…)). W Grupie (…) jednostką dominującą jest (…) Spółka Akcyjna. W skład Grupy (…) wchodzą również inne podmioty. Zamierzają Państwo zawrzeć z bankiem mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Umowę o Prowadzenie Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi dla Grupy Rachunków. Umowa dotyczyć będzie zarządzania płynnością finansową Uczestników. Oznacza to, iż na podstawie Umowy, Bank będzie świadczył na Państwa rzecz tzw. usługę cash poolingu. (…) Spółka Akcyjna pełnić będzie funkcje tzw. Pool Leadera, przy czym w ramach nabywanej usługi cash poolingu występować będzie również w charakterze uczestnika.
W celu rozpoczęcia korzystania z usługi cash poolingu każdy z Państwa zawrze (każdy odrębnie) z Bankiem umowy bieżących rachunków bankowych. Rachunek będzie służyć do prowadzenia bieżących rozliczeń na zlecenie danego Uczestnika. Bank udostępni odrębnie każdemu z Uczestników w Rachunku otwartym przez Bank tzw. Limit Dzienny, czyli kredyt śróddzienny w Rachunku na cele związane z finansowaniem bieżącej działalności gospodarczej danego Uczestnika.
Na prowadzonych na tej podstawie Rachunkach Bank będzie przechowywał środki pieniężne Uczestników i będzie dokonywał na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych.
W ramach takiego łącznego limitu, Pool Leader, działając w imieniu Banku na podstawie pełnomocnictwa, które zostanie udzielone przez Bank, może zmniejszyć kwotę Limitu Dziennego dla poszczególnego Uczestnika, bez konieczności uzyskania w tym zakresie zgody Banku. Możliwe jest również zwiększenie Limitu Dziennego dla danego Uczestnika w ramach kwoty przyznanego łącznego Limitu Dziennego dla wszystkich Uczestników, co jednak wymaga zgody Banku.
Pool Leader dodatkowo do Rachunku, będzie posiadać także w Banku dwa rachunki rozliczeniowe, oba służące jedynie do celów związanych z funkcjonowaniem cash poolingu.
Mechanizm cash poolingu opierać się będzie na bilansowaniu (tj. zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestników z wykorzystaniem Debetu Technicznego.
Bilansowanie sald na Rachunkach Uczestników dokonywane będzie na koniec każdego dnia z chwilą postawienia w wymagalność Limitów Dziennych przyznanych przez Bank Uczestnikom oraz Pool Leaderowi. W związku z tym, odpowiednio Pool Leader będzie dokonywał spłaty wobec Banku długów wszystkich Uczestników cash poolingu z tytułu wykorzystania przez nich Limitów Dziennych lub Uczestnicy spłacać będą długi Pool Leadera wobec Banku z tytułu wykorzystania przez Pool Leadera Debetu Technicznego a w końcowym efekcie Kredytu w Rachunku Pomocniczym.
Wraz z wstąpieniem w prawa Banku i nabyciem wierzytelności, poszczególni Uczestnicy (w tym Pool Leader) będą nabywali prawo do odsetek naliczanych od wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Jednocześnie Bank, na bazie dziennej, naliczy odsetki debetowe/kredytowe od salda występującego na Rachunku Pomocniczym Pool Leadera. Raz na miesiąc, w ustalonej dacie rozliczenia, Bank uzna Rachunek Pomocniczy kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąży rachunek Pool Leadera kwotą odsetek należnych Bankowi z tytułu Kredytu w Rachunku Pomocniczym.
Zamiarem Pool Leadera nie będzie otrzymywanie wynagrodzenia za pełnienie funkcji Pool Leadera. Zamiarem Wnioskodawców jest ustalenie wysokości oprocentowania wierzytelności surogacyjnych mając na celu podział wydatków (w szczególności odsetek) Pool Leadera (ewentualnie innych Uczestników) wynikających z realizacji umowy Kredytu w Rachunku Pomocniczym, jednakże na takim poziomie, aby Pool Leader nie uzyskiwał zysku w związku z pełnieniem swojej funkcji.
Umowa zawierać będzie ponadto postanowienia określające solidarną odpowiedzialność Uczestników i Pool Leadera za ich zobowiązania wynikające z Umowy.
Zgodnie z Umową, z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu Bank będzie pobierał od każdego z Uczestników (w tym, Pool Leadera) określone opłaty miesięczne związane z usługami świadczonymi przez Bank na rzecz każdego z Uczestników cash poolingu. Umowa przewiduje wykonywanie w imieniu Uczestników przez Pool Leadera określonych czynności administracyjnych w zakresie reprezentowania Uczestników względem Banku w związku z wykonaniem Umowy, typowych dla funkcji Pool Leadera. Z tytułu wykonania tych czynności Pool Leaderowi nie będzie przysługiwało wynagrodzenie.
Uczestnicy cash poolingu nie będą zawierać między sobą transakcji finansowych ani świadczyć na swoją rzecz usług, a w efekcie nie będą z tego tytułu otrzymywać wynagrodzenia.
Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą ustalenia czy w związku z uczestnictwem w strukturze cash poolingu oferowanej przez Bank, poszczególni Zainteresowani (tj. Wnioskodawca oraz Zainteresowani niebędący stroną postępowania) występować będą jako podatnicy podatku od towarów i usług świadczący podlegające opodatkowaniu tym podatkiem usługi.
Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu Cash Poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje Bank, który będzie obsługiwał umowę Cash Poolingu natomiast rolę zarządzającego systemem pełni jeden z uczestników systemu Cash Poolingu, należący także do tej samej grupy kapitałowej, tzw. Pool Leader. To Bank wykonuje na rzecz Zainteresowanych jako Uczestników, szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci systemu zarządzania płynnością finansową, tzw. usługi cash-poolingu rzeczywistego. Zainteresowani natomiast, jako Uczestnicy systemu, będą jedynie angażowali swoje środki pieniężne zgromadzone na rachunku, poprzez ich przekazywanie do Pool Lidera, a także będą korzystali ze środków pieniężnych przekazywanych przez Pool Lidera. Uczestnicy nie będą zawierać osobnych umów z Pool Liderem. Zamiarem Pool Lidera nie będzie otrzymywanie wynagrodzenia za pełnienie funkcji Pool Lidera.
Mając na uwadze powyższe, Zainteresowani jako Uczestnicy systemu Cash Poolingu nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, Uczestnicy struktury cash poolingu nie będą wykonywać żadnych czynności i nie będą w konsekwencji uzyskiwać wynagrodzenia z tego tytułu. Zainteresowani będą mogli jedynie otrzymywać odsetki, lub być zobowiązani do ich zapłaty.
Podejmowane przez Zainteresowanych czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowić nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Zainteresowanych. Zatem z tytułu wykonywania ww. czynności, Zainteresowani nie będą działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Podsumowując należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, Zainteresowani - uczestnicy niebędący Pool Liderem z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu nie będą wykonywać czynności polegających na odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem nie będą podatnikiem VAT z tego tytułu. W konsekwencji nie będą wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.
Odnosząc się natomiast do wątpliwości dotyczących opodatkowania czynności wykonywanych przez (…) Spółka Akcyjna jako Pool Lidera, należy wskazać, że jak wynika z wniosku, (…) Spółka Akcyjna jako Pool Leader będzie wykonywać czynności związane z przyjętą rolą Pool Leadera na podstawie umowy cash poolingu. Będą to jedynie czynności formalno-techniczne w relacji z Bankiem i innymi Uczestnikami umowy cash poolingu. Pool Leader pełnić będzie wyłącznie funkcję koordynującą współpracę uczestników/stron umowy cash poolingu z Bankiem. W przypadku zawarcia umowy cash poolingu, w ramach której (…) Spółka Akcyjna pełnić będzie funkcję Pool Leadera zostanie zawarta umowa wielostronna, między Uczestnikami (w tym Pool Leaderem) a Bankiem. Uczestnicy nie będą zawierać osobnych umów z Pool Leaderem. Jak wskazali Państwo we wniosku, zamiarem Pool Lidera nie będzie otrzymywanie wynagrodzenia za pełnienie funkcji Pool Lidera. Zamiarem Uczestników systemu jest ustalenie wysokości oprocentowania wierzytelności surogacyjnych mając na celu podział wydatków (w szczególności odsetek) Pool Leadera (ewentualnie innych Uczestników) wynikających z realizacji umowy Kredytu w Rachunku Pomocniczym, jednakże na takim poziomie, aby Pool Leader nie uzyskiwał zysku w związku z pełnieniem swojej funkcji. Jedynie Bank z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu będzie pobierał od każdego z Uczestników (w tym, Pool Leadera) określone opłaty miesięczne związane z usługami świadczonymi przez Bank na rzecz każdego z Uczestników cash poolingu.
Wszystkie czynności wykonywane w ramach przedstawionej sprawy składają się na usługę, którą świadczy Bank. (…) Spółka Akcyjna jako pełniący funkcję Pool Leadera został wybrany jako podmiot reprezentujący Uczestników systemu wobec Banku. Z tytułu pełnionej funkcji (…) Spółka Akcyjna nie będzie uzyskiwał wynagrodzenia.
Jak już wskazano wcześniej w przedmiotowej sprawie w roli usługodawcy będzie występował wyłącznie Bank, który będzie wykonywał czynności polegające na zapewnieniu funkcjonowania systemu, tj. obsłudze technicznej systemu, zapewnieniu infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywaniu transferów pomiędzy Uczestnikami systemu, za które to czynności będzie otrzymywać wynagrodzenie, natomiast Uczestnicy systemu będą beneficjentami usług świadczonych przez Bank.
Tym samym, (…) uczestnicząc w systemie cash poolingu jako Pool Leader nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Podejmowane przez (…) Spółka Akcyjna jako Pool Leadera czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Spółki.
Zatem w świetle opisanego zdarzenia przyszłego (…), jako Uczestnik będący Pool Leaderem z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu, również nie będzie wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy.
Reasumując należy stwierdzić, że w związku z uczestnictwem w przedstawionej strukturze cash poolingu oferowanej przez Bank, nie będą Państwo (tj. poszczególni Wnioskodawcy) występowali jako podatnicy podatku od towarów i usług świadczący podlegające opodatkowaniu tym podatkiem usługi.
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
(…) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…),(…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.