Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 4 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.351.2023.1.JG
Możliwość opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej preferencyjną stawką podatkową (opodatkowanie IP-BOX).
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 maja 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 27 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca rozpoczął z dniem (...) 2023 r. indywidualną działalność gospodarczą pod firmą X w zakresie usług IT. Działalność polega w zdecydowanej większości na tworzeniu, aktualizacji, modyfikacji oraz naprawianiu kodu zgodnie ze stawianymi wymogami projektowymi w celu osiągnięcia spersonalizowanych rozwiązań w dziedzinie ecommerce (web development). Działania te to m.in.:
a)tworzenie spersonalizowanych rozwiązań/modyfikacji dla klientów wykorzystujących platformę ecommerce (...) (w tym modyfikacje platformy, jak i tworzenie integracji z zewnętrznymi serwisami);
b)debugowanie (poszukiwanie źródeł) istniejących błędów oraz tworzenie kodu naprawczego;
c)aktualizowanie/ulepszanie już istniejących rozwiązań w celu utrzymania zgodności ze stale zmieniającymi się standardami oraz „dobrymi praktykami” programowania.
Dodatkowo w zakresie tej działalności mieści się testowanie rozwiązań tworzonych przez innych członków zespołu oraz sprawdzanie ich poprawności, tworzenie dokumentacji technicznej, prowadzenie spotkań z klientami oraz przygotowywanie i wygłaszanie prezentacji na temat danego problemu programistycznego czy też ciekawego bądź nowego rozwiązania z zakresu IT. Kod tworzony jest przy wykorzystaniu szerokiej gamy stale aktualizowanych narzędzi oraz języków, w tym m.in.: Symfony, bash, MySQL, GIT, Docker, PHP, JavaScript. W zdecydowanej większości kod wytwarzany jest przy wykorzystaniu stale aktualizowanego środowiska programistycznego „PhpStorm”.
Wnioskodawca czynności te wykonuje na podstawie umowy o świadczenie usług nr XX/2023 zawartej z Y Sp. z o.o. z siedzibą w (...), występując w niej jako wykonawca tej Spółki. Do zakresu obowiązków Wnioskodawcy należą czynności związane z testowaniem oprogramowania, przy czym wyszczególnienie wskazuje, że katalog tych obowiązków umownych jest otwarty (zwrot „w szczególności”). Do tych obowiązków należą m.in. tworzenie i rozwijanie oprogramowania w oparciu o język skryptowy PHP, tworzenie oprogramowania aplikacji internetowych i intranetowych, opracowywanie dokumentacji technicznej tworzonego oprogramowania oraz inne czynności wynikłe ze specyfiki powierzonego zlecenia (tu mieścić się będą między innymi prace związane z debugowaniem).
Z treści umowy wynika, że jej Strony zakładają powstanie na skutek wykonywania przez Wnioskodawcę powyższych czynności utworów, w tym w postaci oprogramowania komputerowego, do którego majątkowe prawa autorskie w ramach ustalonego wynagrodzenia przenoszone są z chwilą wytworzenia na rzecz Zleceniodawcy (Y Sp. z o.o.) wraz z wszelkimi znanymi polami eksploatacji. Zleceniodawca, z którym Wnioskodawca współpracuje w oparciu o opisaną powyżej umowę, prowadzi działalność polegającą na opracowywaniu „od podstaw” rozwiązań e-commerce (sklep internetowy) dla pozyskanych klientów, które po zdefiniowaniu oczekiwań i wymagań Klienta wymagają zaprojektowania wyglądu i zakodowania zaplanowanych funkcjonalności i przeprowadzenia testów, a następnie wdrożenia produkcyjnego gotowej platformy. Po wdrożeniu określony zostaje z Klientem zakres wsparcia poprodukcyjnego obejmującego monitorowanie działania sklepu i przygotowanie go na nagły wzrost liczby odwiedzin i składanych zamówień. Zleceniodawca oferuje i prowadzi działalność także w zakresie opracowania i wdrażania rozwiązań zmierzających do usprawnienia funkcjonowania już istniejących sklepów internetowych. Prace powyższe Zleceniodawca powierza zespołom swoich podwykonawców, do grona których zalicza się Wnioskodawca na podstawie opisanej powyżej umowy ze Zleceniodawcą.
Wnioskodawca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, rozlicza się według zasad ogólnych i dla potrzeb opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej opracował osobną ewidencję w postaci arkusza kalkulacyjnego kumulatywnego, comiesięcznego zestawienia dokumentów obejmującego przychody z tytułu przekazania majątkowych praw autorskich z kwalifikowanych IP oraz wydatki poniesione na wytworzenie poszczególnych kwalifikowanych IP. Ewidencja ta jest prowadzona w systemie miesięcznym od dnia rozpoczęcia przez Wnioskodawcę prowadzenia działalności gospodarczej.
Pytania
1.Czy czynności Wnioskodawcy wykonywane w oparciu o zapisy umowy o świadczenie usług zawartej z Y Sp. z o.o., polegające na tworzeniu i rozwijaniu oprogramowania w oparciu o język skyptowy PHP, tworzeniu oprogramowania aplikacji internetowych i intranetowych, opracowywanie dokumentacji technicznej tworzonego oprogramowania oraz prace związane z debugowaniem i testowaniem wprowadzonych rozwiązań, stanowią działalność badawczo-rozwojową, o której mowa w art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT, prowadzącą do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia kwalifikowanego prawa własności intelektualnej?
2.Czy dochody Wnioskodawcy uzyskane w związku z tworzeniem i rozwijaniem oprogramowania w oparciu o język skryptowy PHP, tworzeniem oprogramowania aplikacji internetowych i intranetowych, opracowywaniem dokumentacji technicznej oprogramowania oraz debugowaniem i testowaniem wprowadzonych rozwiązań, wykonywane na podstawie umowy o świadczenie usług nr XX/2023 w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegają opodatkowaniu według stawki przewidzianej w art. 30ca ust. 1 ustawy o PIT?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1.
Zdaniem Wnioskodawcy, czynności podejmowane przez niego w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, opisane w pytaniu nr 1, mają cechy działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT.
Ustawy podatkowe nie zawierają definicji działalności badawczo-rozwojowej, odwołując się w tym zakresie do przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w których dokonano rozróżnienia na badania naukowe (podstawowe i aplikacyjne) oraz prace rozwojowe i na gruncie ustawy o PIT powinny być one rozumiane tak, jak wskazano to w przepisach, do których odsyła.
Zgodnie z definicjami zawartymi w art. 4 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym: 1. badania podstawowe rozumiane są jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne; 2. badania aplikacyjne rozumiane są jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń; przewidzianej w art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Z treści umowy wynika, że majątkowe prawa autorskie do utworów, jakie stworzone zostaną przez Podatnika w związku z wykonywaniem umowy o świadczenie usług, wraz z wszelkimi znanymi polami ich eksploatacji, w ramach ustalonego wynagrodzenia przenoszone są na rzecz Zleceniodawcy.
W świetle powyższego Podatnik uważa, że wykonywane przez niego czynności polegające na tworzeniu i rozwijaniu oprogramowania w oparciu o język skryptowy PHP, tworzeniu oprogramowania aplikacji internetowych i intranetowych, opracowywanie dokumentacji technicznej tworzonego oprogramowania oraz prace związane z debugowaniem i testowaniem wprowadzonych rozwiązań, wykonywane na podstawie umowy o świadczenie usług nr XX/2023 w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej, stanowią prace badawczo-rozwojowe.
Prowadzą one równocześnie do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia – w zależności od specyfiki realizowanego zlecenia Klienta – kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w postaci prawa autorskiego do oprogramowania komputerowego.
Ad 2.
Zdaniem Wnioskodawcy, dochody, jakie uzyskuje w związku z wykonywaniem czynności bliżej opisanych w pytaniu 2 stanowią dochody uzyskane z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w postaci autorskiego prawa do programu komputerowego.
Z opisanego stanu faktycznego oraz stanowiska prezentowanego przy pytaniu 1 wynika w sposób jednoznaczny, że przedmiot tego prawa, podlegającego ochronie z mocy odrębnych przepisów ustaw szczególnych (ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych), jest wytwarzane, rozwijane i ulepszane w ramach działalności badawczo-rozwojowej. Równocześnie dla potrzeb opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej opracował osobną ewidencję w postaci arkusza kalkulacyjnego kumulatywnego i comiesięcznego zestawienia dokumentów obejmujących wydatki poniesione na wytworzenie poszczególnych kwalifikowanych IP na koniec każdego miesiąca, przy czym jest ona prowadzona od początku wykonywania działalności gospodarczej. Spełniony jest zatem również warunek przewidziany w art. 30cb ust. 2 ustawy o PIT co do należytego ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych dla potrzeb opodatkowania preferencyjną stawką dochodów osiąganych z kwalifikowanego IP.
W świetle powyższego Podatnik stoi na stanowisku, że jego dochody, uzyskane w związku z tworzeniem i rozwijaniem oprogramowania w oparciu o język skryptowy PHP, tworzeniem oprogramowania aplikacji internetowych i intranetowych, opracowywaniem dokumentacji technicznej oprogramowania oraz debugowaniem i testowaniem wprowadzonych rozwiązań, wykonywane na podstawie umowy o świadczenie usług nr XX/2023 w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegają opodatkowaniu według stawki przewidzianej w art. 30ca ust. 1 ustawy o PIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Preferencyjna stawka opodatkowania 5% (tzw. ulga IP-Box)
Zgodnie z art. 30ca ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
Przedmiotem opodatkowania preferencyjną stawką opodatkowania 5% jest dochód, który łącznie spełnia następujące warunki:
•został osiągnięty w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, a więc działalności która spełnia warunki określone w art. 5a pkt 6 w zw. z art. 5b ustawy;
•jest „kwalifikowanym dochodem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej”.
Aby wyjaśnić znaczenie pojęcia „kwalifikowany dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej” należy odnieść się do:
•art. 30ca ust. 2 ustawy, który określa, czym jest kwalifikowane prawo własności intelektualnej;
•art. 30ca ust. 7 ustawy, który wyjaśnia, jakie kategorie dochodów mogą być uznane za dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, oraz
•art. 30ca ust. 4, który określa, w jaki sposób ustala się kwalifikowany dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Kwalifikowane prawa własności intelektualnej
I tak, zgodnie z art. 30ca ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są:
1)patent,
2)prawo ochronne na wzór użytkowy,
3)prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
4)prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
5)dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
6)prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
7)wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2021 r. poz. 213),
8)autorskie prawo do programu komputerowego
– podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.
Kwalifikowanym prawem własności intelektualnej (tzw. kwalifikowanym IP) jest więc prawo własności intelektualnej, które spełnia wszystkie następujące warunki:
•jest jednym z rodzajów praw własności intelektualnej, które ustawodawca wymienił w art. 30ca ust. 2;
•podlega ochronie prawnej na podstawie odrębnych przepisów;
•jego przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.
Autorskie prawo do programu komputerowego jako kwalifikowane IP
Jednym z rodzajów praw własności intelektualnej wymienionych w art. 30ca ust. 2 ustawy jest autorskie prawo do programu komputerowego. Ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji „programu komputerowego”, ani też nie odsyła w tym zakresie do żadnych konkretnych regulacji. W języku powszechnym program komputerowy to zestaw instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych, przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów. Program komputerowy jest więc pewną odrębną całością, która pozwala użytkownikowi komputera na realizację określonych działań.
Co istotne, tak rozumiany program komputerowy jest przedmiotem prawa autorskiego, jeśli spełnia definicję „utworu” będącego przedmiotem prawa autorskiego z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Stosownie do tego przepisu przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie definiuje „programu komputerowego”. Wymienia „programy komputerowe” jako rodzaj utworów będących przedmiotem prawa autorskiego wyrażanych słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (art. 1 ust. 2 pkt 1 tej ustawy).
Autorskie prawo do programu komputerowego objęte jest ochroną na mocy art. 74 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509). Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie, o ile przepisy Rozdziału 7 ustawy nie stanowią inaczej. Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Ochronie nie podlegają natomiast idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego (art. 74 ust. 2 ww. ustawy).
A zatem program komputerowy zawsze jest funkcjonalną całością. Jednak nie każdy tak rozumiany program podlega ochronie prawno-autorskiej. Program, który jest napisany z wykorzystaniem powtarzalnych schematów, którego wytworzenie wymagało wiedzy i umiejętności programistycznych, ale nie wiązało się z prowadzeniem działań twórczych o indywidualnym charakterze, nie będzie przedmiotem praw autorskich.
Autorskie prawo do programu komputerowego podlegające ochronie prawnej może być uznane za kwalifikowane prawo własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy wyłącznie wówczas, gdy przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. A zatem warunkiem skorzystania z omawianej preferencji IP Box jest:
•prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej przez podatnika, który chce skorzystać z tej preferencji;
•wytworzenie, rozwinięcie lub ulepszenie przez podatnika przedmiotu ochrony autorskim prawem do programu komputerowego w ramach tej działalności badawczo-rozwojowej.
Pojęcie działalności badawczo-rozwojowej
Definicje ustawowe
Znaczenie pojęcia „działalność badawczo-rozwojowa” zostało wyjaśnione w art. 5a pkt 38 ustawy – jest to:
działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Przy czym znaczenia pojęć „badania naukowe” i „prace rozwojowe” zostały określone odpowiednio w art. 5a pkt 39 i 40 ustawy.
I tak, stosownie do art. 5a pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć jest w niej mowa o badaniach naukowych oznacza to:
a)badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668 ze zm.), a więc:
prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
b)badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli:
prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Pracami rozwojowymi, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych są natomiast – zgodnie z art. 5a pkt 40 tej ustawy – prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli:
działalność obejmująca nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Łącząc te elementy można stwierdzić, że działalnością badawczo-rozwojową jest działalność twórcza obejmująca:
•badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, a więc prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne; lub
•badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń; lub
•prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli działalność obejmująca nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń,
podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Twórczy charakter działalności badawczo-rozwojowej
Działalność badawczo-rozwojowa musi być działalnością twórczą. Twórczy to „mający na celu tworzenie”. Synonimy pojęcia twórczy (pomysł, praca) to „konstruktywny, kreatywny, kreacyjny, kreatorski, koncepcyjny”. Należy przy tym zwrócić uwagę na różnicę znaczeniową pojęcia „tworzyć” - określające czynność, której istotą jest element kreacyjny i „wytwarzać”, czyli „zrobić, wyprodukować coś”. Wytwarzanie także prowadzi do powstania rzeczy lub praw, ale nie ma w sobie indywidualnego elementu kreacyjnego – jest to proces wymagający wiedzy i umiejętności, ale nie prowadzi do powstania efektów niepowtarzalnych.
Badania podstawowe
Działalność badawczo-rozwojowa może obejmować badania podstawowe w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, a więc:
•prace empiryczne – czyli prace doświadczalne; lub
•prace teoretyczne – czyli oparte na teorii naukowej, a nie na doświadczeniu;
mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne.
Co istotne, aby prowadzone przez podmiot działania miały status badań podstawowych w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym, muszą być prowadzone z zachowaniem odpowiednich standardów. Nie każde przeprowadzone doświadczenie jest badaniem podstawowym. Prace empiryczne muszą być prowadzone w odpowiednich warunkach (w odpowiednim środowisku), w oparciu o określoną metodę działań. Powinny być przeprowadzone w odpowiedniej próbie, uwzględniać stopień powtarzalność wyników. Prace te powinny być odpowiednio zarejestrowane lub opisane. Szczegółowe standardy prowadzenia prac empirycznych są uzależnione od przedmiotu badania.
Podobnie, nie każde rozważania prowadzone w oparciu o teorie naukowe będą miały status prac teoretycznych w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce. Prace teoretyczne w rozumieniu tej ustawy także muszą spełniać określone standardy, w tym dotyczące metodologii badań naukowych, komparatystyki, zasad wnioskowania.
Badania aplikacyjne
Działalność badawczo-rozwojowa może również obejmować badania aplikacyjne w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Aplikacja to m.in. „zastosowanie czegoś w praktyce”. Przedmiotem badań aplikacyjnych jest więc pozyskanie nowej wiedzy i umiejętności (opartych na wiedzy i doświadczeniu) dla potrzeb praktyki produkcyjnej lub usługowej w określonym zakresie. Podmiot podejmujący prace aplikacyjne – mając wiedzę o określonych produktach, procesach lub usługach (ich cechach, wadach) – podejmuje działalność badawczą, której celem jest zdobycie nowej wiedzy i umiejętności po to, aby:
•opracować nowe produkty, procesy lub usługi lub
•wprowadzić znaczące ulepszenia do istniejących produktów, procesów lub usług.
„Nowy” to „niedawno zrobiony, nabyty lub właśnie powstały, założony”, „taki, który zajął miejsce poprzedniego”, „spotykany po raz pierwszy, dopiero co poznany lub będący od niedawna w jakimś środowisku”, „od niedawna istniejący, właśnie wynaleziony”.
Celem prac aplikacyjnych jest zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności – czyli takiej wiedzy i takich umiejętności, których podmiot prowadzący prace (pomimo bycia specjalistą w danej dziedzinie) wcześniej nie posiadał.
Nowym produktem, procesem lub usługą może być:
•produkt, proces lub usługa, które nie istniały wcześniej, czyli takie, które zostały opracowane po raz pierwszy w wyniku badan aplikacyjnych;
•produkt, proces lub usługi, które istniały już jako rodzaj produktu, procesu lub usługi, ale w wyniku badań aplikacyjnych opracowano ich nową koncepcję.
Ulepszenie natomiast to „to, co usprawniło funkcjonowanie czegoś”. Ulepszać to „zmienić coś tak, żeby stało się bardziej użyteczne lub funkcjonalne”. Celem prac aplikacyjnych dotyczących istniejących produktów, procesów lub usług nie są jakiekolwiek ulepszenia, ale ulepszenia znaczące – czyli mające duże znaczenie, dużą wagę, istotne z punktu widzenia funkcji i dotychczasowych cech ulepszanych produktów, procesów lub usług. Jednocześnie jednak skala zmian wprowadzonych do produktu, procesu lub usługi nie powoduje, że mówimy o nowym produkcie, procesie lub usłudze, ale o produkcie, procesie lub usłudze znacząco ulepszonych.
Analogicznie jak w przypadku badań podstawowych, także badania aplikacyjne muszą być prowadzone z zachowaniem odpowiednich standardów.
Prace rozwojowe
Pojęcie działalności badawczo-rozwojowej obejmuje również prace rozwojowe w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce.
Prace rozwojowe polegają na nabywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności – przy czym użyty przez ustawodawcę spójnik „i” wskazuje, że aby uznać działania za prace rozwojowe konieczne jest zaistnienie wszystkich tych czynności, tj.:
•nabycia dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności;
•łączenia dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności;
•kształtowania dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności; i
•wykorzystania dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności.
Prace rozwojowe bazują zatem na dostępnej wiedzy – w zależności od celów, jakie przyjęto dla prowadzenia prac, będzie to wiedza z określonej dziedziny lub dziedzin. Prace te obejmują kolejno:
•nabycie wiedzy i umiejętności, czyli pozyskanie wiedzy/umiejętności, zapoznanie się z wiedzą, zrozumienie jej;
•łączenie wiedzy i umiejętności, czyli znalezienie takich zależności pomiędzy wiedzą z różnych zakresów, dziedzin lub wiedzą wynikającej z różnych badań naukowych oraz pomiędzy umiejętnościami, które są istotne z punktu widzenia postawionych celów badan rozwojowych;
•kształtowanie wiedzy i umiejętności, czyli takie „ułożenie” efektów nabywania i łączenia wiedzy i umiejętności lub takie sformułowanie wniosków płynących z tych procesów, aby można je było wykorzystać dla realizacji postawionych celów prac rozwojowych;
•wykorzystanie wiedzy i umiejętności, czyli ich użycie, posłużenie się nimi dla osiągnięcia celów prac rozwojowych.
Co istotne, całość ww. czynności służy:
•planowaniu produkcji oraz
•projektowaniu i tworzeniu zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług.
Chodzi przy tym o konkretne produkty, konkretne procesy lub konkretne usługi albo konkretne rodzaje produktów, procesów lub usług. Podmiot prowadzący prace rozwojowe organizuje je z uwzględnieniem specyfiki konkretnych produktów, procesów lub usług – od niej zależą potrzeby prowadzenia prac rozwojowych i ich zakres.
Jednocześnie ustawodawca wyłączył z definicji prac rozwojowych działalność obejmującą rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, procesów lub usług, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń. O tym, jakie zmiany do produktów, procesów lub usług mają charakter rutynowy (wykonywany często i niemal automatycznie) i okresowy (powtarzający się, występujący co pewien czas) będzie każdorazowo decydował charakter konkretnych produktów, procesów bądź usług.
Systematyczność i cele działalności badawczo-rozwojowej
Działalność badawczo-rozwojowa jest podejmowana:
•w sposób systematyczny,
•w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Pojęcie „systematyczny” w odniesieniu do procesów oznacza „zachodzący stale od dłuższego czasu”; w odniesieniu do działań oznacza „prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; planowy, metodyczny”.
Z uwagi na charakter działań, jakie obejmuje działalność badawczo-rozwojowa, pojęcia systematyczności tych działań nie należy ograniczać wyłącznie do ich zwykłego organizacyjnego uporządkowania i częstotliwości podejmowanych czynności. Znaczenie pojęcia „systematyczności” będzie także wynikową przedmiotu prowadzonych działań (badań naukowych lub prac rozwojowych) – musi uwzględniać specyfikę podejmowanych badań lub prac.
Celem działalności badawczo-rozwojowej jest: zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Punktem wyjściowym dla działalności badawczo-rozwojowej jest więc posiadanie pewnego poziomu (określonych zasobów) wiedzy w konkretnym temacie. Aby stwierdzić, czy podjęte działania prowadzą do zwiększenia poziomu wiedzy oraz służą wykorzystywaniu zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań, koniecznym jest określenie poziomu wiedzy „wyjściowej” i „wyjściowego” stanu wykorzystywania zasobów wiedzy, „wyjściowego” stanu jej zastosowań. Bez takiego nakreślenia „punktu wyjścia” dla działalności badawczo-rozwojowej nie da się nakreślić celów podejmowanych działań.
Dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej
Ustawodawca określił, jakie rodzaje dochodów, które podatnik uzyskuje w ramach działalności gospodarczej, mogą być uznane za dochody z kwalifikowanych IP. Zgodnie z art. 30ca ust. 7 ustawy:
Dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest obliczony zgodnie z art. 9 ust. 2 dochód (strata) z pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim został osiągnięty:
1)z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
2)ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
3)z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
4)z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Katalog tytułów, z jakich może być osiągany dochód uznawany za uzyskany z kwalifikowanego IP, jest zamknięty. Wśród nich ustawodawca wymienił uwzględnienie kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w cenie sprzedaży produktu lub usługi (art. 30ca ust. 7 pkt 3 ustawy). Przepis ten dotyczy sytuacji, gdy podatnik wykorzystuje posiadane kwalifikowane prawo własności intelektualnej dla potrzeb wytwarzania produktów lub dla potrzeb świadczenia usług, które oferuje w swojej działalności gospodarczej. Produkt lub usługa oferowane przez podatnika są wynikiem posiadania przez niego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Kształt, cechy, właściwości produktów lub usług są efektem wykorzystania w praktyce gospodarczej podatnika wartości intelektualnych, które powstały w wyniku prowadzonych przez niego prac badawczo-rozwojowych i które podlegają ochronie prawnej jako „przypisane” do podatnika.
W przypadku uwzględnienia kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w cenie sprzedaży produktu lub usługi nie dochodzi do sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Sprzedaż kwalifikowanego IP to odrębny tytuł uzyskiwania przychodów z kwalifikowanego IP (art. 30ca ust. 7 pkt 2 ustawy).
Co istotne, użyte przez ustawodawcę pojęcie dochodu (straty) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej odnosi się do dochodu (straty) z konkretnego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Tym samym w celu skorzystania z ulgi IP Box podatnik nie ustala łącznego dochodu (straty) ze wszystkich posiadanych kwalifikowanych praw własności intelektualnej, ale odrębne dochody (straty) z poszczególnych praw.
Dochód ustala się według zasad z art. 9 ust. 2 ustawy. Przy ustalaniu przychodów należy mieć na względzie przepisy o momentach rozpoznawania przychodów. Jako koszty uzyskania przychodów z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej należy rozpoznać koszty funkcjonalnie związane z działalnością podatnika, które w sposób bezpośredni albo pośredni przyczyniły się do powstania takiego przychodu. Należy mieć również na względzie obowiązujące podatnika zasady potrącalności kosztów.
Kwalifikowany dochód z kwalifikowanego IP
Dochód o którym mowa w art. 30ca ust. 7 ustawy jest jednym z elementów, które służą ustaleniu przedmiotu opodatkowania preferencyjną stawką opodatkowania 5%, tj. ustaleniu kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Zasadę obliczania kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej określa art. 30ca ust. 4 ustawy. Kwalifikowanym dochodem z kwalifikowanego IP jest iloczyn:
•dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i
•wskaźnika obliczonego według wzoru podanego w przepisie (tzw. wskaźnika nexus).
Dopiero tak ustalony dochód jest przedmiotem opodatkowania preferencyjną stawką 5%.
Celem wskaźnika nexus nie jest „podatkowe rozliczenie” wydatków ponoszonych przez podatników (kwestia możliwości uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu z kwalifikowanego IP jest rozstrzygana na etapie ustalania dochodu z kwalifikowanego IP, o którym mowa w art. 30ca ust. 7 ustawy). Wskaźnik nexus służy określeniu, czy za kwalifikowany dochód z kwalifikowanego IP można uznać całość dochodu z kwalifikowanego IP, czy tylko jego część. Istotna jest tu proporcja wykazywanych przez podatnika wartości.
Podstawa opodatkowania preferencyjną stawką opodatkowania 5%
Suma ustalonych we wskazany sposób kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym jest podstawą opodatkowania preferencyjną stawką opodatkowania 5% (art. 30ca ust. 3 ustawy).
Co istotne, podatnik, który chce skorzystać z ulgi IP-Box musi również spełnić obowiązki ewidencyjne, o których mowa w art. 30cb ustawy.
Ocena charakteru Pana działalności
Pana działalność opisana we wniosku nie ma charakteru badań podstawowych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie prowadzi Pan prac doświadczalnych ani prac teoretycznych, których celem jest zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne.
Pana działalność nie obejmuje również badań aplikacyjnych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Prowadzi Pan działalność, która wymaga bieżącego pozyskiwania wiedzy – doszkala się Pan, zdobywa doświadczenie w zakresie rodzajów prowadzonych prac. Nie ma to jednak charakteru prowadzenia badań opartych na wiedzy z danej dziedziny i na doświadczeniu w zakresie realizowanych procesów – dla potrzeb opracowywania nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Nie prowadzi Pan również prac rozwojowych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niewątpliwie Pana działania bazują na ogólnie dostępnej wiedzy, w tym wiedzy specjalistycznej z dziedziny, którą się Pan zajmuje: nabywa Pan wiedzę i umiejętności i wykorzystuje je w swojej pracy. Przy prowadzeniu działań selekcjonuje Pan wiedzę i umiejętności i łączy je dla celów wykonania zleconych usług.
Z opisu sprawy wynika natomiast, że Pana działania nie polegają na łączeniu i kształtowaniu wiedzy – że ich efektem jest powstanie wartości dodanej w sferze wiedzy z zakresu tematyki tworzenia lub funkcjonowania oprogramowania.
Z treści wniosku wynika bowiem, że:
Działalność polega w zdecydowanej większości na tworzeniu, aktualizacji, modyfikacji oraz naprawianiu kodu zgodnie ze stawianymi wymogami projektowymi w celu osiągnięcia spersonalizowanych rozwiązań w dziedzinie ecommerce (web development). Działania te to m.in.:
a)tworzenie spersonalizowanych rozwiązań/modyfikacji dla klientów wykorzystujących platformę ecommerce (...) (w tym modyfikacje platformy jak i tworzenie integracji z zewnętrznymi serwisami);
b)debugowanie (poszukiwanie źródeł) istniejących błędów oraz tworzenie kodu naprawczego;
c)aktualizowanie/ulepszanie już istniejących rozwiązań w celu utrzymania zgodności ze stale zmieniającymi się standardami oraz „dobrymi praktykami” programowania.
Dodatkowo w zakresie tej działalności mieści się testowanie rozwiązań tworzonych przez innych członków zespołu oraz sprawdzanie ich poprawności, tworzenie dokumentacji technicznej, prowadzenie spotkań z klientami oraz przygotowywanie i wygłaszanie prezentacji na temat danego problemu programistycznego czy też ciekawego bądź nowego rozwiązania z zakresu IT.
(…)
Zleceniodawca, z którym Wnioskodawca współpracuje w oparciu o opisaną powyżej umowę, prowadzi działalność polegającą na opracowywaniu „od podstaw” rozwiązań e-commerce (sklep internetowy) dla pozyskanych klientów, które po zdefiniowaniu oczekiwań i wymagań Klienta wymagają zaprojektowania wyglądu i zakodowania zaplanowanych funkcjonalności i przeprowadzenia testów, a następnie wdrożenia produkcyjnego gotowej platformy. Po wdrożeniu określony zostaje z Klientem zakres wsparcia poprodukcyjnego obejmującego monitorowanie działania sklepu i przygotowanie go na nagły wzrost liczby odwiedzin i składanych zamówień. Zleceniodawca oferuje i prowadzi działalność także w zakresie opracowania i wdrażania rozwiązań zmierzających do usprawnienia funkcjonowania już istniejących sklepów internetowych. Prace powyższe Zleceniodawca powierza zespołom swoich podwykonawców, do grona których zalicza się Wnioskodawca na podstawie opisanej powyżej umowy ze Zleceniodawcą.
Opisane czynności nie służą przy tym:
•planowaniu produkcji ani
•projektowaniu i tworzeniu zmienionych, ulepszonych lub nowych Pana produktów, procesów lub usług.
Produkty, nad którymi Pan pracuje to produkty Zleceniodawcy (oraz jego klientów). Są budowane na ich zasobach danych oraz modyfikowane przez Pana w oparciu o udostępniony Panu kod źródłowy systemu już funkcjonującego u klienta. Produkty, które Pan współtworzy nie są oferowane w Pana działalności.
Czynności, które Pan realizuje są elementem prac organizowanych i koordynowanych przez Zleceniodawcę dla jego klientów. Uczestniczy Pan jako członek zespołu w procesie tworzenia, rozwijania oraz ulepszania rozwiązań w dziedzinie e-commerce (sklep internetowy). Pana działania są podporządkowane potrzebom klientów Zleceniodawcy. Nie podejmuje ich Pan w celu podniesienia poziomu innowacyjności Pana produktów, Pana usług albo ulepszeniu procesów, które realizuje Pan w ramach swojego przedsiębiorstwa.
Z opisu sprawy nie wynika, że działania zlecone przez Zleceniodawcę podejmuje Pan w celu zwiększania zasobów wiedzy. Nie wykorzystuje Pan też zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Współtworzy Pan spersonalizowane rozwiązania dla klientów Zleceniodawcy wykorzystujących platformę e-commerce (...), poszukuje źródeł istniejących błędów, naprawia je oraz rozwija funkcjonalności tych systemów w oparciu o dostępną w tym zakresie wiedzę i rozwiązania, z wykorzystaniem dedykowanych tym celom narzędzi i języków programowania. Z treści wniosku wynika, że zakresem Pana działań jest aktualizowanie/ulepszanie już istniejących rozwiązań w celu utrzymania zgodności ze stale zmieniającymi się standardami oraz „dobrymi praktykami” programowania.
Wskazane powyżej okoliczności przemawiają za uznaniem, że nie prowadzi Pan prac badawczo-rozwojowych, ale – po prostu – działalność programistyczną.
Jednocześnie, jak wynika z opisu sprawy, bezpośrednie efekty Pana pracy zawsze są elementem, który tworzy większą całość (system klienta). Elementy te nie mogą funkcjonować niezależnie – bez połączenia z elementami tworzonymi przez pozostałych członków zespołu bądź w oderwaniu od istniejącego oprogramowania. Są więc częściami systemu informatycznego (platformy e-commerce) klientów, mogą realizować określone funkcje tego systemu, ale nie są osobnymi programami komputerowymi w takim znaczeniu, że mogłyby funkcjonować niezależnie od tego systemu.
Również wykorzystywanie przez Pana wymienionych we wniosku języków oprogramowania do tworzenia oprogramowania jako narzędzia Pana pracy nie wypełnia przesłanek prac rozwojowych.Jest to powszechnie stosowana przez programistów metoda wpisywania zbioru poleceń dla komputera. Jest to podstawa pracy każdego programisty, sedno wykonywanego zawodu.
Jak wynika z literatury przedmiotu to nowa wiedza jest obiektywnym pomiarem działalności badawczo-rozwojowej, nie zaś nowe lub znacząco ulepszone produkty lub usługi.
Nowatorskość, którą wiąże Pan z tworzeniem programu komputerowego na indywidualne zamówienie klienta nie oznacza ukierunkowania na nowe odkrycia. Projekty nowatorskie to takie, które są nowe nie tylko dla przedsiębiorcy, ale dla całej branży, w tym przypadku branży informatycznej. To bezpośrednio łączy się z możliwością ich przeniesienia. Przy czym nie chodzi o możliwość przeniesienia autorskiego prawa do programu komputerowego jak Pan wskazał, ale wyników podejmowanych prac, które zostały wykorzystane w danym programie komputerowym. W Pana przypadku to Pana kontrahent określa wytyczne projektu.
W rezultacie całość opisanych przez Pana działań, jako wykonywana według wytycznych klienta, nie jest działalnością badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Oznacza to, że opisana działalność nie spełnia podstawowych warunków dla skorzystania z ulgi IP-Box.
W konsekwencji, w opisanych okolicznościach sprawy:
•nie jest Pan uprawniony do uznania Pana dochodów za dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnejw rozumieniu art. 30ca ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
•Pana dochody nie mogą podlegać opodatkowaniu według preferencyjnej 5% stawki podatku, o której mowa w art. 30ca ustawy;
•nie ma Pan obowiązku prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 30cb ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzeń.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right