Ryczałt od dochodów spółek – zasady stosowania i rozliczenie podatkowe i księgowe

Z początkiem 2021 r. wprowadzona została możliwość korzystania przez niektóre spółki będące podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych z opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów spółek (tzw. estońskiego CIT). Omawiamy tę formę opodatkowania z uwzględnieniem jej ewidencji księgowej. Z publikacji mogą skorzystać zarówno ci, którzy zastanawiają się nad tą formą opodatkowania, jak i podatnicy estońskiego CIT.

1. Estoński CIT– cechy i zalety

Opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów spółek (dalej także jako ryczałt lub estoński CIT) to forma opodatkowania cechująca się znaczną modyfikacją podstawowych zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Podatnicy z niej korzystający obowiązani są płacić podatek dochodowy, tylko jeżeli powstanie u nich jeden z określonych przepisami art. 28m updop dochodów (więcej na ich temat w pkt 7. Przedmiot opodatkowania). Do podatników korzystających z opodatkowania w formie ryczałtu nie ma zastosowania znaczna część przepisów updop. I tak, podatnicy tacy nie podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w:

• art. 19 updop (stawki CIT), 
• art. 24b updop (podatek od przychodów z budynków),
• art. 24ca updop (podatek minimalny), 
• art. 24d updop (podatek od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej) – zob. art. 28h ust. 1 updop. 

Należy tu zaznaczyć, że w okresie korzystania z opodatkowania w formie ryczałtu podatnikom nie przysługuje prawo do odliczeń od podstawy opodatkowania wskazanych w zakresie regulowanym w art. 18 i 18d–18f updop, czyli darowizn, ulgi B+R, ulgi na złe długi i innych ulg odliczanych od podstawy opodatkowania (zob. art. 18aa updop).

Ryczałt jest alternatywnym w stosunku do zasad ogólnych systemem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przy tym to wyłącznie od woli podatników spełniających warunki do korzystania z opodatkowania w formie ryczałtu zależy, czy zdecydują się skorzystać z tej formy opodatkowania.