Interpretacja indywidualna z dnia 27 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.419.2023.1.MR

Czy środki otrzymane od ubezpieczyciela refundujące wcześniejsze wydatki związane z wypłatą odszkodowania na rzecz kontrahenta stanowią przychód podatkowy na gruncie przepisów ustawy o PIT?

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 26 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych wypłaty środków od ubezpieczyciela. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej również „Przedsiębiorca”) jest osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym, od (...) 2003 r. prowadzącym jednoosobową działalność na podstawie wpisu do CEIDG pod firmą (...). Wnioskodawca świadczy usługi samodzielnie, na własny rachunek i własne ryzyko.

Na podstawie wpisu w CEIDG przeważającym rodzajem prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest działalność sklasyfikowana kodem 45.11.Z Sprzedaż hurtowa i detaliczna samochodów osobowych i furgonetek.

Ponadto wpis Wnioskodawcy CEIDG zawiera inne kody PKD prowadzonej działalności, takie jak:

–52.29.C Działalność pozostałych agencji transportowych;

–52.24.C Przeładunek towarów w pozostałych punktach przeładunkowych;

–52.21.Z Działalność usługowa wspomagająca transport lądowy.

Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca posiada doświadczenie zawodowe w zakresie usług transportowych nabyte w związku z pracą na rzecz podmiotów zajmujących się zawodowo transportem, Przedsiębiorca planuje rozszerzenie prowadzonej działalności gospodarczej o usługi związane z transportem.

Jak wskazuje doświadczenie Wnioskodawcy działalność transportowa niejednokrotnie wiąże się z występowaniem szkód w transporcie. W konsekwencji Wnioskodawca zamierza zawrzeć polisę ubezpieczeniową, która obejmie OC przewoźnika, jak i OC spedytora. W umowie znajdzie się postanowienie regulujące franszyzę redukcyjną.

Typowe zdarzenie drogowe powodujące szkodę w transporcie i jego dalsze rozliczenie kształtuje się następująco:

1)zaistnienie szkody w transporcie dokonywanym przez przedsiębiorcę transportowego na rzecz zleceniodawcy,

2)zgłoszenie wystąpienia szkody przez przedsiębiorcę transportowego do ubezpieczyciela,

3)rejestracja zgłoszenia szkody w systemie ubezpieczyciela,

4)kontrahent (np. właściciel towaru) wystawia na przedsiębiorcę transportowego notę obciążeniową o wartości powstałej szkody,

5)zapłata na rzecz kontrahenta zostaje dokonana w formie potrącenia kwoty odszkodowania z wynagrodzenia przedsiębiorcy transportowego z tytułu świadczonych usług przewozu,

6)ubezpieczyciel wydaje decyzje o wypłacie środków z tytułu wystąpienia szkody dla przedsiębiorcy transportowego,

7)wypłata środków przez ubezpieczyciela na rzecz przedsiębiorcy transportowego.

Przedsiębiorca, w przypadku wystąpienia zdarzenia przebiegającego wg powyższego scenariusza, nie zaliczy wydatku, o którym mowa w pkt 5 powyższego schematu za koszt uzyskania przychodu, z uwagi na treść art. 23 ust. 1 pkt 19 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm, w dalszej części nazywaną „Ustawa o PIT”).

Pytanie

Czy środki otrzymane od ubezpieczyciela refundujące wcześniejsze wydatki związane z wypłatą odszkodowania na rzecz kontrahenta stanowią przychód podatkowy na gruncie przepisów ustawy o PIT?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, środki otrzymane od ubezpieczyciela nie stanowią przychodu na podstawie art. 14 ust. pkt 3a ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii "innych wydatków", o których mowa w przepisie, konieczne jest, aby wydatek ten został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie został mu zwrócony. Dodatkowo należy zastrzec, że wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego.

Zdaniem Wnioskodawcy środki otrzymane od ubezpieczyciela nie będą stanowiły odszkodowania sensu stricto. Jest to bowiem zwrot wydatku poniesionego na rzecz zleceniodawcy, niestanowiącego kosztu podatkowego - sam Przedsiębiorca nie poniósł bowiem szkody na majątku własnym.

Dodać należy, że nie jest istotne czy składki ubezpieczeniowe wpłacane cyklicznie przez Przedsiębiorcę stanowią koszt podatkowy. Wypłata środków, które zostały wskazane w opisie zdarzenia przyszłego nie wiąże się ze składkami, a z odszkodowaniem zapłaconym na rzecz zleceniodawcy, które nie stanowi dla Przedsiębiorcy kosztu uzyskania przychodów.

Powyższe stanowisko potwierdza fakt, że skoro zleceniodawca potrącił odszkodowanie z wynagrodzenia Przedsiębiorcy jako przewoźnika, to oznacza, że Przedsiębiorca zapłacił za szkodę z własnych środków. Świadczenie wypłacone z polisy jest jedynie zwrotem wyżej opisanych wydatków.

Stanowisko Wnioskodawcy zgodne jest z linią orzeczniczą sądów administracyjnych w zakresie podobnych stanów przyszłych i faktycznych. Przykładem może być treść wyroku WSA w Warszawie z 26 listopada 2019 r., sygn. III SA/Wa 792/19:

„Odszkodowanie wypłacane przez ubezpieczyciela stanowi zatem zwrot uszczerbku spowodowanego wyrządzoną w majątku ubezpieczonego szkody. Nie jest zatem tak, że ubezpieczenie wypłacane przez ubezpieczyciela stanowi zwrot wpłaconych na rzecz ubezpieczyciela składek; stanowi ono naprawienie uszczerbku spowodowanego wystąpieniem określonego, wywołującego ten uszczerbek zdarzenia (wypadku). Rację ma zatem Skarżąca prezentując we wniosku interpretację zapatrywanie, zgodnie z którym zwrot odszkodowania przez ubezpieczyciela dotyczy bezpośrednio konkretnej szkody w powierzonych Spółce towarach w ramach świadczonych przez nią usług transportowych, a nie stanowi zwrotu wpłaconych składek. Odszkodowania wypłacane przez ubezpieczyciela w związku z wypłatą przez Skarżącą na rzecz podmiotów korzystających z jej usług odszkodowań za wyrządzoną szkodę w powierzonych towarach w ramach świadczonych przez Skarżącą usług transportowych, które to odszkodowania nie stanowić kosztów uzyskania przychodów, stanowią zatem zwrot wydatków poniesionych przez Skarżącą na rzecz klientów, przy czym wydatek zwrócony przez ubezpieczyciela jest odpowiednikiem wydatku poniesionego na rzecz poszkodowanego klienta, który to wydatek nie stanowił kosztu uzyskania przychodów. (...) Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że zaskarżona interpretacja narusza art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.do.p. poprzez błędne uznanie, że otrzymane przez Spółkę zwroty kwot od ubezpieczyciela odpowiadające wypłaconym odszkodowaniom nie stanowią "zwróconych innych wydatków" w rozumieniu tego przepisu”.

Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że środki wypłacone przez ubezpieczyciela z polisy ubezpieczeniowej nie będą stanowiły dla niego przychodu podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Według art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy.

Przepis art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy stanowi, że:

Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwoty zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Należy przy tym podkreślić, że cytowany przepis odnosi się wyłącznie do poniesionych i zwróconych podatnikowi wydatków niezaliczonych z mocy art. 23 tej ustawy do kosztów uzyskania przychodów. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy, konieczne jest, by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu przepisu art. 23 tej ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Biorąc pod uwagę wyłączenia ustawowe wymienione w art. 23 ust. 1 ww. ustawy, brak jest w nich wykluczenia z kosztów uzależnionego od zawarcia umowy ubezpieczenia.

Natomiast zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że w przypadku, gdy podatnik poniesie wydatek, który zostaje sfinansowany kwotą pochodzącą z tytułu ubezpieczenia, nie można mówić o zwrocie wydatku poniesionego przez podatnika. Zauważyć też należy, że otrzymane odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia jest realizacją świadczenia wynikającego z postanowień umowy ubezpieczenia i stanowi wyrównanie poniesionego wydatku (na pokrycie szkody z majątku podatnika) w kwocie odpowiadającej poniesionemu przez podatnika wydatkowi, a nie zwrot tego wydatku. Tym samym kwoty wypłaconych odszkodowań, nawet na pokrycie wydatków poniesionych przez podatnika, niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, nie stanowią zwrotu wydatków w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak więc świadczenia wypłacane z tytułu odszkodowania z umów ubezpieczenia nie korzystają z wyłączenia, określonego w art. 14 ust. 3 pkt 3a ww. ustawy, i w całości stanowią przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ocena skutków podatkowych Pani sytuacji

W opisanym zdarzeniu istotne jest, że wypłata przez ubezpieczyciela środków z tytułu wystąpienia szkody jest powiązana (koresponduje) z kosztami ubezpieczenia Pani na wypadek konieczności zapłacenia odszkodowania, nie podlegającymi wyłączeniu z kosztów podatkowych, a nie z zapłaceniem tego odszkodowania. Środków pieniężnych (odszkodowania) otrzymanych od ubezpieczyciela nie można utożsamiać ze zwrotem zapłaconego odszkodowania na rzecz kontrahenta, gdyż takim zwrotem nie jest. Wynika bowiem z umowy ubezpieczenia zawartej przez Panią z ubezpieczycielem, a zatem z innego tytułu.

Tym samym – wbrew Pani stanowisku – wypłata środków pieniężnych (odszkodowania) ma związek z wydatkami na rzecz ubezpieczyciela z tytułu składek w związku z zawartą umową (umowami) ubezpieczenia.

Jeśli więc dojdzie do wypłaty przez ubezpieczyciela środków pieniężnych w związku z wykonaniem świadczenia z umowy ubezpieczenia kwota otrzymywana przez Panią – wskutek niespełnienia przesłanki do wyłączenia jej z przychodów na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy – będzie stanowiła Pani przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wyrok powołany przez Panią dotyczy indywidualnej sprawy odrębnego podmiotu. Niemniej jednak w toku rozważań nad sposobem rozstrzygnięcia wniosku organ miał na względzie także prezentowane w nim stanowisko i argumenty. Nadmienić należy, że stanowisko Organu zostało potwierdzone np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 9 czerwca 2021 r., sygn. akt I SA/Kr 470/21.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).