Ekwiwalent za pranie umundurowania straży gminnej
PROBLEM
Czy ekwiwalent za pranie umundurowania otrzymywany przez pracownika straży gminnej może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego od podatku dochodowego od osób fizycznych?
RADA
Niestety, zdaniem fiskusa, taki ekwiwalent nie korzysta z przedmiotowego zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w pytaniu
UZASADNIENIE
Wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy (bhp), jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; dalej: updof). Wspomniane odrębne przepisy to regulacje z zakresu prawa pracy. Jak wynika z art. 2377 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.), pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bhp.
Pracodawca nie może też dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Ma on też obowiązek zapewnić właściwości ochronne i użytkowe tych środków, odzieży i obuwia roboczego, a także zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te może wykonywać pracownik, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika (art. 2379 k.p.).
Mundurem jest ubiór lub jego części służące oznaczeniu przynależności do określonej jednostki organizacyjnej lub wykonywania określonych funkcji albo służby (art. 10 ustawy z 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach). Natomiast strażnik gminny podczas wykonywania czynności służbowych jest zobowiązany nosić umundurowanie, legitymację służbową, znak identyfikacyjny oraz emblemat gminny (art. 21 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych).
Na podstawie tych przepisów fiskus uznaje, że mundur nie jest odzieżą ochronną (roboczą), o której mowa w przepisach prawa pracy dotyczących bhp, a w konsekwencji ekwiwalent za pranie umundurowania noszonego przez strażników miejskich (gminnych) nie korzysta z przedmiotowego zwolnienia od podatku dochodowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 11 updof (patrz: INTERPRETACJE).
Mundury nie są odzieżą roboczą w rozumieniu przepisów. Służą one do oznaczania przynależności do określonej jednostki organizacyjnej lub wykonywania określonych funkcji albo służby. W takim przypadku do mundurów nie powinien być stosowany przepis art. 2379 § 3 k.p. [Należy więc] uznać za nieuzasadnione powoływanie – jako podstawy prawnej przyznania ekwiwalentu za pranie umundurowania strażników gminnych – przepisów art. 2379 § 2 i 3 k.p. Skoro zatem prawo do ekwiwalentu za pranie umundurowania straży gminnej, jak również zasady jego przyznawania nie wynikają z przepisów dotyczących [bhp], to przedmiotowe świadczenie otrzymywane przez pracownika straży gminnej nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11 updof. [uzupełnienia Autora].
Zmiana interpretacji indywidualnej Ministra Finansów
z 14 grudnia 2015 r., nr DD3.8222.2.196.2015.CRS
Trzeba też tu wspomnieć o składkach ZUS. Z § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika, że do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie wlicza się m.in. ekwiwalentów pieniężnych za pranie odzieży roboczej. Jeżeli więc mundury strażników gminnych nie są odzieżą roboczą, to ekwiwalentów za ich pranie nie wyłączono z podstawy wymiaru składek.
- art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1130)
- art. 2377 § 1, art. 2379 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 641)
- art. 10 ustawy z 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 76)
- art. 21 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1763)
- § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 728)
- zmiana interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z 14 grudnia 2015 r. (nr DD3.8222.2.196.2015.CRS)
©®
SŁAWOMIR LIŻEWSKI
prawnik, były wieloletni pracownik aparatu skarbowego, autor licznych publikacji z zakresu prawa gospodarczego, prawa organizacji pozarządowych, instytucji kultury, prawa administracyjnego; doradca instytucji kultury i organizacji pozarządowych