Interpretacja indywidualna z dnia 21 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.202.2023.4.JK

Obowiązek wystawienia rachunku lub faktury z tytułu świadczenia usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem na rzecz osób fizycznych, oraz obowiązek zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M za okres, w którym nastąpił import usług w przypadku korzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

-nieprawidłowe – w zakresie braku obowiązku wystawienia rachunku lub faktury z tytułu świadczenia usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem na rzecz osób fizycznych (pytanie oznaczone nr 1);

-prawidłowe – w zakresie obowiązku zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M za okres, w którym nastąpił import usług w przypadku korzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej (pytanie oznaczone nr 2).

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 kwietnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 11 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

-braku obowiązku wystawienia rachunku lub faktury z tytułu świadczenia usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem na rzecz osób fizycznych (pytanie oznaczone nr 1) , oraz

-obowiązku zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M za okres, w którym nastąpił import usług w przypadku korzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej (pytanie oznaczone nr 2).

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 czerwca 2023 r. (wpływ 22 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wraz z mężem jest Pani właścicielem nieruchomości (budynek mieszkalny – dom jednorodzinny, w którym mieszaka Pani z mężem i trójką dzieci), położonej na terenie wiejskim, (...).

W budynku tym, na piętrze posiada Pani 5 pokoi gościnnych z łazienkami, które chciałaby Pani przeznaczyć pod wynajem, osobom przyjeżdżającym na kilkudniowy urlop, lub pobyty weekendowe do S. Planuje również Pani oferować w cenie pobytu śniadania/wyżywienie, które będą serwowane w pomieszczeniu „jadalni”, znajdującej się na parterze budynku. Nie planuje Pani świadczyć w gospodarstwie rolnym innych rodzajów usług związanych z pobytem turystów.

Ponadto, wspólnie z mężem jest Pani właścicielem gruntów rolnych, położonych w miejscowości S., których łączna powierzchnia przekracza ponad 1 ha (1,0815 powierzchnia w ha fizycznych). Od gruntów tych odprowadza Pani podatek rolny, na podstawie decyzji Wójta Gminy.

Zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o PIT, ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Turystom przebywającym na wypoczynku w Pani domu, zamierza Pani jako potwierdzenie zapłaty za usługę, wystawiać rachunek, który zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa będzie zawierać kilka podstawowych informacji, m.in.:

-datę wystawienia oraz kolejny numer rachunku,

-oznaczenie stron umowy – imiona i nazwiska,

-wskazanie na rodzaj wykonanych usług – ilość noclegów/posiłków z ich cenami jednostkowymi,

-ogólną sumę należności – wyrażoną liczbowo i słownie,

-czytelny podpis wystawcy rachunku.

Rachunek wystawiony będzie w dwóch kopiach – po jednej dla każdej ze stron umowy.

Art. 87 § 1 „Jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi”. I choć Ordynacja podatkowa w art. 87 wspomina o działalności gospodarczej, jej definicja jest zupełnie inna niż definicja działalności gospodarczej w ustawie o podatku VAT. Działalność gospodarcza rozumiana jest bowiem jako „każda działalność zarobkowa w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162).

Planuje Pani reklamować się w Internecie i korzystać z usług portali rezerwacyjnych np.: A. oraz B., czyli zagranicznych przedsiębiorców. W świetle przepisów po Pani stronie dojdzie do importu usług. Spowoduje to, że obowiązek rozliczenia podatku przechodzi na Panią czyli usługobiorcę, który z otrzymanej faktury jednocześnie odlicza podatek naliczony oraz zobowiązany jest zapłacić podatek należny.

Jak bowiem stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT, podatnikami są również podmioty nabywające usługi od innych podatników, którzy nie mają siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W związku z powyższym planuje Pani zarejestrować się w urzędzie skarbowym jako czynny podatnik VAT UE oraz składać deklaracje VAT-9M, odpowiednio za okres, w którym import miał miejsce.

Doprecyzowanie opisu sprawy

a.Na rzecz turystów przebywających na wypoczynku planuje Pani świadczyć usługę wynajmu do 5 pokoi gościnnych oraz usługę wyżywienia.

b.Usługa obejmująca wynajem pokoi oraz wyżywienie będzie świadczona jako agroturystyka w ramach gospodarstwa rolnego.

c.Świadczenie usług nie będzie dokumentowane fakturą, gdyż usługi będą świadczone przez rolnika ryczałtowego, w rozumieniu obowiązujących przepisów.

d.Zapłatę za dokonaną sprzedaż będzie Pani otrzymywała zarówno w formie gotówkowej, jak i bezgotówkowej na rachunek bankowy.

e.Jako rolnik ryczałtowy nie ma Pani obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży.

f.Co do zasady rolnik ryczałtowy nie ma obowiązku ewidencjonowania tej sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Nadmieniła Pani, że w poprzednich latach prowadziła działalność gospodarczą – wynajem pokoi oraz usługi postojowe (parking), w związku z czym miała Pani kasę fiskalną do prowadzonej działalności, gdyż nie prowadziła Pani wówczas usług agroturystycznych w ramach gospodarstwa rolnego, natomiast próg dochodu kwalifikował Panią do obowiązkowego posiadania kasy fiskalnej.

g.Usługa wyżywienia będzie realizowana w ramach usługi agroturystycznej prowadzonej w ramach gospodarstwa rolnego.

h.Usługa będzie świadczona na rzecz osób fizycznych przebywających na wypoczynku.

i.Nie jest Pani zarejestrowana jako podatnik VAT czynny z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub prowadzonego gospodarstwa rolniczego.

j.Od portali rezerwacyjnych będzie Pani nabywała usługę możliwości rezerwacji pokoi w ramach prowadzonej agroturystyki.

k.Na dzień dzisiejszy nie jest Pani w stanie precyzyjnie wskazać wartości planowanej sprzedaży. Przewidywana wartość rocznych obrotów nie powinna jednak przekroczyć kwoty 30 000 zł. Niemniej jednak wskazała Pani, że ustawa VAT nie odnosi się w żadnym przepisie do kwestii wynajmu pokoi w ramach agroturystyki. Ponadto ustawa VAT posługuje się kategorią rolnika ryczałtowego, który na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT jest zwolniony od podatku.

l.Oprócz usług wymienionych w lit. a nie będzie Pani świadczyła innych usług w zakresie agroturystyki prowadzonej w ramach gospodarstwa rolniczego.

Pytania (ostatecznie sformułowane w piśmie z 22 czerwca 2023 r.)

1.Czy ma Pani obowiązek, za dokonanie usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem osobom przebywającym na wypoczynku w ramach działalności agroturystycznej, prowadzonej w ramach gospodarstwa rolnego, wystawiać potwierdzenie w postaci rachunku lub faktury?

2.Czy w przypadku korzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej (np. B., A.) ma Pani obowiązek zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M odpowiednio za okres, w którym nastąpił import?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie wyrażone w piśmie z 22 czerwca 2023 r.)

Pani zdaniem, nie ma Pani obowiązku wystawiania, za dokonanie usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem osobom przebywającym na wypoczynku, w ramach działalności agroturystycznej prowadzonej, w ramach gospodarstwa rolnego, potwierdzenia w postaci rachunku lub faktury.

W przypadku skorzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę w Unii Europejskiej (np. B., A.) ma Pani obowiązek zarejestrowania się w urzędzie jako czynny podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M, odpowiednio za okres, w którym import miał miejsce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest:

-nieprawidłowe – w zakresie braku obowiązku wystawienia rachunku lub faktury z tytułu świadczenia usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem na rzecz osób fizycznych (pytanie oznaczone nr 1);

-prawidłowe – w zakresie obowiązku zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M za okres, w którym nastąpił import usług w przypadku korzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej (pytanie oznaczone nr 2).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwaną dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają określone czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Według art. 8 ust. 1 ustawy:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Podkreślenia wymaga, że aby dana czynność – stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu ustawy – podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika że jest Pani właścicielem nieruchomości (budynek mieszkalny – dom jednorodzinny). W budynku tym, na piętrze posiada Pani 5 pokoi gościnnych z łazienkami, które chciałaby Pani przeznaczyć pod wynajem, osobom przyjeżdżającym na kilkudniowy urlop, lub pobyty weekendowe. Planuje również Pani oferować w cenie pobytu śniadania/wyżywienie, które będą serwowane w pomieszczeniu „jadalni”, znajdującej się na parterze budynku. Nie planuje Pani świadczyć w gospodarstwie rolnym innych rodzajów usług związanych z pobytem turystów. Wspólnie z mężem jest Pani właścicielem gruntów rolnych, których łączna powierzchnia przekracza ponad 1 ha. Od gruntów tych odprowadza Pani podatek rolny. Na rzecz turystów przebywających na wypoczynku planuje Pani świadczyć usługę wynajmu pokoi gościnnych oraz usługę wyżywienia.

Usługa obejmująca wynajem pokoi oraz wyżywienie będzie świadczona jako agroturystyka w ramach gospodarstwa rolnego. Usługa wyżywienia będzie realizowana w ramach usługi agroturystycznej prowadzonej w ramach gospodarstwa rolnego. Usługa będzie świadczona na rzecz osób fizycznych przebywających na wypoczynku.

Wskazała Pani, że w poprzednich latach prowadziła działalność gospodarczą – wynajem pokoi oraz usługi postojowe (parking), w związku z czym miała Pani kasę fiskalną do prowadzonej działalności, gdyż nie prowadziła Pani wówczas usług agroturystycznych w ramach gospodarstwa rolnego, natomiast próg dochodu kwalifikował Panią do obowiązkowego posiadania kasy fiskalnej.

Nie jest Pani zarejestrowana jako podatnik VAT czynny z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub prowadzonego gospodarstwa rolniczego.

Świadczenie usług nie będzie dokumentowane fakturą, gdyż usługi będą świadczone przez rolnika ryczałtowego, w rozumieniu obowiązujących przepisów.

Zapłatę za dokonaną sprzedaż będzie Pani otrzymywała zarówno w formie gotówkowej, jak i bezgotówkowej na rachunek bankowy. Turystom przebywającym na wypoczynku w Pani domu, zamierza Pani jako potwierdzenie zapłaty za usługę, wystawiać rachunek, który zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa będzie zawierać kilka podstawowych informacji, m.in.:

-datę wystawienia oraz kolejny numer rachunku,

-oznaczenie stron umowy – imiona i nazwiska,

-wskazanie na rodzaj wykonanych usług – ilość noclegów/posiłków z ich cenami jednostkowymi,

-ogólną sumę należności – wyrażoną liczbowo i słownie,

-czytelny podpis wystawcy rachunku.

Rachunek wystawiony będzie w dwóch kopiach – po jednej dla każdej ze stron umowy.

Planuje Pani reklamować się w Internecie i korzystać z usług portali rezerwacyjnych np.: A. oraz B., czyli zagranicznych przedsiębiorców. W świetle przepisów po Pani stronie dojdzie do importu usług. Spowoduje to, że obowiązek rozliczenia podatku przechodzi na Panią czyli usługobiorcę, który z otrzymanej faktury jednocześnie odlicza podatek naliczony oraz zobowiązany jest zapłacić podatek należny.

W związku z powyższym planuje Pani zarejestrować się w urzędzie skarbowym jako czynny podatnik VAT UE oraz składać deklaracje VAT-9M, odpowiednio za okres, w którym import miał miejsce.

Od portali rezerwacyjnych będzie Pani nabywała usługę możliwości rezerwacji pokoi w ramach prowadzonej agroturystyki.

Przewidywana wartość rocznych obrotów nie powinna jednak przekroczyć kwoty 30 000 zł. Oprócz ww. usług nie będzie Pani świadczyła innych usług w zakresie agroturystyki prowadzonej w ramach gospodarstwa rolniczego.

Wątpliwości Pani w pierwszej kolejności dotyczą określenia, czy ma Pani obowiązek wystawić osobom przebywającym na wypoczynku potwierdzenie w postaci rachunku lub faktury za świadczone na ich rzecz usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem, wykonywane przez Panią w ramach działalności agroturystycznej, prowadzonej w ramach gospodarstwa rolnego.

W odniesieniu do Pani wątpliwości w pierwszej kolejności należy wyjaśnić, czy świadczone przez Panią usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem osobom przebywającym na wypoczynku wykonywane przez Panią w ramach działalności agroturystycznej, prowadzonej w ramach gospodarstwa rolnego stanowią usługi rolnicze wykonywane przez rolnika ryczałtowego.

W myśl art. 15 ust. 4 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 5 ustawy:

W tym miejscu zaznaczyć należy, że działalności w zakresie agroturystyki, nie można zakwalifikować na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako działalności rolniczej. Czynność ta bowiem nie została wymieniona w art. 2 pkt 15 ustawy, w którym zdefiniowano co należy rozumieć przez działalność rolniczą. I tak zgodnie z tym przepisem:

Biorąc pod uwagę przytoczoną definicję działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy) uznać należy, że działalność rolnicza (art. 2 pkt 15 ustawy) mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

W świetle art. 2 pkt 19 ustawy:

Według art. 2 pkt 20 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 21 ustawy:

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy:

Stosownie do art. 295 ust. 1 pkt 5 Rozdziału 2 Wspólny system ryczałtowy dla rolników Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/121/WE Rady:

Zatem za usługi rolnicze należy uznać usługi świadczone przez rolnika, czyli podatnika prowadzącego działalność w ramach gospodarstwa rolnego, leśnego lub rybackiego, które zwykle odgrywają rolę w produkcji rolnej, z wykorzystaniem jego siły roboczej lub przy użyciu sprzętu zwykle wykorzystywanego w takim gospodarstwie.

Zgodnie z załącznikiem nr VIII do Dyrektywy 2006/112/WE zawierający przykładowy wykaz usług rolniczych, o których mowa w art. 295 ust. 1 pkt 5:

Powyższa lista nie ma charakteru zamkniętego. Oznacza to, że wszystkie czynności, które zwykle odgrywają rolę w produkcji rolnej, z wykorzystaniem siły roboczej lub przy użyciu sprzętu w gospodarstwie rolnym, będą stanowiły usługi rolnicze.

W tym miejscu należy wskazać, że zwolnienie rolnika ryczałtowego od podatku, na podstawie wskazanego art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy, ma charakter przedmiotowo -podmiotowy. Od podatku zwolnieni są tylko rolnicy ryczałtowi i tylko w zakresie wyraźnie wskazanym ww. przepisie. Świadczenie usług rolniczych oraz dostawa produktów rolnych przez podmioty inne niż rolnicy ryczałtowi podlega opodatkowaniu. Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nieuprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego (np. działalność handlowa, dostawa produktów rolnych innych niż własnej produkcji), co do zasady podlegać będzie opodatkowaniu według stawek i zasad właściwych dla tych czynności.

Mając na uwadze fakt, iż działalność w zakresie agroturystyki nie mieści się w definicji działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy, ani nie stanowi usług rolniczych, o których mowa w art. 2 pkt 21 ustawy, to nie można zaklasyfikować tej działalności na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako działalności rolniczej wykonywanej przez rolnika ryczałtowego, korzystającej ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Wskazała Pani, że świadczy usługi wynajmu pokoju lub pokoju wraz z wyżywieniem osobom przebywającym na wypoczynku, wykonywane przez Panią w ramach działalności agroturystycznej. Zatem świadcząc ww. usługi wynajmu pokoju lub pokoju wraz z wyżywieniem, będzie dokonywała Pani odpłatnego świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ustawy, a tym samym całokształt czynności podejmowanych przez Panią w zakresie świadczenia tych usług mieści się w pojęciu działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy. Działalność polegająca na świadczeniu usług agroturystyki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych określonych w ustawie o podatku od towarów i usług. Wskazać należy, że świadczone przez Panią ww. usługi, nie są usługami które zwykle odgrywają rolę w produkcji rolnej, świadczone przez rolnika z wykorzystaniem jego siły roboczej lub przy użyciu sprzętu zwykle wykorzystywanego w takim gospodarstwie. W związku z czym świadczone przez Panią usługi wynajmu pokoju lub pokoju wraz z wyżywieniem osobom przebywającym na wypoczynku, świadczone przez Panią w ramach działalności agroturystycznej, stanowią innego rodzaju działalność niż działalność prowadzona przez Panią jako rolnika ryczałtowego, nieuprawniającą do zwolnienia przedmiotowego. W konsekwencji dla świadczenia ww. usług nie będą miały zastosowania zasady opodatkowania przewidziane dla rolników ryczałtowych.

Odnosząc się do Pani wątpliwości, dotyczących obowiązku wystawienia przez Panią na rzecz osób przebywających na wypoczynku rachunku lub faktury za świadczone przez Panią na ich rzecz usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem, należy wskazać, że kwestie związane z obowiązkiem wystawiana faktur regulują przepisy Rozdziału 1 „Faktury” Działu IX ustawy „Dokumentacja” (przepisy art. 106a – 106n ustawy).

Zgodnie z art. 106a pkt 2 ustawy:

Z przepisu art. 106b ust. 1 ustawy wynika, że:

Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki). Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Na mocy art. 106b ust. 2 ustawy:

W myśl art. 106b ust. 3 ustawy:

Nadmienia się, że w myśl art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy:

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT.

Niemniej jednak, stosownie do art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz sprzedaż zwolnioną m.in. na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w przewidzianym przepisem terminie.

Jednak należy mieć na uwadze wynikające z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy wyłączenie obowiązku wystawiania na żądanie nabywcy faktur dokumentujących czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy (w tym m.in. usługi najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze). Wyłączenie to odnosi się jednak tylko do sytuacji, gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej (obowiązek wystawienia faktury dokumentującej takie czynności dla podatnika VAT wynika z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie zatem z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy sprzedawca nie jest obowiązany do wystawienia faktury dokumentującej czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy na rzecz nabywcy będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, nawet na żądanie takiego nabywcy.

Zasadnym staje się zatem rozważenie możliwości zastosowania przepisów zastrzeżonych, tj. art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ppkt 3 ustawy.

Z uwagi na to, że w ustawie funkcjonuje zarówno pojęcie „zakwaterowanie” oraz „najem”, koniecznym staje się rozróżnienie tych usług. Ww. świadczenia, tj. najem i krótkoterminowe zakwaterowanie stanowią usługi o odmiennym charakterze, które na gruncie podatku VAT zostały w inny sposób opodatkowane.

Nie można utożsamiać usług krótkotrwałego zakwaterowania z usługami o podobnym charakterze do usług wynajmu nieruchomości przede wszystkim ze względu na czas trwania ww. usług, który w przypadku najmu obejmuje zazwyczaj dłuższy okres czasu i jest rozliczany periodycznie, a w przypadku krótkotrwałego zakwaterowania zwykle obejmuje okres nieprzekraczający miesiąca i rozliczany jest w dniach.

W rozpatrywanej sprawie, wskazała Pani, że w ramach prowadzonej przez Panią działalności agroturystycznej, chciałaby Pani przeznaczyć pod wynajem 5 pokoi gościnnych, osobom przyjeżdżającym na kilkudniowy urlop, lub pobyty weekendowe. Zatem świadczone przez Panią usługi wynajmu pokoi, ze względu na czas trwania ww. usług, będą stanowić usługi krótkotrwałego zakwaterowania.

Wskazać należy, że najem jest pojęciem prawa cywilnego i został uregulowany w art. 659 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zgodnie z którym:

Niewątpliwie usługą o podobnym charakterze do najmu – poza wymienionymi w ustawie VAT dzierżawą i leasingiem – jest użyczenie i podnajem. Wszystkie ww. usługi wynikają wprost z przepisów Kodeksu cywilnego. Zakwaterowanie nie zostało unormowane w Kodeksie cywilnym. Tym samym w ocenie tutejszego organu nie należy odnosić zakwaterowania do usługi o charakterze podobnym do najmu.

Zatem dla świadczonych przez Panią usług wynajmu pokoi gościnnych, osobom przyjeżdżającym na kilkudniowy urlop, lub pobyty weekendowe nie znajdzie zastosowania art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ppkt 3 ustawy.

Stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 1-14 ustawy:

Zgodnie z art. 106e ust. 4 pkt 3 ustawy:

Przepisy ustawy w kwestii faktur wystawianych przez podatników zwolnionych z VAT precyzuje rozporządzenie Ministra Finansów z 29 października 2021 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. z 2021 r. poz. 1979).

W myśl § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia:

W myśl art. 106g ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 31 ustawy:

Wskazała Pani, że w budynku mieszkalnym (domu jednorodzinnym), posiada Pani 5 pokoi gościnnych z łazienkami, które chciałaby Pani przeznaczyć pod wynajem, osobom przyjeżdżającym na kilkudniowy urlop, lub pobyty weekendowe. Planuje również Pani oferować w cenie pobytu śniadania/wyżywienie. Usługi będą świadczone w ramach prowadzonej przez Panią działalności agroturystycznej. Ww. usługi będą świadczone na rzecz osób fizycznych przebywających na wypoczynku. Wskazała Pani również, że nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub prowadzonego gospodarstwa rolniczego.

Zatem w związku z faktem, iż będzie świadczyła Pani ww. usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, niebędący zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, to będzie Pani zobowiązana na żądanie tych osób wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż ww. usług, jeżeli żądanie jej wystawienia zostanie zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty, na podstawie art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy.

Nadmienić w tym miejscu należy, że w myśl art. 87 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

Zatem obowiązek wystawienia rachunku ma zastosowanie do podatników, jednakże w ograniczonym zakresie, tj. w przypadkach, gdy z ustawy o podatku od towarów i usług nie wynika obowiązek wystawienia faktury.

Jak wyżej rozstrzygnięto będzie Pani zobowiązana, na podstawie art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, na żądanie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż na ich rzecz ww. usług, jeżeli żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Tym samym nie będzie Pani z tego tytułu zobowiązana do wystawienia rachunku, na podstawie art. 87 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Podsumowując, z tytułu świadczenia na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (turystów przebywających na wypoczynku) usługi wynajmu pokoju lub wynajmu pokoju wraz z wyżywieniem, wykonywanych przez Panią w ramach działalności agroturystycznej, będzie Pani obowiązana na żądanie tych osób wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż ww. usług, jeżeli żądanie jej wystawienia zostanie zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty, na podstawie art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie będzie Pani zobowiązana do wystawienia z tego tytułu rachunku, o którym mowa w art. 87 §1 Ordynacji podatkowej.

Tym samym stanowisko Pani w zakresie pytania oznaczonego nr 1 jest nieprawidłowe.

 W dalszej kolejności wątpliwości Pani dotyczą określenia, czy w przypadku korzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej (np. B., A.) ma Pani obowiązek zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M odpowiednio za okres, w którym nastąpił import.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy:

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy:

Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazuje na sytuację, w której podatnikiem staje się nabywca usługi. Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy ma zastosowanie gdy miejscem świadczenia a tym samym opodatkowania ustalonym na podstawie przepisów ustawy jest terytorium Polski. Przy tym warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług jest spełnienie warunków dotyczących usługodawcy, jak i usługobiorcy.

Regulacje prawne w zakresie określania miejsca świadczenia usług, zostały zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług w rozdziale 3 działu V „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”.

W myśl art. 28a ustawy:

Powołany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Użyta w przedmiotowym przepisie nazwa „podatnik” odnosi się w zasadzie do „przedsiębiorcy” prowadzącego działalność gospodarczą.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

Z powołanych przepisów ustawy wynika zatem, że co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy, inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy, podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

W odniesieniu do pewnych kategorii usług przepisy dotyczące podatku od towarów i usług wprowadzają szczególne regulacje dotyczące miejsca świadczenia. Jedną z takich kategorii są usługi związane z nieruchomościami.

Zgodnie z art. 28e ustawy:

Ustawa nie zawiera definicji pojęcia „nieruchomość” oraz pojęcia „usługi związanej z nieruchomościami”. Niemniej jednak ustawodawca unijny wychodząc naprzeciw oczekiwaniom państw członkowskich wprowadził rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) nr 1042/2013 z dnia 7 października 2013 r. (Dz. Urz. UE L Nr 284 z 26.10.2013 r., s. 1) zmianę do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1, ze zm.) zwanego dalej „rozporządzeniem 282/2011”, dotyczącą pojęcia „nieruchomość”, jak również wyjaśnił, na czym polegają „usługi związane z nieruchomościami”.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Zgodnie z art. 13b rozporządzenia 282/2011, do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE:

Usługi, które mają wystarczająco bezpośredni związek z daną nieruchomością wskazane zostały w art. 31a ust. 1 rozporządzenia 282/2011, w myśl którego:

Przy tym jak stanowi art. 31a ust. 2 lit. p rozporządzenia 282/2011:

Natomiast zgodnie z art. 31a ust. 3 lit. d rozporządzenia 282/2011:

Z powyższych regulacji wynika, że usługi pośrednictwa w świadczeniu usług zakwaterowania hotelowego lub sektorach o podobnej funkcji, jeżeli pośrednik działa w imieniu i na rzecz osoby trzeciej, nie są usługami związanymi z nieruchomością, o których mowa w art. 28e ustawy.

W konsekwencji usługą związaną z nieruchomością nie jest każda dowolna usługa wykazująca chociażby najmniejszy związek z daną nieruchomością, lecz jedynie usługa, która wprost odnosi się do konkretnej (określonej co do położenia) nieruchomości będącej też centralnym punktem usługi bądź też, ma na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu konkretnej (określonej co do położenia) nieruchomości.

Jak wskazano w niniejszej interpretacji, świadcząc usługi wynajmu pokoju lub pokoju wraz z wyżywieniem osobom przebywającym na wypoczynku, w ramach wykonywanych przez Panią działalności agroturystycznej, będzie dokonywała Pani odpłatnego świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ustawy, a tym samym całokształt czynności podejmowanych przez Panią w zakresie świadczenia tych usług mieści się w pojęciu działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Ponadto odnosząc się do Pani wątpliwości dotyczących obowiązku zarejestrowania się jako podatnik VAT UE oraz składania deklaracji VAT-9M, wskazać należy, że z art. 31a ust. 3 lit. d rozporządzenia 282/2011 wprost wynika, że pośrednictwo w świadczeniu usług zakwaterowania jeżeli pośrednik działa w imieniu i na rzecz osoby trzeciej nie stanowią usług związanych z nieruchomościami. Natomiast mając na uwadze wskazane przez Panią informacje uznać należy, że portale rezerwacyjne (np. B., A.) działają w imieniu i na rzecz osoby trzeciej. Zatem skoro portale rezerwacyjne działają w imieniu i na rzecz osoby trzeciej świadczone przez ww. portale usługi nie stanowią usług, o których mowa w art. 28e ustawy. Jednocześnie do świadczonych przez portale rezerwacyjne usług nie znajdują zastosowania inne szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług, o których mowa w art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. Zatem miejsce świadczenia usług dla nabywanych od portali rezerwacyjnych (np. B., A.) usług należy ustalić w oparciu o art. 28b ustawy.

W konsekwencji powyższego zobowiązana będzie Pani do rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu nabycia ww. usług, na zasadzie importu usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Jednocześnie, w myśl art. 96 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy:

Stosownie do art. 97 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 97 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 97 ust. 3 ustawy:

Regulacja art. 97 ust. 3 ustawy odnosi się do obowiązku rejestracji m.in. w przypadku podatników niepodlegających obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, którzy nabywają usługi, do których stosuje się art. 28b, jeżeli usługi te stanowiłyby u nich import usług.

Na podstawie art. 97 ust. 4 ustawy:

Zatem obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego powstaje przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu określonej w art. 5 ustawy.

W analizowanej sprawie nabywane przez Panią ww. usługi od portali rezerwacyjnych stanowić będą usługi, do których zastosowanie znajdzie art. 28b ustawy, oraz usługi te stanowić będą u Pani import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy. W konsekwencji spełnione zostaną przesłanki wskazane w art. 97 ust. 3 pkt 1 ustawy, a tym samym przed nabyciem ww. usług od portali rezerwacyjnych, do których stosuje się art. 28b, będzie Pani obowiązana przed dniem dokonania pierwszego nabycia, stanowiącego u Pani import usług, zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.

Ponadto wskazać należy, że w myśl art. 99 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 99 ust. 9 ustawy:

Jak stanowi art. 99 ust. 14 ustawy:

Powyższa delegacja zrealizowana została poprzez wydanie rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzorów deklaracji o podatku od towarów i usług od podmiotów innych niż zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni z 14 września 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1626).

Zgodnie z § 1 pkt 2 ww. rozporządzenia:

Według powyższego wzoru, deklaracja VAT-9M jest przeznaczona dla podatników, którzy nie mają obowiązku składania okresowych deklaracji VAT-8, dokonujących importu usług bądź nabywających towary lub usługi, dla których, jako nabywcy są podatnikami.

A zatem, odrębna deklaracja VAT-9M z tytułu importu usług składana jest tylko w przypadku, kiedy to podatnik nie składa deklaracji JPK_V7, JPK_V7K albo VAT-8.

W przedmiotowej sprawie będzie Pani jako usługobiorca, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy podmiotem zobowiązanym do rozliczenia importu usług od portali rezerwacyjnych np.: A. oraz B., czyli zagranicznych przedsiębiorców mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej.

W konsekwencji, z uwagi na powyższe uregulowania, oraz fakt, iż nie jest Pani zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT, zobowiązana będzie Pani do składania deklaracji podatkowej VAT-9M, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, w której wykaże Pani import usług w związku z nabyciem ww. usług od portali rezerwacyjnych.

Podsumowując, w przypadku korzystania z usług portali rezerwacyjnych mających swoją siedzibę na terenie państw Unii Europejskiej (np. B., A.) będzie Pani zobowiązana zarejestrować się jako podatnik VAT UE oraz do składania deklaracji VAT-9M, odpowiednio za okres, w którym nastąpił obowiązek podatkowy z tytułu importu usług.

Tym samym Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Dodatkowo wskazać należy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pani wniosku (zapytania), tj. m.in. obowiązku wystawienia rachunku lub faktury z tytułu świadczonych przez Panią usług wynajmu pokoi gościnnych. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, w szczególności kwestie dotyczące obowiązku ewidencjonowania świadczonych przez Panią usług wynajmu pokoi lub pokoi wraz z wyżywieniem na kasie rejestrującej, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).