Interpretacja indywidualna z dnia 18 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.290.2023.1.NS

Wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych związanych z wniesieniem przez Gminę aportem nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych związanych z wniesieniem przez Gminę aportem nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce. Uzupełnili go Państwo 17 lipca 2023 r. o brakującą opłatę.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: Gmina) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

Gmina jest właścicielem nieruchomości gruntowych o numerach: 1, 2, 3, 4, 5 – obręb (…), objętych księgą wieczystą (…) (uprzednio, tj. przed podziałem działki, stanowiły jedną nieruchomość o numerze 6).

Gmina stała się właścicielem opisanych działek w drodze komunalizacji. W związku z ich nabyciem Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla rejonu (…) zatwierdzonego Uchwałą Rady Miejskiej Nr (…) z dnia (…) czerwca 2017 r. wskazane powyżej grunty stanowią tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i zabudowę mieszkaniową wielorodzinną.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.

Dotychczas przedmiotowe nieruchomości decyzją nr (…) Naczelnika Miasta (…) z dnia (…) października 1982 r. były oddane w użytkowanie X (w późniejszym okresie przekształconym w Y) z przeznaczeniem pod rozwój pracowniczych ogrodów działkowych.

Transakcja oddania gruntów w trwały zarząd była traktowana przez Wnioskodawcę jako niepodlegająca ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT).

Opisane nieruchomości były wykorzystywane przez X, a później Y na cele prowadzenia ogrodów działkowych.

W dniu (…) marca 2021 r. Gmina (…) zawarła umowę z Y określającą warunki likwidacji części Rodzinnego Ogrodu Działkowego (dalej: ROD) (…) obejmującej działki o numerach 6, 7 i 8 obręb (…). Uchwałą nr (…) Y z dnia (…) sierpnia 2021 r. wyraził zgodę na likwidację ROD (…).

W konsekwencji decyzją Burmistrza Miasta i Gminy (…) z dnia (…) stycznia 2022 r. trwały zarząd nad opisanymi nieruchomościami gruntowymi wygasł.

Gmina planuje dokonać aportu, tj. wkładu niepieniężnego w postaci opisanych nieruchomości gruntowych (nr: 1, 2, 3, 4, 5) do spółki (…) Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. (dalej: Spółka) w zamian za udziały w Spółce (na podstawie aktu notarialnego). Działki będące przedmiotem aportu stanowią tereny niezabudowane. Nieruchomości będą przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe.

Gmina dokonując aportu nieruchomości gruntowych wykonuje swoje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 7 ustawy dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tj. zadania z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, a także gminnego budownictwa mieszkaniowego.

Wątpliwości Gminy dotyczą opodatkowania VAT transakcji wniesienia do Spółki nieruchomości gruntowych.

Pytania

1.Czy w związku z wniesieniem przez Gminę aportem opisanych nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce Gmina będzie podatnikiem VAT?

2.W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy wniesienie przez Gminę aportem opisanych nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce będzie stanowiło transakcję zwolnioną z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa stanowisko przyporządkowane do pytania (poszczególnych pytań) przedstawionego we wniosku:

1.W związku z wniesieniem przez Gminę aportem opisanych nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce Gmina nie będzie podatnikiem VAT.

2.W przypadku jednak uznania, że transakcja podlega VAT zdaniem Gminy wniesienie aportem opisanych nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce będzie stanowiło transakcję zwolnioną z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Gminy:

Ad. 1

W świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że wniesienie aportem nieruchomości w zamian za udziały na gruncie VAT stanowi czynność podlegającą ustawie o VAT. W przypadku, gdy przedmiotem aportu są rzeczy i dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu VAT. Aby dana czynność podlegała VAT musi być wykonana przez podatnika działającego w takim charakterze.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa dla realizacji których zostały ono powołano, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zdaniem Gminy, zbywając w formie aportu opisane nieruchomości Gmina nie powinna zostać potraktowana jako podatnik VAT. Skoro przedmiotem sprzedaży będą grunty wykorzystywane dotychczas do czynności innych niż podlegające VAT – nieruchomości znajdowały się w trwałym zarządzie Y na podstawie decyzji administracyjnej, w związku z wykonywaniem zadań własnych wynikających z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 7 ustawy o samorządzie gminnym, to sprzedając ww. nieruchomości Gmina nie powinna być potraktowana jako podatnik VAT. Co więcej, w związku z nabyciem gruntów, Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Transakcja sprzedaży w formie aportu nieruchomości wykorzystywanych do działalności wynikającej z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowanych w ramach reżimu publicznoprawnego, powinna pozostawać poza zakresem ustawy o VAT. Tym samym, w związku z planowanym aportem opisanych nieruchomości Gmina nie powinna być potraktowana jako podatnik VAT.

Opisaną sytuację można przyrównać do sprzedaży przez gminy majątku wykorzystywanego uprzednio do czynności niepodlegających VAT, np. sprzedaży samochodów straży pożarnej. Wprawdzie w analizowanej sytuacji Gmina zbywa grunty nie zaś majątek ruchomy, jednak konkluzje dotyczące konsekwencji na gruncie VAT powinny zdaniem Wnioskodawcy być analogiczne. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia indywidualnej z dnia 22 marca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.34.2022.1.IG, uznano, że: „Przedstawione okoliczności sprawy na tle przywołanych przepisów pozwalają stwierdzić, że skoro będący przedmiotem sprzedaży samochód, wykorzystywany był od momentu nieodpłatnego otrzymania wyłącznie do Państwa zadań własnych wynikających z art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy o samorządzie gminnym, to sprzedając ww. samochód gaśniczy (pożarniczy) nie działali Państwo dla tej czynności w charakterze podatnika podatku VAT. Transakcja sprzedaży samochodu wykorzystywanego do działalności wynikającej z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowanych w ramach reżimu publicznoprawnego, pozostaje poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Taka czynność zrealizowana przez Państwo była poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Oznacza to, że sprzedaż ww. samochodu nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Podobne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 23 czerwca 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.358.2022.1.RG, zgodnie z którą „Analiza okoliczności sprawy na tle przywołanych przepisów pozwala stwierdzić, że skoro samochód pożarniczy został nabyty do realizacji zadań własnych gminy, czyli do wykonywania celów, które stanowią działalność publiczno-prawną i Państwa Gminie przy jego nabyciu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT, to Państwa Gmina sprzedając ww. samochód pożarniczy nie będzie działała dla tej czynności w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Sprzedaży przedmiotowego samochodu pożarniczego, wykorzystywanego do wykonywania zadań publicznych nie sposób traktować w kategorii działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że sprzedaż samochodu pożarniczego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Analogiczne podejście zaprezentowano w interpretacji indywidualnej z dnia 20 grudnia 2018 r. sygn. 0112-KDIL2-2.4012.559.2018.1.LS, w której uznano, że: „Analizując obowiązujące przepisy prawa, należy stwierdzić, że skoro samochody specjalne o przeznaczeniu pożarniczym są/były wykorzystywane przez Ochotniczą Straż Pożarną w ramach realizacji zadań własnych Gminy, nie zostały zakupione na potrzeby działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT, są/były użytkowane dla realizacji celów, które stanowią działalność niepodlegającą opodatkowaniu (realizacja celów zadań własnych Gminy) i Wnioskodawcy przy nabyciu przedmiotowych samochodów nie przysługiwało/nie będzie przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, to Wnioskodawca sprzedając przedmiotowe samochody nie działa/nie będzie działać w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem powyższa czynność nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT”.

Podsumowując, są Państwo zdania, że w związku z wniesieniem przez Gminę aportem opisanych nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce Gmina nie będzie podatnikiem VAT.

Ad. 2

W przypadku uznania, że transakcja wniesienia aportem do Spółki opisanych nieruchomości podlega VAT, Gmina jest zdania, że transakcja ta powinna podlegać zwolnieniu z opodatkowania.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Gmina zwraca uwagę, że Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT w związku z nabyciem opisanych nieruchomości. Grunty były oddane w trwały zarząd na podstawie decyzji administracyjnej na rzecz Y. Gmina nie wykorzystywała nieruchomości do żadnych czynności opodatkowanych VAT. Y wykorzystywał grunty na cele prowadzenia ogrodów działkowych.

Dzierżawa ogródków działkowych podlega zwolnieniu z VAT na mocy § 3 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. W świetle tego przepisu zwalnia się od podatku dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze.

Stanowisko, iż dzierżawa ogródków podlega zwolnieniu z VAT znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.5.2018.2.NK, w której uznano, że: „W okolicznościach niniejszej sprawy przedmiotem najmu jest – jak wskazano – grunt przeznaczony na ogródek przydomowy, tj. na cele uprawy roślin ozdobnych lub użytkowych, czyli «w celu rolniczym». Stąd prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy co do możliwości zastosowania zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów. W związku z tym, należy stwierdzić, że najem gruntów na opisane we wniosku cele jest zwolniony od podatku”.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy, w przypadku uznania, że wniesienie aportem nieruchomości gruntowych na rzecz Spółki podlega ustawie VAT, opisana transakcja powinna korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W ujęciu tego przepisu, pojęcie „dostawa towarów” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Zatem, zgodnie z powołanymi przepisami, nieruchomości w tym grunty, spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe.

W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych:

-wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku,

-w zamian za aport wnoszący otrzymuje pewne uprawnienia (udziały) mające określoną wartość.

Taka transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny. Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest konieczne, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie udziałów spółki, w związku, z którym wnoszący aport uzyskuje pewną wymierną korzyść.

Wniesienie aportu do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Tym samym, w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż, ponieważ odbywa się za wynagrodzeniem: istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem w formie wyrażonych pieniężnie udziałów.

W sytuacji zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każdą jednak czynność stanowiącą dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, można uznać za czynność opodatkowaną. Aby dana czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w ramach tej czynności jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Z cyt. wyżej art. 15 ust. 6 ustawy wynika, że wyłączenie przewidziane w tym przepisie dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa, do realizacji których zostały one powołane.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Dokonując wykładni powołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 6 ustawy, należy rozgraniczyć sferę imperium, która jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług od sfery dominium, w której stosownie do wskazanych wyżej przepisów, organy powinny być traktowane jak podatnicy tego podatku. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy. Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ustawy, że organy nie są podatnikami w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Powyższy przepis nie jest samodzielną podstawą do określenia, kiedy organ władzy publicznej jest podatnikiem VAT. Nie można go bowiem interpretować w oderwaniu od wynikającej z art. 15 ust. 1 ustawy definicji podatnika jako podmiotu wykonującego działalność gospodarczą w rozumieniu ust. 2 tego artykułu, przy czym działalność ta musi być wykonywana samodzielnie – we własnym imieniu i na własny rachunek. Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań, jednostki samorządu terytorialnego, na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nie odrębnymi przepisami prawa oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 7 ww. ustawy:

W świetle art. 24 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina jest właścicielem nieruchomości gruntowych o numerach: 1, 2, 3, 4, 5 – obręb (…), objętych księgą wieczystą (…) (uprzednio, tj. przed podziałem działki, stanowiły jedną nieruchomość o numerze 6). Dotychczas przedmiotowe nieruchomości decyzją nr (…) Naczelnika Miasta (…) z dnia (…) października 1982 r. były oddane w użytkowanie X (w późniejszym okresie przekształconym w Y) z przeznaczeniem pod rozwój pracowniczych ogrodów działkowych. Opisane nieruchomości były wykorzystywane przez X, a później Y na cele prowadzenia ogrodów działkowych. W dniu (…) marca 2021 r. Gmina (…) zawarła umowę z Y określającą warunki likwidacji części Rodzinnego Ogrodu Działkowego (…) obejmującej działki o numerach 6, 7 i 8 obręb (…). Uchwałą nr (…) Y z dnia (…) sierpnia 2021 r. wyraził zgodę na likwidację ROD (…). W konsekwencji decyzją Burmistrza Miasta i Gminy (…) z dnia (…) stycznia 2022 r. trwały zarząd nad opisanymi nieruchomościami gruntowymi wygasł. Gmina planuje dokonać aportu, tj. wkładu niepieniężnego w postaci opisanych nieruchomości gruntowych (nr: 1, 2, 3, 4, 5) do spółki (…) Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. (dalej: Spółka) w zamian za udziały w Spółce (na podstawie aktu notarialnego). Działki będące przedmiotem aportu stanowią tereny niezabudowane. Nieruchomości będą przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe. Państwa zdaniem, Gmina dokonując aportu nieruchomości gruntowych wykonuje swoje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 7 ustawy dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tj. zadania z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, a także gminnego budownictwa mieszkaniowego.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności wskazania, czy w związku z wniesieniem przez Gminę aportem opisanych nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce Gmina będzie podatnikiem podatku VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie szeroko. Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny i niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Ustawa definiuje więc podatnika jako każdy podmiot, niezależnie od jego formy organizacyjno-prawnej, który samodzielnie prowadzi działalność gospodarczą, bez względu na cel oraz rezultat takiej działalności. W szczególności działalność gospodarcza nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku.

Warto w niniejszej sprawie przywołać wyrok NSA w Warszawie z dnia 8 czerwca 2022 r., sygn. akt I FSK 674/21, w którym Sąd wskazał:

Podobne wnioski wynikają z wyroku z dnia 26 maja 2021 r. (sygn. akt I FSK 1803/18), w którym NSA w Warszawie odwołał się do orzecznictwa TSUE i wskazał:

Ocena charakteru wykonywanych przez gminę czynności za pośrednictwem spółki prawa handlowego była również przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wyroku z dnia 5 czerwca 2019 r., sygn. akt I FSK 659/18, NSA wskazał:

W opisanej sytuacji, w przypadku transakcji wniesienia aportu do Spółki, wyczerpane zostają przesłanki do uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 7 ust. 1 ustawy – transakcja zbycia nieruchomości gruntowych w drodze aportu, będzie niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną).

Jak wskazano wyżej, Gmina – w zakresie czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – jako osoba prawna będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu na zasadach ogólnych. W tym zakresie bowiem, wykonywane przez Gminę czynności będą miały charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Jednocześnie należy wskazać, że czynność wykonywana przez Państwa, opisana we wniosku, nie będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. Organy władzy publicznej nie będą uznawane za podatników w zakresie czynności, które mieszczą się w ramach zadań, dla realizacji których zostały one powołane, dodatkowo pod warunkiem, że czynności te nie będą wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W przypadku dostawy nieruchomości za odpłatnością (w tym wniesienia aportu) nie będą realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane. Działania Państwa będą w tym przypadku tożsame z działaniami każdego innego podmiotu dokonującego dostawy nieruchomości.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że planowane przez Gminę wniesienie aportem nieruchomości gruntowych, tj. działki nr 1, 2, 3, 4, 5 do Spółki, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, a Gmina wystąpi w tym przypadku w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego, wnosząc do Spółki aport w postaci opisanych nieruchomości gruntowych, tj. działki nr 1, 2, 3, 4, 5, Gmina będzie działać jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a nie jako organ władzy publicznej. Tym samym, transakcja wniesienia aportem opisanych nieruchomości gruntowych będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również wskazania, czy wniesienie przez Gminę aportem opisanych nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce będzie stanowiło transakcję zwolnioną z VAT, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy:

Przy czym zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy:

Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane – są zwolnione od podatku.

W tym miejscu należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977):

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W myśl zapisów art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku, decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę”.

Tym samym, również w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Wprowadzony do ustawy art. 2 pkt 33, w zgodny sposób odpowiada zatem treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

Z powyższych przepisów wynika, że ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości. Bez znaczenia zatem pozostaje klasyfikacja według ewidencji gruntów i budynków lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Podkreślić należy, że analiza powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy wskazuje jednoznacznie, że zwolnienie od podatku obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) innych niż tereny budowlane.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że opisane nieruchomości gruntowe, tj. działka nr 1, 2, 3, 4, 5 zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla rejonu (…) zatwierdzonym Uchwałą Rady Miejskiej Nr (…) z dnia (…) czerwca 2017 r. stanowią tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i zabudowę mieszkaniową wielorodzinną.

Zatem, opisane nieruchomości gruntowe stanowią teren budowlany zdefiniowany w art. 2 pkt 33 ustawy. W rezultacie, planowany przez Gminę aport opisanych nieruchomości gruntowych nie będzie korzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży, w wyniku której nabył on wcześniej ten towar, nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z okoliczności sprawy, Gmina stała się właścicielem opisanych działek w drodze komunalizacji. Zatem, w odniesieniu do tej czynności nie wystąpił podatek od towarów i usług. W takiej sytuacji nie można mówić, że Gminie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu opisanych nieruchomości gruntowych, lub że takie prawo jej nie przysługiwało.

W konsekwencji, brak zaistnienia jednego z ww. warunków, wyklucza zastosowanie zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Mając zatem powyższe na uwadze stwierdzić należy, że dostawa przez Gminęopisanych nieruchomości gruntowych, tj. działki nr 1, 2, 3, 4, 5, nie będzie korzystała także ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. W związku z powyższym, aport przez Gminę opisanych nieruchomości gruntowych będzie opodatkowany podatkiem VAT.

Podsumowując, wniesienie przez Gminę aportem opisanych nieruchomości gruntowych, tj. działki nr 1, 2, 3, 4, 5 w zamian za udziały w Spółce będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niekorzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Ponadto należy zauważyć, że powołane przez Państwa interpretacje indywidualne nie dotyczą skutków podatkowychzwiązanych z wniesieniem przez Gminę aportem nieruchomości gruntowych w zamian za udziały w Spółce, tylko dotyczą skutków podatkowych sprzedaży przez Gminy używanych samochodów pożarniczych oraz zwolnienia od podatku najmu gruntu z przeznaczeniem na ogródek przydomowy. Nie można ich zatem porównać do okoliczności opisanych przez Państwa we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).