Senacka Komisja Nadzwyczajna do spraw Klimatu opowiedziała się za odrzuceniem w całości nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego

Senacka Komisja Nadzwyczajna do spraw Klimatu jednogłośnie opowiedziała się 11 lipca za odrzuceniem w całości nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego, przewidującej zdefiniowanie strategicznych złóż kopalin podlegających szczególnej ochronie oraz regulującej składowanie dwutlenku węgla w górotworze, podziemne magazynowanie wodoru i wykorzystanie ciepła Ziemi. Przyjęty przez Komisję wniosek o odrzucenie ustawy w całości złożyła senator KO Alicja Chybicka.

Nowelizacja Prawa geologicznego i górniczego została przyjęta przez Sejm 16 czerwca. Podczas obrad Komisji do spraw Klimatu, senatorowie oceniali, że regulacja narusza prawa samorządów w zakresie prawa własności oraz planowania przestrzennego i zabudowy obszarów, gdzie znajdują się złoża kopalin. Wskazali na wykluczanie gmin z procesu decyzyjnego oraz pozbawianie ich możliwości odwołania od podjętych decyzji czy starania o odszkodowania. Zwrócili też uwagę na potencjalną niezgodność regulacji z Konstytucją.

Podczas obrad Komisji ustawy bronił będący pełnomocnikiem rządu do spraw polityki surowcowej państwa oraz głównym geologiem kraju Wiceminister Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio przekonując, że projekt:

• rozwiązuje wiele problemów samorządów oraz wprowadza instrumenty ułatwiające transformację energetyczną, dotyczące np. składowania dwutlenku węgla w górotworze, podziemnego magazynowania wodoru czy wykorzystania ciepła Ziemi;
• zawiera szereg rozwiązań, które jednoznacznie są wsparciem dla nowych technologii, dla dekarbonizacji obszarów polskiej gospodarki, bez nich nie będzie postępu technologicznego w kontekście polityki klimatycznej;
• precyzuje warunki odmowy udzielania koncesji na eksploatację kopalin oraz możliwości zawieszania takiej koncesji;
• wprowadza rozwiązania usprawniające przeciwdziałanie nielegalnej eksploatacji surowców oraz porządkuje strukturę państwowej służby geologicznej;
• zgodnie z obowiązującymi przepisami, złoża kopalin podlegają ustawowej ochronie od 22 lat, a praktycznie już od ponad 40 lat, z raportu NIK wynika, że prawie 70% gmin w swoich dokumentach planistycznych nie uwzględniało występujących tam złóż, co prowadziło do zabudowywania terenu;
• umożliwi uporządkowanie regulacji w zakresie ochrony złóż oraz uwolnienie dla samorządów dużej ilości gruntów (około połowy z około 130 tys. hektarów), na których obecnie nie można budować, ze względu na prawną ochronę złóż, zabezpieczone mają zostać te złoża, które mają lub będą miały największą wartość dla kraju, dla transformacji energetycznej;
• wprowadza jednoznaczne zabezpieczenie i ochronę złóż kopalin, rozwiązując jednocześnie liczne spory kompetencyjne związane z planami miejscowymi i warunkami zabudowy na obszarach, gdzie znajdują się złoża, docelowo ma powstać katalog złóż uznanych za strategiczne;
• rozwiązuje szereg problemów samorządów, daje im możliwość decydowania o swoim obszarze, czego teraz nie ma, ponieważ istnieje obowiązek ochrony złóż;
• udokumentowane złoża kopalin powinny być uwzględniane w dokumentach planistycznych gmin, a złoża uznane za strategiczne muszą być przeanalizowane pod kątem oceny, które z nich są już np. zabudowane i nie będzie tam prowadzona eksploatacja, a które powinny nadal być chronione, przez brak inwestycji stale związanych z gruntem.

Redakcja INFORLEX (na podstawie komunikatu PAP)