Interpretacja indywidualna z dnia 5 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.209.2023.3.JKU
1. Czy Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Spółki Dzielonej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) 2. Czy Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Udziałowca przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 marca 2023 r. za pośrednictwem platformy ePUAP wpłynął Państwa wniosek wspólny z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie m.in. podatku dochodowego od osób prawnych, który dotyczy skutków podatkowych związanych z podziałem przez wydzielenie. Uzupełniliście go Państwo pismem z 30 maja 2023 r. (wpływ tego samego dnia).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania: (…)
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: (…)
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest spółką kapitałową prawa polskiego, która podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu CIT w Polsce (Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym). Wnioskodawca jest również zarejestrowanym i czynnym podatnikiem VAT w Polsce.
Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy (dalej: „Grupa”). Grupa jest globalnym koncernem technologicznym, który dostarcza rozwiązania dla samochodów osobowych, komercyjnych oraz dla przemysłu. Grupa oferuje (…).
Jedynym udziałowcem Spółki Dzielonej jest Udziałowiec, który jest niemieckim rezydentem podatkowym.
Wnioskodawca specjalizuje się w produkcji i sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (…) oraz inne wyposażenie i rozwiązania do pojazdów samochodowych. Wnioskodawca zatrudnia (…) pracowników.
W ramach działalności Wnioskodawcy, funkcjonują cztery dywizje:
- „Dywizja R” zajmująca się produkcją i pracami badawczo-rozwojowymi w zakresie pasów i poduszek bezpieczeństwa, zlokalizowana w (…);
- „Dywizja U” zajmująca się inżynierią elektroniczną i usługami operacyjnymi, obejmująca dział produkcyjny i badawczo-rozwojowy, zlokalizowana w (…);
- „Dywizja Z” stanowiąca Centra Usług Wspólnych (obejmująca m.in. IT, centrum zakupów, finanse / księgowość (księgowość, kadry i płace, controlling) zlokalizowana w (…);
- „Dywizja B” zajmująca się handlem częściami zamiennymi (tzw. Aftermarket) zlokalizowana w (…).
Grupa planuje przeprowadzenie podziału Spółki Dzielonej w formie podziału przez wydzielenie (dalej: „Podział”) zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1467 ze zm.; dalej: „KSH”) do nowo zawiązanej polskiej spółki kapitałowej (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), będącej polskim rezydentem podatkowym (dalej: „Spółka Przejmująca”) utworzonej na moment Podziału.
Planowane jest, że Spółka Przejmująca zostanie zarejestrowana w KRS pod nazwą (…). Siedziba Spółki Przejmującej będzie znajdowała się w (…). Udziałowiec będzie 100% udziałowcem Spółki Przejmującej.
W ramach Podziału, Dywizja R oraz część Dywizji Z (dalej: „Działalność Wydzielona”) zostaną wydzielone ze Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej. Pozostała część działalności Spółki, t.j. Dywizja U, Dywizja B oraz pozostała część Dywizji Z, pozostanie w Spółce (dalej: „Działalność Pozostająca”).
Wnioskodawca podkreśla, że Podział ma uzasadnienie biznesowe, którym jest rozdzielenie biznesów i specjalizacji w poszczególnych dziedzinach, w szczególności, w celu umożliwienia zbycia części biznesu (Działalność Wydzielana) w przyszłości na rzecz podmiotu trzeciego.
Opis Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej w ramach Spółki
Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca są i będą na moment Podziału wyposażone w niezbędne składniki materialne i niematerialne potrzebne do prowadzenia swojej podstawowej działalności gospodarczej w zakresie w jakim dotychczas była ona wykonywana.
Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca obejmują w szczególności następujące elementy, które odpowiednio pozostaną w Spółce Dzielonej/zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej:
- środki trwałe: każda z działalności posiada środki trwałe i wyposażenie, w tym maszyny/urządzenia, takie (…) itp. Jeśli określone aktywa IT są używane dla kilku dywizji (np. serwer informatyczny w momencie Podziału), zostaną one przypisane do jednej ze spółek (w przypadku serwera w zakładzie dotyczącym nadmuchiwanych systemów zabezpieczających do Spółki Przejmującej) i będą przedmiotem umowy o świadczenie usług między Spółką Dzieloną i Spółką Przejmującą na warunkach rynkowych do momentu fizycznego rozdzielenia tych aktywów IT, które będzie miało miejsce w (…) r.;
- nieruchomości: Wnioskodawca jest obecnie właścicielem (…) budynków. Każda z dywizji korzysta z określonych budynków. Na moment Podziału budynki wykorzystywane przez Dywizję R zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej (będą wykorzystywane również przez pracowników przeniesionych do Spółki Przejmującej w ramach części Dywizji Z – o czym mowa poniżej), podczas gdy reszta budynków pozostanie w Spółce Dzielonej. Istnieje jednak kilka przypadków, w których budynki są wykorzystywane przez obie działalności (budynki współdzielone):
- w odniesieniu do wspólnych budynków biurowych i inżynieryjnych w jednym z zakładów dotyczącym systemów pasów bezpieczeństwa przewiduje się, że wszystkie budynki zostaną prawnie przeniesione na Spółkę Przejmującą. W odniesieniu do wspólnych budynków przewiduje się zawarcie umowy najmu (i) małego magazynu, który będzie użytkowany przez Dywizję Z / Spółkę Dzieloną oraz (ii) powierzchni biurowej, która jest użytkowana przez pracowników Dywizji Z, którzy są przydzieleni do Spółki Dzielonej. Przewiduje się, że ci pracownicy Dywizji Z zostaną fizycznie przeniesieni po okresie przejściowym do innego zakładu (należącego do Spółki Dzielonej) w roku obrotowym (…), w związku z czym umowa najmu pomiędzy Spółką Przejmującą a Spółką Dzieloną zostanie odpowiednio zmieniona. Następnie biura zajmą pracownicy Dywizji Z, którzy są przypisani do Działalności Wydzielonej oraz niektórzy pracownicy Dywizji R z innego zakładu.
- w odniesieniu do wspólnej powierzchni biurowej i inżynieryjnej w budynkach innego zakładu dotyczącego nadmuchiwanych systemów bezpieczeństwa przewiduje się, że wszystkie budynki zostaną prawnie przeniesione na Spółkę Przejmującą. Przewiduje się, że pracownicy z Dywizji U zostaną przeniesieni na kilka pięter w jednym z budynków tego zakładu. Piętra te będą fizycznie oddzielone (np. kontrola dostępu, oddzielny system informatyczno-kablowy, oddzielne serwerownie, oddzielny kontener na stołówkę itp.). Jednakże fizyczne wydzielenie zarówno dla przestrzeni biurowej, jak i dla przestrzeni inżynierskiej (ze względu na jej specyfikę, w szczególności konieczność zastosowania specjalistycznego sprzętu oraz ze względu na konieczność zwolnienia większej powierzchni biurowej) wymaga czasu na przygotowanie i nie może być wykonane szybko. Stąd też fizyczne wydzielenie przestrzeni biurowej i przestrzeni inżynierskiej przewidywane jest w trakcie 2024 r. W związku z tym, Wnioskodawca rozważa dwie fazy do momentu rozdzielenia. W pierwszej fazie pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką Przejmującą zostanie zawarta umowa najmu na okres przejściowy (do czasu fizycznego przeniesienia Dywizji U), obejmująca powierzchnię biurową i inżynierską w obecnym stanie użytkowania. Po wykonaniu fizycznego wydzielenia (drugi etap), umowa najmu zostanie dostosowana i obejmie piętra użytkowane przez Dywizję U po fizycznym wydzieleniu. Ta umowa najmu będzie obowiązywała przez kilka lat, do czasu gdy Dywizja U będzie mógł zająć nowe powierzchnie w innym zakładzie Spółki Dzielonej.
- Wnioskodawca posiada również umowy najmu nieruchomości. Umowy najmu (użytkowania) nieruchomości związane z Dywizją R przejdą do Spółki Przejmującej, umowy najmu nieruchomości związane z Dywizją U i B pozostaną w Spółce Dzielonej. Planuje się natomiast, że umowy najmu nieruchomości związane z Dywizją Z pozostaną w Spółce Dzielonej, z uwagi na fakt, że w tych lokalizacjach pracuje większość pracowników, którzy pozostaną w Spółce Dzielonej.
- zapasy: każda z działalności ma przypisane do siebie/wyodrębnione zapasy i środki trwałe w budowie;
- wartości niematerialne i prawne: każda z działalności posiada know-how (informacje, dane, wiedzę w zakresie produkcji oraz badań i rozwoju oraz zasady jej organizacji, w tym informacje biznesowe, dane i doświadczenie). W zakresie oprogramowania (SAP, system Teta) pozostanie ono w Spółce Dzielonej. Natomiast odpowiednie systemy software (SAP, Teta) zostaną zapewnione Spółce Przejmującej przez grupę centralnie w drodze standardowych procesów. Wnioskodawca nie posiada innych istotnych wartości niematerialnych i prawnych, np. licencji na znak towarowy;
- wierzytelności: każda z działalności posiada przypisane do niej wierzytelności, w szczególności ze sprzedaży towarów/wyrobów gotowych i usług;
- zobowiązania: każda z działalności posiada przypisane do niej zobowiązania pracownicze, handlowe lub dotyczące rozliczeń z podmiotami powiązanymi. Zobowiązania z tytułu mediów są przypisane do danej lokalizacji i zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej w części, która dotyczy Dywizji R;
- rachunek bankowy/środki pieniężne: w odniesieniu do rachunku bankowego i środków pieniężnych planowane jest założenie rachunków bankowych (w EUR & PLN) przed Podziałem dla Działalności Wydzielonej, zdeponowanie gotówki na tych rachunkach bankowych (lub podłączenie do istniejącego cash pool) i przeniesienie tych rachunków bankowych w drodze Podziału do Spółki Przejmującej. Takie podejście podlega zatwierdzeniu przez bank. W przypadku, gdyby bank nie wyraził zgody na takie podejście, Spółka Dzielona będzie działać jako agent płatniczy przez okres pomiędzy zawiązaniem Spółki Przejmującej a otwarciem nowych rachunków bankowych przez Spółkę Przejmującą (oczekuje się, że okres taki potrwałby około 6 tygodni). Pozwoliłoby to Spółce Przejmującej na prowadzenie działalności od pierwszego dnia i dokonywanie wszelkich niezbędnych płatności;
- koncesje, licencje, zezwolenia: Wnioskodawca posiada zezwolenia na prowadzenie działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej, które są przypisane odpowiednio do Dywizji R, Dywizji Z i Dywizji U. Po Podziale, zezwolenie na prowadzenie działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej dotyczące Dywizji R zostanie przeniesione do Spółki Przejmującej, a zezwolenia na prowadzenie działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej dotyczące Dywizji U i Dywizji Z pozostaną w Spółce Dzielonej;
- pracownicy: na moment złożenia niniejszego wniosku Wnioskodawca zatrudnia ok. (…) pracowników posiadających kwalifikacje odpowiednie do specyfiki prowadzonej działalności. Pracownicy Dywizji R zostaną przeniesieni do Spółki Przejmującej (w tym kadra zarządzająca - m.in. dyrektor zakładu Dywizji R). Planuje się, że (…) pracowników (w tym pracownicy Dywizji Z, o których mowa poniżej) zostanie przeniesionych do Spółki Przejmującej. Dodatkowo do Spółki Przejmującej zostaną przeniesione odpowiednie osoby zapewnione przez agencję pracy tymczasowej. Pozostali pracownicy pozostaną w Spółce Dzielonej, w tym kadra zarządzająca (m.in. dyrektor zakładu Dywizji U i dyrektor zakładu Dywizji B). Istnieje kilku pracowników (w skali nieistotnej w stosunku do liczby wszystkich pracowników), którzy nie są w pełni przypisani do Działalności Wydzielonej lub Działalności Pozostającej - w stosunku do tych pracowników zostanie podjęta decyzja o alokacji tych pracowników do działalności przejmującej lub pozostałej;
- prawa i obowiązki wynikające z umów: każda z działalności posiada umowy z kontrahentami (odpowiednio umowy zakupowe i sprzedażowe). Umowy międzygrupowe, w razie konieczności, będą odpowiednio zawierane przez Spółkę Przejmującą z odpowiednim podmiotem z grupy. Umowy z tytułu mediów (dotyczące dwóch lokalizacji) zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej. W razie potrzeby Spółka Przejmująca zawrze dodatkowe umowy dotyczące mediów.
Powyższe pozycje można zidentyfikować w systemie księgowym Wnioskodawcy.
Jeden oddział, w którym znajdują się centra inżynieryjne Dywizji R i Dywizji U jest zarejestrowany jako jeden pracodawca. W związku z tym nastąpi odpowiedni podział pracowników tych dywizji pomiędzy Wnioskodawcę i Spółkę Przejmującą.
W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania obu działalności planuje się, że Dywizja Z również zostanie podzielona funkcjonalnie, tj.:
- w ramach Podziału pracownicy, którzy wykonują znaczną część swoich obowiązków na rzecz Dywizji R, zostaną przeniesieni do Spółki Przejmującej. Pracownicy, którzy nie wykonują znacznej części swoich obowiązków na rzecz Dywizji R (a na rzecz pozostałych Dywizji) pozostaną w Spółce Dzielonej;
- podział Dywizji Z znajdzie również odzwierciedlenie w alokacji aktywów i pasywów, tj. aktywa i pasywa Dywizji Z zostaną przydzielone odpowiednio do Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej zgodnie z alokacją pracowników Dywizji Z;
- pracownicy Dywizji Z będą odpowiednio alokowani w budynkach Spółki Przejmującej (w zakresie, w jakim będą przypisani do Działalności Wydzielonej) lub w budynkach Spółki Dzielonej (w zakresie, w jakim będą alokowani do Działalności Pozostającej) z wyjątkiem umowy najmu przedstawionej powyżej, gdzie w ww. zakładzie znajduje się budynek współdzielony dla pracowników Z. Kierownik Dywizji Z, kierownik działu informatyki i kierownik działu zakupów pozostaną w Spółce Dzielonej i będą kontynuować dotychczasową pracę przy zmniejszonej liczbie pracowników.
W ramach Podziału dojdzie do przejścia pracowników Działalności Wydzielonej (łącznie z kadrą zarządzającą) na podstawie art. 231 kodeksu pracy.
Poniżej Wnioskodawca przedstawia zasady funkcjonowania Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej w ramach Wnioskodawcy z perspektywy organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.
Wydzielenie organizacyjne
Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca są i na moment Podziału będą wyposażone w niezbędne składniki materialne i niematerialne potrzebne do prowadzenia swojej podstawowej działalności gospodarczej w zakresie w jakim dotychczas była ona wykonywana, które to składniki są odpowiednio alokowane ze względu na ich przeznaczenie i wykorzystanie na rzecz danej działalności.
Dywizja R stanowi oddział zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Pozostałe dywizje stanowią również odrębne zarejestrowane oddziały. Dla tych oddziałów nie prowadzi się odrębnych ksiąg rachunkowych, ale traktuje się je jako odrębnych pracodawców.
Dywizją R i pozostałymi dywizjami kieruje odrębne kierownictwo - każda z dywizji ma odrębnego dyrektora zakładu, któremu podlegają pracownicy danej dywizji.
Pracowników Dywizji R i pozostałych dywizji obowiązuje odrębny regulamin pracy. W ramach dywizji podejmowane są odrębne decyzje dotyczące np. wynagrodzeń pracowników danej dywizji.
Istnieje odrębne podejmowanie decyzji w sprawie budżetów Dywizji R i innych dywizji. Każda organizacja (zakłady produkcyjne, centra inżynieryjne i centra serwisowe) działająca w ramach Wnioskodawcy ma swój własny schemat organizacyjny.
Faktyczne wyodrębnienie Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej wynika bezpośrednio z odrębności przedmiotu działalności oraz funkcji i zadań realizowanych w ramach tych jednostek. Zarówno przed, jak i po Podziale, oba piony biznesowe mają i będą miały dostęp do odpowiedniego wsparcia finansowego i kadrowego zapewnionego przez pracowników Dywizji Z, co pozwoli im zapewnić ciągłość prowadzenia działalności.
Dodatkowo, przed Podziałem zostanie podjęta uchwała Zarządu Wnioskodawcy potwierdzająca dodatkowo status Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej jako wewnętrznie odrębnych jednostek organizacyjnych.
Wydzielenie finansowe
Wydzielenie finansowe Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej istniejące przed Podziałem, pozwala na sporządzenie odrębnych bilansów i rachunków zysków i strat dla Dywizji R oraz Dywizji U i Dywizji B.
Ewidencja księgowa i zasady rachunkowości prowadzone przez Wnioskodawcę pozwalają na rozpoznanie i przypisanie przychodów i kosztów do Dywizji R oraz pozostałych dywizji (z wyjątkiem niektórych elementów wspólnych, takich jak opłaty za media, które natomiast są dzielone uzgodnionym kluczem w odniesieniu do każdej dywizji). Ewidencja księgowa poszczególnych dywizji pozwala na odrębne księgowanie zdarzeń gospodarczych związanych z ich funkcjonowaniem.
Dla każdej z dywizji prowadzone są odrębne konta zarówno dla przychodów i związanych z nimi należności, jak i dla kosztów i związanych z nimi zobowiązań.
Dla pracowników każdego z oddziałów sporządzane są odrębne listy płac, ze względu na wymogi prawne wszystkie listy płac muszą być sporządzane w układzie oddział-pracodawca.
Dla Dywizji R i Dywizji U sporządza się oddzielnie plan finansowy (budżet) dla celów sprawozdawczości zarządczej (MSSF), ale nie dla sprawozdań statutowych (Wnioskodawca sporządza jedno sprawozdanie finansowe).
Jak wskazywano już wcześniej, możliwe jest także wyodrębnienie określonych składników majątkowych wchodzących w skład każdej z działalności.
Wydzielenie funkcjonalne
Każda z dywizji prowadzi działalność w zakresie przypisanych jej funkcji, w ramach której wykonuje czynności dedykowane dla tej konkretnej dywizji, tj.:
- Dywizja R zajmuje się produkcją i pracami badawczo-rozwojowymi w zakresie pasów i poduszek bezpieczeństwa;
- Dywizja U zajmuje się inżynierią elektroniczną i usługami operacyjnymi i obejmuje dział produkcyjny i badawczo-rozwojowy;
- Dywizja B zajmuje się handlem częściami zamiennymi;
- Dywizja Z stanowi Centra Usług Wspólnych.
Wnioskodawca zatrudnia obecnie ok. (…) pracowników, przy czym ok. (…) zostanie przeniesionych do Spółki Przejmującej.
Zarówno w ramach Działalności Wydzielonej jak i Działalności Pozostającej istnieje określony zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, który jest przeznaczony do realizacji określonych zadań w ramach każdego z tych obszarów działalności.
Zarówno Działalność Wydzielona jak i Działalność Pozostająca tworzą odrębne jednostki gospodarcze, które są zarządzane oddzielnie i posiadają własny wykwalifikowany personel.
Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca są w stanie tworzyć po Podziale niezależne przedsiębiorstwa bez dokonywania istotnych zmian, w szczególności Spółka Przejmująca po Podziale będzie posiadała składniki pozwalające na kontynuację działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę w tym zakresie, bez konieczności angażowania przez Spółkę Przejmującą innych istotnych składników majątkowych lub podejmowania dodatkowych czynności faktycznych lub prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności na podstawie przejętych składników.
W wyniku Podziału zarówno Spółka Dzielona, jak i Spółka Przejmująca będą dysponowały pracownikami oraz wskazanymi wyżej składnikami materialnymi i niematerialnymi, co pozwala w praktyce na samodzielne podejmowanie decyzji biznesowych oraz niezależne i samodzielne prowadzenie przez nie działalności. Po Podziale Spółka Przejmująca będzie kontynuowała działalność w ramach Działalności Wydzielanej wykorzystując do tego wszelkie aktywa przeniesione w ramach Podziału.
Tytułem uzupełnienia, pismem z 30 maja 2023 r., wskazali Państwo następujące odpowiedzi na pytania zadane w wezwaniu:
1) Czy planowany podział przez wydzielenie przeprowadzony zostanie z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, w szczególności czy głównym lub jednym z głównych celów podziału nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania?
Spółki jednoznacznie wskazują, że planowany podział przez wydzielenie przeprowadzony zostanie z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i głównym lub jednym z głównych celów podziału nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Oprócz wskazanego dotychczas we Wniosku uzasadnienia, Spółki dodatkowo wskazują, iż podział ma na celu wydzielenie części biznesu w celu umożliwienia jego funkcjonowania jako niezależnej firmy, co będzie skutkowało szerszymi możliwościami rozwoju, w tym m.in. większą elastycznością w dostosowywaniu się do trendów rynkowych i podejmowaniu strategicznych decyzji biznesowych oraz ułatwieniu pozyskiwania kapitału zewnętrznego. Podział powinien przełożyć się na zwiększenie tempa wzrostu wydzielanego biznesu, zabezpieczenie pozycji na rynku oraz stworzenie stabilnego zatrudnienia dla pracowników.
2) Czy w związku z planowanym podziałem przez wydzielenie udziały w podmiocie dzielonym nie zostały nabyte lub objęte przez Udziałowca w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów?
Spółki wskazują, że udziały w Spółce Dzielonej nie zostały nabyte lub objęte przez Udziałowca w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów.
Jednocześnie Spółki wskazują, że spełnienie warunków z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT nie jest przedmiotem niniejszego Wniosku. Udziałowiec złożył natomiast odrębny wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w tym zakresie.
3) Czy w związku z planowanym podziałem przez wydzielenie przyjęta przez Udziałowca dla celów podatkowych wartość udziałów przydzielonych przez spółkę nowo zawiązaną nie jest wyższa niż wartość udziałów w spółce dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału?
Spółki wskazują, że niemieckie przepisy podatkowe mogą nie zezwalać na przeniesienie wartości podatkowej w odniesieniu do nowo wyemitowanych udziałów, tj. wartość podatkowa nowo wyemitowanych udziałów przez spółkę przejmującą i przypisana Udziałowcowi do celów podatkowych może być wyższa niż (proporcjonalna) wartość podatkowa udziałów w Spółce dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez Udziałowca dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału.
Jednocześnie Spółki wskazują, że spełnienie warunków z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT nie jest przedmiotem niniejszego Wniosku. Udziałowiec złożył natomiast odrębny wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w tym zakresie.
Pytania
1. Czy Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Spółki Dzielonej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)
2. Czy Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Udziałowca przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy:
1. Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Spółki Dzielonej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT.
2. Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Udziałowca przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT.
Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych
Kwalifikacja ZCP Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej na gruncie ustawy o CIT.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, ZCP jest to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zatem na gruncie obu przytoczonej ustawy podatkowej mamy do czynienia z ZCP, jeśli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
i. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,
ii. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
iii. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
iv. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące wyżej wymienione zadania gospodarcze.
W związku z tym, że ustawodawca nie precyzuje, w jaki sposób spełnienie powyższych przesłanek powinno być weryfikowane, konieczne jest indywidualne rozpatrzenie każdego przypadku.
Organy podatkowe wielokrotnie podkreślały, że ZCP nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których można prowadzić odrębną działalność, lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników. Podstawowym wymogiem jest zatem to, aby ZCP stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Przykładowo argumenty takie wskazał:
- Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej wydanej 16 grudnia 2021 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.465.2021.2.BJ), tj.: „zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).”
- Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej wydanej 23 stycznia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.518.2019.3.PB), tj.: „zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego (...). Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).”
Zdaniem Zainteresowanych, Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca spełniają i będą spełniać na moment Podziału powyższy warunek. Zainteresowani zwracają w szczególności uwagę, że przedmiotowe dywizje funkcjonują niezależnie w ramach Spółki Dzielonej już przed datą Podziału - obejmuje to odrębność organizacyjną, finansową i funkcjonalną.
Poniżej Zainteresowani odnoszą się do poszczególnych kryteriów dotyczących istnienia ZCP.
Ad i. Istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań.
Zdaniem Zainteresowanych, nie ulega żadnej wątpliwości, że Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca stanowią oraz będą stanowić na moment Podziału odrębne zespoły składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).
Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca na moment Podziału będą wyposażone w niezbędne składniki materialne i niematerialne potrzebne do prowadzenia działalności w zakresie przydzielonych im funkcji.
Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca obejmują w szczególności następujące elementy (które odpowiednio pozostaną w Spółce Dzielonej/zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej):
- środki trwałe: każda z działalności posiada środki trwałe i wyposażenie, w tym maszyny/urządzenia, takie jak linie montażowe, stanowiska montażowe, linie modułowe, stacje kontrolne, sprzęt komputerowy, meble itp. Jeśli określone aktywa IT są używane dla kilku dywizji (np. serwer informatyczny w momencie Podziału), zostaną one przypisane do jednej ze spółek (w przypadku serwera w zakładzie dotyczącym nadmuchiwanych systemów zabezpieczających do Spółki Przejmującej) i będą przedmiotem umowy o świadczenie usług między Spółką Dzieloną i Spółką Przejmującą na warunkach rynkowych do momentu fizycznego rozdzielenia tych aktywów IT, które będzie miało miejsce w 2024 r.;
- nieruchomości: Wnioskodawca jest obecnie właścicielem 29 budynków. Każda z dywizji korzysta z określonych budynków. Na moment Podziału budynki wykorzystywane przez Dywizję R zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej (będą wykorzystywane również przez pracowników przeniesionych do Spółki Przejmującej w ramach części Dywizji Z – o czym mowa poniżej), podczas gdy reszta budynków pozostanie w Spółce Dzielonej. Istnieje jednak kilka przypadków, w których budynki są wykorzystywane przez obie działalności (budynki współdzielone):
- w odniesieniu do wspólnych budynków biurowych i inżynieryjnych w jednym z zakładów dotyczącym systemów pasów bezpieczeństwa przewiduje się, że wszystkie budynki zostaną prawnie przeniesione na Spółkę Przejmującą. W odniesieniu do wspólnych budynków przewiduje się zawarcie umowy najmu (i) małego magazynu, który będzie użytkowany przez Dywizję Z / Spółkę Dzieloną oraz (ii) powierzchni biurowej, która jest użytkowana przez pracowników Dywizji Z, którzy są przydzieleni do Spółki Dzielonej. Przewiduje się, że ci pracownicy Dywizji Z zostaną fizycznie przeniesieni po okresie przejściowym do innego zakładu (należącego do Spółki Dzielonej) w roku obrotowym (…), w związku z czym umowa najmu pomiędzy Spółką Przejmującą a Spółką Dzieloną zostanie odpowiednio zmieniona. Następnie biura zajmą pracownicy Dywizji Z, którzy są przypisani do Działalności Wydzielonej oraz niektórzy pracownicy Dywizji R z innego zakładu,
- w odniesieniu do wspólnej powierzchni biurowej i inżynieryjnej w budynkach innego zakładu dotyczącego nadmuchiwanych systemów bezpieczeństwa przewiduje się, że wszystkie budynki zostaną prawnie przeniesione na Spółkę Przejmującą. Przewiduje się, że pracownicy z Dywizji U zostaną przeniesieni na kilka pięter w jednym z budynków tego zakładu. Piętra te będą fizycznie oddzielone (np. kontrola dostępu, oddzielny system informatyczno-kablowy, oddzielne serwerownie, oddzielny kontener na stołówkę itp.). Jednakże fizyczne wydzielenie zarówno dla przestrzeni biurowej, jak i dla przestrzeni inżynierskiej (ze względu na jej specyfikę, w szczególności konieczność zastosowania specjalistycznego sprzętu oraz ze względu na konieczność zwolnienia większej powierzchni biurowej) wymaga czasu na przygotowanie i nie może być wykonane szybko. Stąd też fizyczne wydzielenie przestrzeni biurowej i przestrzeni inżynierskiej przewidywane jest w trakcie 2024 r. W związku z tym, Wnioskodawca rozważa dwie fazy do momentu rozdzielenia. W pierwszej fazie pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką Przejmującą zostanie zawarta umowa najmu na okres przejściowy (do czasu fizycznego przeniesienia Dywizji U), obejmująca powierzchnię biurową i inżynierską w obecnym stanie użytkowania. Po wykonaniu fizycznego wydzielenia (drugi etap), umowa najmu zostanie dostosowana i obejmie piętra użytkowane przez Dywizję U po fizycznym wydzieleniu. Ta umowa najmu będzie obowiązywała przez kilka lat, do czasu gdy Dywizja U będzie mógł zająć nowe powierzchnie w innym zakładzie Spółki Dzielonej.
- Wnioskodawca posiada również umowy najmu nieruchomości. Umowy najmu (użytkowania) nieruchomości związane z Dywizją R przejdą do Spółki Przejmującej, umowy najmu nieruchomości związane z Dywizją U i B pozostaną w Spółce Dzielonej. Planuje się natomiast, że umowy najmu nieruchomości związane z Dywizją Z pozostaną w Spółce Dzielonej, z uwagi na fakt, że w tych lokalizacjach pracuje większość pracowników, którzy pozostaną w Spółce Dzielonej.
- zapasy: każda z działalności ma przypisane do siebie/wyodrębnione zapasy i środki trwałe w budowie;
- wartości niematerialne i prawne: każda z działalności posiada know-how (informacje, dane, wiedzę w zakresie produkcji oraz badań i rozwoju oraz zasady jej organizacji, w tym informacje biznesowe, dane i doświadczenie). W zakresie oprogramowania (SAP, system Teta) pozostanie ono w Spółce Dzielonej. Natomiast odpowiednie systemy software (SAP, Teta) zostaną zapewnione Spółce Przejmującej przez grupę centralnie w drodze standardowych procesów. Wnioskodawca nie posiada innych istotnych wartości niematerialnych i prawnych, np. licencji na znak towarowy;
- wierzytelności: każda z działalności posiada przypisane do niej wierzytelności, w szczególności ze sprzedaży towarów/wyrobów gotowych i usług;
- zobowiązania: każda z działalności posiada przypisane do niej zobowiązania pracownicze, handlowe lub dotyczące rozliczeń z podmiotami powiązanymi. Zobowiązania z tytułu mediów są przypisane do danej lokalizacji i zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej w części, która dotyczy Dywizji R;
- rachunek bankowy/środki pieniężne: w odniesieniu do rachunku bankowego i środków pieniężnych planowane jest założenie rachunków bankowych (w EUR & PLN) przed Podziałem dla Działalności Wydzielonej, zdeponowanie gotówki na tych rachunkach bankowych (lub podłączenie do istniejącego cash pool) i przeniesienie tych rachunków bankowych w drodze Podziale do Spółki Przejmującej. Takie podejście podlega zatwierdzeniu przez bank. W przypadku, gdyby bank nie wyraził zgody na takie podejście, Spółka Dzielona będzie działać jako agent płatniczy przez okres pomiędzy zawiązaniem Spółki Przejmującej a otwarciem nowych rachunków bankowych przez Spółkę Przejmującą (oczekuje się, że okres taki potrwałby około 6 tygodni). Pozwoliłoby to Spółce Przejmującej na prowadzenie działalności od pierwszego dnia i dokonywanie wszelkich niezbędnych płatności;
- koncesje, licencje, zezwolenia: Wnioskodawca posiada zezwolenia na prowadzenie działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej, które są przypisane odpowiednio do Dywizji R, Dywizji Z i Dywizji U. Po Podziale, zezwolenie na prowadzenie działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej dotyczące Dywizji R zostanie przeniesione do Spółki Przejmującej, a zezwolenia na prowadzenie działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej dotyczące Dywizji U i Dywizji Z pozostaną w Spółce Dzielonej;
- pracownicy: na moment złożenia niniejszego wniosku Wnioskodawca zatrudnia ok. (…) pracowników posiadających kwalifikacje odpowiednie do specyfiki prowadzonej działalności. Pracownicy Dywizji R zostaną przeniesieni do Spółki Przejmującej (w tym kadra zarządzająca - m.in. dyrektor zakładu Dywizji R). Planuje się, że ok. (…) pracowników (w tym pracownicy Dywizji Z, o których mowa poniżej) zostanie przeniesionych do Spółki Przejmującej. Dodatkowo do Spółki Przejmującej zostaną przeniesione odpowiednie osoby zapewnione przez agencję pracy tymczasowej. Pozostali pracownicy pozostaną w Spółce Dzielonej, w tym kadra zarządzająca (m.in. dyrektor zakładu Dywizji U i dyrektor zakładu Dywizji B). Istnieje kilku pracowników (w skali nieistotnej w stosunku do liczby wszystkich pracowników), którzy nie są w pełni przypisani do Działalności Wydzielonej lub Działalności Pozostającej - w stosunku do tych pracowników zostanie podjęta decyzja o alokacji tych pracowników do działalności przejmującej lub pozostałej;
- prawa i obowiązki wynikające z umów: każda z działalności posiada umowy z kontrahentami (odpowiednio umowy zakupowe i sprzedażowe). Umowy międzygrupowe, w razie konieczności, będą odpowiednio zawierane przez Spółkę Przejmującą z odpowiednim podmiotem z grupy. Umowy z tytułu mediów (dotyczące dwóch lokalizacji) zostaną przeniesione do Spółki Przejmującej. W razie potrzeby Spółka Przejmująca zawrze dodatkowe umowy dotyczące mediów.
Powyższe pozycje można zidentyfikować w systemie księgowym Wnioskodawcy.
Jeden oddział, w którym znajdują się centra inżynieryjne Dywizji R i Dywizji U jest zarejestrowany jako jeden pracodawca. W związku z tym nastąpi odpowiedni podział pracowników tych dywizji pomiędzy Wnioskodawcę i Spółkę Przejmującą.
W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania obu działalności planuje się, że Dywizja Z również zostanie podzielona funkcjonalnie, tj.:
- w ramach Podziału pracownicy, którzy wykonują znaczną część swoich obowiązków na rzecz Dywizji R, zostaną przeniesieni do Spółki Przejmującej. Pracownicy, którzy nie wykonują znacznej części swoich obowiązków na rzecz Dywizji R (a na rzecz pozostałych Dywizji) pozostaną w Spółce Dzielonej;
- podział Dywizji Z znajdzie również odzwierciedlenie w alokacji aktywów i pasywów, tj. aktywa i pasywa Dywizji Z zostaną przydzielone odpowiednio do Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej zgodnie z alokacją pracowników Dywizji Z;
- pracownicy Dywizji Z będą odpowiednio alokowani w budynkach Spółki Przejmującej (w zakresie, w jakim będą przypisani do Działalności Wydzielonej) lub w budynkach Spółki Dzielonej (w zakresie, w jakim będą alokowani do Działalności Pozostającej) z wyjątkiem umowy najmu przedstawionej powyżej, gdzie w ww. zakładzie znajduje się budynek współdzielony dla pracowników Z. Kierownik Dywizji Z, kierownik działu informatyki i kierownik działu zakupów pozostaną w Spółce Dzielonej i będą kontynuować dotychczasową pracę przy zmniejszonej liczbie pracowników.
W ramach Podziału dojdzie do przejścia pracowników Działalności Wydzielonej (łącznie z kadrą zarządzającą) na podstawie art. 231 kodeksu pracy.
W oparciu o opisany wyżej zespół składników materialnych i niematerialnych Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca mogą obecnie, jak i będą mogły po Podziale, samodzielnie kontynuować działalność w zakresie przydzielonych funkcji.
Należy zaznaczyć, iż należności i zobowiązania dotyczące działalności Spółki Dzielonej są odpowiednio alokowane ze względu na ich przedmiot - odpowiednio do Działalności wydzielonej, jak i Działalności Pozostającej.
Zdaniem Wnioskodawcy, aby uznać, że mamy do czynienia z ZCP, nie jest wymagane, aby w ramach Podziału Spółka Przejmująca przejęła wszelkie należności i zobowiązania w skład danej jednostki. W tym zakresie Spółka Dzielona zwraca uwagę, że Naczelny Sąd Administracyjny („NSA”) w wyroku z 27 marca 2013 r. (sygn. II FSK 1896/11) stwierdził, że „w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie muszą wchodzić wszelkie zobowiązania przedsiębiorstwa. Z definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa wynika bowiem jedynie, że zespół składników materialnych i niematerialnych musi być na tyle zorganizowany i kompletny, aby mógł funkcjonować jako samodzielne przedsiębiorstwo, prowadzące określony rodzaj działalności gospodarczej. Z tych względów nie ma podstaw do uznania, że co do zasady utraci on tę samodzielność poprzez wyłączenie ze składników majątkowych niektórych zobowiązań”.
Analogiczne stanowisko zajął NSA w wyroku z 20 marca 2012 r. (sygn. I FSK 815/11) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 17 lutego 2014 r. (sygn. IBPP4/443-605/13/LG), w której powołując się na ten wyrok stwierdził, że „nie ma podstaw do przyjęcia, iż przeniesienie zobowiązań (długów, wierzytelności) jest tą okolicznością, która decyduje bądź współdecyduje o możliwości wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (wyrok NSA z 20 marca 2012 r., sygn. I FSK 815/11). Nawet jeśli wszystkie zobowiązania i należności nie zostaną przeniesione, nie oznacza to, że zbywana masa majątkowa nie może być uznana za zorganizowaną część przedsiębiorstwa”.
W konsekwencji, zdaniem Zainteresowanych, w odniesieniu do Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej warunek istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) będzie na moment Podziału spełniony.
Ad ii. Wyodrębnienie organizacyjne i finansowe.
Wyodrębnienie organizacyjne
Zdaniem Zainteresowanych, na tle przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego faktów Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca będą na moment Podziału wyodrębnione organizacyjnie.
Pojęcie „wyodrębnienia organizacyjnego” zostało wyjaśnione m.in. przez:
- Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej wydanej 9 lipca 2020 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.202.2020.2.KK), zgodnie z którą: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa obrotowe, ale także czynnik ludzki, a więc pracowniczy. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.”
- Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej wydanej 22 listopada 2016 r. (sygn. 1061-IPTPP3.4512.541.2016.2.ALN), zgodnie z którą: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako np. dział, wydział, oddział. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość).”
Powyższe stanowisko wyraził również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 3 sierpnia 2017 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.258.2017.1.MAO), który wskazał, że: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp.”
Taką argumentację podzielają również sądy administracyjne. Wskazać tutaj można przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego („WSA”) w Gdańsku z 21 listopada 2012 r. (sygn. I SA/Gd 971/12), w którym sąd stwierdził, że: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia, jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”. W wyroku WSA w Warszawie z 21 czerwca 2012 r. (sygn. III SA/Wa 2836/11) sąd uznał, że: „wyodrębnienie organizacyjne nie musi mieć sformalizowanego charakteru, ani też nie może być uznawane za decydujące dla bytu zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.
Wyodrębnienie organizacyjne może przy tym wynikać ze statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, ale jak podkreślają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach, może mieć również charakter faktyczny.
W tym zakresie Wnioskodawca podkreśla, że Dywizja R stanowi oddział zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Pozostałe dywizje stanowią również odrębne zarejestrowane oddziały. Dla tych oddziałów nie prowadzi się odrębnych ksiąg rachunkowych, ale traktuje się je jako odrębnych pracodawców.
Dywizją R i pozostałymi dywizjami kieruje odrębne kierownictwo - każda z dywizji ma dyrektora zakładu, któremu podlegają pracownicy danej dywizji.
Pracowników Dywizji R i pozostałych dywizji obowiązuje odrębny regulamin pracy. W ramach dywizji podejmowane są odrębne decyzje dotyczące np. wynagrodzeń pracowników danej dywizji.
Istnieje odrębne podejmowanie decyzji w sprawie budżetów Dywizji R i innych dywizji. Każda jednostka (zakłady produkcyjne, centra inżynieryjne i centra serwisowe) działająca w ramach Wnioskodawcy ma swój własny schemat organizacyjny.
Faktyczne wyodrębnienie Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej wynika bezpośrednio z odrębności przedmiotu działalności oraz funkcji i zadań realizowanych w ramach tych jednostek. Zarówno przed, jak i po Podziale, obie działalności mają i będą miały dostęp do odpowiedniego wsparcia finansowego i kadrowego, co pozwoli im zapewnić ciągłość prowadzenia działalności gospodarczej.
Dodatkowo, przed Podziałem zostanie podjęta uchwała Zarządu Zainteresowanych potwierdzająca dodatkowo status Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej jako wewnętrznie odrębnych jednostek organizacyjnych.
Do Spółki Dzielonej zostanie przeniesionych ok. (…) osób, które są przypisane do tej działalności, natomiast w Działalności Pozostającej pozostanie ok. (…) osób.
Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca prowadzą odrębne rodzaje działalności w Spółce Dzielonej, do których przypisane zostały określone (odrębne) zadania i funkcje. Poszczególne zadania realizowane są przez konkretnych pracowników mających do dyspozycji odpowiednie narzędzia i składniki przypisane do tych poszczególnych działalności. Wyodrębnienie organizacyjne Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej przejawia się zatem również w prowadzeniu przez przedmiotowe piony biznesowe odrębnej od siebie działalności.
Mając powyższe na uwadze, w ocenie Zainteresowanych, Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca będą na moment Podziału wyodrębnione pod względem organizacyjnym w przedsiębiorstwie Zainteresowanych.
Wyodrębnienie finansowe
W zakresie spełnienia warunku wyodrębnienia finansowego organy podatkowe podkreślają, że wystarczającym jest prowadzenie rachunkowości w taki sposób, aby można było przyporządkować do ZCP koszty i przychody oraz należności i zobowiązania.
Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 24 listopada 2017 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.591.2017.2.ABI), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że: „Innymi słowy, wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdzie sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do realizowanych przez ZCP zadań gospodarczych. O wyodrębnieniu finansowym można zatem mówić w przypadku istnienia samej możliwości wyodrębnienia podstawowych informacji o sytuacji finansowej i majątkowej ZCP.”
Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 10 czerwca 2021 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.226.2021.2.MK): „ Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa” (analogiczne stanowisko zostało zawarte w interpretacjach indywidualnych z 28 maja 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.106.2021.3.ŁN; z 5 maja 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.150.2021.2.MS; 29 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.91.2021.1.WD oraz 18 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.765.2020.5.EW).
Natomiast w interpretacji z 27 czerwca 2014 r., sygn. IPTPB3/423-95/14-4/GG, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził: „(...) Konsekwencją finansowego wyodrębnienia majątku mającego stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest konieczność przypisania do tego majątku również wszelkich zobowiązań związanych ze składnikami tego majątku. (...) Wyodrębnienie finansowe nie oznacza, co prawda pełnej, całkowitej samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (...)”.
Wydzielenie finansowe Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej istniejące przed Podziałem, pozwala na sporządzenie odrębnych bilansów oraz rachunków zysków i strat dla Dywizji R oraz Dywizji U i Dywizji B.
Ewidencja księgowa i zasady rachunkowości prowadzone przez Wnioskodawcę pozwalają na rozpoznanie i przypisanie przychodów i kosztów do Dywizji R oraz pozostałych dywizji (z wyjątkiem niektórych elementów wspólnych, takich jak opłaty za media, które natomiast są dzielone uzgodnionym kluczem w odniesieniu do każdej dywizji). Ewidencja księgowa poszczególnych dywizji pozwala na odrębne księgowanie zdarzeń gospodarczych związanych z ich funkcjonowaniem.
Dla każdej z dywizji prowadzone są odrębne konta zarówno dla przychodów i związanych z nimi należności, jak i dla kosztów i związanych z nimi zobowiązań.
Dla pracowników każdego z oddziałów sporządzane są odrębne listy płac, ze względu na wymogi prawne wszystkie listy płac muszą być sporządzane w układzie oddział-pracodawca.
Dla Dywizji R i Dywizji U sporządza się oddzielnie plan finansowy (budżet) dla celów sprawozdawczości zarządczej (MSSF), ale nie dla sprawozdań statutowych (Spółka sporządza jedno sprawozdanie finansowe).
Na moment Podziału Spółka Przejmująca będzie posiadała odrębny rachunek bankowy w EUR & PLN dla Działalności Wydzielonej, zdeponowaną gotówkę na tych rachunkach bankowych (lub podłączenie do istniejącego cash pool) i nastąpi przeniesienie tych rachunków bankowych w drodze Podziale do Spółki Przejmującej. Takie podejście podlega zatwierdzeniu przez bank. W przypadku, gdyby bank nie wyraził zgody na takie podejście, Spółka Dzielona będzie działać jako agent płatniczy przez okres pomiędzy zawiązaniem Spółki Przejmującej a otwarciem nowych rachunków bankowych przez Spółkę Przejmującą (oczekuje się, że okres taki potrwałby około 6 tygodni). Pozwoliłoby to Spółce Przejmującej na prowadzenie działalności od pierwszego dnia i dokonywanie wszelkich niezbędnych płatności.
Jak wskazywano już wcześniej, możliwe jest także wyodrębnienie określonych składników majątkowych wchodzących w skład każdej z działalności.
W świetle powyższych argumentów nie ulega wątpliwości, że Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca będą moment Podziału wyodrębnione finansowo.
Ad iii. Przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne)
Warunek przeznaczenia do realizacji określonych zadań gospodarczych odnosi się do funkcjonalnego wyodrębnienia ZCP.
Pojęcie „wyodrębnienia funkcjonalnego” zostało wyjaśnione m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 lipca 2018 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.358.2018.1.WH): „Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.” Analogiczne stanowisko w tym zakresie zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 5 kwietnia 2016 r. (sygn. ILPP3/4512-1-10/16-4/TK) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 22 listopada 2016 r. (sygn. 1061-IPTPP3.4512.541.2016.2.ALN).
Co więcej, jak wskazuje Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 26 maja 2014 r. (sygn. IBPP3/443-203/14/AŚ): „W ocenie organu, dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część przedsiębiorstwa jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Wyodrębnienie organizacyjne i finansowe (wskazane przepisami ustawy) nie musi mieć charakteru bardzo sformalizowanego. Bardziej istotne jest wyodrębnienie stricte funkcjonalne, które pozwala na dalsze funkcjonowanie części przedsiębiorstwa w sposób niezależny po oddzieleniu go od reszty przedsiębiorstwa.”
Wyodrębnienie funkcjonalne w strukturach Spółki Dzielonej w ramach Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej przejawia się wyraźną odrębnością w zakresie działalności operacyjnej prowadzonej w ramach każdego z działalności.
Każda z dywizji prowadzi działalność w zakresie przypisanych jej funkcji, w ramach której wykonuje czynności dedykowane dla tej konkretnej dywizji, tj.:
- Dywizja R zajmuje się produkcją i pracami badawczo-rozwojowymi w zakresie pasów i poduszek bezpieczeństwa;
- Dywizja U zajmuje się inżynierią elektroniczną i usługami operacyjnymi i obejmuje dział produkcyjny i badawczo-rozwojowy;
- Dywizja B zajmuje się handlem częściami zamiennymi;
- Dywizja Z stanowi Centra Usług Wspólnych.
Zainteresowany zatrudnia obecnie ok. (…) pracowników, z czego ok. (…) zostanie przeniesionych do Spółki Przejmującej.
W ramach Podziału dojdzie do przejścia pracowników Działalności Wydzielonej (łącznie z kadrą zarządzającą) na podstawie art. 231 kodeksu pracy.
Zarówno w ramach Działalności Wydzielonej jak i Działalności Pozostającej istnieje określony zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, który jest przeznaczony do realizacji określonych zadań w ramach każdego z tych obszarów działalności.
Zarówno Działalność Wydzielona jak i Działalność Pozostająca tworzą odrębne jednostki gospodarcze, które są zarządzane oddzielnie i posiadają własny wykwalifikowany personel.
Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca są w stanie tworzyć po Podziale niezależne przedsiębiorstwa bez dokonywania istotnych zmian, w szczególności Spółka Przejmująca po Podziale będzie posiadała składniki pozwalające na kontynuację działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę w tym zakresie, bez konieczności angażowania przez Spółkę Przejmującą innych istotnych składników majątkowych lub podejmowania dodatkowych czynności faktycznych lub prawnych niezbędnych do prowadzenia działalności na podstawie przejętych składników.
W wyniku Podziału zarówno Spółka Dzielona, jak i Spółka Przejmująca będą dysponowały pracownikami oraz wskazanymi wyżej składnikami materialnymi i niematerialnymi, co pozwala w praktyce na samodzielne podejmowanie decyzji biznesowych oraz niezależne i samodzielne prowadzenie przez nie działalności. Po Podziale Spółka Przejmująca będzie kontynuowała działalność w ramach Działalności Wydzielanej wykorzystując do tego wszelkie aktywa przeniesione w ramach Podziału.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Zainteresowanych, warunek przeznaczenia Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej do realizacji określonych zadań gospodarczych również zostanie spełniony.
Ad iv. Zdolność do stanowienia niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze
Ostatnim warunkiem uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za ZCP jest zdolność stanowienia przez niego niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadanie gospodarcze.
Zdaniem Zainteresowanych, opisany wyżej zespół składników zorganizowanych jako Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca umożliwia i będzie umożliwiał na moment Podziału samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w odpowiadającym im zakresie.
W związku z powyższym, Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca są w stanie samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą w formie odrębnych przedsiębiorstw w wyżej wymienionym zakresie.
Szczegółowe uzasadnienie w odniesieniu do pytania nr 2 dotyczącego CIT
Na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa - wartości rynkowej składników majątku przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalonej na dzień podziału lub wydzielenia.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - przychodem jest wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału lub wydzielenia, przy czym przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, ZCP jest to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Jak Zainteresowani wykazali powyżej, w opisanym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną przesłanki uznania Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej za ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.
W konsekwencji, Podział nie będzie skutkować powstaniem po stronie Spółki Dzielonej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT.
Stanowisko Zainteresowanych znajduje potwierdzenie w linii interpretacyjnej organów podatkowych, przykładowo:
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 października 2022 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.23.2022.4.SP;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 lutego 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.501.2020.2.ŚS;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 czerwca 2018 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.194.2018.2.MS1;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 maja 2018 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.113.2018.1.SO;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej z 10 listopada 2017 r., sygn. 0115-KDIT2-3.4010.260.2017.1.AD;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej z 7 listopada 2017 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.208.2017.2.MJ;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej z 7 listopada 2017 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.237.2017.2.AP;
- interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 czerwca 2015 r., sygn. IPPB5/4510-269/15-4/MK.
Podsumowując, Działalność Wydzielana i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Spółki Dzielonej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT.
Szczegółowe uzasadnienie w odniesieniu do pytania nr 3 dotyczącego CIT
Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:
- przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,
- przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,
- przychody spółki dzielonej.
Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT, przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przy czym przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, ZCP jest to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Jak Zainteresowany wykazał powyżej, w opisanym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną przesłanki uznania Działalności Wydzielonej i Działalności Pozostającej za ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.
W konsekwencji, Podział nie będzie skutkować powstaniem po stronie Udziałowca przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT.
Podsumowując, Działalność Wydzielana i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Udziałowca przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku wspólnym o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, tutejszy Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytań). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nie objęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji. W szczególności, niniejsza interpretacja nie dotyczy ewentualnej możliwości powstania przychodu dla wspólnika spółki dzielonej na postawie art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Podział spółek handlowych regulowany jest przez ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1467 ze zm.).
Stosownie do postanowień art. 528 § 1 Kodeksu spółek handlowych:
Spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych.
Natomiast, zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 ww. Kodeksu:
Podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).
Jest to jedyny podział, który nie skutkuje rozwiązaniem spółki dzielonej (art. 530 § 1 i § 2 Kodeksu spółek handlowych).
Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych spółki dzielonej przy podziale lub podziale przez wydzielenie regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm., dalej „ustawa o CIT”).
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o CIT:
Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o CIT:
Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy o CIT:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody wspólnika spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W myśl art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:
- przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,
-przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,
- przychody spółki dzielonej.
Natomiast zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1a ww. ustawy:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów.
Przepis art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT, ze względu na swoje umiejscowienie w ramach art. 7b ust. 1 pkt 1, odnosi się do przychodów faktycznie uzyskanych z udziału w zyskach osób prawnych.
Powołane przepisy nie stanowią jednak podstawy powstania zobowiązania podatkowego, a jedynie wskazówkę, do jakiego koszyka przychodów wskazane powyżej przychody powinny być zaklasyfikowane. Samo powstanie ewentualnego przychodu reguluje art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału lub wydzielenia, przy czym przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
W świetle powyższego skutki podatkowe transakcji polegającej na podziale spółki przez wydzielenie zależne są zatem w szczególności od kwalifikacji podatkowej składników majątku zarówno wydzielanych ze spółki dzielonej, jak i w niej pozostawionych. W konsekwencji wystąpienie przychodu uzależnione jest od posiadania przez obydwie części przedsiębiorstwa podlegającego podziałowi przez wydzielenie atrybutu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 4 ww. ustawy.
Zauważyć należy, że w myśl definicji zawartej w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT:
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Jak wynika z cytowanego przepisu, status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taka część mienia przedsiębiorstwa, która spełnia łącznie następujące warunki:
- stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań),
- jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie,
- jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych,
- mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest zatem dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.
Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że jednym z podstawowych elementów istnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).
Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział, itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze.
Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nie zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową.
Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.
Kolejną cechą definiującą zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Aby zatem określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie całość).
Uznanie zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa możliwe jest zatem w sytuacji jednoczesnego spełnienia wszystkich przesłanek określonych w powołanym przepisie.
Mając na uwadze powyższe przepisy prawa oraz opis sprawy zgodzić należy się z Zainteresowanymi, że Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie podziału będą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa, bowiem spełniają przesłanki wskazane w art. 4a pkt 4 ustawy CIT.
Przy czym, na postawie art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT:
Do przychodów nie zalicza się w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa - wartości rynkowej składników majątku przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalonej na dzień podziału lub wydzielenia.
Biorąc zatem pod uwagę literalną treść art. 12 ust. 1 pkt 9 oraz art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT, należy stwierdzić, że ww. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odnoszą się do dwóch sytuacji, tj. podziału spółki oraz podziału przez wydzielenie. W pierwszym przypadku wskazanych przepisów ustawodawca wskazuje, że przychód występuje w sytuacji, gdy majątek przejmowany nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa, natomiast w drugim przypadku zawartym w tych przepisach prawodawca uznał, że przychód wystąpi w sytuacji, gdy majątek przejmowany lub majątek pozostający w spółce nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
W związku z tym, skoro zarówno majątek pozostający w Spółce Dzielonej, jak i majątek przeniesiony na Spółkę Przejmującą będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa, to nie powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT.
Zatem, w związku z planowanym wydzieleniem składników materialnych i niematerialnych opisanych we wniosku po stronie Spółki Dzielonej nie powstanie przychód podatkowy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Tym samym, stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2, tj. w zakresie ustalenia, czy Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Spółki Dzielonej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT należy uznać za prawidłowe.
Odnosząc się do wątpliwości Zainteresowanych przedstawionych w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3, wskazać należy, że na mocy przepisów ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105, dalej: „ustawa nowelizująca”) od 1 stycznia 2022 r. wprowadzono do ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych szereg zmian, dodano nowe przepisy oraz między innymi wprowadzono także modyfikację zakresu pojęcia przychodu, który uzyskiwać mają strony reorganizacji, w tym wspólnicy, spółki przejmujące i spółki dzielone.
Jak wskazano, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT:
Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przy czym przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
W myśl art. 4a pkt 16a ww. ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o wartości emisyjnej udziałów (akcji) - oznacza to cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku – w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).
W świetle przedstawionych przepisów, stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3, tj. w zakresie ustalenia, czy Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Udziałowca przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT, należy uznać za prawidłowe.
Jednocześnie zauważyć należy, że cel planowanych zmian organizacyjnych musi być ekonomicznie uzasadniony a ich celem nie może być unikanie lub uchylanie się od opodatkowania.
W myśl bowiem art. 12 ust. 13 ustawy o CIT:
Przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Zgodnie z art. 12 ust. 14 ustawy o CIT:
Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Zauważyć należy, że jak wynika z opisu sprawy, działania wskazane we wniosku zostaną przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i głównym lub jednym z głównych celów podziału nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Reasumując, stanowisko Zainteresowanych, w zakresie ustalenia, czy:
- Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Spółki Dzielonej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT – jest prawidłowe;
- Działalność Wydzielona i Działalność Pozostająca w momencie Podziału będą stanowić ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT, a w konsekwencji Podział nie będzie skutkował powstaniem po stronie Udziałowca przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT – jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpelacja dotyczy wyłącznie podatku dochodowego od osób prawnych, w pozostałym zakresie wniosku, tj. w zakresie podatku od towarów i usług zostało/zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).