Postanowienie SN z dnia 11 stycznia 2023 r., sygn. II USK 142/22

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Romualda Spyt

w sprawie z odwołania W. G.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziałowi w Warszawie
‎o podleganie ubezpieczeniom społecznym,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 11 stycznia 2023 r.,
‎skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie
‎z dnia 16 grudnia 2021 r., sygn. akt III AUa 512/20,

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

2. zasądza od W. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziału w Warszawie kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2019 r. Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie oddalił odwołania W. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziału w Warszawie z dnia 9 października 2015 r. i 13 listopada 2015 r., w których stwierdził, że W. G. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu między innymi w okresie od 14 maja 2009 r. do 30 września 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 16 grudnia 2021 r., oddalił apelację W. G. od wyroku Sądu Okręgowego.

W sprawie ustalono, że W. G. ponownie – od 14 grudnia 2004 r. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą T. w zakresie oferowania usług dotyczących przewozu osób taksówką. W. G. w dniu 14 maja 2009 r. zawarł umowę z B. z siedzibą w Wielkiej Brytanii na czas nieokreślony, na stanowisku konsultanta z wynagrodzeniem w kwocie 5.73 euro za godzinę pracy. Umowa obowiązywała strony do 30 września 2014 r. Odwołujący się w dniu 22 maja 2009 r. złożył do ZUS wniosek o wyrejestrowanie z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych począwszy od 15 maja 2009 r. Ponadto oświadczył organowi rentowemu, że jest dodatkowo zatrudniony w ramach umowy o pracę w spółce mającej siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii.

W toku zainicjowanego postępowania sądowego Królewski Urząd do spraw Podatkowych i Celnych poinformował odwołującego się, że zaświadczenie o podleganiu ustawodawstwu Wielkiej Brytanii w zakresie ubezpieczeń społecznych może być wydane wnioskodawcy, który wyjechał z tego kraju. Dodatkowo podniósł, że należy dostarczyć dowody w postaci odcinków do wypłaty w sytuacji, gdy zagraniczny organ państwowy potrzebuje potwierdzenia zatrudnienia w Wielkiej Brytanii. Organ rentowy, zgodnie z zarządzeniem Sądu, w dniu 26 stycznia 2016 r. wystąpił do brytyjskiej instytucji ubezpieczeniowej z wnioskiem o wydanie formularza A1 dotyczącego podlegania przez odwołującego się ustawodawstwu Wielkiej Brytanii w spornym okresie. Z uwagi na brak odpowiedzi instytucji ubezpieczeniowej Wielkiej Brytanii, Sąd postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2016 r. na podstawie art. 113 k.p.c. oraz Rozporządzenia Rady (WE) nr 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. zwrócił się o „przeprowadzenie dowodu z dokumentu poprzez uzyskanie zaświadczenia o podleganiu przez odwołującego w okresie od 15 maja 2009 r. do 30 września 2014 r. z tytułu zatrudnienia w B. LTD z systemu ubezpieczeń społecznych Wielkiej Brytanii, w drodze pomocy sądowej do odpowiedzialnej jednostki centralnej, tj. Royal Courts of Justice”. W odpowiedzi, w dniu 22 czerwca 2016 r., Starszy Sędzia Sprawozdawca Najwyższych Sądów Anglii i Walii wskazał, że wniosek tutejszego Sądu nie spełnia wymogów rozporządzenia Rady (WE) nr 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych Wskazano, że należy uzupełnić wniosek o nazwiska i adresy osób lub organizacji podlegających przesłuchaniu czy które mają przedstawić dokumenty. W toku prowadzonego postępowania zagranicznego brytyjska instytucja ubezpieczeniowa w dniu 27 lipca 2016 r. poinformowała, że ma wątpliwości dotyczące fizycznej obecności odwołującego się w Wielkiej Brytanii oraz jego fizycznej pracy na jej terenie. Wobec powyższego wysłała ubezpieczonemu listę pytań dotyczącą między innymi wskazania adresu zamieszkania czy miejsca wykonywania pracy, na którą miał obowiązek odpowiedzieć w terminie trzech miesięcy. Jednocześnie zobowiązała hipotetycznego płatnika składek odwołującego się między innymi do przedstawienia dowodów wskazujących na świadczenie pracy przez zatrudnionych pracowników wraz z podaniem adresów, pod którymi wykonują swoje codzienne obowiązki, jak również innych dokumentów dotyczących funkcjonowania spółki. Następnie Sąd, zarządzeniem z dnia 9 września 2016 r., ponownie wystąpił z wnioskiem, uzupełniając dane o nazwę adresu instytucji ubezpieczeniowej w Wielkiej Brytanii, do której należy się zwrócić o wydanie zaświadczenia o podleganiu lub niepodleganiu przez W. G. systemowi ubezpieczeń społecznych.