Interpretacja indywidualna z dnia 26 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDSB2-1.4011.125.2023.2.JJ

Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych, jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 13 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 kwietnia 2023 r. (data wpływu 10 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką dwóch małoletnich córek (…) ur. (…) oraz (…) ur. (…) W dniu 13 sierpnia 2019 r. złożyła Pani pozew o rozwód z wyłącznej winy Pani męża wraz z wnioskami o udzielenie zabezpieczenia (…) (sprawa w toku). Wnioskując o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi córkami oraz ustalenie miejsca zamieszkania małoletnich każdorazowo przy Pani, czyli matki. W dniu 16 października 2019 r. wyprowadziła się Pani ze wspólnego domu. Od tego dnia wynajmuje Pani mieszkanie wraz z córkami przy (…). Po czym Pani mąż następnego dnia po Pani wyprowadzce, wyprowadził się z Państwa domu do swoich rodziców w miejscowości (…). Ojciec dzieci poza ustalonym zabezpieczeniem na dzieci przez Sąd nie zajmuje się dziećmi, nie dba o ich dobro nie organizuje im czasu a przede wszystkim nie dba o ich podstawowe potrzeby jak też nie rozwija ich zainteresowań. Pani mąż mimo to, że mieszka w tej samej miejscowości nie zabiera dzieci na spotkania i nie spędza z nimi czasu od grudnia 2020 r. W święta Bożego Narodzenia w 2020 r nie spędził z dziećmi czasu. Od tego czasu jedyny kontakt ojca z dziećmi jest telefoniczny lub za pomocą sms i przypadkowe spotkanie w mieście na ulicy. Przez cały rok 2021 i 2022 dzieci nie nocowały u ojca a tak w ogóle nie były nawet u niego w domu.

Od dnia 29.07.2020 r. mają Państwo rozdzielność majątkową (…). Natomiast w dniu 1 marca 2021 r. złożyła Pani wniosek o podział majątku wspólnego (…) (sprawa w toku).

Córki wychowuje Pani sama. Pani mąż nie ma ustalonych stałych kontaktów nigdy o to nie wnioskował do Sądu. Jedynie dwukrotnie wnioskował do Sądu o obniżenie zabezpieczenia na utrzymane dzieci, mimo dobrze płatnej pracy, bo jest żołnierzem zawodowym i pracuje w jednostce wojskowej w (...).

Jako matka od momentu wyprowadzki z domu od roku 2019 sama wykonuje Pani władze rodzicielską :

-zapewnia Pani córkom dach nad głową, opłaca najem mieszkania, czynsz, opłaty za prąd, gaz i wodę, czyli opłaty związane z utrzymaniem mieszkania,

-Pomaga Pani w odrabianiu lekcji, organizuje i opłaca dodatkowe lekcje z j. angielskiego, matematyki i fizyki,

-chodzi Pani na zebrania do szkoły, ponosi opłaty związane ze składkami szkolnymi, opłaty wycieczek, zakup sprzętu laptopa i telefonów dla córek,

-wybór szkoły średniej dla starszej córki (…), gdzie Pani męża w ogóle nie interesowało do jakiej szkoły i na jaki profil pójdzie córka,

-wizyty lekarskie stomatolog, okulista i ortodonta (starsza córka jest pod stała opieką ortodontyczną). Koszt założenia aparatu ortodontycznego poniosła Pani sama (kwota 3800 zł) plus co miesięczna opłata za wizyty kontrolne w kwocie 200 zł każda. Zawsze sama Pani wozi dzieci na różnego rodzaju wizyty do lekarzy,

-zaspokaja Pani wszystkie potrzeby materialne poprzez robienie zakupów spożywczych i odzieżowych,

-wspiera Pani dzieci w ich rozwoju np. wycieczki rowerowe, jazda na rolkach, wyjazd na łyżwy, basen, wyjazd nad jezioro,

-dba Pani o rozwój duchowy samodzielnie przygotowywała Pani do bierzmowania starszą córkę (…) a przede wszystkim prowadzi Pani z nimi rozmowy, wspólnie spędza Pani czas oraz zapewnia córkom bezpieczeństwo.

Pani mąż w żaden sposób nie pomagał i nie pomaga w sprawowaniu opieki nad małoletnimi córkami. Jedynie w roku 2020 Pani mąż zabrał dzieci na jeden tydzień do siebie w ferie zimowe z nocowaniem i w wakacje na cztery dni nad (…). Od grudnia 2020 roku Pani mąż nie spotyka się z córkami nie zabiera ich na ferie zimowe i wakacje, nie spędza z nimi czasu w okresie świąt i dni wolnych od nauki.

Nigdy nie ograniczała Pani kontaktu mężowi z dziećmi ani dzieciom z ojcem a mimo wszystko nie zabierał ich na widzenia.

Samodzielnie sprawuje Pani opiekę wychowawczą nad małoletnimi córkami w każdej sferze ich wychowania i na każdym etapie ich życia.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że:

Przedmiotem Pani zapytania są lata podatkowe 2021 i 2022.

Poza córkami (…) nie jest Pani matką ani opiekunem prawnym innych dzieci i nie wykonuje Pani wobec innych dzieci władzy rodzicielskiej.

W okresie, którego dotyczy wniosek zarówno Pani jak i ojciec dzieci, posiadaliście wadzę rodzicielską w stosunku do córek (…).

W okresie będącym przedmiotem wniosku uzyskiwała Pani wyłącznie dochody opodatkowane według skali podatkowej (umowa o pracę i umowa zlecenie).

W okresie, którego dotyczy wniosek w stosunku do Pani nie miały zastosowania przepisy:

-art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dot. opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku liniowego),

-ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększenia lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

-ustawy o podatku tonażowym ani ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W okresie, którego dotyczy wniosek Pani córki (…) w rozumieniu ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny, miały miejsce zamieszkania i stałe przebywanie wyłącznie razem z Panią pod adresem: (…).

W okresie, którego dotyczy wniosek Pani córki (…) nie zostały na podstawie orzeczenia Sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych i żadna z nich nie wstąpiła w związek małżeński.

W okresie, którego dotyczy wniosek nie posiada Pani statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, gdyż nie była Pani stanu wolnego a Pani małżonek/ojciec dzieci nie został pozbawiony praw rodzicielskich oraz nie odbywał kary pozbawienia wolności.

Proporcje odliczania ulgi prorodzinnej z ojcem córek były ustalane tylko na rok 2020, natomiast w okresie objętym wnioskiem tj. w latach 2021 i 2022 z uwagi na trudności w kontaktach i porozumiewaniu się z ojcem dzieci oraz jego brakiem zainteresowania i kontaktu z córkami, nie było żadnych ustaleń co do proporcji odliczania ulgi prorodzinnej.

Pytanie

Czy w związku z opisanym stanem faktycznym może Pani począwszy od 2021 roku skorzystać w 100% (1 112,04 zł razy dwoje dzieci, łącznie w kwocie 2 224,08 zł ) z ulgi na dzieci: (…) ?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że od 2021 roku przysługuje Pani 100% ulgi na małoletnie córki (…) ponieważ, to Pani sprawuje pełną władzę rodzicielska nad dziećmi. Pani mąż w tych latach nie sprawował władzy rodzicielskiej, nie łożył żadnych dodatkowych kosztów na utrzymanie dzieci poza obowiązkiem płacenia zabezpieczenia ustalonego przez Sąd. Wszelkie decyzje związane z wychowaniem dzieci musiała Pani podejmować sama jako matka. Córki od wyprowadzki z domu zamieszkują z Panią. Jedynie w roku 2020 w okresie ferii zimowych i wakacji córki nocowały kilka razy u ojca w domu jego rodziców. To Pani jako matka troszczy się i wspiera córki. Córki od roku 2021 stale przebywają z Panią 24 godziny na dobę, to Pani zapewnia im dach nad głową. W roku 2021 i 2022 dzieci ani jednej nocy nie spędziły z ojcem. Rok 2021 niczym nie różnił się od roku 2022. Wszystkie zgody i opłaty związane ze szkołą podpisywała i opłacała Pani sama. Wszystkie koszty związane z utrzymaniem dzieci ponosi Pani sama. Pani mąż w ogóle nie zabierał dzieci na zakupy, nie organizował im wspólnych wyjazdów na wakacje, ferie czy nawet dni wolnych w czasie świąt. Przez ten czas nie odbierał dzieci ze szkoły nie odrabiał z nimi lekcji, nie szykował jedzenia nie dbał nawet o ich zdrowie. Jedyny kontakt ojca z córkami jest za pomocą telefonu lub sms i przypadkowe spotkania z córkami na ulicy w mieście (…). Pani mąż w ogóle nie interesował się córkami w tych latach. Całą pieczę nad wychowaniem córek sprawuje Pani sama.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl natomiast art. 27f ust. 1 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl natomiast art. 27f ust. 2 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Jak stanowi z kolei przepis art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zgodnie zaś z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Przy czym, ulga prorodzinna nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do dziecka podatnika mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, lub dziecko podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, co wynika z art. 27f ust. 7 w zw. z art. 6 ust. 8 cyt. ustawy.

W świetle natomiast art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., które ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):

Stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy:

Jak wynika natomiast z art. 95 § 1 ww. ustawy:

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do brzmienia art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwotę ulgi prorodzinnej rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:

a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,

b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:

-zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub

-gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% w zeznaniu podatkowym za 2021 r. i lata kolejne stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Jednakże – co istotne w niniejszej sprawie – dla nabycia praw do przedmiotowej ulgi nie wystarczy samo posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka, czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia „wykonywanie władzy rodzicielskiej”. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Zatem samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. W sytuacji, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, nie ma zastosowania zasada, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym wobec samego prawa do ulgi.

W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.

Przenosząc powyższe wyjaśnienia na grunt analizowanej sprawy, biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku oraz jego uzupełnieniu, a w szczególności fakt, że – jak wynika z treści wniosku – małoletnie dzieci mieszkają z Panią i to Pani sprawuje faktyczną władzę rodzicielską nad dziećmi, tzn. podejmuje wszelkie decyzje dotyczące dzieci, wykonuje nad nimi samodzielną pieczę, ponosi koszty ich utrzymania, troszczy się o ich fizyczny i duchowy rozwój oraz bierze czynny udział w sprawach dotyczących dzieci (kształcenie, leczenie) – należy zgodzić się z Pani stanowiskiem, że w tej sytuacji to Pani przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu podatkowym składanym za 2021 r. oraz 2022 r.

W konsekwencji, skoro ojciec małoletnich dzieci nie wykazuje zainteresowania ich wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów ich utrzymania poza zasądzonymi alimentami, nie sposób uznać za wystarczające dla przyjęcia, że ojciec wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ww. ustawy. Samo płacenie alimentów na małoletnie dzieci oraz sporadyczne kontakty z nimi nie są bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonuje.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz przywołane wyżej przepisy prawa podatkowego uznać należy, że skoro od 2021 r. i 2022 r. w stosunku do małoletnich dzieci tylko Pani wykonuje władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, to przysługuje Pani wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w rozliczeniu za 2021 r. oraz 2022 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).