Interpretacja indywidualna z dnia 11 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.33.2023.3.PB

W zakresie skutków podatkowych dokonania czynności związanych ze środkami pieniężnymi pozostałymi po sprzedaży mieszkania Pana syna, które wpłynęły na założony przez Pana rachunek bankowy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 lutego 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 6 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych dokonania czynności związanych ze środkami pieniężnymi pozostałymi po sprzedaży mieszkania Pana syna, które wpłynęły na założony przez Pana rachunek bankowy. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 28 kwietnia 2023 r. (wpływ  28 kwietnia 2023 r.) oraz pismem z 5 maja 2023 r. (wpływ 9 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pana syn L. B. mieszkający do (...) listopada 2022 r. w W. przy ul. (…) kilka lat temu rozwiódł się z żoną i nie mógł jej spłacić. (…) Syn zaciągał nieprzemyślane, czy też pod namową różne kredyty u wielu wierzycieli. Osoby, na rzecz których je pobierał zaczęły nie spłacać tych kredytów. Jego emerytura nie pozwalała na ich spłatę, od 2 lat nie płaci za czynsz, wodę i inne media. Został pozbawiony energii elektrycznej. Mieszkał w ciemnościach, nie odbierał poczty. Taka sytuacja doprowadziła do tego, że zajął się nim komornik i sąd. Pana syn nie leczył się. Po powzięciu informacji o powyższym, zaczął Pan za niektóre zaległości płacić, na miarę posiadanych środków. Uregulował Pan czynsz, wodę i doprowadził do dopływu energii elektrycznej. Pana syn dalej lekceważył Pana przestrogi, nie płacił, nie współpracował ani z komornikiem, sądem czy bankiem. Ta sytuacja doprowadziła do licytacji jego mieszkania latem 2022 r. Nawiązał Pan kontakt z Panią komornik, która prowadziła egzekucję. Pani komornik wiedziała jaką osobą jest Pana syn, że (…), trwoni pieniądze itp. Zawnioskował Pan tej Pani czy istnieje możliwość, gdyby wynikła nadwyżka po jej czynnościach (po sprzedaży mieszkania), aby taka kwota mogła trafić na konto nie Pana syna, a niezależne, aby nie mógł ich przetrwonić, być okradzionym, żeby (…). Pani komornik powiedział, że jest taka możliwość, ale na taką okoliczność musi zgodzić się Pana syn. Pana syn się zgodził i złożył stosowne oświadczenie. Zasięgnął Pan również informacji w Urzędzie Skarbowym. W dniu (...) października 2022 r. założył Pan w banku niezależne konto, choć przypisane do Pana imienia i nazwiska, na które miała wpłynąć ewentualna nadwyżka. Pana działania wynikały z troski, aby Pana syn nie mógł przetrwonić tej kwoty, a ewentualnie przeznaczył ją na zakup kawalerki. Ratował Pan swojego syna, mając na uwadze jego problemy z (…), aby przedłużyć mu życie, bo ma już ukończone 48 lat. Nadwyżka środków wpłynęła na konto uzgodnione z Urzędem Skarbowym i Panią komornik. Poinformował Pan syna, że ma Pan ukończone 71 lat, może się Pan spodziewać śmierci i żeby Pana syn zdecydował co zrobić w tej sytuacji. Pana syn po namyśle zdecydował, aby uczynić to na swoją siostrę i w tym celu napisał upoważnienie. Upoważnienie zostało napisane (...) listopada 2022 r., a Pan (...) listopada 2022 r. zgodnie z dyspozycją – upoważnieniem Pana syna dokonał Pan tej czynności w banku. Działał Pan zgodnie z wolą Pana syna, dla jego dobra. Nie wiedział Pan, że pracownica banku potrąci kwotę 20 zł ze środków, które należą do Pana syna, choć rachunek wystawiony jest na Pana. Dnia (...) stycznia 2023 r. uzyskał Pan w Urzędzie Skarbowym informację, że zadysponował Pan środkami Pana syna na pokrycie prowizji za ww. dyspozycję, co może wywołać określone konsekwencje. Tego samego dnia udał się Pan do ww. banku i uregulował Pan tę kwotę 20 zł. Panie z banku twierdzą, że Pana działanie było słuszne, działał Pan w dobrej wierze, a bank ma swoje prawa i wie, jak te kwestie regulować. Pana postępowanie za słuszne uznała też Pani komornik, u której był Pan (...) stycznia 2023 r. Dnia (...) lutego 2023 r. uzyskał Pan w Urzędzie Skarbowym informację, że ta czynność podlega opodatkowaniu.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Nie miał Pan prawa do swobodnego dysponowania na własne cele środkami pieniężnymi pozostałymi po sprzedaży mieszkania Pana syna, a jedynie tylko na cele wskazane przez syna na jego rzecz poprzez wpłaty przelewem na jego konto osobiste, i tak Pan postępował.

W dniu (...) listopada 2022 r. dokonał Pan dyspozycji wkładem na wypadek Pana śmierci  i dyspozycja była wykonana ze środków należących do Pana syna, za jego zgodą i wiedzą.

Upoważnienie napisane przez Pana syna (...) listopada 2022 r. było o treści: „Ja, (…), zamieszkały (…) z uwagi na swój bardzo zły stan zdrowia ((…)) upoważniam mego Ojca – (…), zamieszkałego (…), aby w moim imieniu na wypadek swej śmierci, złożył dyspozycję w Banku (…) na siostrę (…), zamieszkałą (…), na całość środków jakie będą się znajdowały na koncie Nr: (…), które uzyskałem  z nadwyżki komorniczej ze sprzedaży nieruchomości położonej w (…). Gdyby dyspozycja wiązała się z odpłatnością (prowizją), to proszę o potrącenie wymaganej kwoty z powyższych środków. Taka jest moja wola.”

Pytanie

Czy według przytoczonego stanu podlega Pan pod opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, nie jest to depozyt nieprawidłowy, stąd podatek od zaistniałej czynności nie powinien być należny. Nie poczuwa się Pan do popełnienia żadnego przewinienia, wykroczenia czy też przestępstwa. Nie był Pan poinformowany przez pracownicę banku w chwili realizacji dyspozycji, czy żądaną prowizję chce Pan zapłacić gotówką, czy z Pana i Pana żony konta wspólnego, choć na taką płatność był Pan przygotowany. Pracownice banku oświadczyły, że w tej kwestii postąpiły zgodnie z prawem bankowym, więc Pan nie widzi tu swej winy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy oraz depozytu nieprawidłowego.

Stosownie do art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 845 ww. ustawy:

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Przechowawca „nieprawidłowy” nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.

Z opisu stanu stanu faktycznego oraz jego uzupełnienia wynika, że (...) października 2022 r. założył Pan niezależne konto, choć przypisane do Pana imienia i nazwiska, na które miała wpłynąć ewentualna nadwyżka po czynnościach komornika (po sprzedaży mieszkania Pana syna). Nie miał Pan prawa do swobodnego dysponowania na własne cele środkami pieniężnymi pozostałymi po sprzedaży mieszkania Pana syna, a jedynie tylko na cele wskazane przez syna na jego rzecz poprzez wpłaty przelewem na jego konto osobiste, i tak Pan postępował. W dniu (...) listopada 2022 r. dokonał Pan dyspozycji wkładem na wypadek Pana śmierci i dyspozycja była wykonana ze środków należących do Pana syna, za jego zgodą i wiedzą. Nie wiedział Pan, że pracownica banku potrąci kwotę 20 zł ze środków, które należą do Pana syna, choć rachunek wystawiony jest na Pana. Upoważnienie napisane przez Pana syna (...) listopada 2022 r. było o treści: „Ja, (…), zamieszkały (…) z uwagi na swój bardzo zły stan zdrowia ((…)) upoważniam mego Ojca – (…), zamieszkałego (…), aby w moim imieniu na wypadek swej śmierci, złożył dyspozycję w Banku (…) na siostrę (…), zamieszkałą (…), na całość środków jakie będą się znajdowały na koncie Nr: (…), które uzyskałem z nadwyżki komorniczej ze sprzedaży nieruchomości położonej we (…). Gdyby dyspozycja wiązała się z odpłatnością (prowizją), to proszę o potrącenie wymaganej kwoty z powyższych środków. Taka jest moja wola.”

Mając na uwadze informacje przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że nie rozporządzał Pan pieniędzmi syna na własne cele i nie odniósł Pan żadnych korzyści z tytułu przechowania pieniędzy syna na swoim rachunku. Rozporządzał Pan pieniędzmi syna jedynie na cele przez niego wskazane. Złożona przez Pana (...) listopada 2022 r. dyspozycja wkładem (środkami należącymi do syna) na wypadek Pana śmierci również nastąpiła na podstawie jego upoważnienia i za jego zgodą, a koszt (prowizja) związany z ww. dyspozycją zgodnie  z wolą syna miał zostać potrącony z ww. środków należących do syna, co wynika  z udzielonego przez syna upoważnienia z (...) listopada 2022 r. Z wniosku wynika, że ww. środki pieniężne znalazły się na Pana rachunku w celu zabezpieczenia ich przed nieodpowiedzialnymi działaniami syna wynikającymi z jego problemów związanych z (...), co nastąpiło za zgodą syna.

Skoro zatem, jak wynika z treści wniosku oraz jego uzupełnienia, czynności związane ze środkami pieniężnymi pozostałymi po sprzedaży mieszkania Pana syna, które wpłynęły na założony przez Pana rachunek bankowy – w tym dokonanie i opłacenie dyspozycji ww. środkami na wypadek Pana śmierci – nie nastąpiły w wykonaniu umowy depozytu nieprawidłowego (nie miał Pan bowiem prawa do swobodnego dysponowania na własne cele środkami pieniężnymi), lecz na skutek udostępnienia przez Pana – za zgodą i wiedzą syna – swojego rachunku bankowego celem przelewu środków pieniężnych pozostałych po sprzedaży mieszkania Pana syna, to należy zgodzić się z Panem, iż opisana we wniosku czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie mieściła się ona bowiem w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym nie ciążył na Panu obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).