Pracownik wykonujący jednocześnie pracę na rzecz pracodawcy w ramach działalności gospodarczej – zasady ubezpieczeń

W przypadku gdy zakres czynności wykonywanych przez pracownika na podstawie umowy o pracę i w ramach działalności gospodarczej jest inny, pod pewnymi warunkami może zachodzić zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. Wówczas składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności gospodarczej nie będą obowiązkowe, jeżeli z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zostanie zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. W takim przypadku istnieje jednak ryzyko uznania przez ZUS, że w ramach działalności gospodarczej (na podstawie zawartej z pracodawcą umowy cywilnoprawnej) pracownik wykonuje pracę na rzecz pracodawcy. Wówczas wynagrodzenie za świadczone usługi będzie oskładkowane jak wynagrodzenie za pracę.

Aby prawidłowo ustalić schemat podlegania ubezpieczeniom w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń, należy sprawdzić, czy ubezpieczony spełnia określone warunki.

Ustalanie zbiegu tytułów do ubezpieczeń

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która jest jednocześnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę, co do zasady obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym tylko ze stosunku pracy (art. 9 ust. 1 ustawy systemowej). Warunkiem jest jednak, aby podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o pracę, w przeliczeniu na okres miesiąca, była równa lub wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę (3490 zł do 30 czerwca 2023 r. i 3600 zł od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.). Jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy o pracę, w przeliczeniu na okres miesiąca, będzie niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia, wówczas składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe z obu tytułów, tj. z umowy o pracę i pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 9 ust. 1a ustawy systemowej i interpretacja ZUS z 12 listopada 2019 r., DI/100000/43/1093/2019).