Interpretacja indywidualna z dnia 24 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.33.2023.2.AW

W zakresie ustalenia czy Wnioskodawca jest uprawniony do uznania za przychód podatkowy kwot spisanych z ksiąg zdeponowanych na rachunku technicznym prowadzonym po zamknięciu rachunku rozliczeniowego i powiązanego z nim rachunku VAT w momencie zaistnienia przesłanki przedawnienia zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 litera b ustawy o CIT w związku z art. 731 ustawy Kodeks cywilny w przypadkach wskazanych w stanie faktycznym opisanym we wniosku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 stycznia 2023 r. wpłynął za pośrednictwem platformy e-PUAP Państwa wniosek z 16 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca jest uprawniony do uznania za przychód podatkowy kwot spisanych z ksiąg zdeponowanych na rachunku technicznym prowadzonym po zamknięciu rachunku rozliczeniowego i powiązanego z nim rachunku VAT w momencie zaistnienia przesłanki przedawnienia zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 litera b ustawy o CIT w związku z art. 731 ustawy Kodeks cywilny w przypadkach wskazanych w stanie faktycznym opisanym we wniosku.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 marca 2023 r. (data wpływu tego samego dnia za pośrednictwem platformy e-PUAP).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (zwany dalej również: „Bankiem”) jest spółką akcyjną, posiadającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Bank prowadzi księgi rachunkowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSSF). Wnioskodawca jest bankiem w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2439 ze zm., dalej: „Prawo bankowe”). Wnioskodawca zgodnie z art. 5 Prawa bankowego, wykonuje czynności bankowe, do których miedzy innymi należy prowadzenie rachunków bankowych, przeprowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych, przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie i innych czynności.

Zgodnie z art. 49 Prawa bankowego, Wnioskodawca dla klientów prowadzi:

1)rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich rachunki VAT,

2)rachunki lokat terminowych.

Ww. rachunki prowadzone są na podstawie: (i) umowy ramowej o prowadzenie rachunków bankowych oraz usług płatniczych dla klientów biznesowych (dalej: „Umowa ramowa”) zawartej z Klientem w formie pisemnej lub elektronicznej oraz (ii) Regulaminu rachunków bankowych oraz usług płatniczych dla Klientów biznesowych, Tabeli Opłat i Prowizji oraz Tabeli Oprocentowania, stanowiących integralną część Umowy Ramowej (dalej: „Dokumentacja umowna”).

Bank stosuje wystandaryzowane wzorce Umowy Ramowej, w których zawiera postanowienia wymagane przez Ustawę o usługach płatniczych, Ustawę o podatku od towarów i usług, Kodeks cywilny i Prawo bankowe. W zakresie nieuregulowanym ww. Umową Ramową zastosowanie znajdują zapisy Regulaminu rachunków bankowych oraz usług płatniczych dla Klientów biznesowych (dalej: „Regulamin”), a w odniesieniu do wysokości pobieranych za nie opłat i prowizji Tabela Opłat i Prowizji dla Firm - oferta Rachunków i Kart (dalej: „Tabela Opłat i Prowizji”).

W oparciu o zapisy Umowy Ramowej oraz Dokumentacji umownej, Bank ma prawo wypowiedzieć Umowę Rachunku m.in. z powodu:

-braku obrotów na Rachunku poza okresowym dopisywaniem odsetek utrzymujący się przez okres 6 miesięcy,

-braku środków pieniężnych na Rachunku w wysokości umożliwiającej pobranie należnych opłat i prowizji, utrzymujący się przez okres dłuższy niż jeden miesiąc,

-niedokonania spłaty Zadłużenia Przeterminowanego, w wymaganym przez Bank terminie,

-naruszania przez Posiadacza Rachunku/Użytkownika Karty/Użytkownika warunków Umowy i postanowień Regulaminu.

Wnioskodawca rozwiązuje lub wypowiada Umowę Rachunku na piśmie lub elektronicznie, podając podstawę rozwiązania lub wypowiedzenia oraz informuje Posiadacza Rachunku o konieczności zadysponowania środkami znajdującymi się na Rachunku, przed upływem okresu wypowiedzenia. W sytuacji, gdy Posiadacz Rachunku nie zadysponuje w okresie wypowiedzenia środkami pozostającymi na Rachunku, w dniu następnym po dniu rozwiązania Umowy Rachunku, Bank zamyka Rachunek i przeksięguje je na:

1)inny Rachunek Rozliczeniowy Posiadacza Rachunku prowadzony w Banku w tożsamej walucie, lub

2)nieoprocentowany rachunek Banku, w przypadku gdy Posiadacz rachunku nie posiada innego Rachunku Rozliczeniowego w tożsamej walucie w Banku; Środki te zostaną niezwłocznie zwrócone Posiadaczowi na podstawie stosownej Dyspozycji Posiadacza Rachunku w tym przedmiocie.

Rozwiązanie Umowy Rachunku Rozliczeniowego skutkuje jednocześnie zamknięciem powiązanego z nim Rachunku VAT, pod warunkiem, iż tenże Rachunek VAT nie jest powiązany z innym Rachunkiem Rozliczeniowym. W dniu zamknięcia, Bank dokonuje przeksięgowania środków zgromadzonych na Rachunku VAT, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 62e ustawy Prawo bankowe. Po realizacji przeksięgowania, do czasu otrzymania stosownej dyspozycji w zakresie zadysponowania tymi środkami, znajdują się one na dedykowanym rachunku technicznym.

Zdarzają się sytuacje, gdy posiadacz rachunku Rozliczeniowego nie przekazuje Wnioskodawcy dyspozycji związanej z zagospodarowaniem środków pieniężnych przeksięgowanych na rachunek techniczny Banku po zamknięciu rachunku płatniczego lub nie występuje do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie zgody na wypłatę

środków pieniężnych z rachunku technicznego, o którym mowa w art. 62e ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.

-Prawo bankowe w okresie ustawowego przedawnienia liczonego zgodnie z art. 731 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.

-Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm., dalej: „KC”).

W związku z wyżej opisanym stanem faktycznym, Bank powziął wątpliwość, czy dla uznania za przychód podatkowy środków pozostających na rachunku technicznym, zarówno związanych z rachunkiem rozliczeniowym jak i rachunkiem VAT prowadzonym dla rachunku rozliczeniowego, wystraczającym jest przedawnienie prawa do dochodzenia przez Klienta środków zdeponowanych na rachunku technicznym Banku (zgodnie z art. 731 KC) i ujęcie tego faktu zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 litera b UCIT.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku z 7 marca 2023 r., wskazali Państwo, że w przedstawionej sytuacji dochodzi do przedawnienia niezadysponowanych przez Klienta środków pieniężnych znajdujących się na rachunku technicznym związanym z zamkniętym rachunkiem rozliczeniowym jak i rachunkiem VAT.

Podstawa prawna do powyższego zawiera się w art. 731 w związku z art. 118 KC.

Zgodnie z ww. podstawą prawną okres przedawnienia każdego zadłużenia (zobowiązanie Banku wobec Klienta) liczony jest zawsze od momentu wymagalności zobowiązania, czyli od terminu jego płatności (rozwiązania umowy) ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego. Dla przykładu jeśli 2-letnie przedawnienie zdeponowanych środków na rachunku technicznym po zamknięciu rachunku rozliczeniowego liczone jest np. od 20 lipca 2022 roku, to termin przedawnienia przypadnie na 31 grudnia 2024 roku.

Pytanie

Czy Wnioskodawca jest uprawniony do uznania za przychód podatkowy kwot spisanych z ksiąg zdeponowanych na rachunku technicznym prowadzonym po zamknięciu rachunku rozliczeniowego i powiązanego z nim rachunku VAT w momencie zaistnienia przesłanki przedawnienia zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 litera b UCIT w związku z art. 731 KC w przypadkach wskazanych w stanie faktycznym opisanym we wniosku?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 7 marca 2023 r.)

Bank stoi na stanowisku, że powinien rozpoznać przychód podatkowy z tytułu spisanych z ksiąg kwot zdeponowanych na rachunku technicznym prowadzonym po zamknięciu rachunku rozliczeniowego i powiązanego z nim rachunku VAT w momencie zaistnienia przesłanki przedawnienia.

W bankach zgodnie z brzmieniem art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „UCIT”): przychodami (…) są w szczególności wartości (…) umorzonych lub przedawnionych środków na rachunkach bankowych.

Na szczególną uwagę zasługuje kwestia braku rozróżnienia rodzajów rachunków, które uprawniają do uznania za przychody zgromadzonych i przedawnionych na nich środków.

Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy Prawo bankowe - Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:

1)rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich na zasadach określonych w rozdziale 3a rachunki VAT;

2)rachunki lokat terminowych;

3)rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, w tym rachunki rodzinne, oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych;

4)rachunki powiernicze.

Przy czym przy okazji ustalania tego przychodu banki powinny sprawdzać, czy w przypadku danego umorzenia ma zastosowanie wyjątek, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b UCIT, który spowoduje, że umorzenie można będzie wyłączyć z przychodów, a tym samym z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. W przestawionym stanie prawnym wyłączenie to nie ma zastosowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 tej ustawy przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o CIT,

W świetle art. 12 ust. 4 pkt 8 lit. b ustawy o CIT,

Z opisu sprawy wynika m.in., że Wnioskodawca jest bankiem w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2434 ze zm., dalej: „Prawo bankowe”). Bank stosuje wystandaryzowane wzorce Umowy Ramowej, w których zawiera postanowienia wymagane przez Ustawę o usługach płatniczych, Ustawę o podatku od towarów i usług, Kodeks cywilny i Prawo bankowe. Wnioskodawca rozwiązuje lub wypowiada Umowę Rachunku na piśmie lub elektronicznie, podając podstawę rozwiązania lub wypowiedzenia oraz informuje Posiadacza Rachunku o konieczności zadysponowania środkami znajdującymi się na Rachunku, przed upływem okresu wypowiedzenia. W sytuacji, gdy Posiadacz Rachunku nie zadysponuje w okresie wypowiedzenia środkami pozostającymi na Rachunku, w dniu następnym po dniu rozwiązania Umowy Rachunku, Bank zamyka Rachunek i przeksięguje je na nieoprocentowany rachunek Banku, w przypadku gdy Posiadacz rachunku nie posiada innego Rachunku Rozliczeniowego w tożsamej walucie w Banku, środki te zostaną niezwłocznie zwrócone Posiadaczowi na podstawie stosownej Dyspozycji Posiadacza Rachunku w tym przedmiocie. Rozwiązanie Umowy Rachunku Rozliczeniowego skutkuje jednocześnie zamknięciem powiązanego z nim Rachunku VAT, pod warunkiem, iż tenże Rachunek VAT nie jest powiązany z innym Rachunkiem Rozliczeniowym. W dniu zamknięcia, Bank dokonuje przeksięgowania środków zgromadzonych na Rachunku VAT, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 62e ustawy Prawo bankowe. Po realizacji przeksięgowania, do czasu otrzymania stosownej dyspozycji w zakresie zadysponowania tymi środkami, znajdują się one na dedykowanym rachunku technicznym.

Ponadto, wskazali Państwo, że w przedstawionej sytuacji dochodzi do przedawnienia niezadysponowanych przez Klienta środków pieniężnych znajdujących się na rachunku technicznym związanym z zamkniętym rachunkiem rozliczeniowym jak i rachunkiem VAT, zgodnie z art. 731 w związku z art. 118 KC. Okres przedawnienia każdego zadłużenia (zobowiązanie Banku wobec Klienta) liczony jest zawsze od momentu wymagalności zobowiązania, czyli od terminu jego płatności (rozwiązania umowy) ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Wnioskodawca jest uprawniony do uznania za przychód podatkowy kwot spisanych z ksiąg zdeponowanych na rachunku technicznym prowadzonym po zamknięciu rachunku rozliczeniowego i powiązanego z nim rachunku VAT w momencie zaistnienia przesłanki przedawnienia zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o CIT w związku z art. 731 Kodeksu Cywilnego w przypadkach wskazanych w stanie faktycznym opisanym we wniosku.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości, zgodzić się należy z Państwa stanowiskiem, że Wnioskodawca powinien rozpoznać przychód podatkowy z tytułu spisanych z ksiąg kwot zdeponowanych na rachunku technicznym prowadzonym po zamknięciu rachunku rozliczeniowego i powiązanego z nim rachunku VAT w momencie zaistnienia przesłanki przedawnienia.

W tym miejscu ponownie należy wskazać, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o CIT,

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że dochodzi do przedawnienia niezadysponowanych przez Klienta środków pieniężnych znajdujących się na rachunku technicznym związanym z zamkniętym rachunkiem rozliczeniowym jak i rachunkiem VAT, zgodnie z art. 731 KC w związku z art. 118 KC.

Zatem, skoro jak wskazano we wniosku, w sytuacji zamknięcia rachunku rozliczeniowego oraz powiązanego z nim rachunku VAT i pozostawienia środków z tych rachunków na rachunku technicznym dojdzie do przedawnienia prawa do dochodzenia środków (rozszczeń) przez Klienta Banku (kwestia ta nie była przedmiotem wniosku i została przyjeta jako element opisu stanu faktycznego), to po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowym z tytułu środków pieniężnych pochodzących z rachunku rozliczeniowego oraz powiązanego z nim rachunku VAT zgromadzonych na rachunku techniczny, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o CIT w momencie zaistnienia przesłanki przedawnienia.

Skoro więc zostanie wypełniona dyspozycja art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o CIT i – jak również wynika z wniosku – nie będzie miał zastosowania wyjątek, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy, to Wnioskodawca powinien wykazać przychód w momencie przedawnienia.

Podkreślić przy tym jednak należy, że okoliczność przedawnienia roszczenia klienta o zwrot pozostałych na rachunku technicznym środków pieniężnych jest elementem stanu faktycznego podanego przez samego Wnioskodawcę. Organ nie dokonuje samodzielnej oceny w tym zakresie, gdyż musiałby dokonać interpretacji stanu faktycznego a nie przepisów prawa podatkowego. W tym celu musiałby dokonać analizy szeregu zdarzeń, które doprowadziły do przedawnienia roszczenia po stronie klienta, poczynając od analizy skuteczności wypowiedzenia umowy rachunku bankowego w kontekście zapisów umowy zawartej przez bank z klientem, podjętych działań informujących klienta o skutkach niepodjęcia czynności w celu zadysponowania środków z rachunku, ustalenia początku terminu biegu przedawnienia itd., do czego nie jest uprawniony.

Wobec powyższego Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).