Interpretacja indywidualna z dnia 18 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.36.2023.1.ID

Rozliczenie wierzytelności i zobowiązań Wnioskodawcy względem powiązanych spółek poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego w przypadku gdy potrącane kwoty będą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł nie będzie skutkowało obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielnej płatności. Jeżeli kwota zobowiązań Spółki będzie wyższa niż kwota wierzytelności Spółka będzie zobowiązana do dokonania płatności do Centrum Nettingowego z zastosowaniem mechanizmu podzielnej płatności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe w zakresie braku obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności przy rozliczaniu wierzytelności i zobowiązań Wnioskodawcy względem powiązanych spółek z Grupy poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) i nieprawidłowe w zakresie obowiązku dokonywania oraz przyjmowania do/z Centrum Nettingowego płatności przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·braku obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności przy rozliczaniu wierzytelności i zobowiązań Wnioskodawcy względem powiązanych spółek z Grupy poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

·obowiązku dokonywania oraz przyjmowania do/z Centrum Nettingowego płatności przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) Sp. z o.o. (dalej „(…)”, „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest polską spółką zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT, mającą siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski. Spółka jest częścią grupy (…) będącej wiodącym producentem (…) na rynku światowym (dalej „Grupa”).

Głównym przedmiotem działalności Spółki jest produkcja, dostawa części i akcesoriów do … (dalej jako: „Produkty”). Niektóre z Produktów mogą stanowić towary uwzględnione w załączniku nr 15 do ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., dalej „ustawa VAT”).

Spółka dokonuje sprzedaży Produktów na rzecz powiązanych spółek Grupy będących podatnikami w rozumieniu ustawy VAT. Sprzedaż dokumentowana jest poprzez wystawienie faktury, a kwota należności ogółem wykazana na fakturze może przekroczyć 15.000 zł brutto lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej. Wnioskodawca dokonuje sprzedaży zarówno na rzecz powiązanych spółek działających w charakterze polskich podatników VAT, jak i na rzecz podmiotów zagranicznych.

Wnioskodawca nabywa również towary i usługi od powiązanych spółek z Grupy. Jednocześnie transakcje zawierane są również bezpośrednio pomiędzy poszczególnymi spółkami Grupy, bez udziału Wnioskodawcy.

W każdym przypadku niektóre dostawy towarów lub świadczenie usług między spółkami w ramach Grupy mogą stanowić dostawę towarów i usług zawartych w załączniku nr 15 do ustawy VAT (np. części stalowe) lub nie podlegać pod ten katalog (np. usługi księgowe, marketingowe czy kadrowe). Jednocześnie dostawy (w tym dokonywane przez Wnioskodawcę) mogą być dokonywane zarówno pomiędzy przedsiębiorstwami mającymi siedzibę w Polsce, jak i zagranicznymi. Wartość dostaw udokumentowanych poszczególnymi fakturami może w każdym przypadku przekroczyć kwotę 15.000 zł.

W ramach Grupy rozważane jest wdrożenie uproszczonego systemu rozliczania wzajemnych należności pomiędzy spółkami (dalej: „System Nettingowy”). W ramach tego systemu:

·Wyznaczona spółka z siedzibą w Niemczech będzie odpowiedzialna za obsługę Systemu Nettingowego i przetwarzania płatności między spółkami Grupy (dalej: „Centrum Nettingowe”);

·Każda ze spółek oblicza swoje wierzytelności i zobowiązania wobec innych spółek Grupy w wyznaczonym okresie;

·Ogólna kwota zobowiązań i wierzytelności danej spółki są ze sobą kompensowane;

·W przypadku, gdy zobowiązania danej spółki są wyższe niż jej wierzytelności, różnica jest wpłacana przez tę spółkę do Centrum Nettingowego;

·Jeżeli wierzytelności danej spółki są natomiast wyższe niż zobowiązania, Centrum Nettingowe przekazuje środki pieniężne do tego podmiotu.

Spółka powzięła wątpliwość, czy w przypadku przystąpienia do wyżej wymienionego Systemu Nettingowego rozliczenia mogą generować obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności w myśl art. 108a ustawy VAT.

Pytania

1.Czy w powyżej przedstawionym zdarzeniu przyszłym rozliczanie wierzytelności i zobowiązań Wnioskodawcy względem powiązanych spółek z Grupy poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego – w przypadku gdy potrącane kwoty mogą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł dokumentujących krajowy zakup lub sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy VAT – będzie skutkowało obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności opisanego w art. 108a – 108f ustawy VAT, w zakresie w jakim kwoty należności są potrącane?

2.Czy w powyżej przedstawionym zdarzeniu przyszłym, jeżeli kwota zobowiązań Spółki jest wyższa niż kwota wierzytelności, Spółka będzie zobowiązana do dokonania płatności do Centrum Nettingowego z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności opisanego w art. 108a – 108f ustawy VAT – bądź też do przyjęcia płatności od Centrum Nettingowego z zastosowaniem tego mechanizmu, jeżeli kwota zobowiązań będzie większa niż kwota wierzytelności – w przypadku gdy płatności mogą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł dokumentujących krajowy zakup lub sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji opisanej w pytaniu 1, obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności nie będzie miał zastosowania w zakresie w jakim kwoty należności są ze sobą potrącane.

2.Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji opisanej w pytaniu 2, nie będzie on zobowiązany do dokonania lub przyjęcia płatności od Centrum Nettingowego z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Uzasadnienie

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei z art. 8 ust. 1 wynika, iż przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustaw o VAT.

Jednocześnie, w myśl art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 162 ze zm., dalej: „Prawo przedsiębiorców”), podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Analogiczny obowiązek po stronie sprzedawcy wynika z art. 108a ust. 1b, zgodnie z którym podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Z przytoczonego przepisu – obowiązującego od 1 listopada 2019 r. – wynika, że podatnicy są zobowiązani do zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

·nabyte towary lub usługi zostały wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT;

·wykonanie świadczenia (np. dostawy towarów) zostało udokumentowane fakturą;

·kwota należności wskazana na fakturze ogółem przewyższa lub równa jest kwocie 15.000 PLN (zgodnie z art. 19 pkt 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców);

·płatność jest realizowana przez podatnika VAT.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca dokonuje dostawy Produktów oraz nabywa towary i usługi, które mogą być uwzględnione w załączniku nr 15 do ustawy VAT. Transakcje dokonywane są z powiązanymi spółkami z Grupy (w tym spółkami działającymi jako polscy podatnicy VAT) oraz dokumentowane poprzez wystawienie faktury, której kwota należności ogółem może przekroczyć 15.000 zł brutto. Powyższe mogłoby więc zasadniczo powodować powstanie obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przy dokonywaniu oraz otrzymywaniu płatności przez Wnioskodawcę.

Należy jednak wskazać, że przepisy ustawy VAT przewidują również wyłączenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

W świetle art. 108 ust. 1d ustawy o VAT, w przypadku dokonania potrącenia wierzytelności przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane.

Obecne regulacje wyłączają więc obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności w sytuacji, w której uregulowanie należności za faktury spełniające warunki opisane w art. 108a ust. 1a ustawy VAT, następuje poprzez potrącenie.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Grupa rozważa wdrożenie Systemu Nettingowego, w ramach którego kwoty należności pomiędzy spółkami Grupy będą wobec siebie wzajemnie kompensowane w formie bezgotówkowej. Przenosząc powyższe na perspektywę Wnioskodawcy, w ramach powyższego systemu w danym okresie obliczałby on całkowitą kwotę należności jakie powinien otrzymać od spółek z Grupy oraz całkowitą kwotę zobowiązań, jakie musiałby uregulować na rzecz tych spółek, a następnie kwoty te byłyby ze sobą wzajemnie potrącane. Ewentualna różnica byłaby wpłacana do lub wypłacana przez Centrum Nettingowe.

W ocenie Wnioskodawcy, w powyżej opisanym Systemie Nettingowym dochodzi więc do potrącenia wierzytelności, o którym mowa w art. 108a ust. 1d ustawy VAT, a tym samym obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności nie będzie miał zastosowania w zakresie w jakim kwoty należności są ze sobą potrącane.

W tym miejscu należy również wskazać, że w pierwotnym brzmieniu art. 108a ust. 1d miał zastosowanie wyłącznie do potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego. Przepis ten został jednak zmieniony przez art. 1 pkt 20 lit. b ustawy z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2419, dalej: „ustawa nowelizująca”) z dniem 1 stycznia 2021 r.

W brzmieniu nadanym przez ustawę nowelizującą wyłączenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności nie ogranicza się już wyłącznie do potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego, a tym samym w ocenie Wnioskodawcy wyłączenie będzie miało zastosowanie również w przypadku potrącenia dokonywanego w ramach opisanego w zdarzeniu przyszłym Systemu Nettingowego.

Powyższe zostało również wprost potwierdzone w uzasadnieniu do ustawy nowelizującej 1: „Dodatkowo proponuje się wprowadzenie zmiany w art. 108a ust. 1d polegającej na niestosowaniu mechanizmu podzielonej płatności również do potrąceń pozakodeksowych. [...] Proponuje się odejście od odwołania w tym przepisie do Kodeksu cywilnego i wyłączenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności również w przypadku dokonania innych potrąceń (dopuszczalnych na gruncie zasady swobody umów i istniejących na rynku, np. netting).”

Netting został więc wprost wskazany przez ustawodawcę jako jeden z systemów kompensaty zobowiązań, w stosunku do którego nie występuje obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Takie stanowisko podzielił również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, interpretując w wyroku z 8 kwietnia 2021 r. o sygn. akt III SA/Wa 1249/20 zmiany w przepisach podatkowych: „Ustawodawca dokonując zmian w art. 108a ust. 1d ustawy o VAT (wprowadzanych ustawą z dnia 27 listopada 2020 r.) potwierdził, że mechanizm podzielonej płatności dotyczy płatności z tytułu dostaw towarów i świadczenia usług (np. na podstawie przelewu bankowego) i wyłączony jest w zakresie szeroko pojętego potrącenia (kompensaty), zważywszy na minimalne ryzyko oszustwa podatkowego, bowiem nie występuje przepływ środków pieniężnych. Kompensatą bowiem nie można zapłacić podatku od towarów i usług na wyodrębniony przez bank rachunek sprzedawcy, zatem w ramach potrącenia każda ze stron w sposób sztuczny (wymuszony) byłby obowiązana do zapłaty tylko tego podatku, dokonując zarazem potrącenia wzajemnych wierzytelności w kwocie netto”.

Tożsame stanowisko zostało również przedstawione w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 maja 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 1563/20.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, rozliczanie jego wierzytelności i zobowiązań względem powiązanych spółek z Grupy poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego – w przypadku gdy potrącane kwoty mogą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł, dokumentujących krajowy zakup lub sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy VAT – nie będzie skutkowało obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności opisanego w art. 108a – 108f ustawy VAT, w zakresie w jakim kwoty należności są potrącane.

Ad 2

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, przy dokonywaniu potrącenia przez Wnioskodawcę należności oraz zobowiązań wobec pozostałych spółek Grupy w ramach Systemu Nettingowego, w przypadku gdy kwota zobowiązań jest wyższa niż kwota wierzytelności, różnica jest wpłacana przez Wnioskodawcę do Centrum Nettingowego. Jeżeli natomiast kwota wierzytelności jest wyższa niż kwota zobowiązań, Centrum Nettingowe dokonuje wypłaty różnicy tych kwot na rzecz Wnioskodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy, opierając się na przepisach oraz argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu do pytania nr 1, obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności nie będzie miał zastosowania również do płatności dokonywanych przez Wnioskodawcę oraz otrzymywanych przez niego od Centrum Nettingowego.

W szczególności wskazać należy, że przepisy art. 108a-108f ustawy VAT odnoszą się do sytuacji, w której płatność dokonywana jest za fakturę dokumentującą nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, której kwota należności ogółem przekracza 15.000 PLN brutto.

Wobec tego, w ocenie Wnioskodawcy, mechanizm winien mieć zastosowanie jedynie do tego rodzaju transakcji, w których zapłata odbywa się bezpośrednio za faktury dokumentujące dostawę towarów i usług, dla których wymagane jest uregulowanie zapłaty w formie mechanizmu podzielonej płatności. Tym samym, oderwane od wskazanego obowiązku powinny być płatności niebędące bezpośrednim uregulowaniem należności za towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 ustawy o VAT.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, płatność dokonywana lub otrzymywana przez Wnioskodawcę byłaby natomiast wynikiem rozliczeń w systemie nettingu i jako taka nie stanowi uregulowania płatności za konkretne towary i usługi. Płatności ta powiązana jest z wieloma fakturami, w tym takimi które nie dokumentują nabycia towarów lub usług uwzględnionych w załączniku nr 15 do ustawy VAT, których kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 15.000 PLN lub które dokumentują dostawę towarów lub świadczenie usług nie opodatkowanych w Polsce.

Dodatkowo wskazać należy, że płatność nie byłaby dokonywana na rachunek wystawcy faktury, lecz na rachunek Centrum Rozliczeniowego, które następnie dokonywałoby dystrybucji środków pieniężnych na rzecz innych członków Grupy zgodnie z wykazanymi wierzytelnościami i zobowiązaniami po kompensacie.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, płatności dokonywane w ramach opisanego Systemu Nettingowego do lub od Centrum Nettingowego nie stanowią bezpośrednio zapłaty za fakturę objętą obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności. W ocenie Wnioskodawcy, ewentualny obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności mógłby mieć zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdyby płatność dokonywana była bezpośrednio do lub od powiązanej spółki z Grupy będącej polskim podatnikiem VAT w związku z konkretnymi fakturami dokumentującymi sprzedaż określonych towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, której kwota należności ogółem przekracza 15.000 PLN brutto.

Opisana sytuacja dotyczy jednak płatności niepodlegających pod obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności i potraktowanie tego rodzaju płatności jako konieczne do uregulowania z użyciem mechanizmu podzielonej płatności stanowiłoby wykładnie rozszerzającą, zwiększającą obowiązki podatkowe Spółki, co nie byłoby dopuszczalne na gruncie polskiego prawa podatkowego.

Powyższe stanowisko potwierdza również utrwalone orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Przykładowo w wyroku z 13 września 2011 r. sygn. P 33/09 Trybunał Konstytucyjny wskazał, że „zgodnie z wymogami konstytucyjnymi niejasnych regulacji podatkowych nie wolno interpretować na niekorzyść podatników, a w konsekwencji jeśli takie regulacje okazują się ostatecznie wieloznaczne, to zgodnie z zasadą in dubio pro tributario należy opowiedzieć się za rozwiązaniem uwzględniającym interes podmiotu obowiązanego do świadczeń podatkowych. Tym bardziej za niedopuszczalne uznać trzeba analogiczne stosowanie nieprecyzyjnych przepisów podatkowych czy też rozszerzające stosowanie jednoznacznych przepisów podatkowych, gdyby miało to na celu zwiększenie obowiązków podatkowych”.

Podobnie Trybunał Konstytucyjny orzekł również w wyrokach z 13 grudnia 2017 r. sygn. akt SK 48/15, postanowieniu z 15 lipca 2015 r. sygn. SK 69/13 oaz orzeczeniu z 29 marca 1994 r. sygn. K 13/93.

Ponadto, jak wcześniej wskazano, art. 108a ust. 1d ustawy VAT, w brzmieniu nadanym przez ustawę nowelizującą wyłącza obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane. Jednocześnie brak jest odrębnej regulacji, która wskazywałaby na konieczność zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przy zapłacie kwoty pozostającej po potrąceniu.

Wnioskodawca pragnie również podkreślić, że wydane w tym zakresie objaśnienia podatkowe uległy dezaktualizacji z uwagi na zmianę stanu prawnego i nowelizację art. 108a ust. 1d ustawy VAT, która w ocenie Wnioskodawcy prowadzi do braku obowiązku regulowania należności poprzez netting (objaśnienia zawierają sprzeczne uregulowania względem aktualnej treści przepisów m.in. poprzez wyłączenie wprost możliwości wyłączenia spod wspomnianego reżimu potrącenia dokonanego w inny sposób niż w oparciu o te dokonane wg art. 498 Kodeksu cywilnego). Dlatego też, w ocenie Wnioskodawcy stanowisko prezentowane w tym zakresie nie ma zastosowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, za brakiem obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności w systemie nettingowym przemawia również przytaczane już uzasadnienie do ustawy nowelizującej, w którym wskazano, że: „Proponuje się odejście od odwołania w tym przepisie do Kodeksu cywilnego i wyłączenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności również w przypadku dokonania innych potrąceń (dopuszczalnych na gruncie zasady swobody umów i istniejących na rynku, np. netting)”.

W ocenie Wnioskodawcy, powyższe wskazuje, że intencją ustawodawcy było wyłączenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności w przypadku rozliczania należności poprzez netting, który wprost został wskazany jako przykład w uzasadnieniu.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jeżeli w ramach Systemu Nettingowego kwota zobowiązań Spółki jest wyższa niż kwota wierzytelności, Spółka nie będzie zobowiązana do dokonania płatności do Centrum Nettingowego z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności opisanego w art. 108a – 108f ustawy VAT – bądź też do przyjęcia płatności od Centrum Nettingowego z zastosowaniem tego mechanizmu, jeżeli kwota zobowiązań będzie większa niż kwota wierzytelności – w przypadku gdy płatności mogą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł dokumentujących krajowy zakup lub sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe w zakresie braku obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności przy rozliczaniu wierzytelności i zobowiązań Wnioskodawcy względem powiązanych spółek z Grupy poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) i nieprawidłowe w zakresie braku obowiązku dokonywania oraz przyjmowania do/z Centrum Nettingowego płatności przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 108a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 108a ust. 1a ustawy:

Na mocy art. 108 ust. 1b ustawy:

Stosownie do art. 108a ust. 1d ustawy:

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy:

Art. 2 pkt 31 ustawy stanowi, że:

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy:

Załącznik nr 15 do ustawy – stanowiący „Wykaz towarów i usług, o których mowa w art. 105a ust. 1, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1a oraz art. 108e ustawy” – zawiera zamkniętą listę towarów i usług, w przypadku których faktura dokumentująca ich dostawę lub świadczenie musi zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że obowiązek wystawiania faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą trzy warunki, tj. faktura:

·będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15.000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej;

·będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy;

·czynności będą dokonywane na rzecz podatnika.

Pamiętać jednak trzeba, że to nabywca musi weryfikować przedmiot i wartość transakcji, bowiem to on inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności.

Ww. przepisy wprowadzają obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności w odniesieniu do zapłaty za nabywane towary z określonej listy (załącznik nr 15), udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy.

Natomiast nabywca towarów lub usług niewymienionych na tej liście może fakultatywnie skorzystać z mechanizmu podzielonej płatności.

Natomiast norma prawna zawarta w art. 108a ust. 1d ustawy, reguluje sytuację stosowania w rozliczeniach między podatnikami potrącenia wierzytelności.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Zainteresowany dokonuje sprzedaży Produktów na rzecz powiązanych spółek Grupy (podatników VAT), której jest częścią, jak również na rzecz podmiotów zagranicznych. Wnioskodawca nabywa również towary i usługi od powiązanych spółek z Grupy. Jednocześnie transakcje zawierane są również bezpośrednio pomiędzy poszczególnymi spółkami Grupy, bez udziału Wnioskodawcy. Jednocześnie dostawy (w tym dokonywane przez Wnioskodawcę) mogą być dokonywane zarówno pomiędzy przedsiębiorstwami mającymi siedzibę w Polsce, jak i zagranicznymi. W ramach Grupy rozważane jest wdrożenie uproszczonego systemu rozliczania wzajemnych należności pomiędzy spółkami – System Nettingowy. W jego ramach wyznaczona spółka z siedzibą w Niemczech będzie odpowiedzialna za obsługę Systemu Nettingowego i przetwarzania płatności między spółkami Grupy (Centrum Nettingowe). Ponadto, każda ze spółek będzie obliczać swoje wierzytelności i zobowiązania wobec innych spółek Grupy w wyznaczonym okresie. Ogólne kwoty zobowiązań i wierzytelności danej spółki będą ze sobą kompensowane. W przypadku, gdy zobowiązania danej spółki będą wyższe niż jej wierzytelności, różnica będzie wpłacana przez tę spółkę do Centrum Nettingowego. Jeżeli wierzytelności danej spółki będą natomiast wyższe niż zobowiązania, Centrum przekaże środki pieniężne do tego podmiotu. Wartość dostaw udokumentowanych poszczególnymi fakturami może w każdym przypadku przekroczyć kwotę 15.000 zł brutto lub jej równowartość w walucie obcej. Niektóre z produktów mogą stanowić towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą po pierwsze kwestii obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności przy rozliczaniu wierzytelności i zobowiązań Wnioskodawcy względem powiązanych spółek z Grupy poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

W tym miejscu należy wyjaśnić, że netting należy do umów nienazwanych, których treść kształtowana jest na podstawie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem:

Mają do niego zastosowanie również przepisy regulujące kompensatę wierzytelności (art. 498 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 486 § 2 Kodeksu cywilnego:

Netting (określany zamiennie clearingiem) to bezgotówkowa forma rozliczeń między dwoma lub więcej podmiotami gospodarczymi, realizowana w ściśle określonym czasie. Kontrahenci zbierają dokumenty zawierające kwoty wzajemnych należności i zobowiązań, a następnie regulują jedynie powstałe saldo. Zazwyczaj podmiot nettingowy (clearingowy) działa jako pośrednik i przyjmuje na siebie rolę kupującego i sprzedającego w danej transakcji w celu zabezpieczenia zamówień między stronami. Praktyka taka stosowana jest zwłaszcza w obrocie międzynarodowym między podmiotami gospodarczymi, będącymi członkami zagranicznych grup kapitałowych. Inaczej nazywana jest praktyką transakcji kompensacyjnych.

Wzajemna kompensata wierzytelności, polega na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej – zwana jest również potrąceniem.

Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem tej drugiej strony. Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Nie dochodzi do efektywnej zapłaty w pieniądzu. Pomimo, iż potrącenie dotyczy zobowiązania do świadczeń tego samego rodzaju, nie prowadzi do ich realizacji, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej, co w rezultacie skutkuje zaspokojeniem wierzyciela i osiągnięciem przez to celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie wierzytelności jest więc jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami.

Od 1 stycznia 2021 r. wyłączono obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności do potrąceń pozakodeksowych, czyli potrąceń dopuszczalnych na gruncie zasady swobody umów. Zatem od 1 stycznia 2021 r. obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności został wyłączony również w przypadku innych potrąceń, czyli potrąceń dokonywanych pomiędzy osobami, które np. nie są względem siebie bezpośrednio dłużnikiem i wierzycielem. Dodatkowo, potrącane wierzytelności nie muszą być wymagalne w chwili dokonywania potrącenia.

Analiza powołanych regulacji prawnych w oparciu o przedstawiony opis sprawy prowadzi do stwierdzenia, że wyjątkiem od konieczności dopełnienia obowiązków związanych z obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności jest możliwość stosowania w rozliczeniach między podatnikami potrącenia wierzytelności. Jeżeli należność z faktury dotyczącej nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 (o kwocie powyżej 15.000 zł) zostanie uregulowana w drodze potrącenia, obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności nie obejmuje kwoty objętej potrąceniem.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz przedstawione okoliczności należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie, z uwagi na dokonywane potrącenia wierzytelności, znajdzie zastosowanie przepis art. 108a ust. 1d ustawy. Tym samym nie wystąpi obowiązek rozliczania zobowiązań i wierzytelności Wnioskodawcy względem spółek z Grupy przy zastosowaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Podsumowując, rozliczanie wierzytelności i zobowiązań Wnioskodawcy względem powiązanych spółek z Grupy poprzez ich wzajemne potrącenie w ramach Systemu Nettingowego – w przypadku gdy potrącane kwoty będą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł dokumentujących krajowy zakup lub sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy – nie będzie skutkowało obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności opisanego w art. 108a – 108f ustawy, w zakresie w jakim kwoty należności będą potrącane.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w kwestii dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało uznać jako prawidłowe.

Zainteresowany zadał również pytanie (oznaczone we wniosku nr 2) czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, jeżeli kwota zobowiązań Spółki jest wyższa niż kwota wierzytelności, Spółka będzie zobowiązana do dokonania płatności do Centrum Nettingowego z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności opisanego w art. 108a – 108f ustawy VAT – bądź też do przyjęcia płatności od Centrum Nettingowego z zastosowaniem tego mechanizmu, jeżeli kwota zobowiązań będzie większa niż kwota wierzytelności – w przypadku gdy płatności mogą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł dokumentujących krajowy zakup lub sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy VAT.

W opinii Wnioskodawcy płatność nie byłaby dokonywana na rachunek wystawcy faktury, lecz na rachunek Centrum Rozliczeniowego, które następnie dokonywałoby dystrybucji środków pieniężnych na rzecz innych członków Grupy zgodnie z wykazanymi wierzytelnościami i zobowiązaniami po kompensacie. Tym samym, nie stanowią one bezpośrednio zapłaty za fakturę objętą obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Zauważyć należy, że na ww. rachunku Centrum Rozliczeniowego będą znajdowały się środki pieniężne ze spieniężenia należności handlowych należących do Wnioskodawcy i to Wnioskodawca będzie rzeczywistym właścicielem środków pieniężnych zgromadzonych na tym rachunku. Wnioskodawca dokonując płatności z wykorzystaniem ww. rachunku (na rzecz swoich dostawców) będzie działał we własnym imieniu i na własny rachunek.

Jak wskazano powyżej, wyjątkiem od konieczności dopełnienia obowiązków związanych z obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności jest możliwość stosowania w rozliczeniach między podatnikami potrącenia wierzytelności. Jeżeli należność z faktury dotyczącej nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 (o kwocie powyżej 15.000 zł) zostanie uregulowana w drodze potrącenia, obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności nie obejmuje kwoty objętej potrąceniem.

Pozostałą kwotę wierzytelności z faktury, która jest regulowana w formie przelewu bankowego, należy zatem zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności poprzez wskazanie w zleceniu przelewu części kwoty podatku VAT, wynikającej z faktury przypadającej proporcjonalnie na dokonywaną płatność przelewem.

W konsekwencji, stwierdzić należy, że gdy płatności za nabywane towary lub usługi objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności dokonywane będą na warunkach przedstawionych w niniejszych okolicznościach (zagadnienie objęte pytaniem nr 2), istnieje obowiązek wynikający z art. 108a ust. 1a ustawy.

Podsumowując, jeżeli kwota zobowiązań Spółki będzie wyższa niż kwota wierzytelności, Spółka będzie zobowiązana do dokonania płatności do Centrum Nettingowego z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności opisanego w art. 108a – 108f ustawy – bądź też do przyjęcia płatności od Centrum Nettingowego z zastosowaniem tego mechanizmu, jeżeli kwota zobowiązań będzie większa niż kwota wierzytelności – w przypadku gdy płatności mogą dotyczyć faktur o kwocie brutto przekraczającej 15.000 zł dokumentujących krajowy zakup lub sprzedaż towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w kwestii dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać jako nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Państwa w zakresie zredagowanych pytań. Przedmiotowa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla pozostałych spółek Grupy oraz Centrum.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).