Interpretacja indywidualna z dnia 17 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.71.2023.1.KK

Stwierdzenie, czy otrzymywane przez Spółkę od Gminy wynagrodzenie stanowi wynagrodzenie za świadczenia Spółki stanowiące czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, uznania Spółki z tytułu realizacji Umów za podatnika podatku VAT, wskazanie, czy wykonywana przez Spółkę czynność podlegająca opodatkowaniu VAT stanowi odpłatne świadczenie usług i czy Spółka jest zobowiązana odprowadzać podatek należny z tego tytułu (w związku z wykonywaniem tej czynności).

Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

-stwierdzenia, czy otrzymywane przez Spółkę od Gminy wynagrodzenie stanowi wynagrodzenie za świadczenia Spółki stanowiące czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

-uznania Spółki z tytułu realizacji Umów za podatnika podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

-wskazania, czy wykonywana przez Spółkę czynność podlegająca opodatkowaniu VAT stanowi odpłatne świadczenie usług i czy Spółka jest zobowiązana odprowadzać podatek należny z tego tytułu (w związku z wykonywaniem tej czynności) – (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Gmina „M” (dalej jako: Gmina) jest jednostką samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej jako: usg), zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W tym kontekście, zadania własne Gminy obejmują m.in. sprawy utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (art. 7 ust. 1 pkt 3 usg).

W związku z powyższym Gmina jest w szczególności zobowiązana do realizacji obowiązków, o których mowa w przepisach ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości  i porządku w gminach (dalej jako: ucpg). Zgodnie z art. 3 ust. 1 ucpg, utrzymanie czystości  i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.

W tym zakresie Gmina zobowiązana jest do zapewnienia czystości i porządku na swoim terenie i stworzenia warunków niezbędnych do ich utrzymania. Ponadto, w szczególności stosownie do art. 6 ust. 6 ucpg, Gmina jest obowiązana do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.

W 2016 r. utworzona została spółka komunalna „A” (dalej jako: Spółka lub Wnioskodawca), której przedmiotem działalności jest m.in. zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne (PKD 38.11.Z), zbieranie odpadów niebezpiecznych (PKD 38.12.Z), obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne  (PKD 38.21.Z), odzysk surowców z materiałów segregowanych (PKD 38.32.Z).

Gmina posiada 100% udziałów w Spółce.

Spółka została powołana (utworzona) przez Gminę w celu realizacji jej zadań. Stosownie bowiem do art. 2 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (dalej jako: ugk), gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego  w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego (pojęcie „gospodarki komunalnej” obejmuje – stosownie do art. 1 ust. 2 ugk  – w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące  i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych).

W celu realizacji swoich zadań własnych, Gmina (jako Zamawiający) zawiera ze Spółką (jako Wykonawcą) co roku umowy dotyczące realizacji obowiązków Gminy, o których mowa  w przepisach ucpg (na tej podstawie Spółka jest odpowiedzialna za wykonywanie przedmiotowych zadań) (dalej jako: Umowy).

Umowy zawierane są z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.

Przedmiot Umów obejmuje generalnie wykonywanie przez Spółkę następujących świadczeń (dalej również jako: Świadczenia):

a)odbiór, zbieranie i transport niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych pochodzących z terenów nieruchomości zamieszkałych; zlokalizowanych w Gminie „M”;

b)odbiór, zbieranie i transport odpadów komunalnych selektywnie zebranych, pochodzących z terenów nieruchomości zamieszkałych, zlokalizowanych w Gminie „M”;

c)odbiór i transport przeterminowanych leków z aptek;

d)prowadzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych oraz transport odpadów komunalnych z PSZOK.

Umowy szczegółowo określają zasady wykonywania Świadczeń przez Spółkę, w tym  m.in. harmonogram odbioru odpadów, poszczególne frakcje odpadów zbieranych selektywnie, warunki prowadzenia PSZOK oraz zasady monitorowania wykonania Umowy.

Z tytułu realizacji przez Spółkę Świadczeń, o których mowa w Umowie, Spółce przysługuje od Gminy określone wynagrodzenie. Wynagrodzenie wypłacane jest miesięcznie, a jego wysokość jest uzależniona zwłaszcza od ilości rzeczywiście wykonanych prac w danym miesiącu podlegającym rozliczeniu, uzależnione od rodzaju rzeczywiście odebranych odpadów w danym miesiącu pochodzących z obszaru Gminy i transportu do wskazanych instalacji zagospodarowania odpadów oraz cen jednostkowych określonych w Umowie.

Pytanie

1.Czy otrzymywane przez Spółkę od Gminy wynagrodzenie (na podstawie Umowy) stanowi wynagrodzenie za Świadczenia Spółki stanowiące – na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: uptu) – czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (czynności podlegające opodatkowaniu VAT)?

2.Czy Spółka z tytułu realizacji Umów jest podatnikiem podatku VAT?

3.W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1 – czy wykonywana przez Spółkę czynność podlegająca opodatkowaniu VAT stanowi odpłatne świadczenie usług (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu) i czy Spółka jest zobowiązana odprowadzać podatek należny z tego tytułu (w związku z wykonywaniem tej czynności)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

1.Otrzymywane przez Spółkę od Gminy wynagrodzenie (na podstawie Umowy) stanowi wynagrodzenie za Świadczenia Spółki stanowiące – na gruncie uptu – czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (czynności podlegające opodatkowaniu VAT).

2. Spółka z tytułu realizacji Umów jest podatnikiem podatku VAT.

3.W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1 – wykonywana przez Spółkę czynność podlegająca opodatkowaniu VAT stanowi odpłatne świadczenie usług (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu) i Spółka jest zobowiązana odprowadzać podatek należny z tego tytułu (w związku z wykonywaniem tej czynności).

Uzasadnienie

Ad 1-3.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5  ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie na rzecz innego podmiotu, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 uptu. Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

W konsekwencji, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia, gdyż wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (świadczenia usług) za wynagrodzeniem.  W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 uptu podlegające opodatkowaniu.

W konsekwencji powyższego, stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów  i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

W analizowanej, sprawie Spółka realizuje na rzecz Gminy określone w Umowie Świadczenia, za które otrzymuje określone świadczenie pieniężne (określane w Umowach jako wynagrodzenie). Nie budzi zatem wątpliwości, że realizacja Umowy stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów uptu.

W konsekwencji otrzymywane przez Spółkę od Gminy wynagrodzenie (na podstawie Umowy) stanowi wynagrodzenie za Świadczenia Spółki stanowiące – na gruncie uptu  – czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (czynności podlegające opodatkowaniu VAT).

Należy jednak wskazać, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

Stosownie do art. 15 ust. 1 uptu, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei treść art. 15 ust. 6 uptu stanowi, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz, urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane,  z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że Spółka wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 uptu, działa w charakterze podatnika podatku VAT. Fakt, że realizuje czynności na zlecenie (zamówienie) Gminy nie zmienia tej kwalifikacji. W stosunku do Spółki nie może bowiem znaleźć zastosowania powołany art. 15 ust. 6 uptu, gdyż Spółka nie jest organem władzy publicznej ani urzędem obsługującym ten organ. Wprawdzie Spółka realizuje część zadań własnych Gminy (zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa), ale czyni to na wyraźne zlecenie Gminy, będąc dla niej niejako podwykonawcą (Gmina jest beneficjentem świadczonej usługi).

W tym kontekście należy podkreślić, że Spółka wykonuje na rzecz Gminy konkretne Świadczenia (świadczy konkretne usługi), za które uzyskuje wynagrodzenie. Wykonywane czynności są zatem realizowane przez podatnika VAT i stanowią odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu.

Powyższe stanowisko jest potwierdzane przez organy podatkowe w wydawanych indywidualnych interpretacjach podatkowych. Dla przykładu wskazać można:

-interpretację DKIS z 27 lipca 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.256.2022.2.RMA, w której organ wskazał, że:

„W analizowanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której Gmina powierza Zakładowi, na podstawie umów, świadczenie usług m.in. w zakresie administrowania gospodarką odpadami, zarządzania zasobem mieszkaniowym, bieżącym utrzymaniem dróg gminnych, administrowaniem cmentarzami, utrzymaniem placów zabaw  i utrzymaniem przystanków gminnych, za co Zakład otrzymuje rekompensatę.

Zakład otrzymując od Gminy rekompensatę otrzymuje zindywidualizowaną korzyść,  a otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnościami, które Zakład dokonuje na rzecz Gminy. Zakład podejmując się realizacji opisanych zadań, zwalnia Gminę w istocie z określonych prawem obowiązków, czyni to jednak za wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o VAT – Gmina osiąga więc wymierną korzyść. Pomimo, że Zakład na podstawie umowy zobowiązał się wykonywać czynności związane z realizacją zadań własnych Gminy, jednak czyni to jako odrębny podmiot posiadający status podatnika VAT. (...)

Zakład, wykonując opisane we wniosku usługi, działa zatem w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą zdefiniowaną w art. 15 ust. 2 ustawy.

-interpretację DKIS z 20 maja 2022 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.257.2022.1.ŻR, gdzie podkreślono, że:

„na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, otrzymywane z tytułu realizacji opisanych we wniosku usług świadczenie pieniężne określane przez strony umownie jako rekompensata całkowita, stanowi dla Spółki zapłatę za świadczone przez nich usługi. Mimo że Państwa Spółka wykonuje czynności z katalogu zadań własnych Miasta, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym,  w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, to jednak – jak wyżej wskazano  – nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą. Zatem pomiędzy płatnością należną Państwa Spółce od Miasta jako rekompensata całkowita, a świadczeniem na jego rzecz, zachodzi związek bezpośredni, ponieważ płatność nastąpi w zamian za to świadczenie. Tym samym na gruncie rozpoznawanej sprawy nie można przyjąć, że między Miastem a Państwa Spółką nie nastąpi wymiana świadczeń.

Z tych też względów czynności, które Państwa Spółka zobowiązała się wykonywać na rzecz Miasta, realizując powierzone zadanie własne Miasta, w zamian za otrzymaną rekompensatę, stanowią określone w art. 8 ust. 1 ustawy, odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.

-interpretację DKIS z 16 października 2018 r. sygn. 0114-KDIP4.4012.454.2018.2.AKO.

Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Katalog zwolnień podatkowych zawarty jest w art. 43 ust. 1 uptu oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. W zakresie świadczenia usług przewidziane są zwolnienia przedmiotowe np. dla usług w zakresie opieki medycznej, pomocy społecznej, kształcenia czy nauczania, usług kulturalnych, ubezpieczeniowych, dzierżawy gruntów na cele rolnicze, usług zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi itp. Brak jest przepisów ustawowych i wykonawczych wskazujących na zwolnienie od VAT w przypadku świadczenia usług związanych z odbiorem, zbieraniem i transportem odpadów czy prowadzeniem PSZOK.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że skoro realizacja przez Spółkę Świadczeń na rzecz Gminy nie będzie objęta zwolnieniem z opodatkowania VAT, będzie opodatkowana według właściwej stawki VAT. Oznacza to zatem, że Spółka – z tytułu realizacji Świadczeń objętych Umową – będzie zobowiązana wykazać podatek należny.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

Stosowanie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Należy stwierdzić, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług należy rozumieć prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Podmioty te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nich odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że zarówno gmina, jak i spółka prawa handlowego, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działają w charakterze podatników podatku VAT.

Wskazać również należy, że dla uzyskania statusu podatnika VAT nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Podatnikiem będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na to, czy przynosi ona zyski. Podatnikami VAT są również podmioty, których cel działalności nie jest związany z prowadzeniem działalności komercyjnej nastawionej na osiąganie zysków lub też przeznaczające uzyskane zyski na cele społecznie użyteczne (charytatywne, kulturalne, naukowe itd.).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U.  z 2023 r., poz. 40 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że gdyby nawet podatnik nie osiągnął z tytułu prowadzonej działalności dochodu, to nie zmienia faktu, że wykonując czynności będące przedmiotem działalności wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT – bowiem będzie świadczył w tym zakresie usługi, które podlegają VAT. Oznacza to w konsekwencji, że jeżeli podmiot uzyska jakąkolwiek zapłatę za te usługi w sensie ekonomicznym (nawet bilansując tylko poniesione w związku z tym wydatki), to owe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwych reguł.

Zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej – uregulowano w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 679).

Zgodnie z art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej:

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce komunalnej:

Zatem w przypadku, gdy są to jednostki prawnie niewyodrębnione, tzn. pozostające  w strukturze gminy, dla celów podatkowych traktuje się je tak samo jak gminne jednostki pomocnicze. Wykonywane przez nie czynności winna rozliczać gmina. Jeśli jednak znajdą się one poza strukturą gminy, jako tzw. jednostki prawnie wyodrębnione (np. w formie spółki prawa cywilnego lub handlowego), będą miały odrębną od gminy zdolność prawnopodatkową.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina „M” (dalej jako: Gmina) jest jednostką samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej jako: usg), zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W tym kontekście, zadania własne Gminy obejmują m.in. sprawy utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (art. 7 ust. 1 pkt 3 usg).

W związku z powyższym Gmina jest w szczególności zobowiązana do realizacji obowiązków, o których mowa w przepisach ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości  i porządku w gminach (dalej jako: ucpg). Zgodnie z art. 3 ust. 1 ucpg, utrzymanie czystości  i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.

W tym zakresie Gmina zobowiązana jest do zapewnienia czystości i porządku na swoim terenie i stworzenia warunków niezbędnych do ich utrzymania. Ponadto, w szczególności stosownie do art. 6 ust. 6 ucpg, Gmina jest obowiązana do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.

W 2016 r. utworzona została spółka komunalna „A” (dalej jako: Spółka lub Wnioskodawca), której przedmiotem działalności jest m.in. zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne (PKD 38.11.Z), zbieranie odpadów niebezpiecznych (PKD 38.12.Z), obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne  (PKD 38.21.Z), odzysk surowców z materiałów segregowanych (PKD 38.32.Z).

Gmina posiada 100% udziałów w Spółce.

Spółka została powołana (utworzona) przez Gminę w celu realizacji jej zadań. Stosownie bowiem do art. 2 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (dalej jako: ugk), gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego  w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego (pojęcie „gospodarki komunalnej” obejmuje – stosownie do art. 1 ust. 2 ugk  – w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące  i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych).

W celu realizacji swoich zadań własnych, Gmina (jako Zamawiający) zawiera ze Spółką (jako Wykonawcą) co roku umowy dotyczące realizacji obowiązków Gminy, o których mowa  w przepisach ucpg (na tej podstawie Spółka jest odpowiedzialna za wykonywanie przedmiotowych zadań) (dalej jako: Umowy).

Umowy zawierane są z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych.

Przedmiot Umów obejmuje generalnie wykonywanie przez Spółkę następujących świadczeń (dalej również jako: Świadczenia):

a)odbiór, zbieranie i transport niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych pochodzących z terenów nieruchomości zamieszkałych; zlokalizowanych w Gminie „M”;

b)odbiór, zbieranie i transport odpadów komunalnych selektywnie zebranych, pochodzących z terenów nieruchomości zamieszkałych, zlokalizowanych w Gminie „M”;

c)odbiór i transport przeterminowanych leków z aptek;

d)prowadzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych oraz transport odpadów komunalnych z PSZOK.

Umowy szczegółowo określają zasady wykonywania Świadczeń przez Spółkę, w tym  m.in. harmonogram odbioru odpadów, poszczególne frakcje odpadów zbieranych selektywnie, warunki prowadzenia PSZOK oraz zasady monitorowania wykonania Umowy.

Z tytułu realizacji przez Spółkę Świadczeń, o których mowa w Umowie, Spółce przysługuje od Gminy określone wynagrodzenie. Wynagrodzenie wypłacane jest miesięcznie, a jego wysokość jest uzależniona zwłaszcza od ilości rzeczywiście wykonanych prac w danym miesiącu podlegającym rozliczeniu, uzależnione od rodzaju rzeczywiście odebranych odpadów w danym miesiącu pochodzących z obszaru Gminy i transportu do wskazanych instalacji zagospodarowania odpadów oraz cen jednostkowych określonych w Umowie.

Wątpliwości Wnioskodawcy w analizowanej sprawie dotyczą w pierwszej kolejności stwierdzenia, czy otrzymywane przez Spółkę od Gminy wynagrodzenie stanowi wynagrodzenie za świadczenia Spółki stanowiące czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz uznania Spółki z tytułu realizacji Umów za podatnika podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że zarówno Gmina, jak i utworzona przez nią Spółka prawa handlowego, czyli Wnioskodawca, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działają w charakterze odrębnych podatników podatku VAT.

Zaznaczenia wymaga, że Wnioskodawca jest spółką kapitałową, będącą odrębnym od Gminy podmiotem posiadającym osobowość prawną, zatem nie jest adresatem normy prawnej zawartej w art. 15 ust. 6 ustawy. Tym samym nie może korzystać z wyłączenia z opodatkowania, które dotyczy ściśle określonych podmiotów, tj. organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy.

Z uwagi na powołane przepisy i przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że opisana we wniosku sytuacja nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spółka co prawda wykonuje czynności związane z realizacją zadań własnych Gminy w zakresie: odbioru, zbierania i transportu niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych pochodzących z terenów nieruchomości zamieszkałych; zlokalizowanych w Gminie „M”; odbioru, zbierania i transportu odpadów komunalnych selektywnie zebranych, pochodzących z terenów nieruchomości zamieszkałych, zlokalizowanych w Gminie „M”; odbioru i transportu przeterminowanych leków z aptek; prowadzenia Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych oraz transportu odpadów komunalnych z PSZOK, ale wykonuje te czynności jako odrębny podmiot posiadający status podatnika VAT. Wnioskodawca mimo, że wykonuje czynności z katalogu zadań własnych Gminy, wymienionych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, to jednak sam nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą w formie spółki prawa handlowego, przy czym ani cel, ani rezultat prowadzonej działalności nie wykluczają Spółki z kategorii podatników podatku VAT.

Pomiędzy płatnością, którą Spółka otrzymuje od Gminy, a świadczeniem opisanych usług należących do zadań własnych Gminy, zachodzi związek bezpośredni, ponieważ płatność następuje w związku z konkretnym świadczeniem. Spółka otrzymując od Gminy wynagrodzenie będzie otrzymywała w istocie zindywidualizowaną korzyść, a otrzymana płatność będzie pozostawała w bezpośrednim związku z czynnościami, których dokonuje Wnioskodawca w związku z powierzeniem ich wykonywania Spółce przez Gminę. Spółka realizując powierzone przez Gminę usługi zwolni ją w istocie z określonych prawem obowiązków, czyniąc to jednak za wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Gmina osiągnie więc wymierną korzyść.

Z tytułu realizacji przez Spółkę Świadczeń, o których mowa w Umowie – jak wynika z opisu sprawy – Spółce przysługuje od Gminy określone wynagrodzenie. Wynagrodzenie wypłacane jest miesięcznie, a jego wysokość jest uzależniona zwłaszcza od ilości rzeczywiście wykonanych prac w danym miesiącu podlegającym rozliczeniu, uzależnione od rodzaju rzeczywiście odebranych odpadów w danym miesiącu pochodzących z obszaru Gminy i transportu do wskazanych instalacji zagospodarowania odpadów oraz cen jednostkowych określonych w Umowie. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług otrzymane z tego tytułu świadczenie pieniężne w istocie stanowi zapłatę za świadczone przez Spółkę usługi.

Wobec powyższego, czynności, które Spółka zobowiązała się wykonywać na rzecz Gminy, realizując powierzone zadanie własne Gminy w zamian za otrzymane wynagrodzenie, stanowią/będą stanowić określone w art. 8 ust. 1 ustawy odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Natomiast Spółka w zakresie wykonywanych czynności jest/będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podsumowując, w odpowiedzi na zadane pytania nr 1 i nr 2 należy stwierdzić, że:

Ad 1.

Otrzymywane przez Spółkę od Gminy wynagrodzenie (na podstawie Umowy) stanowi/będzie stanowić wynagrodzenie za Świadczenia Spółki stanowiące – na gruncie ustawy – czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (czynności podlegające opodatkowaniu VAT).

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1  jest prawidłowe.

Ad 2.

Spółka z tytułu realizacji Umów jest/będzie podatnikiem podatku VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania, czy wykonywana przez Spółkę czynność podlegająca opodatkowaniu VAT stanowi odpłatne świadczenie usług i czy Spółka jest zobowiązana odprowadzać podatek należny z tego tytułu (w związku z wykonywaniem tej czynności) – (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy:

Jednakże stosownie do art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy:

Przy czym zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Świadczenie usług, o których mowa we wniosku, związanych z odbiorem, zbieraniem i transportem odpadów oraz prowadzeniem PSZOK, nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku. W konsekwencji otrzymane wynagrodzenie jest/będzie opodatkowane właściwą stawką podatku od towarów i usług. Zatem Wnioskodawca z tytułu realizacji Świadczeń objętych Umową jest/będzie zobowiązany wykazać podatek należny.

Ad 3.

Wobec powyższego, wykonywana przez Spółkę czynność podlegająca opodatkowaniu VAT stanowi/będzie stanowić odpłatne świadczenie usług i Spółka jest/będzie zobowiązana odprowadzać podatek należny z tego tytułu (w związku z wykonywaniem tej czynności).

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy także zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek  o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).