Interpretacja indywidualna z dnia 17 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.76.2023.3.AP

Rozliczenie dla osoby samotnie wychowującej dzieci

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 lutego 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 20 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodu jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 marca 2023 r. (wpływ 23 marca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani osobą rozwiedzioną od 6 lat. Ze związku małżeńskiego ma Pani z byłym mężem dwójkę małoletnich dzieci (…). Były małżonek wyrokiem sądu ma ograniczone prawa rodzicielskie oraz przyznane terminy widzeń z dziećmi. Dzieci zamieszkują z Panią i to Pani zapewnia im wychowanie i zaspokaja podstawowe potrzeby. Ojciec dzieci utrzymuje z dziećmi stałe kontakty, a także widuje się z nimi według swoich potrzeb i ustaleń z dziećmi. Nie stosuje się do wyroku sądu, aczkolwiek nie stanowi to dla Pani żadnego problemu, ponieważ główną przesłanką w tym zakresie są potrzeby dzieci i ich potrzeba widzenia się z ojcem. Ojciec dzieci w terminie reguluje alimenty. Ojciec dzieci pobiera połowę ulgi prorodzinnej, a połowę rozlicza Pani w swoim zeznaniu rocznym. Fakt ten nastąpił od roku 2016, kiedy to Urząd Skarbowy po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego uznał, że byłemu małżonkowi należy się połowa tej ulgi. Tak więc od tego czasu stosujecie Państwo oboje taką zasadę i korzystacie z ulgi po połowie na każde z dzieci. Dodatkowo Urząd Skarbowy uznał, że w związku z tym, że ojciec dzieci utrzymuje regularne kontakty z nimi nie może Pani rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca. Ponadto poinformowała Pani, że świadczenie 500+ przysługuje Pani w całości zgodnie z przepisami prawa.

W uzupełnieniu wniosku udzieliła Pani odpowiedzi na następujące pytania:

1.Rozliczenia za który rok podatkowy/lata podatkowe dotyczy Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej?

Odpowiedź:Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy lat 2018-2022.

2.Kiedy uprawomocniło się orzeczenie sądu o Pani rozwodzie (prosimy wskazać dokładną datę)?

Odpowiedź:Orzeczenie o rozwodzie uprawomocniło się (…).

3.Czy po rozwodzie Pani stan cywilny uległ zmianie?

Prosimy wskazać, czy w okresie, którego dotyczy wniosek, była Pani stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), tj. była Pani wdową, rozwódką, albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności?

Odpowiedź: Po rozwodzie Pani stan cywilny nie uległ zmianie. We wskazanym okresie, którego dotyczy wniosek, była Pani osobą rozwiedzioną.

4.Czy w roku podatkowym/latach podatkowych objętych wnioskiem ojciec dzieci również wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. uczestniczył w wychowaniu dzieci, dbał o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijał ich zainteresowania, sprawował nad nimi pieczę/opiekę, troszczył się o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosił wydatki związane z wypoczynkiem, ponosił koszty ich utrzymania, zabezpieczał potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne – poza płaconymi alimentami, pomagał w edukacji szkolnej, brał czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami itp.?

Odpowiedź: W latach podatkowych którego dotyczy wniosek ojciec dzieci wykonywał następujące obowiązki względem dzieci:

-płacił w terminie alimenty na dzieci,

-utrzymywał z dziećmi kontakty telefoniczne i osobiste, telefoniczne codziennie, osobiste raz w tygodniu (około 2-3 godziny),

-sporadycznie (tj. średnio raz na dwa miesiące dzieci nocowały u niego na jedną noc w weekend),

-raz w roku zabierał dzieci na wakacje (od 3 do 5 dni),

-w czasie kiedy jedno z dzieci w 2021 r. (5 dni w grudniu) trafiło do szpitala (matka przebywała z dzieckiem w szpitalu) pomagał w obowiązkach względem drugiego dziecka (które pozostało pod opieką babci), a także zostawał na około 2 godziny w szpitalu, aby wymienić matkę, w czasie kiedy jechała do domu wymienić ubranie i wykonać niezbędne obowiązki w domu i przy drugim dziecku (m.in. pomóc przy odrobieniu zadań domowych),

-co roku organizował dzieciom ich urodziny u siebie w domu w terminie uzgodnionym z matką,

-na święta i urodziny kupował dzieciom prezenty,

-w czasie kiedy zabierał dzieci w tygodniu (częstotliwość opisana wyżej) organizował dzieciom czas w postaci: odwiedzin babci, pobyt w (…), wyjazd na basen itp. – czyli aktywnie spędzał ten czas, nie siedząc z nimi w swoim domu.

Ponadto nadmieniła Pani następujące:

-ojciec dzieci nie uczestniczy w życiu codziennym dzieci, tj. nie odrabia z nimi lekcji, nie pomaga w edukacji szkolnej, nie bierze czynnego udziału w sprawach dotyczących ich kształcenia, czy dodatkowych zajęć. Codzienne rozmowy telefoniczne nie wnoszą nic w kształtowanie ich osobowości, są to rozmowy trwające zwykle kilka minut,

-nie uczestniczy w wychowaniu dzieci, nie wie o ich rozterkach, codziennych problemach, nie kształtuje w nich właściwych zachowań, nie jest również dla nich wzorem do naśladowania (…). Owszem dzieci kochają swojego tatę, aczkolwiek nie jest dla nich autorytetem,

-przed pierwszą komunią syna (…) nie uczestniczył w przygotowaniach do komunii, nie uczęszczał z synem na msze święte, na zebrania, na próby, spowiedź. Przybył na komunię świętą do kościoła i oddał część pieniędzy za zorganizowany poczęstunek, za gości stanowiących rodzinę z jego strony,

-nie ponosi kosztów utrzymania dzieci poza zasądzonymi alimentami i prezentami dla dzieci okolicznościowymi (święta, urodziny, sporadyczne „zachcianki” dzieci podczas kiedy je zabiera na 2-3 godziny w tygodniu typu: puchowy zeszyt, notesik, gazetka z gadżetem w środku itp.),

-nie zabezpiecza potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych – kiedy dzieci chorują sezonowo, nie jeździ do lekarza, nie kupuje lekarstw, nie jeździ na kontrolne wizyty do lekarzy specjalistów (poradnia leczenia zeza, poradnia endokrynologiczna, poradnia neurologiczna) – Pani informuje go telefonicznie o wizytach i o efektach leczenia, nie płaci składek szkolnych, nie wnosił opłat za przedszkole, na radę rodziców, na obiady dla dzieci w szkole.

Tak więc podsumowując powyższe, ojciec dzieci łoży na nie w postaci alimentów, zamieszkuje osobno i nie wychowuje ich, czyli nie podejmuje czynności faktycznych przy dziecku, mających na celu jego wychowywanie. Matka dzieci sprawuje opiekę prowadzącą do uzyskania pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego dzieci, to z nią dzieci zamieszkują i na jej utrzymaniu pozostają. Matka dzieci informuje ojca o istotnych sprawach dzieci, tj. oceny semestralne w szkole, poważne zachorowania, wybór szkoły.

5.Jak często w roku podatkowym/latach podatkowych objętych wnioskiem odbywały się regularne spotkania/kontakty ojca z dziećmi i w jakich czynnościach przejawiały się: wychowanie i opieka ojca nad dziećmi? Czy w roku podatkowym/latach podatkowych objętych wnioskiem ojciec dzieci utrzymywał z nimi częstsze kontakty niż ustalone w wyroku Sądu?

Odpowiedź: Kontakty ustalone przez sąd:

(…)

Rzeczywiste kontakty:

(…)

Jak wynika z powyższego ojciec dzieci nie utrzymuje częstszych kontaktów niż te ustalone przez sąd, ponadto utrzymuje je w terminach wyłącznie wg własnych potrzeb, na co matka dzieci nie wnosi sprzeciwu. Rodzice dzieci nie są w konflikcie jeśli chodzi o sprawy dotyczące dzieci.

6.Czy w okresie, którego dotyczy wniosek, uzyskiwała/uzyskuje Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy wniosek uzyskiwała Pani dochody z tytułu umowy o pracę, a także umowy zlecenie.

7.Czy w stosunku do Pani, w okresie którego dotyczy wniosek, miały/mają zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych?

Odpowiedź: W okresie, którego dotyczy wniosek nie mają zastosowania wymienione przepisy w pkt 7 pisma.

Pytanie

Czy może Pani dokonać rocznego rozliczenia PIT jako osoba samotnie wychowująca dziecko pomimo, że ojciec dzieci utrzymuje na bieżąco kontakty z dziećmi, płaci alimenty i korzysta z ulgi prorodzinnej w połowie na każde z dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że spełnia przesłanki osoby samotnie wychowującej, ponieważ zgodnie z ustawą o PDOF spełnia następujące warunki: „Za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się: pannę, kawalera, wdowę lub wdowca, a także osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu i osobę rozwiedzioną (która żadnego dziecka nie wychowuje z jego rodzicem)”. Uważa Pani, że głównym przesłaniem kto wychowuje dzieci, jest ich miejsce zamieszkania. W Pani przypadku dzieci zamieszkują z Panią, więc w rozumieniu praktycznego podejścia do wychowania dzieci to Pani przysługuje ten przywilej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 lipca 2019 r.:

W myśl natomiast tego art. 6 ust. 4 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265), który to przepis stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw:

Według art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw:

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Na mocy art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.), wynika, że:

Wyjaśnić przy tym należy, że na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, stanowi, że:

Natomiast art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw stanowi, że:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci),

-wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

-nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

-nie podlegania przez rodzica i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ww. ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiego rodzica.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Zatem prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Jak wynika z opisu sprawy jest Pani osobą rozwiedzioną od 2015 r. i po rozwodzie Pani stan cywilny nie uległ zmianie. Ze związku małżeńskiego ma Pani z byłym mężem dwójkę małoletnich dzieci (…). Były małżonek wyrokiem sądu ma ograniczone prawa rodzicielskie oraz przyznane terminy widzeń z dziećmi. Dzieci zamieszkują z Panią i to Pani zapewnia im wychowanie i zaspokaja podstawowe potrzeby. Ojciec dzieci utrzymuje z dziećmi stałe kontakty, a także widuje się z nimi według swoich potrzeb i ustaleń z dziećmi. Ojciec dzieci w terminie reguluje alimenty oraz pobiera połowę ulgi prorodzinnej, a połowę rozlicza Pani w swoim zeznaniu rocznym. Świadczenie 500+ przysługuje Pani w całości zgodnie z przepisami prawa. Ojciec dzieci nie uczestniczy w życiu codziennym dzieci, tj. nie odrabia z nimi lekcji, nie pomaga w edukacji szkolnej, nie bierze czynnego udziału w sprawach dotyczących ich kształcenia, czy dodatkowych zajęć. Codzienne rozmowy telefoniczne nie wnoszą nic w kształtowanie ich osobowości, są to rozmowy trwające zwykle kilka minut. Ponadto, ojciec dzieci nie uczestniczy w ich wychowaniu, nie wie o ich rozterkach, codziennych problemach, nie kształtuje w nich właściwych zachowań. Dodatkowo ojciec nie ponosi kosztów utrzymania dzieci poza zasądzonymi alimentami i okolicznościowymi prezentami dla dzieci, nie zabezpiecza potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych – kiedy dzieci chorują sezonowo, nie jeździ do lekarza, nie kupuje lekarstw, nie jeździ na kontrolne wizyty do lekarzy specjalistów (poradnia leczenia zeza, poradnia endokrynologiczna, poradnia neurologiczna) – Pani informuje go telefonicznie o wizytach i o efektach leczenia, nie płaci składek szkolnych, nie wnosił opłat za przedszkole, na radę rodziców, na obiady dla dzieci w szkole.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych”.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w latach podatkowych, których dotyczy złożony wniosek to Pani sprawowała opiekę prowadzącą do uzyskania pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego dzieci, dzieci zamieszkują z Panią i na Pani utrzymaniu pozostają, Pani informuje ojca o istotnych sprawach dzieci, tj. oceny semestralne w szkole, poważne zachorowania, wybór szkoły, natomiast ojciec dzieci poza płaconymi alimentami oraz spędzaniem czasu z dziećmi wyznaczonym przez sąd lub rzadziej, nie ponosił kosztów ich utrzymania, nie zabezpieczał potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, nie brał czynnego udziału w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, to spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4 i art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, skoro ojciec dzieci nie uczestniczy w procesie wychowawczym, a na Pani spoczywa odpowiedzialność za wychowanie małoletnich dzieci pod kątem społecznym i emocjonalnym, ich zdrowie oraz edukację, to przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów za lata 2018-2022, tj. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy podkreślić, że zakres przedmiotowy interpretacji przepisów prawa podatkowego wydawanej w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) wyznacza pytanie przedstawione przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pani wniosku (zapytania), tj. możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Zatem, kwestia możliwości skorzystania przez Panią z ulgi prorodzinnej nie była przedmiotem interpretacji indywidualnej.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Panią – jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla ojca dzieci.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).