Interpretacja indywidualna z dnia 9 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.9.2023.2.MM

Skutki podatkowe posiadania wspólnego rachunku bankowego przez małżonków mających rozdzielność majątkową małżeńską.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 stycznia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 12 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych posiadania wspólnego rachunku bankowego przez małżonków mających rozdzielność majątkową małżeńską. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 marca 2023 r. (wpływ 7 marca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

… 2022 r. wyszła Pani za mąż za obywatela Czech, który w Czechach uzyskuje dochód. … 2022 r. ustanowiliście Państwo rozdzielność majątkową i mąż podarował Pani 1/2 kupionego przez niego mieszkania. Macie Państwo otwarty wspólny rachunek bankowy, który jest regularnie zasilany Pani dochodami i wpłatami z Czech. Środki pieniężne zgromadzone na rachunku są wydatkowane m.in. na opłaty, utrzymanie, w tym 3 Państwa zwierząt i remont mieszkania. Większość przelewów ze wspólnego konta robi Pani osobiście, ponieważ opłaca Pani polskich przedsiębiorców. Nie traktujecie Państwo tych środków jako wzbogacenie któregokolwiek z Was, a jako konto zaspakajające Wasze wspólne potrzeby.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że przelewane środki przez Pani męża nie stanowią środków finansowych, które są w Pani wyłącznej dyspozycji i nie są elementem Pani przychodów. Przychody, które uzyskuje Pani samodzielnie, również wpływają na wspólne konto i są wspólnie wykorzystywane do zaspokajania potrzeb domowych. Żadne z Państwa nie korzysta ze środków małżonka w celu wzbogacenia się i zakupu wartościowych dóbr na indywidualne potrzeby, pomnażając tym samym majątek odrębny. W związku z powyższym należy podkreślić, że sam fakt bycia współwłaścicielem konta bankowego przy istniejącej rozdzielności majątkowej małżeńskiej, nie oznacza, że uprawnienie do dysponowania środkami pieniężnymi pochodzącymi z odrębnych majątków jest darowizną. Uprawnienie do dysponowania środkami finansowymi na wspólnym koncie służą wyłącznie do zaspokajania potrzeb wspólnych, związanych z prowadzeniem domu.

Pytanie

Czy jest prawidłowe stanowisko, że każdorazowo przy przelaniu środków na wspólne konto przez męża na utrzymanie domu, powinna Pani składać zeznanie podatkowe SD-Z2 i podpisywać umowę darowizny z mężem?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, mimo że większość zasilających wspólny rachunek środków pieniężnych pochodzi z majątku odrębnego męża, oboje macie Państwo prawo składania dyspozycji bankowych mających na celu rozporządzenie zgromadzonymi na rachunku środkami pieniężnymi na zaspakajanie potrzeb domowych, w tym remontu mieszkania. Posiadanie wspólnego rachunku bankowego daje Państwu prawo dysponowania środkami finansowymi na zasadzie udzielonego wzajemnie pełnomocnictwa. Żadne z Państwa nie korzysta ze środków małżonka w celu wzbogacenia się i zakupu wartościowych dóbr na indywidualne potrzeby, pomnażając tym samym majątek odrębny.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że sam fakt bycia współwłaścicielem konta bankowego przy istniejącej rozdzielności majątkowej małżeńskiej, nie oznacza, że uprawnienie do dysponowania środkami pieniężnymi pochodzącymi z odrębnych majątków jest darowizną i że z tego tytułu na gruncie przepisów dotyczących podatku od spadków i darowizn powstają jakiekolwiek obowiązki podatkowe.

Pani zdaniem, zakładając wspólne życie przez minimum 20 lat, oznaczałoby, że Urząd Skarbowy otrzymałby minimum 300 deklaracji podatkowych SD-Z2 i minimum 300 kopii umów darowizny, wydaje się dość abstrakcyjne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

W myśl art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny; umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Jak stanowi natomiast art. 889 Kodeksu cywilnego:

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy tegoż zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego art. 889 ustawy.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w związku z § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2022 r. poz. 2084):

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

Przy czym, w myśl art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Natomiast art. 4 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:

Z opisu stanu faktycznego wynika, że posiada Pani wraz z mężem rozdzielność majątkową. Jednak pomimo odrębnych majątków posiadają Państwo wspólny rachunek bankowy, który każde z Państwa zasila uzyskiwanymi dochodami. Posiadają Państwo również wspólne mieszkanie. Środki pieniężne zgromadzone na wspólnym rachunku są wydatkowane głównie przez Panią na opłaty, utrzymanie i remont mieszkania. Żadne z Państwa nie korzysta ze środków małżonka w celu wzbogacenia się. Uprawnienie do dysponowania środkami finansowymi na wspólnym koncie, służy wyłącznie do zaspokajania potrzeb wspólnych związanych z prowadzeniem domu i nie oznacza to, że uprawnienie to jest darowizną.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1359).

Stosownie do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Obowiązek ten – jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego – powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że skoro w omawianej sprawie – jak Pani wskazała we wniosku – sam fakt bycia współwłaścicielem rachunku bankowego, przy istniejącej rozdzielności majątkowej małżeńskiej, nie oznacza, że uprawnienie do dysponowania środkami pieniężnymi pochodzącymi z odrębnych majątków jest darowizną a Państwa intencją jest zaspokajanie wspólnych potrzeb (utrzymanie domu) a nie wzbogacenie się któregokolwiek z Państwa, to w świetle powołanych przepisów prawa, brak jest podstaw do stwierdzenia, że z tytułu przelewania przez Pani męża środków pieniężnych na Państwa wspólne konto na utrzymanie domu, na gruncie podatku od spadków i darowizn powstają jakiekolwiek obowiązki podatkowe.

Należy bowiem nadmienić, że posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza o własności środków znajdujących się na tym rachunku. Tym samym jedynie zawarcie umowy darowizny i/lub faktyczne przekazanie środków finansowych przez Pani męża na Pani rzecz (w celu wzbogacenia się) wiązałoby się z koniecznością dokonania – dla celów zachowania zwolnienia z opodatkowania – zgłoszenia otrzymania darowizny przekraczającej kwotę wolną od podatku, na formularzu SD-Z2. Tak długo jak taka umowa nie zostanie zawarta lub nie dojdzie do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego (przedmiot darowizny nie zostanie faktycznie wydany – co oznacza, że środki finansowe znajdujące się na wspólnym rachunku bankowym małżonków nie staną się Pani własnością), to brak jest podstaw do zastosowania przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. To oznacza, że skoro nie dochodzi do aktu darowizny, bo jak Pani twierdzi – sam fakt bycia współwłaścicielem konta bankowego przy istniejącej rozdzielności majątkowej małżeńskiej, nie oznacza, że uprawnienie do dysponowania środkami pieniężnymi pochodzącymi z odrębnych majątków jest darowizną, to nie będzie Pani zobowiązana do składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, bowiem brak jest przedmiotu zwolnienia (brak jest nabycia tytułem darowizny).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).