Interpretacja indywidualna z dnia 8 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.18.2023.1.ICZ

Czy zawarcie umowy cesji praw z umowy sprzedaży między dotychczasowym nabywcą klientem (cedentem), a nowym nabywcą (cesjonariuszem), u Wnioskodawcy powstaje obowiązek dotyczący korygowania faktur wystawionych już na rzecz dotychczasowego nabywcy (cedenta) przed dniem cesji?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy kwestii czy zawarcie umowy cesji praw z umowy sprzedaży między dotychczasowym nabywcą klientem (cedentem), a nowym nabywcą (cesjonariuszem), u Wnioskodawcy powstaje obowiązek dotyczący korygowania faktur wystawionych już na rzecz dotychczasowego nabywcy (cedenta) przed dniem cesji.

Uzupełnili go Państwo pismem z 17 lutego 2023 r. (wpływ 17 lutego 2023 r.) przez wyjaśnienie części E „Przedmiot wniosku” - wskazując, że przedmiotem wniosku jest stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe. Ponadto uzupełnili Państwo ww. wniosek przez wniesienie opłaty w wysokości 80 zł od wniosku.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (zwana dalej: „Spółką” lub „Wnioskodawcą”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Spółka prowadzi działalność w zakresie sprzedaży i serwisu samochodów za pośrednictwem prowadzonych salonów samochodowych.

Wnioskodawca zawiera z klientami - przyszłymi nabywcami pojazdów samochodowych - umowy sprzedaży na podstawie, których wpłacają oni Spółce zaliczki na poczet ceny za dany samochód. Otrzymanie zaliczki jest dokumentowane przez Wnioskodawcę fakturą VAT wystawianą na rzecz klienta. Zdarza się, że po wpłacie zaliczki klient pozyskuje zewnętrzne finansowanie nabycia samochodu ze strony firmy leasingowej. W takim przypadku to firma leasingowa występuje wobec Wnioskodawcy jako Kupujący samochód - płaci pozostałą część ceny oraz otrzymuje fakturę końcową. Firma leasingowa zawiera z klientem umowę finansowania samochodu. W momencie wyboru przez klienta formy i źródła finansowania zawierana jest umowa dotycząca cesji praw i obowiązków Klienta (cedenta) z pierwotnej umowy sprzedaży samochodu na firmę leasingową (cesjonariusz) za zgodą Wnioskodawcy.

W ramach tej umowy ustalane jest rozliczenia pomiędzy firmą leasingową a Klientem zaliczki wpłaconej przez Klienta na rzecz Wnioskodawca. Zaliczka ta w zależności od warunków nie jest zwracana klientowi, lecz zaliczana przez Wnioskodawcę na rzecz płatności należnych od firmy leasingowej (jednocześnie firma leasingowa zalicza tę płatność na rzecz płatności z tytułu umowy leasingu należnych od klienta).

W praktyce zdarzają się także sytuację, że klient - podatnik VAT czynny, który zawarł z Wnioskodawcą umowę sprzedaży i wpłacił zaliczkę następnie wskazuje jako ostatecznego nabywcę samochodu osobę fizyczną niebędącą podatnikiem VAT czynnym albo powiązany z nim podmiot gospodarczy (np. sp. z o.o., której jest udziałowcem). Wówczas pierwotny klient jako cedent dokonuje cesji praw i obowiązków z umowy sprzedaży zawartej z Wnioskodawcą na rzecz wskazanego podmiotu (cesjonariusza). Wnioskodawca jest zazwyczaj informowany przez stronę o cesji, zdarza się, że jest mu przekazywana umowa cesji albo jedna ze stron umowy cesji składa stosowne oświadczenie.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym tj. zawarciem umowy cesji praw z umowy sprzedaży między dotychczasowym nabywcą klientem (cedentem), a nowym nabywcą (cesjonariuszem), u Wnioskodawcy powstają jakiekolwiek obowiązki dotyczące korygowania faktur wystawionych już na rzecz dotychczasowego nabywcy (cedenta) przed dniem cesji, w szczególności: czy Wnioskodawca jest zobowiązany do wystawienia faktur korygujących do faktur dokumentujących wpłacone częściowo kwoty na poczet umowy sprzedaży?

Państwa stanowisko

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2018.2174 - dalej: ustawa o VAT), podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem (por. art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT) oraz otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 (por. art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Ustawa wskazuje, że przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).

Na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 (zastrzeżenie nie dot. przedmiotu niniejszego wniosku).

W wypełnieniu obowiązków wynikających z ww. uregulowań Spółka wystawia faktury VAT na każdą zaliczkową wpłatę dokonaną przez Klienta.

W związku z powyższym, Spółka stoi na stanowisku, że wystawione przez nią faktury VAT na dotychczasowego Nabywcę (cedenta) przed dniem cesji jako wystawione prawidłowo nie wymagają korekty.

Zawarcie umowy cesji między cedentem a cesjonariuszem nie powoduje obowiązku wystawienia faktur korygujących w odniesieniu do faktur już wystawionych, a dokumentujących wpłaty częściowe dokonane przed dniem cesji. Prawidłowe udokumentowanie cesji w zakresie wymaganym przez ustawę o VAT to obowiązek powstający między cedentem a cesjonariuszem (bez udziału Spółki).

Po dniu cesji i zawiadomieniu o tym Spółki, Spółka będzie natomiast wystawiać faktury VAT na nowego nabywcę (cesjonariusza) wyłącznie w odniesieniu do dalszych płatności dokonywanych przez nowego nabywcę (cesjonariusza) zgodnie z harmonogramem z umowy sprzedaży (ujmując na fakturze końcowej wpłatę cedenta jako zaliczkę).

W myśl art. 106e, faktura powinna zawierać, w szczególności: datę jej wystawienia, oznaczenie numeru kolejnego, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towaru lub usługi, datę sprzedaży, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi oraz ich ilości, cenę jednostkową netto (bez podatku), wartość dostarczonych towarów objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto), stawkę i kwotę podatku, kwotę należności.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur uregulowane zostały w kolejnych przepisach ustawy o VAT (art. 106b - art. 106k).

Z powyższego wynika zatem, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, pełni ona bowiem szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku. Jest ona wystawiana w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Natomiast jedną z przesłanek wystawienia faktury korygującej jest zmniejszenie obrotu.

W sytuacji bowiem, gdy zostanie wpłacona zaliczka, a następnie nie dojdzie w ogóle do zawarcia transakcji, to zwrot zaliczki spowoduje konieczność weryfikacji wysokości obrotu. W takim przypadku obrót stanowi otrzymana zaliczka pomniejszona o przypadającą od niej kwotę podatku. Wskazane części należności nie stanowią samodzielnej czynności ani zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Otrzymana kwota musi bowiem stanowić wynagrodzenie związane z wykonaniem czynności, za którą jest należna. W przypadku zaś, kiedy nie dochodzi do przeniesienia własności samochodu, na poczet której to czynności zostały przekazane należności, zanika obligatoryjny związek z czynnością rodzącą obowiązek podatkowy. Nie ma zatem żadnego przedmiotu opodatkowania, od którego należny byłby podatek. W związku z tym należy dokonać odpowiedniej korekty podstawy opodatkowania.

Przekształcenie zaliczki w kwotę nienależną stanowi odrębną podstawę do zmniejszenia wysokości obrotu, które powinno nastąpić w terminie właściwym dla wystawienia faktury korygującej (tak NSA w powołanym powyżej wyroku w sprawie I FSK 1238/13).

Potwierdzeniem dla takiego stanowiska może być orzeczenie ETS (obecnie TSUE), które zostało wydane w odniesieniu do zadatku. Trybunał w wyroku z 18 lipca 2007 r. w sprawie C-277/05 Societe thermale d'Eugenie-les-Bains v. Ministere de l'Economie, des Finances et de l'Industrie (Zb. Orz. 2007, s. I- 06415), stwierdził, że jeżeli ostatecznie nie doszło do realizacji umowy przedwstępnej, to wówczas nie podlegają opodatkowaniu kwoty zapłacone tytułem zadatku na poczet należności wynikających z tejże umowy. Jeżeli bowiem nie została zrealizowana umowa przedwstępna, to wygasło zobowiązanie podatkowe z tytułu otrzymania zaliczki na poczet dostawy wynikającej z niezrealizowanej ostatecznie umowy. Trybunał podkreślił też, że zatrzymane zadatki nie powinny być traktowane jako wynagrodzenie za usługi, ale jako rodzaj odszkodowania niepodlegającego opodatkowaniu VAT. Płatności otrzymywane w związku z niewykonaniem zobowiązania nie mogą być opodatkowane VAT.

Odmienna natomiast sytuacja następuje w przypadku, gdy umowa z tytułu której została wpłacona zaliczka zostanie wykonana, natomiast nastąpi zmiana stron umowy w wyniku cesji. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z § 2 tego przepisu wynika natomiast, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W literaturze przedmiotu podnosi się, że celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę i utrata jej przez cedenta - zbywcę. Przelew powoduje, że cedent przestaje być wierzycielem, a staje się nim cesjonariusz. Cesjonariusz nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu. Zmienia się tylko osoba wierzyciela, czyli osoby uprawnionej do żądania spełnienia świadczenia (tak A. Rzepecka-Gil, Kodeks cywilny, Komentarz, Komentarz do art. 509, Lex nr 159825, Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 2008, s. 367; W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania, s. 358; H. Ciepła (w:) Komentarz, s. 587; L. Stecki (w:) Kodeks cywilny, s. 504; K. Zagrobelny (w:) Kodeks cywilny, s. 918). W wyniku przelewu w rozumieniu art. 509 k.c. przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Innymi słowy, stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela (A. Rzepecka-Gil, Kodeks cywilny, Komentarz, Komentarz do art. 509, Lex nr 159825,wyrok SN z dnia 5 września 2001 r., I CKN 379/00, LEX nr 52661).

Podkreślić należy, że w wyniku dokonania cesji nie zmienia się wielkość obrotu, a jedynie strona umowy sprzedaży. Natomiast przy umowie cesji nie mamy do czynienia z rozwiązaniem umowy, a jedynie ze zmianą strony umowy, przy zachowaniu tego samego stosunku zobowiązaniowego. W sytuacji opisanej we wniosku nie następuje rozwiązanie umowy ani zwrot środków na rzecz klienta. W niniejszej sprawie w dniu otrzymania przez skarżącą zaliczki od nabywcy istniał związek pomiędzy otrzymaniem owej zaliczki, a czynnością opodatkowaną (przyszłą dostawą towaru), zaś faktura dokumentująca ową zaliczkę nie została wystawiona w wyniku błędu lub pomyłki ani w innych okolicznościach, z którymi ustawa o VAT wiąże możliwość wystawienia faktury korygującej. Z przepisów prawa wynika natomiast, że w wyniku cesji nie wygasa stosunek zobowiązaniowy, a dochodzi jedynie do zmiany strony transakcji po stronie wierzyciela. Umowa o przeniesienie praw i obowiązków z umowy sprzedaży samochodu nie zmienia treści umowy - nie ulega zmianie przedmiot zobowiązania, a jedynie występuje skutek w postaci wstąpienia innego podmiotu w miejsce jednej z dotychczasowych stron umowy. Kupujący zobowiązany jest do zapłaty pozostałej ceny w tej samej wysokości, co dotychczasowy kupujący, a zatem klient (a w przypadku uiszczenia zaliczki w wysokości 100% ceny obowiązek ten odpada).

Podkreślić należy, że przepisy ustawy o VAT nie dają podstaw do skorygowania faktury z uwagi na to, że doszło do zmiany strony umowy, a przyszła dostawa towaru, na poczet której uiszczono zaliczkę, nie zostanie zrealizowana na rzecz pierwotnej strony umowy (cedenta) ale na rzecz podmiotu, który ją zastąpił (cesjonariusza). Tym samym brak jest podstaw do wystawienia faktury korygującej. Faktura zaliczkowa wystawiona na rzecz klienta odzwierciedla stan faktyczny istniejący na datę jej wystawienia, tj. dokumentuje uiszczenie przez klienta, na poczet przyszłej dostawy samochodu, do której uiszczenia klient zobowiązał się na podstawie umowy sprzedaży samochodu. Nie można zatem mówić o popełnieniu pomyłki w jakiejkolwiek pozycji faktury, w dacie jej wystawienia. Ustawa o VAT, nie daje podstawy, a tym bardziej nie kreuje obowiązku korygowania faktury zaliczkowej w sytuacji, w której po uiszczeniu zaliczki zmieniła się osoba ostatecznego nabywcy. Ponadto, dokonanie korekty faktury, bądź to poprzez zmianę danych nabywcy, bądź poprzez skorygowanie faktury pierwotnej do zera i wystawienie nowej faktury na rzecz osoby trzeciej mogłoby w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym - w pewnych warunkach (gdy kupujący jest podatnikiem VAT, któremu przysługuje prawo odliczenia podatku) - doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku VAT.

Powyżej przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych w wyroku NSA z 29 sierpnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt I FSK 1238/13, w wyroku WSA w Białymstoku z 30 grudnia 2014 r., w sprawie o sygn. akt I SA/Bk 564/14 oraz w wyroku WSA w Warszawie z 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 706/19.

Należy wskazać, że zakres pojęcia zwrot zaliczki był już także przedmiotem orzeczeń sądów administracyjnych. W wyroku z 3 grudnia 2013 r., sygn. akt I FSK 1771/12 Naczelny Sąd Administracyjny analizował treść § 13 ust. 1 w zw. z ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r., z którego podobnie jak z § 13 ust. 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, wynikało, że w przypadku zwrotu nabywcy zaliczek podlegających opodatkowaniu podatnik wystawia fakturę korygującą.

W ocenie NSA terminu „zwrot zaliczki” nie można interpretować uznając, iż obejmuje ono wszelkie sposoby zaspokajania zobowiązań. Pojęcie „zwrot zaliczki” użyte w tym przepisie należy zdaniem NSA odnieść do znaczenia, zgodnie z którym następuje faktyczny zwrot zaliczki dokonany przez sprzedawcę na rzecz nabywcy. Pogląd ten należy zaaprobować w całości. Tylko bowiem faktyczny zwrot zaliczki pomiędzy stronami transakcji budzi obowiązek dokonania korekty.

Ponadto należy wskazać, że gdyby uznać konieczność dokonania korekty faktury w przypadku cesji umowy, to jej adresatem miałby pozostawać cedent, podczas gdy nie mógłby on nim pozostawać z tego chociażby względu, że nie pozostaje on już stroną umowy, bowiem jest nią już cesjonariusz (tak trafnie WSA w Krakowie z dnia 5 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 1152/13).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

W tym miejscu zauważyć należy, że w art. 19a ust. 5 ustawy, ustawodawca w sposób szczególny uregulował powstanie obowiązku podatkowego dla niektórych usług.

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy,

Ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o VAT definicji zaliczki, przedpłaty, czy zadatku. W takiej sytuacji należy się zatem odnieść do wykładni językowej.

Zgodnie z definicją wskazaną w Słowniku Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (dostępnego na stronie: https://sjp.pwn.pl/), „zapłata” oznacza „uiszczenie należności za coś”. Fakt, że należność musi być przypisana do określonego przedmiotu, stanowi więc zasadniczy element jej definicji. Podobnie została zdefiniowana zaliczka (otwierająca katalog należności w rozumieniu ustawodawcy bez wątpienia mieszczących się w pojęciu „zapłaty”, a więc mogąca pomocniczo służyć do interpretacji tego pojęcia), tj. jako część należności wpłacanej lub wypłacanej z góry na poczet tej należności. Zatem zapłatę (zaliczkę) wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą towarów lub faktycznym wykonaniem usługi. Jeżeli chodzi natomiast o przedpłatę to jest to część ceny towaru (lub usługi), wpłacona w celu uzyskania gwarancji jego zakupu (lub wykonania usługi) w określonym terminie, podobnie jak zadatek.

Zatem, zarówno zaliczka, jak też przedpłata i zadatek, jako zapłata na poczet przyszłej należności musi być powiązana z konkretną transakcją, tj. dostawą określonych towarów lub świadczeniem określonych usług. W związku z tym, istotnym jest, aby przyszłe świadczenie było określone (jasno sprecyzowane i niezmieniane przez strony już po dokonaniu wpłaty).

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 31 ustawy,

Natomiast stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy:

Stosownie do art. 106i ust. 1 ustawy,

W myśl art. 106i ust. 2 ustawy,

W kwestii obowiązku wystawiania faktur korygujących przez podatnika należy przywołać art. 106j ust. 1 ustawy, który stanowi, że

Z powołanych przepisów wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić poprzez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Zatem, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Przy czym, korekty faktur można dokonać wyłącznie do momentu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Z opisu sprawy wynika, że zawierają Państwo z klientami - przyszłymi nabywcami pojazdów samochodowych - umowy sprzedaży na podstawie, których wpłacają oni Państwu zaliczki na poczet ceny za dany samochód. Otrzymanie zaliczki jest dokumentowane przez Państwa fakturą VAT wystawianą na rzecz klienta.

Zdarza się, że po wpłacie zaliczki klient pozyskuje zewnętrzne finansowanie nabycia samochodu ze strony firmy leasingowej. W takim przypadku to firma leasingowa występuje wobec Państwa jako Kupujący samochód - płaci pozostałą część ceny oraz otrzymuje fakturę końcową. Firma leasingowa zawiera z klientem umowę finansowania samochodu. W momencie wyboru przez klienta formy i źródła finansowania zawierana jest umowa dotycząca cesji praw i obowiązków Klienta (cedenta) z pierwotnej umowy sprzedaży samochodu na firmę leasingową (cesjonariusz) za Państwa zgodą.

W ramach tej umowy ustalane jest rozliczenia pomiędzy firmą leasingową a Klientem zaliczki wpłaconej przez Klienta na Państwa rzecz. Zaliczka ta w zależności od warunków nie jest zwracana klientowi, lecz zaliczana przez Państwa na rzecz płatności należnych od firmy leasingowej (jednocześnie firma leasingowa zalicza tę płatność na rzecz płatności z tytułu umowy leasingu należnych od klienta).

W praktyce zdarzają się także sytuację, że klient - podatnik VAT czynny, który zawarł z Państwem mowę sprzedaży i wpłacił zaliczkę, następnie wskazuje jako ostatecznego nabywcę samochodu osobę fizyczną, niebędącą podatnikiem VAT czynnym albo powiązany z nim podmiot gospodarczy (np. sp. z o.o., której jest udziałowcem). Wówczas pierwotny klient jako cedent dokonuje cesji praw i obowiązków z umowy sprzedaży zawartej z Państwem na rzecz wskazanego podmiotu (cesjonariusza). Państwo są zazwyczaj informowani przez stronę o cesji, zdarza się, że jest Państwu przekazywana umowa cesji albo jedna ze stron umowy cesji składa stosowne oświadczenie.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy przedmiotem Państwa wątpliwości jest ustalenie czy zawarcie umowy cesji praw z umowy sprzedaży między dotychczasowym nabywcą klientem (cedentem), a nowym nabywcą (cesjonariuszem), u Wnioskodawcy powstaje obowiązek dotyczący korygowania faktur wystawionych już na rzecz dotychczasowego nabywcy (cedenta) przed dniem cesji.

Odnosząc się do niniejszych wątpliwości, mając na uwadze wskazany przez Państwa opis sprawy, należy zauważyć, że z cytowanego powyżej art. 106j ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury korygującej w przypadku, gdy po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że dokument ten zawiera błędy. Istotą faktury korygującej jest udokumentowanie zmian w transakcji, którą dokumentuje faktura pierwotna. Faktura korygująca jest wystawiana w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że w momencie wyboru przez klienta formy i źródła finansowania zawierana jest umowa dotycząca cesji praw i obowiązków Klienta (cedenta) z pierwotnej umowy sprzedaży samochodu na firmę leasingową (cesjonariusz) za Państwa zgodą. Wskazali Państwo również, że w praktyce zdarzają się także sytuację, że klient - podatnik VAT czynny, który zawarł z Państwem mowę sprzedaży i wpłacił zaliczkę, następnie wskazuje jako ostatecznego nabywcę samochodu osobę fizyczną, niebędącą podatnikiem VAT czynnym albo powiązany z nim podmiot gospodarczy (np. sp. z o.o., której jest udziałowcem).

Wówczas pierwotny klient jako cedent dokonuje cesji praw i obowiązków z umowy sprzedaży zawartej z Państwem na rzecz wskazanego podmiotu (cesjonariusza)

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy należy wskazać, że na podstawie takiego modelu umowy dochodzi wyłącznie do modyfikacji istniejącego stosunku zobowiązaniowego poprzez zmianę osoby nabywcy, tj. z Pierwszego Kupującego na Drugiego Kupującego.

Ponadto, jak wyjaśniono, w wyniku umowy przeniesienia praw i obowiązków (umowy cesji) nie doszło (nie dojdzie) do zwrotu zaliczki rzecz Nabywcy/Klienta.

Zatem w przypadku, gdy w wyniku umowy sprzedaży oraz przeniesienia praw i obowiązków z umowy sprzedaży (Umowa cesji) dojdzie/będzie dochodziło wyłącznie do modyfikacji w zakresie identyfikacji jednej ze stron umowy (Sprzedający – Drugi Kupujący) i nie jest ona związana z fizycznym przepływem środków uprzednio wpłaconych, tj. nie następuje zwrot wpłaconych zaliczek, nie mają Państwo obowiązku wystawienia faktury korygującej do wystawionej faktury dokumentującej otrzymaną część zapłaty (zaliczki) od Pierwszego Nabywcy/Klienta. W wyniku umowy sprzedaży oraz przeniesienia praw i obowiązków następuje wyłącznie zmiana stron umowy, natomiast stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie.

Tym samym nie dochodzi do zmiany umowy w ten sposób, że pomiędzy sprzedawcą a Kupującym zawierana jest umowa w szczególności zmieniająca lub wprowadzająca inne elementy – nie powstaje nowy stosunek zobowiązaniowy poza zmianą wierzyciela (tj. z Nabywcy np. na firmę leasingową).

Reasumując, przepisy ustawy nie dają podstaw do skorygowania faktury w sytuacji, gdy w ramach zawartej umowy cesji dochodzi wyłącznie do zmian stron umowy, a przyszła dostawa towaru, na poczet której uiszczono zaliczkę, nie zostanie zrealizowana na rzecz pierwotnej strony umowy, ale na rzecz podmiotu, który ją zastąpił, w przypadku gdy nie dokonano faktycznego zwrotu zaliczki.

Wobec tego nie mają Państwo obowiązku korygowania faktury zaliczkowej wystawionej na Pierwszego Nabywcę i wystawienia faktury dokumentującej otrzymanie zaliczki, w których jako nabywca zostanie wykazany Drugi Kupujący.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy:

- interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musicie się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

 - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

 - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.