Postanowienie SN z dnia 21 września 2022 r., sygn. III USK 32/22

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Piotr Prusinowski

w sprawie z odwołania T. sp. z o.o. w B.
‎od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.
‎z udziałem Z. W., T. F., R. W., J. S.
‎o ustalenie podlegania polskiemu ustawodawstwu,
‎na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 21 września 2022 r.,
‎na skutek skargi kasacyjnej organu rentowego od postanowienia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
‎z dnia 15 kwietnia 2021 r., sygn. akt III AUa 1933/20,

I. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

II. zasądza od organu rentowego na rzecz T. Spółka z o.o. w B. 240 zł (dwieście czterdzieści) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2021 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżony apelacją T. sp. z o.o. w B. wyrok Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 13 września 2017 r. w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przy udziale Z. W., T. F., R. W., J. S. o ustalenie podlegania polskiemu ustawodawstwu i umorzył postępowanie w sprawie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny ustalił dodatkowo, że pismem z dnia 29 stycznia 2020 r. belgijska instytucja ubezpieczeniowa wyraziła zgodę na zawarcie porozumienia wyjątkowego z polskim organem rentowym w sprawie ubezpieczonych — pracowników T. Sp. z o.o. w B., zgodnie z którym pracownicy, w okresie oddelegowania do pracy na terenie Belgii, podlegają polskiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego. W konsekwencji ZUS wydał w stosunku do tych osób zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego na formularzach A1. Zdaniem Sądu Apelacyjnego okoliczności te mają kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie, zważywszy dodatkowo na stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z 10 września 2020 r., wydanym na skutek rozpoznania skargi kasacyjnej spółki T., którym Sąd Apelacyjny jest związany stosownie do treści art. 398 zdanie pierwsze k.p.c. Sąd Najwyższy, dokonując wykładni przede wszystkim art. 5 ust. 2-4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE z 2009 r. L 284) położył nacisk w szczególności na istotność i konieczność podjęcia oraz wyczerpania procedury współpracy pomiędzy instytucją, która wydała zaświadczenie A1 i która rozpatruje podstawy do jego cofnięcia a instytucją miejsca wykonywania pracy. Sąd ten stwierdził, że w takim przypadku powinno dojść do uzgodnienia stanowiska w przedmiocie tego, któremu ustawodawstwu dana osoba będzie podlegała (z mocą wsteczną) w przypadku cofnięcia zaświadczenia A1. W ocenie tego Sądu, w przypadku konieczności wyczerpania powyższej procedury przed wydaniem decyzji unieważniających wydanie zaświadczenia A1, decyzje winny zostać uchylone, a sprawa ponownie rozpoznana przez organ rentowy we współpracy z instytucją właściwą innego Państwa Członkowskiego. Skoro jednak do takiego porozumienia doszło w tej sprawie jeszcze przed rozpoznaniem skargi kasacyjnej, gdyż polski organ rentowy oraz belgijska instytucja ubezpieczeniowa zajęły stanowisko zgodne z wnioskiem spółki T., skutkiem czego było objęcie pracowników tej spółki ustawodawstwem polskim w zakresie zabezpieczenia społecznego w spornych okresach, to w tych okolicznościach, w ocenie Sądu Apelacyjnego, należało umorzyć postępowanie w oparciu o art. 477 § 1 k.p.c. z uwagi na fakt, że organ rentowy uczynił zadość żądaniu strony wnoszącej odwołania - spółce T.. Skoro ostatecznie pozwany ZUS wydał zaświadczenia na formularzu A1 dla pracowników spółki T. zgodnie z jej wnioskiem, a więc aktualna sytuacja ubezpieczonych jest w pełni zgodna z pierwotnym żądaniem ww. podmiotu, to de facto doszło do zaspokojenia w całości roszczenia strony objętego przedmiotem zaskarżonych decyzji. To zaś uzasadniało zastosowanie w tej sprawie art. 477§ 1 k.p.c., mimo że nie doszło do formalnego uchylenia decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.