Postanowienie SN z dnia 25 sierpnia 2022 r., sygn. III PSK 238/21

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Iwulski

w sprawie z powództwa A. P.
‎przeciwko […], "S. " K. i Wspólnicy sp. j. w Ł.
‎o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
‎na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 25 sierpnia 2022 r.,
‎na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w W.
‎z dnia 25 lutego 2021 r., sygn. akt VIII Pa […],,

odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 października 2020 r., X P […], Sąd Rejonowy- Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. oddalił powództwo A. P. o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych oraz odstąpił od obciążania powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej.

Sąd Okręgowy- Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. wyrokiem z dnia 25 lutego 2021 r., VIII Pa […], oddalił apelację powoda od powyższego wyroku oraz zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

W skardze kasacyjnej powód zarzucił naruszenie: 1) art. 22 § 1 i § 1² w związku z art. 151¹ § 1, 2 i 3 w związku z art. 3 k.p.; 2) art. 29 § 1 i 2 k.p. w związku z art. 65 § 1 k.c., 3) art. 65 § 2 k.c.; 4) art. 189 k.p.c. w związku z art. 24 § 1 i art. 151¹ § 1-3 k.p.; 5) art. 327¹ § 1 pkt 1 i 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c.

Przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżący uzasadnił występowaniem istotnych zagadnień prawnych wymagających rozstrzygnięcia, czy w sytuacji, w której: 1) w celu obejścia prawa z pracownikiem są zawierane równocześnie dwie umowy, to jest umowa o pracę oraz umowa cywilnoprawna (umowa o świadczenie usług), przy czym: (i) obowiązki pracownika/zleceniobiorcy w treści umów różnią się od siebie jednak faktycznie pracownik wykonuje wszystkie te czynności wynikające z obu umów pod kierownictwem jednego pracodawcy bez wyraźnego oddzielenia, na rzecz którego podmiotu działa; (ii) podmiotami zawierającymi z pracownikiem w/w umowy są dwa różne podmioty nienależące formalnie do jednej grupy kapitałowej, jednak faktycznie pozostające pod kierownictwem tych samych osób a także zawierające w firmie spółki te same oznaczenia; (iii) ustalenia faktyczne poczynione przez Sądy obu instancji sprowadzają się do stwierdzenia nagannego zachowania pracodawcy oraz wykorzystywania swojej przewagi ekonomicznej oraz przyjęcia koncepcji "przebicia zasłony korporacyjnej" oraz przyjęcia, iż analiza treści umów zlecenia zawartych przez pracownika ze spółką powiązaną prowadzi do jednoznacznego wniosku, że treść tych umów obejmowała wszystkie elementy pracowniczego stosunku zatrudnienia; 2) pracownik faktycznie pozostając przez cały czas pracy pod kierownictwem podmiotu, z którym zawarł umowę o pracę, wykonuje przez cały czas rodzajowo tą samą pracę/te same czynności, nie ma możliwości rozróżnienia, czy i kiedy miałoby dochodzić do świadczenia usług na rzecz zleceniodawcy, jednak jego wynagrodzenie stanowiące iloraz sumy godzin przepracowanych i rozpisanych na umowę o pracę i umowę o świadczenie usług oraz stawki godzinowej (wynikającej z ustaleń stron nieznajdujących odzwierciedlenia w pisemnej umowie o pracę), wpływa na jego rachunek z dwóch źródeł, to jest umowy o pracę (pracodawcy) i umowy o świadczenie usług (formalnego zleceniodawcy), przy czym z tytułu umowy o pracę pracownik otrzymuje wyłącznie równowartość minimalnego wynagrodzenia, zaś kwota przenosząca kwotę minimalnego wynagrodzenia jest wypłacana przez formalnego zleceniodawcę; 3) wysokość wynagrodzenia pracownika zostaje w rzeczywistości ustalona na wyższym poziomie niż stawka wynagrodzenia wynikająca z umowy o pracę, a różnica między stawką godzinową wskazaną w umowie o pracę a faktycznie umówioną ma być rekompensowana stawką wynikającą z umowy cywilnoprawnej (umową o świadczenie usług); pracownikowi przysługuje względem pracodawcy roszczenie o zapłatę wynagrodzenia z tytułu godzin nadliczbowych, a jeżeli tak, czy stawka godzinowa stanowiąca podstawę obliczenia wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych powinna: a) zostać podwyższona o wynagrodzenie wynikające z umów cywilnoprawnych, gdyby czynności wynikające z umów zlecenia były wykonywane w tym samym czasie, co obowiązki na podstawie umów o pracę. Czy też podstawę obliczenia wynagrodzenia/dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych winno stanowić wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godziną lub miesięczną w pisemnych umowach o pracę, albo b) wobec różnicy między stawką wskazaną dla pozoru w umowie o pracę (stawka minimalnego wynagrodzenia) a stawką wskazaną w zawartych w celu obejścia prawa umowach cywilnoprawnych - podstawę obliczenia wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych winna stanowić stawka wynikająca z umów cywilnoprawnych (o ile jest korzystniejsza dla pracownika).