Postanowienie SN z dnia 21 czerwca 2022 r., sygn. II USK 536/21

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Frańczak

w sprawie z odwołania J. P.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziałowi w W.
‎o umorzenie należności z tytułu składek,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 21 czerwca 2022 r.,
‎skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
‎z dnia 18 listopada 2020 r., sygn. akt III AUa […],

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2. oddala wniosek organu rentowego o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego,

3. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w […] na rzecz adwokata A. M. K. kwotę 1.800 (tysiąc osiemset) zł, powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej odwołującemu się w postępowaniu kasacyjnym.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w […] wyrokiem z dnia 18 listopada 2020 r., po rozpoznaniu apelacji wnioskodawcy J. P. od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 30 sierpnia 2018 r., którym oddalono odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych […] Oddział w W. z dnia 23 grudnia 2016 r. odmawiającej wnioskodawcy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za wskazane w decyzji okresy w określonych kwotach, zmienił zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że przyznał pełnomocnikowi wnioskodawcy koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (pkt I), w pozostałej części apelację oddalił (pkt II) oraz orzekł o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym (pkt III).

W wyrokach Sądów meriti przyjęto, że organ rentowy zasadnie odmówił wnioskodawcy, jako osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od marca 2001 r. do lipca 2002 r. skoro nie opłacił on należności z tytułu składek niepodlegających umorzeniu w terminie, o którym mowa w art. 1 ust. 11 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby, prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551 ze zm., dalej jako ustawa abolicyjna), tj. w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji „warunkowej”, o której mowa w ust. 8 tej ustawy. Sąd Apelacyjny wskazał także, że dokonanie zabezpieczenia spornych należności niepodlegających umorzeniu za okres od marca 2001 r. do lipca 2002 r. wpisem do księgi wieczystej hipoteki na nieruchomości należącej do wnioskodawcy, dokonanym w dniu 9 czerwca 2010 r., spowodowało zawieszenie biegu przedawnienia tych należności, ponieważ należności jako objęte hipoteką przymusową, nie przedawniły się stosownie do art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2022 r., poz. 1009, dalej ustawa systemowa). Natomiast powołany na rozprawie apelacyjnej przepis art. 154 § 8 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2022 r., poz. 479 ze zm.), przewidujący 2-miesięczny termin wygasania „zabezpieczenia, o którym mowa w art. 164 § 1 pkt 2-5” wszedł w życie dopiero z dniem 9 czerwca 2018 r., czyli nie obowiązywał na dzień wydania zaskarżonej decyzji z dnia 23 grudnia 2016 r. a ponadto wnioskodawca nie uprawdopodobnił, że zaistniały przesłanki wymienione w tym przepisie.