Interpretacja indywidualna z dnia 16 lutego 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.808.2022.2.MZA

Ustalenie, czy - wydatki ponoszone przez Spółkę przed 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek, - wydatki ponoszone przez Spółkę po 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek, - koszty ponoszone przez Spółkę związane z wynajmem lokalu mieszkalnego od podmiotu powiązanego wykorzystywanego w sposób opisany w stanie faktycznym należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe a w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 grudnia 2022 r. wpłynął za pośrednictwem ePUAP Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy:

- wydatki ponoszone przez Spółkę przed 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek,

- wydatki ponoszone przez Spółkę po 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek,

- koszty ponoszone przez Spółkę związane z wynajmem lokalu mieszkalnego od podmiotu powiązanego wykorzystywanego w sposób opisany w stanie faktycznym należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 lutego 2023 r. (wpływ tego samego dnia). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca podlega od 1 stycznia 2022 r. opodatkowaniu CIT w ramach tzw. systemu estońskiego - ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych. W poprzednim okresie Spółka podlegała opodatkowaniu CIT według tzw. klasycznych zasad. Spółka prowadzi działalność w zakresie sprzedaży i serwisu samochodów za pośrednictwem prowadzonych salonów samochodowych. Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności ponosi różnego rodzaju wydatki w tym takie jak wydatki na naprawy i przywrócenie do użytkowania samochodów Spółki wykorzystywanych do działalności gospodarczej Spółki jak również dla prywatnych celów pracowników, które zostały uszkodzone w wyniku kolizji w ruchu pojazdów samochodowych. W odniesieniu do ww. samochodów Spółka posiada wykupione ubezpieczenie AC. Ze względu na to, że w ramach struktury Spółki funkcjonuje serwis samochodowy to Spółka dokonuje zazwyczaj takich napraw samodzielnie przy udziale własnych pracowników wykorzystując części zamienne z magazynu Spółki. Pod wykonaniu naprawy wartość części pobranych z magazynu jest księgowana w koszty operacyjne Spółki (Spółka nie uwzględnia dla celów księgowania kosztu robocizny pracowników Serwisu). Jednocześnie Spółka koryguje podatek naliczony odliczony od nabytych części samochodowych wykorzystanych do przedmiotowej naprawy - w przypadku jeśli samochód jest tzw. użytku mieszanego - to jest wykorzystywany zarówno do celów działalności gospodarczej Spółki jak i celów pracowników. Wnioskodawca zgłasza powstałą szkodę do towarzystwa ubezpieczeniowego, które po stosownym czasie wydaje decyzję dotyczącą szkody oraz wypłaca odszkodowanie odzwierciedlające koszty napraw (otrzymanie odszkodowania przez Spółkę jest dokumentowane wystawieniem noty księgowej). Wnioskodawca wynajmuje od podmiotu powiązanego lokal mieszkalny znajdujący się w stolicy kraju. Lokal jest wykorzystywany przez pracowników Spółki podczas delegacji służbowych do stolicy związanych ze spotkaniami z kontrahentami. Okoliczność wynajmu lokalu pozwala na oszczędności w zakresie wydatków na hotele i gastronomię. Wynajem jest dokonywany po cenach rynkowych w oparciu o umowę najmu zawartą z Wynajmującym.

W uzupełnieniu wniosku Spółka wskazała, że samochody, o których mowa we wniosku są wykorzystywane wyłącznie przez pracowników nie będących udziałowcami spółki (lub podmiotami powiązanymi). Lokal wykorzystywany jest przez Prezesa Spółki będącego wspólnikiem Spółki, który jest zatrudniony w Spółce na umowę o pracę, na potrzeby służbowe podczas delegacji Prezesa Zarządu do (…). Lokal wymieniony we wniosku jest wynajmowany od 5 stycznia 2018 r. Przed zawarciem umowy najmu z podmiotem powiązanym Spółka nie wynajmowała innego lokalu mieszkalnego od innych podmiotów. Powiązania podmiotów uczestniczących w umowie wynajmu nie miały wpływu na warunki zawarcia tej umowy - umowa została zawarta na warunkach rynkowych. Lokal mieszkalny nie był nigdy własnością Spółki.

Pytania

1)Czy wydatki ponoszone przez Spółkę przed 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek?

2)Czy wydatki ponoszone przez Spółkę po 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek?

3)Czy koszty ponoszone przez Spółkę związane z wynajmem lokalu mieszkalnego od podmiotu powiązanego wykorzystywanego w sposób opisany w stanie faktycznym należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Wydatki ponoszone przez Spółkę przed 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników nie należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.

W myśl art. 28m ust. 3 ustawy CIT przez ukryte zyski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności:

1) kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;

2) świadczenia wykonane na rzecz:

a)fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu,

b)trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

3) nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji;

4) nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;

5) wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce;

6) równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;

7) darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;

8) wydatki na reprezentację;

9) dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;

10) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę;

11)zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;

12)świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

W myśl natomiast art. 28m ust. 4 ustawy CIT, do ukrytych zysków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie zalicza się:

1)wynagrodzeń z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 7, 8 i 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłaconych osobie fizycznej - w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń i zasiłków wypłacona w danym miesiącu tej osobie nie przekracza pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego przez podatnika z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 7, 8 i 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie więcej jednak niż pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, przy czym średnie i przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustala się za miesiąc poprzedzający miesiąc dokonania wypłat osobie fizycznej;

2)wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:

a)w pełnej wysokości - w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej,

b)w wysokości 50% - w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej;

3)kwoty pożyczki (kredytu) zwróconej przez podatnika udziałowcowi akcjonariuszowi lub wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu, z wyłączeniem odsetek, prowizji, wynagrodzeń i opłat.

W myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 updop opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający: wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą).

W tym miejscu wskazać, należy na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 października 2022 r. (sygn. akt I SA/Gd 917/22), który zapadł w sprawie Wnioskodawcy, gdzie wskazano, że: Podkreślenia wymaga, że pracownicy niebędący wspólnikami nie zostali wymienieni w definicji ukrytych zysków, zawartej w art. 28m ust. 3 u.p.d.o.p. Z tego względu pracownicy nie podpadają pod hipotezę ww. normy prawnej. Należało więc przyjąć, że jeżeli ze składnika majątku Spółki - zarówno dla celów działalności gospodarczej, jak i dla innych celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą - korzysta pracownik niebędący wspólnikiem, podmiotem powiązanym bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem - wtedy wydatki, odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości tych składników majątku związane z ich używaniem, nie mogą być uznane za ukryte zyski. Powtórzenia wymaga, że zgodnie z art. 28m ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p. do ukrytych zysków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie zalicza się wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:

a) w pełnej wysokości – w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej,

b) w wysokości 50% - w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej.

Sąd zgadza się ze stanowiskiem Pełnomocnika Spółki przedstawionym w piśmie procesowym z dnia 6 października 2022 r. w kwestii dotyczącej pytania piątego, z którego wynika, iż zgodnie z przyjętą w orzecznictwie i doktrynie zasadą pierwszeństwa wykładni językowej w procesie wykładni prawa, należy w pierwszej kolejności zastosować dyrektywy wykładni językowej, a dopiero w przypadku dalszych wątpliwości lub w celu wzmocnienia wyniku wykładni językowej sięgać kolejno po wykładnię systemową lub funkcjonalną. W prawie podatkowym pogląd ten znajduje swoje oparcie w art. 217 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), w myśl którego nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. (...) W świetle powyższego nie ma (i nie może być) podatku, gdy nie nałożono go i nie uregulowano przepisem prawa, gdyż obciążenia podatkowe muszą wynikać z przepisu prawa pozytywnego. Trybunał Konstytucyjny w swoich wyrokach podkreślał, że interpretacja tekstów prawnych powinna w pierwszej kolejności odbywać się w oparciu o reguły językowe. Natomiast z zasady demokratycznego państwa prawnego wynika, że każda regulacja prawna ingerująca w prawa i wolności obywatelskie musi spełniać wymóg dostatecznej określoności. Należy przez to rozumieć precyzyjne wyznaczenie dopuszczalnego zakresu ingerencji. Adresat normy prawnej musi wiedzieć, w jaki sposób ma się zachować, a nakaz określoności jest szczególnie istotny w prawie daniowym. Dopiero zatem w sytuacji, gdy nie można usunąć wątpliwości co do treści normy prawa podatkowego przy pomocy wykładni językowej, należy stosować dalsze dyrektywy wykładni tak, aby było możliwe stosowanie prawa. Stosowanie zatem wykładni systemowej i funkcjonalnej powinno służyć wzmocnieniu i skontrolowaniu prawidłowości wyniku wykładni językowej. Jak słusznie podniosła Strona w procesie wykładni prawa interpretatorowi nie wolno całkowicie ignorować wykładni systemowej lub funkcjonalnej poprzez ograniczenie się wyłącznie do wykładni językowej pojedynczego przepisu. Może się bowiem okazać, że sens przepisu, który wydaje się językowo jasny, okaże się wątpliwy, gdy go skonfrontujemy z innymi przepisami lub weźmiemy pod uwagę cel regulacji prawnej. Jednym z najmocniejszych argumentów o poprawności interpretacji jest okoliczność, że wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna dają zgodny wynik. Dokonując zatem wykładni językowej art. 28m ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p. należy ponownie podkreślić, że przepis ten zawiera odesłanie do definicji ukrytych zysków, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. zawartej w art. 28m ust. 3 u.p.d.o.p. W związku z tym w procesie wykładni prowadzącym do rekonstrukcji brzmienia treści przepisu art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b) u.p.d.o.p. osiągnąć można wstępnie następujący rezultat: podlegającym opodatkowaniu zryczałtowanym CIT jest świadczenie (...), wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, którego beneficjentem, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany (...) stanowiące 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, (...), które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej. Zgodzić się należy ze Spółką, że wskazany rezultat procesu wykładni językowej może budzić uzasadnione wątpliwości co do spójności i logiczności rekonstruowanej normy prawnej. Wynikałoby z niego, że wydatki ponoszone przez Spółkę podatnika CIT na samochody osobowe, z których korzystają pracownicy Spółki stanowią świadczenie, którego beneficjentem jest wspólnik. Mając na uwadze, że na gruncie u.p.d.o.p. świadczenie należy definiować jako przysporzenie majątku danej osobie (beneficjentowi), mające konkretny wymiar finansowy to wykładnia literalna ww. przepisów prowadziłaby do wniosku, że 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości związanych z używaniem samochodów osobowych wykorzystywanych przez pracowników Spółki stanowi przysporzenie majątku tego wspólnika i jako ukryty zysk podlega opodatkowaniu zryczałtowanym CIT. W ramach systemu podatku dochodowego opodatkowaniu podlega bezpośrednie i konkretne przysporzenie majątku. W tym przypadku powinno to być przysporzenie majątku uzyskane bezpośrednio i konkretnie przez wspólnika. Tymczasem, wstępny rezultat wykładni literalnej wskazuje że przysporzeniem majątku na rzecz wspólnika jest wartość korzyści wynikających z możliwości korzystania przez pracowników z samochodów osobowych, które nie są wykorzystywane wyłącznie przez podatnika CIT na cele działalności gospodarczej. Konstrukcja systemu podatku dochodowego nakazywałaby przyjmować, że wspólnik uzyskuje korzyść majątkową jedynie wówczas, gdy to on jest osobą która korzysta z danego samochodu osobowego. Jednocześnie można zauważyć, że korzystanie przez pracowników z samochodów osobowych Spółki de facto prowadzi do zmniejszenia wartości majątku Spółki i jeśli miałoby to być przedmiotem opodatkowania jako świadczenie na rzecz wspólnika to de facto jako świadczenie na rzecz wspólnika opodatkowane byłoby zmniejszenie majątku Spółki. Wobec tego że wykładnia literalna art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b) u.p.d.o.p. w związku z art. 28m ust. 1 pkt 2 i art. 28m ust. 3 jej ustawy prowadzi do rezultatu sprzecznego z zasadami logiki oraz konstrukcji systemu podatkowego koniecznym jest w celu prawidłowego odkodowania znacznie normy prawnej odwołanie się również do wykładni systemowej oraz celowościowej. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że zasada in dubio pro tributario stanowi oczywistą konsekwencję wyrażonej w art. 84 w zw. z art. 217 Konstytucji zasady nullum tributum sine lege. Zastosowanie łącznie dyrektyw wykładni - językowej, systemowej oraz funkcjonalnej – z założenia skutkuje eliminacją wszelkich niejasności w ramach wykładni tekstu prawnego, a zatem pozwala na odtworzenie normy prawnej jako wypowiedzi jednoznacznej. Odnosząc się zatem do sensu wprowadzenia omawianej regulacji i umiejscowienia przepisu należy zauważyć, że art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b) u.p.d.o.p. umiejscowiony został art. 28m tej ustawy - dotyczącym ukrytych zysków czyli opodatkowania świadczeń dokonywanych przez podatnika CIT na rzecz wspólników (akcjonariuszy). Art. 28m ust. 3 tej ustawy definiuje ukryte zyski jako świadczenia, których beneficjentem jest wspólnik (akcjonariusz). W związku z tym przyjąć należy założenie, że w przypadku tzw. ukrytych zysków przedmiotem opodatkowania będą przysporzenia majątkowe realizowane przez Spółkę na rzecz wspólników (udziałowców, akcjonariuszy), a nie na rzecz nieokreślonego katalogu osób (pracownicy, współpracownicy, kontrahenci, etc). W konsekwencji wykładnia systemowa przemawia za uznaniem, że na podstawie art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b) u.p.d.o.p. w związku z art. 28m ust. 1 pkt 2 i art. 28m ust. 3 ww. ustawy podlegającym opodatkowaniu zryczałtowanym CIT jest realizowane przez podatnika świadczenie niepieniężne równe 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej, którego beneficjentem jako użytkownik jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem podatnika. Tym samym w przypadku, gdy użytkownikami samochodów osobowych podatnika, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej są osoby nie będące udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami lub podmiotami powiązanymi, to nie występuje ukryta dywidenda i nie występuje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem CIT na podstawie art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b) u.p.d.o.p. w związku z art. 28m ust. 1 pkt 2 i art. 28m ust. 3 ww. ustawy. Słusznie również zauważył Pełnomocnik, że obecnie nie ma możliwości zastosowania art. art. 28m ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.p. do wydatków ponoszonych na składniki majątku, które są wykorzystywane na cele mieszane. W katalogu dochodów do opodatkowania w systemie ryczałtu ustawodawca w art. 28m ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wymienił dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika odpowiada wysokości takich wydatków. Wobec braku definicji wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą zasadnym jest posłużenie się definicjami z języka powszechnego. Słownik języka polskiego PWN definiuje przymiotnik „związany” jako: mający związek, coś wspólnego z kimś, z czymś. A contrario „niezwiązany” należy rozumieć jako: niemający związku, czegoś wspólnego z kimś, z czymś. Ustawodawca również nie zdefiniował terminu „składniki majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej”. Analizując wskazane sformułowanie w znaczeniu języka potocznego należy uznać, że ustawodawca określa zbiór składników majątkowych, które oprócz wykorzystania dla celów działalności gospodarczej są także wykorzystane dla celów innych (np. celów prywatnych podatnika). Jednakże jeśli te składniki majątkowe są wykorzystywane w sferze działalności gospodarczej to nie sposób uznać, że poniesione na te składniki wydatki nie mają związku z działalnością gospodarczą. W konsekwencji, na gruncie wykładni językowej art. 28m ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.p. można uznać, że na tej podstawie prawnej nie sposób jest wywieść obowiązku zapłaty ryczałtu od dochodów spółek od wydatków ponoszonych na składniki majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej - w tym przypadku na samochody o tzw. mieszanym przeznaczeniu.

W konsekwencji, ze względu na brak obowiązywania w okresie przed 1 stycznia 2023 r. art. 28 ust. 4a updop uznać należy, że wydatki ponoszone przez Spółkę w okresie 1 stycznia 2022 r.- 31 grudnia 2022 r. na naprawę szkód w samochodach, które nie są wyłącznie wykorzystywane na cele działalności gospodarczej nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i jako takie nie będą stanowić dochodu do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek na podstawie art. art. 28m ust. 1 pkt 3 updop.

Ad. 2

Wydatki ponoszone przez Spółkę po 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników nie należy traktować jako tzw. ukrytą dywidendę albo wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.

Z dniem 1 stycznia 2023 r. do art. 28m ustawy CIT dodaje się ust. 4a w brzmieniu: „4a. Do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w ust. 1 pkt 3, nie zalicza się wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:

1) w pełnej wysokości - w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej;

2) w wysokości 50% - w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej.”

Z c) ust. 5 otrzymuje brzmienie: „5. W przypadkach, o których mowa w ust. 4 pkt 2 lit. a oraz ust. 4a pkt 1, ciężar dowodu, że składnik majątku jest wykorzystywany wyłącznie na cele działalności gospodarczej, spoczywa na podatniku.”

Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu Wydatek (Ausgabe, expenditure) można zatem zdefiniować jako zmniejszenie funduszu środków pieniężnych, który to fundusz jest sumą algebraiczną należności (bieżących), środków pieniężnych (odpowiednio zdefiniowanych) oraz zobowiązań (bieżących). Wydatek to zatem wypłata środków pieniężnych, nie towarzyszą jej zmniejszenie zobowiązań lub wzrost należności bądź przyrosty zobowiązań, z którym nie wiążą się wpłaty lub zmniejszenie należności, którym nie towarzyszą wpłaty. Wydatek jest to rozchód środków pieniężnych w formie gotówkowej (z kasy) lub bezgotówkowej (z rachunku bankowego), posiadający zdolność do likwidowania zobowiązań jednostki gospodarczej wobec innych podmiotów gospodarczych (osób fizycznych lub prawnych). Wydatek występując w sferze obiegu pieniędzy wiąże się więc w sposób bezpośredni z przebiegiem procesów finansowych (tak Encyklopedia Zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/Koszt_a_wydatek).

Podkreślić należy, że w doktrynie wskazuje się na różnicę pomiędzy pojęciem kosztu a wydatku. Koszt jest definiowany jako wyrażone wartościowo niezbędne zużycie zasobów jednostki gospodarczej w celu uzyskania określonego efektu użytecznego. Poruszając się w obrębie terminów charakterystycznych dla rachunkowości możemy za koszt uznać zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści o wiarygodnie określonej wartości w formie zmniejszenia aktywów lub zwiększenia zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego w inny sposób niż wycofanie tych środków przez udziałowców bądź właścicieli. Koszt stanowi więc pieniężny wyraz czynników wytwórczych zużywanych w procesie gospodarczym, a więc majątku trwałego, rzeczowego majątku obrotowego, pracy, zastosowanego kapitału pieniężnego (tak Encyklopedia Zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/Koszt_a_wydatek).

Mając na uwadze, że w przypadku Wnioskodawcy w związku z dokonywaną we własnym zakresie naprawą samochodu, który uległ uszkodzeniu w związku z kolizją, nie następuje rozchód środków pieniężnych ani w formie gotówkowej ani bezgotówkowej. Dzieje się tak, gdyż Spółka korzysta z części samochodowych zgromadzonych na magazynie Spółki oraz korzysta z pracy pracowników Spółki. W konsekwencji, nie ma miejsca ponoszenie wydatku w rozumieniu art. 28m ust. 4a ustawy CIT i, w związku z tym, nie znajduje on zastosowania a Spółka nie jest zobowiązana do zapłaty ryczałtu do dochodów w ramach tzw. systemu estońskiego.

Ad. 3

W myśl art. 28m ust. 3 ustawy CIT przez ukryte zyski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności:

1) kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;

2) świadczenia wykonane na rzecz:

a)fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu,

b)trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

3) nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji;

4) nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;

5) wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce;

6) równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;

7) darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;

8) wydatki na reprezentację;

9) dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;

10)odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę;

11)zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;

12)świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

W myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 updop opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający: wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą). W przypadku lokalu mieszkalnego wynajmowanego przez Spółkę na potrzeby działalności gospodarczej nie zachodzą przesłanki pozwalające na uznanie, że powstają tzw. ukryte zyski o których mowa w art. 28m ust. 3 ustawy CIT ani, że powstaje dochód odpowiadający wydatkom niezwiązanym z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 28m ust. 1 pkt 3 updop. W konsekwencji, uznać należy, że z tytułu najmu lokalu mieszkalnego od podmiotu powiązanego nie powstaje dochód od opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ustawą z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2122) wprowadzone zostały do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przepisy regulujące nowe zasady opodatkowania, tj. ryczałt od dochodów spółek kapitałowych – stanowiący alternatywny w stosunku do dotychczasowego sposób opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przepisy powyższe weszły w życie 1 stycznia 2021 r.

Następnie ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) wprowadzono zmiany w ryczałcie od dochodów spółek, obowiązujące od 1 stycznia 2022 r.

Ten nowy sposób opodatkowania będący odejściem od dotychczasowych zasad podatkowych, ze względu na swoją specyfikę i odrębność został uregulowany w nowym rozdziale 6b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zatytułowanym „Ryczałt od dochodów spółek”, a także w przepisach ogólnych ale związanych z rozliczeniami dokonywanymi w ryczałcie.

Na podstawie art. 28j ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, tj. podatnik, który ma siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, jeżeli spełnia łącznie w każdym okresie opodatkowania ryczałtem pozostałe warunki określone w przepisie art. 28j ustawy o CIT.

Opodatkowanie ryczałtem oznacza dla podatnika zmianę zasad w zakresie przedmiotu opodatkowania. Ustawa o CIT wprowadza w zakresie ryczałtu nowe kategorie dochodów (przedmiotu opodatkowania) nie podlegających reżimowi dotychczasowych przepisów ustawy. Dochodów tych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według ogólnych zasad CIT (art. 7 ustawy o CIT) dla celów ustalenia podstawy opodatkowania.

 Zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o CIT:

Stosownie art. 28m ust. 3 ustawy o CIT:

W myśl art. 28m ust. 4 ustawy o CIT:

Zgodnie z art. art. 28m ust. 4a ustawy o CIT obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

Z kolei art. 28m ust. 5 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r., stanowi, że:

Natomiast z treści art. 28m ust. 5 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r. wynika, że:

Stosownie do postanowień art. 28o ust. 1 ustawy o CIT:

Przedmiotem opodatkowania w systemie ryczałtu jest zatem co do zasady efektywna dystrybucja zysku ze spółki do jej udziałowca/akcjonariusza/wspólnika, przy czym przepisy nie ograniczają się wyłącznie do opodatkowania dywidend, ale uwzględniają również inne formy dystrybucji.

Istotą przyjętego modelu jest odroczenie opodatkowania dystrybuowanego zysku do dnia podjęcia uchwały o przeznaczeniu tego zysku i wypłat równoważnych takiej dystrybucji. Intencją ustawodawcy jest uwzględnienie w katalogu dochodów do opodatkowaniem także innych, alternatywnych niż dywidenda, świadczeń dokonanych na rzecz udziałowców /akcjonariuszy albo wspólników lub podmiotów powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tymi udziałowcami/akcjonariuszami/wspólnikami, (tzw. ukryte zyski). Wypłata ukrytych zysków oznacza powstanie dla spółki odpowiadającego im dochodu, podlegającego opodatkowaniu ryczałtem.

Ukryte zyski stanowić zatem będą dla podatnika wszelkie świadczenia spółki:

- wykonane w związku z prawem do udziału w zysku,

- inne niż podzielony zysk o charakterze pieniężnym, niepieniężnym, odpłatnym, nieodpłatnym lub częściowo odpłatnym (wartość nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń określa się zgodnie z art. 12 ust. 5-6a ustawy o CIT), o czym stanowi art. 28m ust. 8 ustawy o CIT,

- wykonane bezpośrednio lub pośrednio na rzecz udziałowca/akcjonariusza lub podmiotu powiązanego,

- wykonane bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem /akcjonariuszem.

Za ukryte zyski uznaje się każde świadczenie, którego beneficjentem bezpośrednio lub pośrednio jest wspólnik lub inny podmiot powiązany.

Stosownie do art. 28c pkt 1 ustawy o CIT:

W myśl art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT:

Stosownie do art. 11a ust. 2 ustawy o CIT:

Zgodnie z treścią powołanego wyżej art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, opodatkowaniu ryczałtem podlega m.in. dochód odpowiadający wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków).

Jak wskazano powyżej, definicję ukrytych zysków zawiera art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, zgodnie z którym przez ukryte zyski, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem (…).

W przepisie art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, wskazano zatem na otwarty katalog świadczeń, które mogą zostać uznane za dochód z tytułu ukrytych zysków, ale również wskazane zostały przykłady transakcji traktowanych jako taki dochód. Jednym z wymienionych przykładów jest nadwyżka wartości rynkowej transakcji określona zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji (art. 28m ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT). Z treści tego przepisu wynika zatem, że wszystko co przewyższa wartość rynkową transakcji stanowi zysk ukryty podlegający opodatkowaniu.

Zasadniczy przykład odwołujący się do transakcji pomiędzy spółką a podmiotem powiązanym (art. 28m ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT) nakazuje odczytywać pojęcie ukrytych zysków również poprzez odwołanie się do rynkowych warunków transakcji. W sytuacji, w której świadczenia spółki na rzecz podmiotów powiązanych przewyższać będą ich wartość rynkową powstawać będzie ukryty zysk opodatkowany ryczałtem w spółce.

Rozumienie powyższej normy przedstawiono w „Przewodniku do Ryczałtu od dochodu spółek” z 23 grudnia 2021 r., (stanowiącego ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego dotyczące stosowania tych przepisów - objaśnienia podatkowe) gdzie w przykładzie 21 wskazano:

Ocena czy transakcja mogłaby zostać zawarta między podmiotami niepowiązanymi nie powinna się ograniczać jedynie do oceny ustalonej ceny transakcji (według wartości rynkowej) ale powinna również uwzględnić fakt czy doszłoby w ogóle do zawarcia danej transakcji, gdyby nie uczestniczyły w niej podmioty powiązane (tj. czy doszłoby do takiej transakcji między podmiotami niepowiązanymi). Dokonując takiej oceny należy uwzględnić potrzeby spółki z punktu widzenia przedmiotu jej działalności, zasadności zakupu lub świadczenia takiej transakcji w aspekcie sytuacji majątkowej spółki czy faktycznych jej potrzeb biznesowych.

Przepis art. 28m ust. 3 ustawy o CIT wskazuje, że za ukryty zysk uznaje się każde świadczenie, którego beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub inny podmiot powiązany i które jest wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, innym niż podzielony zysk. W praktyce może to oznaczać np. świadczenia powstałe w wyniku uzgodnień, których nie zawarłyby podmioty niepowiązane.

W relacji spółka – podmiot powiązany istotne może być w przedmiotowej ocenie to, czy wspólnik zadbał o wyposażenie spółki w aktywa niezbędne dla prowadzonej działalności gospodarczej i czy ewentualny niedobór tych aktywów nie jest przyczyną działań polegających na dokapitalizowywaniu w następstwie tego spółki, tj. dokapitalizowywaniu w innej formie niż w postaci wkładu do spółki (np. w formie pożyczki, udostępniania nieruchomości).

Również inne świadczenia ekwiwalentne dywidendzie, czyli świadczenia, które pod pozorem inaczej nazwanej czynności prawnej (jednej lub wielu) prowadzą de facto do korzyści podmiotu powiązanego, która bez wykonania tego świadczenia zostałaby zrealizowana w postaci dywidendy kreują dochód z tytułu ukrytych zysków.

Dochód z tytułu ukrytego zysku powstaje w wyniku wszelkich świadczeń związanych z funkcjonowaniem podatnika w grupie podmiotów powiązanych, których beneficjentem jest wspólnik lub inny podmiot powiązany (bezpośrednio lub pośrednio) z podatnikiem (spółką) lub z jego wspólnikiem. Aby świadczenie uznane było za ukryty zysk powinno być związane z wywieraniem wpływu na działanie i decyzje spółki będącej podatnikiem ryczałtu. Innymi słowy, świadczenie powinno bezpośrednio lub pośrednio wynikać z uzgodnień pomiędzy podmiotami powiązanymi, niezależnie od ich formy. Świadczenie uznane za ukryty zysk, w przypadku którego stroną jest wspólnik spółki opodatkowanej ryczałtem, może być ocenianie w kontekście świadczenia ekwiwalentnego dywidendzie. Takie świadczenie powstanie m.in. w sytuacji, kiedy podatnik dokonując czynności prawnej (jednej lub wielu) osiąga taki sam efekt ekonomiczny, jaki osiągnąłby poprzez wypłatę zysku w formie dywidendy.

Aby świadczenie wykonane z podmiotem powiązanym nie stanowiło podstawy do obliczenia dochodu z tytułu ukrytego zysku, powinno pozostawać poza jakąkolwiek polityką prowadzoną wewnątrz danej grupy kapitałowej, do której należy spółka opodatkowana ryczałtem. Świadczeniami, które nie powinny powodować powstania dochodu z tytułu ukrytego zysku, mogą być transakcje zakupu oraz sprzedaży, dokonywane w ramach podstawowej działalności podatnika (np. określonej w przedmiocie działalności), które wykonywane są na warunkach analogicznych jak wobec podmiotów niepowiązanych. Takimi świadczeniami mogą być np. świadczenia podwykonawców niezbędne dla wytworzenia produktu końcowego w zakresie obróbki towarów czy dostarczania komponentów. Jeśli warunki określonej transakcji z podmiotem powiązanym, mieszczące się w podstawowym przedmiocie działalności podatnika opodatkowanego ryczałtem, ustalone są na analogicznych zasadach jak transakcje dokonywane przez takiego podatnika z podmiotami niepowiązanymi i transakcja ta jest niezbędna w prowadzonej działalności gospodarczej, to nie powinny być one oceniane w aspekcie dochodu z tytułu ukrytego zysku.

W katalogu dochodów do opodatkowania w systemie ryczałtu ustawodawca w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT wymienił również dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika odpowiada wysokości takich wydatków.

Dochody niezwiązane z działalnością gospodarczą mogą częściowo pokrywać się z dochodami stanowiącymi ukryte zyski. W przypadku jednak wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie jest konieczne i wymagane badanie powiązań z podmiotem na rzecz którego dokonywana jest wypłata lub z którym dokonuje się transakcji.

Z przepisów ustawy o CIT nie wynika wprost jakiego rodzaju wydatki mogą być uznane za dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ustawodawca nie zdecydował się na sformułowanie w przepisie definicji ani nawet przykładowego katalogu tego rodzaju wydatków.

Przepisy Rozdziału 6b ustawy o CIT nie zawierają definicji legalnej wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. W związku z powyższym, aby ustalić jakie kategorie wydatków oraz kosztów mieszczą się w zakresie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, należy odwołać się do znaczenia, jakie posiada niniejsze pojęcie w języku powszechnym. W tym aspekcie warto odnotować, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter. Zatem za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą można uznać m.in. takie wydatki i koszty, które nie są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jak wskazuje ww. Przewodnik do ryczałtu: „Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą rozpoznawany jest dla celów opodatkowania ryczałtem niezależnie od tego czy podatnik dokona już zapłaty za usługę czy towar. Wszystkie dochody wymienione w art. 28m ust. 1 pkt 2, 3 i 6 ustawy CIT związane są bezpośrednio z zasadami sporządzania wyniku finansowego. W związku z powyższym, nawet jeśli podatnik nie dokona zapłaty za towar czy usługę, ale zaksięguje daną operację gospodarczą obciążającą wynik finansowy netto (m.in. zapisy księgowe na kontach zespołu 4, 5 i 7), to w takiej sytuacji dojdzie do powstania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika. Dochód z tego tytułu, zgodnie z art. 28n ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT ustala się w miesiącu wykonania danego świadczenia lub dokonania wypłaty lub wydatku. Indywidualny stan faktyczny i cechy określonego świadczenia i zachowania podatnika przesądzać będą o terminie powstania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”.

Ustawa nie zawiera definicji pojęcia ,,wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą”. Tutaj, jednakże, w pewnym stopniu pomocny może być wydany przez Ministerstwo Finansów „Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek” z dnia 23 grudnia 2021 r., w którym zaznaczono, iż „Sposób kwalifikacji tego dochodu uzależniony jest od indywidualnego stanu faktycznego, w jakim pozostaje spółka. W ocenie wydatków kwalifikujących się do tego rodzaju dochodów można się posiłkować kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1, wynikającą z praktyki podmiotu jak również bogatego orzecznictwa sądowo-administracyjnego. Wprawdzie pojęcie „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą” nie jest tożsame z pojęciem „wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów”, jednak należy zwrócić uwagę na podobieństwo, jakie może je cechować. Podobieństwa pomiędzy wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą a wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodu, należy upatrywać przede wszystkim w celu ich poniesienia. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Te same cele powinny realizować wydatki związane z działalnością gospodarczą Należy bowiem zwrócić uwagę, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter”.

Biorąc powyższe pod uwagę, przy ocenie wydatków kwalifikujących się do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, jak wskazano powyżej, należy się posiłkować kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, wynikającą z praktyki podmiotu jak również orzecznictwa sądowo-administracyjnego.

Ad. 1  i Ad. 2

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcyjaka wynika z pytań nr 1 i nr 2 jest odpowiednio kwestia ustalenia, czy wydatki ponoszone przez Spółkę przed 1 stycznia 2023 r. i po 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako ukryty zysk albo wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.

Powołany wcześniej art. 28m ust. 3 ustawy o CIT zawiera definicję ukrytych zysków, zgodnie z którą przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem.

Wnioskodawca wskazał, że samochody, o których mowa we wniosku są wykorzystywane wyłącznie przez pracowników nie będących udziałowcami spółki (lub podmiotami powiązanymi). Skoro więc poruszona w pytaniu nr 1 i nr 2 kwestia dotyczy pracowników Wnioskodawcy, którzy nie są podmiotami powiązanymi z Wnioskodawcą lub z udziałowcami Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 28c pkt 1 ustawy o CIT, to Organ podziela stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i nr 2 w części dotyczącej tego, iż przedstawione we wniosku wydatki nie stanowią ukrytych zysków, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

Organ nie może jednak zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy z zakresie pytania nr 1 i nr 2 w części dotyczącej tego, iż wydatki na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników nie należy traktować jako wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Skoro z wniosku wynika, że samochody osobowe są wykorzystywane do celów mieszanych, to nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i powinny zostać opodatkowane jako wydatki nie związane z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 28n ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT jedną z podstaw opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek jest suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku.

Ponadto zgodnie z art. 28t ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT:

Powyższe przepisy świadczą o wysokim stopniu podobieństwa obu przedmiotów opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Potwierdza to również treść Przewodnika do Ryczałtu od dochodów spółek z dnia 23 grudnia 2021 r. str. 41 poz. 63, w którym znajduje się informacja, że: Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika odpowiada wysokości takich wydatków. Przykłady mogą częściowo pokrywać się z tymi, które dotyczą dochodów z tytułu ukrytych zysków (…). Jednak w przypadku wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie jest konieczne i wymagane badanie powiązań z podmiotem na rzecz którego dokonywana jest wypłata lub z którym dokonuje się transakcji.

Powyższy fragment Przewodnika wskazuje, że ustawodawca wprowadzając przepisy o ryczałcie od dochodów spółek zakładał, że niektóre kategorie wydatków i kosztów mogą być rozpatrywane zarówno z perspektywy ukrytych zysków jak i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

W stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2023 r. prawidłowe odczytanie normy prawnej dotyczącej określenia dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą od wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku wykorzystywanych zarówno dla celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej jak i dla celów prywatnych, wymaga zastosowania, oprócz wykładni literalnej, reguł wykładni systemowej oraz celowościowej.

Powyższa kwestia została precyzyjnie określona w odniesieniu do ukrytych zysków. I tak, zgodnie z treścią art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b ustawy CIT do ukrytych zysków należy zaliczyć 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie dla celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Natomiast w zakresie analizy czy takie wydatki, odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości mogą stanowić również wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, w pierwszej kolejności należy sięgnąć do reguł wykładni systemowej.

Jeżeli ze składnika majątku podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek, zarówno dla celów działalności gospodarczej jak i dla innych celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, korzysta wspólnik, podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem, wtedy 50% wydatków, odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości tego składnika majątku stanowi ukryte zyski, zgodnie z art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b ustawy CIT.

Z kolei w przypadku, kiedy składniki majątku podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek wykorzystywane są zarówno dla celów działalności gospodarczej jak i dla innych celów przez podmiot niebędący wspólnikiem, podmiotem powiązanym bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem, wtedy wydatki, odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości tych składników majątku związane z ich używaniem nie mogą być uznane za ukryte zyski.

Nie oznacza to jednak, że w takiej sytuacji wydatki, odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości nie stanowią wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Jeżeli składnik majątku nie jest wykorzystywany wyłącznie na cele działalności gospodarczej, to w konsekwencji podatnik jest obowiązany część wydatków, odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem tego składnika majątku, zaliczyć do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Wydatkami związanymi z używaniem samochodu osobowego są wszelkie wydatki związane z wykorzystaniem samochodu, w tym również wydatki ponoszone na naprawę szkód samochodów.

Mając zatem na uwadze treść art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b ustawy o CIT, podobieństwo jakie cechuje ukryte zyski oraz wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą i brak szczegółowych przepisów odnośnie sposobu ustalania w jakiej wysokości należy zaliczyć do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą wydatki związane z użytkowaniem samochodów osobowych dla celów mieszanych przez pracowników Spółki, nie będących wspólnikami/osobami powiązanymi ze Spółką należy per analogiam zaliczyć do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w wysokości 50%.

Podsumowując, wydatki związane z używaniem dla celów mieszanych samochodów osobowych przez pracowników jako podmiotów ze Spółką niepowiązanych, dotyczących kosztów używania służbowych samochodów osobowych, w tym napraw szkody samochodu osobowego Spółki, stanowią wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i tym samym 50% ww. wydatków podlega opodatkowaniu ryczałtem od przychodów spółek.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1, w odniesieniu do wydatków ponoszonych przez Spółkę przed 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkód w samochodach, które nie są wyłącznie wykorzystywane na cele działalności gospodarczej Spółki w części dotyczącej oceny ww. wydatków jako wydatków nie stanowiących ukrytych zysków należało uznać za prawidłowe, natomiast w części dotyczącej oceny tych wydatków jako wydatków związanych z działalnością gospodarczą jest nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do pytania nr 2, w której Wnioskodawca ma wątpliwość, czy wydatki ponoszone przez Spółkę po 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkody samochodu osobowego Spółki wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej Spółki oraz dla prywatnych celów pracowników należy traktować jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek, kluczowym będzie przesądzenie, czy w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie art. 28m ust. 4a ustawy o CIT.

Przypomnieć należy, że z art. 28m ust. 4a pkt 2 ustawy o CIT obowiązującego od 1 stycznia 2023 r. wynika, że 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości związanych z tzw. użytkowaniem mieszanym składników majątku podatnika, należy zaliczyć do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, jeśli beneficjentem takiego świadczenia (tj. prawa do korzystania ze składnika majątku podatnika również do celów prywatnych) nie jest bezpośrednio lub pośrednio wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z tym podatnikiem lub wspólnikiem.

Mając powyższe na względzie należy uznać, iż w powyższym przypadku podstawę opodatkowania stanowi 50% wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości.

Wnioskodawca uważa, że: „w związku z dokonywaną we własnym zakresie naprawą samochodu, który uległ uszkodzeniu w związku z kolizją, nie następuje rozchód środków pieniężnych ani w formie gotówkowej ani bezgotówkowej. Dzieje się tak, gdyż Spółka korzysta z części samochodowych zgromadzonych na magazynie Spółki oraz korzysta z pracy pracowników Spółki. W konsekwencji, nie ma miejsca ponoszenie wydatku w rozumieniu art. 28m ust. 4a ustawy CIT i, w związku z tym, nie znajduje on zastosowania a Spółka nie jest zobowiązana do zapłaty ryczałtu do dochodów w ramach tzw. systemu estońskiego.”

W ocenie organu interpretacyjnego, z prezentowanym powyżej podejściem nie można się zgodzić, bowiem to że własne części używane są do naprawy samochodu nie oznacza, że Spółka nie poniosła wydatku na nabycie tej części lub nie wypłaca wynagrodzeń pracowników. Tym samym, zdaniem Organu, wbrew temu co twierdzi Spółka, w przedmiotowej sprawie będzie mieć zastosowanie art. 28m ust. 4a ustawy o CIT.

Przypomnieć należy, że dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą rozpoznawany jest dla celów opodatkowania ryczałtem niezależnie od tego czy podatnik dokona już zapłaty za usługę czy towar. Dochód ten związany jest bezpośrednio z zasadami sporządzania wyniku finansowego. W związku z powyższym, nawet jeśli podatnik nie dokona zapłaty za towar czy usługę, ale zaksięguje daną operację gospodarczą obciążającą wynik finansowy netto (m.in. zapisy księgowe na kontach zespołu 4, 5 i 7), to w takiej sytuacji dojdzie do powstania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika.

W analizowanej sprawie nie ulega wątpliwości, że części zamienne oraz wynagrodzenia pracowników wpływają na wynik finansowy netto spółki, tym samym zasadne jest ich analizowanie pod kątem m.in. wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarcza. A skoro samochody są wykorzystywane przez pracowników spółki do celów mieszanych to stosownie do art. 28m ust. 4a ustawy o CIT 50% wydatków należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.

Wprowadzony przez ustawodawcę i obowiązujący od 1 stycznia 2023 r. przepis art. 28m ust. 4a ustawy o CIT potwierdza w analizowanej sprawie ocenę kwalifikacji wydatków związanych z naprawą szkód w samochodach, które nie są wyłącznie wykorzystywane na cele działalności gospodarczej Spółki do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i w związku z tym 50% tych wydatków podlegać będzie opodatkowaniu ryczałtem od przychodów spółek.

Poprzez wydatki niezwiązane z działalnością gospodarcza należy rozumieć wszelkie wydatki, które są ponoszone przez Spółkę w celu dokonania naprawy samochodu, który nie jest wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej przez pracowników Spółki. Wydatkiem takim niewątpliwie będą koszty materiałów zużytych w tych celu oraz wynagrodzenie pracowników, natomiast bez znaczenia pozostaje fakt, że spółka korzysta z części zamiennych znajdujących się w magazynie oraz z pracy pracowników Spółki, bowiem wydatki te (zakup części, wynagrodzenie pracowników) niewątpliwie są ponoszone przez Spółkę oraz obciążają wynik finansowy netto Spółki.

Tym samym wydatki związane z naprawą szkody samochodu osobowego wykorzystywanego przez pracowników Spółki w celach mieszanych będą stanowiły wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą w myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 28m ust. 4a ustawy o CIT.

W konsekwencji również stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2, w odniesieniu do wydatkówponoszonych przez Spółkę po 1 stycznia 2023 r. na naprawę szkód w samochodach, które nie są wyłącznie wykorzystywane na cele działalności gospodarczej Spółki w części dotyczącej oceny ww. wydatków jako wydatków nie stanowiących ukrytych zysków należało uznać za prawidłowe, natomiast w części dotyczącej oceny tych wydatków jako wydatków związanych z działalnością gospodarczą jest nieprawidłowe.

Ad. 3

Z kolei wątpliwość Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 dotyczy kwestii ustalenia, czy koszty ponoszone przez Spółkę związane z wynajmem lokalu mieszkalnego od podmiotu powiązanego wykorzystywanego w sposób opisany w stanie faktycznym należy traktować jako ukryty zysk albo wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą, które należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.

Jak wynika z opisu sprawy:

- lokal jest wykorzystywany przez pracowników Spółki podczas delegacji służbowych do stolicy związanych ze spotkaniami z kontrahentami, lokal wykorzystywany jest również przez Prezesa Spółki będącego wspólnikiem Spółki, który jest zatrudniony w Spółce na umowę o pracę, na potrzeby służbowe podczas delegacji Prezesa Zarządu do Warszawy;

- ww. lokal jest wynajmowany od 5 stycznia 2018 r.;

- przed zawarciem umowy najmu z podmiotem powiązanym Spółka nie wynajmowała innego lokalu mieszkalnego od innych podmiotów;

- powiązania podmiotów uczestniczących w umowie wynajmu nie miały wpływu na warunki zawarcia tej umowy - umowa została zawarta na warunkach rynkowych;

- lokal mieszkalny nie był nigdy własnością Spółki.

W świetle powyższego, w sytuacji wynajmowanego przez Spółkę lokalu mieszkalnego na potrzeby działalności gospodarczej nie zachodzą przesłanki pozwalające na uznanie, że powstają tzw. ukryte zyski, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 28m ust. 3 ustawy CIT ani, że powstaje dochód odpowiadający wydatkom niezwiązanym z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3, zgodnie z którym z tytułu najmu lokalu mieszkalnego od podmiotu powiązanego nie powstaje dochód od opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Odnosząc się do przywołanego przez Państwa wyroku należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego. Ponadto orzeczenie przez Państwa wskazane jest nieprawomocne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

 - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

 - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).