Interpretacja indywidualna z dnia 12 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.152.2022.1.MM

W zakresie skutków podatkowych zgłoszenia nabycia spadku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 listopada 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 17 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zgłoszenia nabycia spadku.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Dnia (...) listopada 2011 r. H. M. (matka Wnioskodawcy) umową darowizny (…) darowała 5/8 udziału w prawie własności nieruchomości gruntowej na rzecz syna J. M. Udział 5/8 w prawie własności nieruchomości gruntowej był jedynym składnikiem majątkowym H. M., nie posiadała innych własności rzeczy i praw majątkowych. Tym samym H. M. za życia rozdysponowała cały swój majątek. O zaistniałym fakcie Wnioskodawca dowiedział się w grudniu 2011 r. z zawiadomienia sądu wieczystoksięgowego. Dnia (...) marca 2013 r. zmarła H. M. Postanowieniem sądu z (...) marca 2016 r. spadek po H. M. nabyli synowie Wnioskodawca i J. M. po 1/2 części każdy z nich. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po H. M. uprawomocniło się dnia (...) kwietnia 2016 r. Spadkobierca (Wnioskodawca) dokonał zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-Z2 w ustawowym terminie, tj. (...) lipca 2016 r. Jako datę nabycia (rubryka 4) wskazał (...) marca 2016 r. Wnioskodawca w zgłoszeniu SD-Z2 określił składniki masy spadkowej, tj. dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych. I tak w rubrykach 65, 66, 67, 68, 69 została wpisana nieruchomość o powierzchni 2525 m², powierzchnia budynku mieszkalnego: 85 m², wielkość nabywanego udziału: 1/2, konkretny adres zabudowanej nieruchomości gruntowej oraz wartość rynkowa nabywanej rzeczy w dniu powstania obowiązku podatkowego: 90.000 zł. Tak samo dalej został opisany budynek gospodarczy czyli jego powierzchnia: 38 m², wielkość nabywanego udziału: 1/2 , adres budynku gospodarczego i jego rynkowa wartość: 10.000 zł.

Pytania

1)Czy wobec faktu błędnej daty nabycia spadku w złożonym zgłoszeniu SD-Z2 oraz faktu, iż nabyty spadek jest tzw. „spadkiem pustym” Wnioskodawca powinien dokonać skorygowania zgłoszenia SD-Z2?

2)Jeśli Wnioskodawca powinien skorygować zgłoszenie SD-Z2 to w jakiej formie powinno to nastąpić tzn. czy spadkobierca – Wnioskodawca – powinien skorygować zgłoszenie SD-Z2 poprzez złożenie korekty zgłoszenia SD-Z2 (kwadrat nr 2 w rubryce 7 - cel złożenia formularza) czy poprzez złożenie nowego zgłoszenia SD-Z2 (kwadrat nr 1 w rubryce 7 - cel złożenia formularza), czy w innej formie (np. formularz SD-3)?

3)Co należy ewentualnie wpisać w rubrykach we właściwym zgłoszeniu SD-Z2 w rubryce: „Rzeczy lub prawa majątkowe według stanu w dniu nabycia” - czy wpisać „spadek pusty”, czy wpisać wielkość nabywanego udziału: 1/2, czy wpisać wartość rynkową nabywanej rzeczy: 0 zł?

4)Czy składając korektę zgłoszenia SD-Z2 Wnioskodawca powinien jednocześnie wskazać błędy ze zgłoszenia SD-Z2 z 26 lipca 2016 r.? Jeśli tak to w jakiej formie?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, odziedziczony przez niego spadek po matce H. M. w części 1/2 w rzeczywistości jest tzw. „spadkiem pustym” tzn. o wartości rynkowej 0 zł, gdyż H. M. cały swój majątek rozdysponowała za życia (umową darowizny). Tym samym zgłaszający w formularzu SD-Z2 błędnie określił dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych, ponieważ w rzeczywistości nabył 1/2 tzw. „pustego spadku”. Ponadto Wnioskodawca w złożonym zgłoszeniu SD- Z2 w dniu (...) lipca 2016 r. błędnie określił datę nabycia, gdyż powinien był wpisać datę (...) marca 2013 r. (data śmierci spadkodawcy). Wobec powyższego Wnioskodawca powinien złożyć korektę zgłoszenia SD-Z2 (kwadrat nr 2 w rubryce 7 - cel złożenia formularza) poprawiając datę nabycia na (...) marca 2013 r. oraz w danych dotyczących nabytych rzeczy określić udział 1/2 oraz zaznaczyć jednocześnie, że spadek jest pusty - bez wskazywania jakichkolwiek składników.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia  23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzi ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Innymi słowy spadkobierca nabywa spadek w stanie istniejącym w chwili jego otwarcia (a zatem w chwili śmierci spadkodawcy). Masę spadkową stanowi zatem majątek, który spadkodawca posiadał w chwili śmierci.

Prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę. Nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Należy zaznaczyć, że termin nabycia spadku określony przez przepisy Kodeksu cywilnego nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Wynika to z poniższych uregulowań.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:

Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje – co do zasady – z datą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Niezależnie od powyższego, ustawodawca przewidział zwolnienie podmiotowe w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z ww. art. 4a ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. poz. 2060).

Z treści wniosku wynika, że (...) marca 2013 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Na podstawie postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, które uprawomocniło się (...) kwietnia 2016 r., spadek po zmarłej nabył Wnioskodawca wraz z bratem po 1/2 części każdy z nich.

Jedynym składnikiem majątkowym matki Wnioskodawcy był udział 5/8 w nieruchomości, który w 2011 r. umową darowizny przekazała bratu Wnioskodawcy. Tym samym matka Wnioskodawcy za życia rozdysponowała cały swój majątek.

Wnioskodawca, pomimo posiadania wiedzy o zawartej przez matkę umowie darowizny, (...) lipca 2016 r. dokonał na formularzu SD-Z2 zgłoszenia nabycia spadku po matce. Jako składnik masy spadkowej wykazał udział w ww. nieruchomości.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi to, czy powinien dokonać korekty zgłoszenia SD-Z2, w związku z tym, że skoro spadkodawca za życia rozdysponował cały swój majątek, nabył tzw. „spadek pusty” oraz wskazał błędną datę nabycia spadku.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz wątpliwość Wnioskodawcy należy stwierdzić, że istotne w niniejszej sprawie nie jest to, czy i ewentualnie w jaki sposób Wnioskodawca powinien dokonać korekty zgłoszenia ale to, czy w sprawie w ogóle istnieje prawo do korekty. Możliwość dokonania korekty deklaracji podatkowych istnieje bowiem do momentu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Kwestię przedawnienia zobowiązania podatkowego reguluje ustawa  z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

W myśl art. 21 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Z powyższego przepisu wynika, że zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia. Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

Z pojęciem zobowiązania podatkowego nierozerwalnie związana jest kwestia jego przedawnienia.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy:

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż obowiązek podatkowy w związku z nabyciem spadku po matce Wnioskodawcy powstał w 2016 r. (rok uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku), zatem upłynął już przewidziany w powołanych powyżej przepisach art. 68 Ordynacji podatkowej okres. Oznacza to, iż prawo do ewentualnego ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu nabycia spadku po matce uległo przedawnieniu.

Tym samym, skoro doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego, bezzasadne jest składanie przez Wnioskodawcę korekty zgłoszenia SD-Z2, ponieważ korekta ta nie wywoła żadnych skutków prawnych.

Stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym powinien on złożyć korektę zgłoszenia SD-Z2 uznać należy zatem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.