Interpretacja indywidualna z dnia 11 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.532.2022.2.MPU

Dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odliczenia w całości podatku VAT od realizowanego projektu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 11 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odliczenia w całości podatku VAT od realizowanego projektu pn. „(…)”, wpłynął 12 października 2022 r. Uzupełnili go Państwo pismami z 15 grudnia 2022 r. będącymi odpowiedzią na wezwanie z 13 grudnia 2022 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) będzie się ubiegała o dofinansowanie na operacje typu „(…)” w ramach poddziałania „...” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 526 oraz z 2022 r. poz.285) na realizację projektu pn. „(…)”.

Gmina (…) (dalej jako „Gmina”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług wynika z wykładni przepisu art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.). Gmina posiada osobowość prawną, wykonuje zadania publiczne i działa poprzez organy. Organem wykonawczym gminy jest Wójt. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.) „zadania własne gminy obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz”.

Gmina planuje realizację projektu pn. „(…)” (dalej jako „Projekt”) przy założeniu, że VAT jest kosztem kwalifikowanym, a cały projekt będzie dofinansowany w 100% środkami z budżetu Unii Europejskiej oraz realizowany systemem „(…)”.

W zakres operacji wchodzi:

1)wykonanie dokumentacji wraz z potrzebnymi pozwoleniami i uzgodnieniami;

2)wykonanie robót budowlanych i montażowych sieci kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej wraz z przyłączami z niezbędnymi robotami przygotowawczymi;

3)wykonanie inwentaryzacji powykonawczej.

W ramach realizacji przedmiotu planowanego Projektu planuje się podłączenie co najmniej (…) posesji dotychczas nieskanalizowanych, zlokalizowanych w rejonie planowanego zamierzenia budowlanego. Nie wyklucza się realizacji odgałęzień kanalizacyjnych do niezabudowanych działek, potencjalnie mogących być w przyszłości zabudowanych budynkami mieszkalnymi. Łącznie do zaprojektowania i wybudowania jest ok. (…) m, w tym (…) m sieci kanalizacji grawitacyjnej oraz (…) przyłączy kanalizacyjnych o łącznej długości przyłączy ok. (…) m.

Spodziewanym efektem w wyniku realizacji Projektu będzie uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenie objętym przedsięwzięciem poprzez eliminację zbiorników bezodpływowych (będących często w złym stanie technicznym i posiadających nieszczelności) oraz podłączenia posesji nieskanalizowanych do nowo projektowanej sieci kanalizacji sanitarnej. Pozwoli to ograniczyć niekontrolowane zrzuty nieczystości ciekłych oraz ich przenikanie do gleby, wód gruntowych i podziemnych.

Projekt zlokalizowany będzie na działkach stanowiących własność osób prawnych i fizycznych oraz w części umiejscowione w pasach drogowych istniejących ulic i dróg lub w ich poboczach stanowiących własność Gminy lub Skarbu Państwa w zarządzie odpowiednich jednostek.

Projekt realizowany będzie przez Gminę ze środków Unii Europejskiej (bez udziału finansowego mieszkańca). Właścicielem środka trwałego (kanalizacji sanitarnej w miejscowości (…), ulice: (…),(…),(…),(…),(…),(…)) będzie Gmina.

Odbiorcą zrzutu nieczystości będzie Spółdzielnia Mieszkaniowa w (…), która jest właścicielem oczyszczalni ścieków. To, ze Spółdzielnią Mieszkaniową mieszkaniec gminy podpisze umowę i to Spółdzielnia będzie świadczyć odpłatne usługi odbioru ścieków, pomimo, że Gmina będzie inwestorem i właścicielem całej infrastruktury.

W uzupełnieniu do wniosku na zadane pytania:

1)Czy po wybudowaniu sieci kanalizacji sanitarnej w ramach ww. projektu Wnioskodawca będzie wyłącznym właścicielem powstałej infrastruktury?

Wskazali Państwo:

TAK  - Gmina będzie wyłącznym właścicielem.

2)Czy Gmina będzie wskazana jako nabywca na fakturach dokumentujących zakupy związane z realizacją projektu pn.: „(…)”?

Odpowiedzieli Państwo:

TAK - wszystkie faktury będą wystawiane na Gminę.

3)Czy wybudowana w ramach projektu infrastruktura, tj. sieć kanalizacji sanitarnej zostanie przekazana w nieodpłatne albo odpłatne użytkowanie (jeśli tak to komu i na jakich zasadach i w jakiej formie – proszę szczegółowo opisać)?

Wskazali Państwo:

Powstała infrastruktura nie zostanie przekazana – właścicielem majątku będzie Gmina.

4)Do jakich czynności Gmina będzie wykorzystywała inwestycje (sieć kanalizacji sanitarnej) objętą zakresem pytania, tj. czy do czynności:

a)opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

b)zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,

c)niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Odpowiedzieli Państwo:

Gmina udostępni nieodpłatnie wybudowaną sieć kanalizacji mieszkańcom i Spółdzielni Mieszkaniowej, która jest właścicielem jedynej oczyszczalni w miejscowości. Spółdzielnia nie jest zainteresowana przejęciem sieci, czy przekazaniem Gminie oczyszczalni.

5)Jaka będzie wartość nakładów poniesionych na realizację projektu pn.: „(…)”?

Wskazali Państwo:

Wartość kosztorysowa planowanej inwestycji wynosi (…) zł.

Pytanie

Czy w związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym Gmina będzie mogła odliczyć w całości podatek VAT od realizowanego projektu pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem krajowym, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze  zm.), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle postanowień art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy wskazać, że konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

W myśl do art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zauważenia wymaga, że czynności wynikające z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których gmina nie uzyskuje wpływów, pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a gmina realizując te czynności, nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT, zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, bowiem w tym zakresie działa jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)  użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)  nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w ww. przepisach, w pewnych ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Wobec powyższego, dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a tym samym za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

W myśl przytoczonych wyżej przepisów ustawy o samorządzie gminnym zadania własne Wnioskodawcy obejmują między innymi zadania w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Wobec powyższego podejmowane w tym zakresie przez podatnika (Gminę) działania polegające na nieodpłatnym przekazaniu Spółdzielni Mieszkaniowej w (…) powstałej w ramach realizowanego projektu sieci kanalizacji sanitarnej mieszczą się w celu prowadzonej przez podatnika (Gminę) działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego należy uznać, że nieodpłatne przekazanie majątku Gminy (tj. sieci kanalizacji sanitarnej) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż - nieodpłatne przekazanie będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań publicznych).

Wyżej wskazany majątek powstały w ramach projektu (sieci kanalizacji sanitarnej) z momentem ich nieodpłatnego przekazania Spółdzielni Mieszkaniowej w (…) będzie służył do wykonywania czynności niepodlegających podatkowi VAT.

Gmina nie będzie świadczyła usług odbioru ścieków tj. nie będzie prowadziła w tym zakresie działalności opodatkowanej VAT, a usługi te będzie wykonywał inny podatnik, tj. Spółdzielnia Mieszkaniowa w (…), to w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nabywanie towarów i usług związane z realizacją projektu dotyczącego budowy sieci kanalizacji sanitarnej nie będzie u Wnioskodawcy związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT, generujących podatek należny.

Wątpliwości Państwa dotyczą ustalenia, czy istnieje możliwość aby odliczyć w całości podatek VAT od realizowanego projektu pn. „(…)”.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – budowa sieci kanalizacji sanitarnej, którego dotyczy zadanie – zostanie nieodpłatnie przekazane na rzecz mieszkańców i Spółdzielni Mieszkaniowej, zatem nabywane towary i usługi w ramach realizowanego projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z tym, w odniesieniu do przedmiotowego Projektu – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – Państwa Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT w związku z realizacją ww. projektu.

Podsumowując, nie będziecie Państwo mieli możliwości odliczenia w całości podatku VAT od realizowanego projektu pn. „(…)”.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Dodatkowo należy nadmienić, że kryterium kwalifikowalności wydatków w ramach rozliczeń dotyczących wykorzystywanych środków pomocowych Unii Europejskiej (w tym kwalifikowalności podatku od towarów i usług), nie jest zagadnieniem regulowanym przez przepisy prawa podatkowego. Określenie kryteriów kwalifikowalności wydatków objętych dofinansowaniem w ramach programu operacyjnego, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2021 r. poz. 1057 ze zm.), należy do zadań instytucji zarządzającej, która na podstawie art. 25 ust. 1 ww. ustawy, odpowiada za prawidłową realizację programu operacyjnego.

Ponadto, należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA.

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.