Wyrok SN z dnia 22 czerwca 2022 r., sygn. I NSNc 387/21

Praktyka wydawania nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi, wyłącznie na podstawie weksla przedstawionego przez powoda, z pominięciem kontroli umowy będącej źródłem stosunku podstawowego będzie prowadzić do powstania mechanizmu obejścia Dyrektywy 93/13 i stanowić będzie strukturalne zagrożenie zbiorowych interesów konsumentów.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Oktawian Nawrot (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Maria Szczepaniec

‎Jarosław Wołodkiewicz (ławnik Sądu Najwyższego)

w sprawie z powództwa M. D. przeciwko H. M. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 22 czerwca 2022 r. skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego od nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w K. z 5 lutego 2015 r., sygn. ‎I 2 Nc (…),

uchyla zaskarżony nakaz zapłaty w całości i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w K. do ponownego rozpoznania z pozostawieniem temu sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania ze skargi nadzwyczajnej.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w K. nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z 5 lutego 2015 r., I 2 Nc (…), nakazał pozwanej H. M. , aby zapłaciła powodowi z weksla kwotę 3500 zł z ustawowymi odsetkami od 27 listopada 2014 r. oraz kwotę 647 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, albo wniosła w tym terminie zarzuty. Zaskarżony nakaz zapłaty został doręczony pozwanej 5 marca 2015 r. i wobec niewniesienia zarzutów uprawomocnił się z dniem 20 marca 2015 r.

W uzasadnieniu nakazu zapłaty Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 484 § 1-3 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym w 2015 r. postępowanie nakazowe należało do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie. Stosownie do treści art. 485 § 2 k.p.c. Sąd wydaje nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu m.in. z weksla należycie wypełnionego, którego prawdziwość i treść nie budzi wątpliwości. Wierzyciel dochodząc wydania nakazu zapłaty na podstawie weksla może powołać się tylko na treść weksla i nie jest zobowiązany do przytaczania już w pozwie wszystkich okoliczności faktycznych i dowodów uzasadniających roszczenie ze stosunku podstawowego. Dopiero w przypadku zakwestionowania przez dłużnika wekslowego istnienia lub rozmiaru zobowiązania wekslowego w drodze zarzutów opartych na stosunku podstawowym spór przenosi się na płaszczyznę stosunku cywilnego. W rozpoznawanej sprawie sąd poddał ocenie roszczenie z weksla oparte na wekslu własnym złożonym przez powoda do pozwu i ze względu na sposób sformułowania żądania. Stosownie do treści art. 3 oraz 101-102 prawa wekslowego Sąd stwierdził, że nie było podstaw do kwestionowania ważności zobowiązania wekslowego pozwanej z przyczyn formalnych i mając na uwadze treść art. 485 § 2 k.p.c. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym orzekając zgodnie z żądaniem pozwu. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. Z uwagi na okoliczność, że termin wykupu weksla został wyznaczony do 26 listopada 2014 r., terminem początkowym naliczenia odsetek był dzień 27 listopada 2014 r. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.