Uchwała SN z dnia 17 listopada 2022 r., sygn. III PZP 2/21

Sąd rozpoznający sprawę, pozbawiony możliwości skierowania do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego w trybie art. 193 Konstytucji RP o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisu ustawy stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia w sprawie ze względu na przyczyny wskazane w art. 59 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (jednolity tekst: Dz. U. z 2019 r., poz. 2393), może pominąć przepis ustawy, jeśli uzna go za niezgodny z Konstytucją RP.

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Piotr Prusinowski (przewodniczący)

‎SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)

‎SSN Katarzyna Gonera

‎ ‎z udziałem Prokuratora Prokuratury Okręgowej Warszawa - Praga w Warszawie, delegowanego do Prokuratury Krajowej Bartłomieja Szyprowskiego

w sprawie z powództwa J. D. ‎przeciwko Ministerstwu Spraw Zagranicznych w Warszawie ‎z udziałem Rzecznika Praw Obywatelskich ‎o przywrócenie do pracy, odszkodowanie, ‎po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 17 listopada 2022 r., ‎zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie ‎z dnia 7 kwietnia 2021 r., sygn. akt XXI Pa 91/20,

1. Czy sąd rozstrzygając sprawę może pominąć przepis ustawy, jeśli uzna, że jest on niezgodny z Konstytucją RP wówczas, gdy przepis ten utracił już swoją moc obowiązującą, zaś Trybunał Konstytucyjny nie jest właściwy do rozpoznania pytania prawnego sądu przedstawionego w trybie art. 193 Konstytucji RP (art. 59 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym - Dz. U. z 2019 r.; poz. 2393)?

2. Czy kryterium ,,pracy lub pełnienia służby w organach bezpieczeństwa państwa lub fakt bycia współpracownikiem tych organów'' w rozumieniu ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2020 r., poz. 306, 284 i 322)" określone w art. 2a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej (Dz.U. z 2020 r., poz. 1854 j.t.) wprowadzone ustawą z dnia 14 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z dnia 3 stycznia 2019 r.) zostaje spełnione w przypadku formalnej przynależnosci do służb i organów wymienionych w tym przepisie, czy też kryterium to powinno być oceniane na podstawie indywidualnych czynów i ich weryfikacji pod kątem naruszenia podstawowych praw i wolności człowieka służących reżimowi komunistycznemu?